An Iglesya sa Latin Amerika Nasa Makuring Kahaditan—Taano an Minilyon ta Naghaharale?

POON sa amihanan na linderos nin Mejico sagkod sa porong timogan nin Chile, haros mayo nin siudad o baryo sa Latin Amerika na mayo nin simbahan na Romano Katoliko sa mayor na plasa kaini. Alagad, “nagkakaigwa nin dakulaon na pagliliwat sa Latin Amerika,” an sabi ni Joseph E. Davis, an direktor sa programa nin sarong institusyon na nagpapalakop sa Katolikong mga aktibidad. Inako man nia na an Latin Amerika, an rehiyon na sa laog nin labing tolong siglo nasa irarom kan impluwensia kan Iglesya Katolika Romana, ngonyan naggagatigati sa mahiwas na pagliliwat.

Hayag na na an pagdominar kan Iglesya Katolika marikas na nagluluya. Dai pa sana nahaloy, an bilang nin aktibong mga Katoliko kinarkulo na 15 porsiento sana kan total na populasyon sa Latin Amerika. An 1991 Britannica Book of the Year nagreport: “An mga Obispong Romano Katoliko asin an papa mismo natatakot na an makasaysayan na Katolikong Latin Amerika namemeligrong maghale sa suanoy na pagtubod.” Taano ta nangyayari ini? Taano ta kadakol an naghaharale sa iglesyang Katoliko? Ano an nangyari sa mga suminiriblag?

An Paghanap sa Paliwanag

Binabasol kan mga lider na Katoliko an pagdakol kan “mga sekta.” An sarong pading taga-Europa na destino sa Bolivia nagreklamo: “An iglesya garo kahoy na an kosog sinusupsup kan arog-doot na mga sekta.”

Sa Argentina, 140 bagong relihiyon an irinireport kada taon, na puwedeng iyo an dahelan sa pagbaba sa bilang kan mga miembro kan Iglesya Katolika poon 90 porsiento sagkod 60 o 70 porsiento magpoon pa sa kabangaan kan mga taon nin 1970. Sa Tijuana, Mejico, 10 porsiento sa duwang milyon na habitante an nagbaralyo na sa 327 mga relihiyon duman na bakong Katoliko. An magasin na Time nagreport: “Makangangalas, haros seguradong mas dakol an Protestanteng taga-Brazil sa simbahan kun Domingo kisa mga Katoliko.” Bakong makangangalas na, arog kan sabi nin sarong peryodiko, kan “an mga kardinal sa Latin Amerika nagmiting kaiba an papa sa Siudad nin Batikano tanganing pag-orolayan an duwang temang mahalagang marhay sa iglesya ngonyan,” an saro dian iyo “an problema sa mga sekta.”

Kan mag-orolay kaiba an mga obispo sa Mejico, an papa nagsabi na an kapangganahan kan dakol na bagong relihiyon “dahelan sa pagigin gabinhod asin pagkaindiperente kan mga aki kan iglesya na dai nag-ootob sa sugo sainda na pag-ebanghelyo.” Taano an “mga aki kan iglesya” ta indiperente sa pagpanigo sa espirituwal na pangangaipo kan mga taga-Latin Amerika mantang dakol sa mga ini an iginagalang an Biblia? An sarong editoryal sa Última Hora, sa La Paz, Bolivia, nagpapaliwanag: “An iglesya luminaog nang marhay sa kinaban kaya kada aldaw iyan garo orog na inaabandonar an sadiring teritoryo kaiyan. Dai kita maninigong magngalas kun manompongan ta, arog kan talagang nangyayari, na an mga padi mas mga sosyologo, ekonomista, peryodista, o politiko kisa mga klerigo.”

Mas Politiko Kisa mga Paratokdo?

An pakikilabot sa politika kan iglesya durante kan mga taon nin ’70 asin ’80 daing duda na nakakontribuwir sa pagkabalde ngonyan kan dakol na taga-Latin Amerika sa Katolisismo. An sarong pag-adal na ipinublikar kan 1985 siring kaini an obserbasyon manongod sa Maryknoll, an Katolikong Sosyedad nin Amerika sa Panluwas na Misyon, na dakol an misyon sa Latin Amerika: “Mapangganang ikinapaabot kan Maryknoll sa publiko an Marxista-Leninistang mensahe nin madahas na rebolusyon nangorogna huli ta tinogotan ini na magpunsionar bilang departamento kan Iglesya Katolika. An mensahe kaini nakaabot bako sana sa ordinaryong parasimba, kundi siring man sa haralangkaw na opisyal sa Amerika.”

Horophoropa man an inaapod na maating guerra na dian makangangalas na poon 10,000 sagkod sa 30,000 na taga-Argentina an kinidnap asin ginadan na dai binista kan huring mga taon nin ’70. An sarong editoryal sa National Catholic Reporter, sa irarom kan pangenot na titulong “Blood Taints Church in Argentina,” nagsabi: “An eksperyensia kan Argentina kaparehong marhay sa ginibo kan iglesyang Katoliko sa Nazi Alemania na pinalalataw giraray kaini an hapot kun baga an kapangyarihan an mas importante sa iglesya kisa sa Ebanghelyo na kaipuhan tanganing magin saksi sa katotoohan.”

An pagmawot kan iglesya para sa kapangyarihan sa mga gobyerno sa kinaban malinaw na nagpapamidbid dian na bakong katood nin Dios. An Biblia nagsasabi: “Dai daw nindo naaaraman na an paggibo nindo sa kinaban na mani saindong katood minagibo sa Dios na mani saindong kaiwal? An siisay man na pinipili an kinaban na saiyang katood ginigibo an saiyang sadiri na kaiwal nin Dios.” (Santiago 4:​4, Katolikong Jerusalem Bible) Bakong makangangalas, kun siring, na dakol an dai na naglalaom nin espirituwal na giya sa Iglesya Katolika. Pero ano an nangyari sa mga tawo na nagharale sa iglesyang Katoliko?

Mga Karnero na Mayo nin Pastor

Garo nanggad sinda an mga tawo na dai naataman kan espirituwal na mga poon kan Judaismo kaidtong enot na siglo. Sinasabi kan Biblia na si Jesus “naherak sa sainda huli ta sinda nariribok asin mamondo, na siring sa mga karnero na mayo nin pastor.” (Mateo 9:​36, JB) Dakol an nagtalikod sa Iglesya Katolika pasiring sa inaapod na ebanghelistikong mga relihiyon. Naataman daw kan mga ini nin mas marahay an nagkaralagalag na karnero? An mga Protestante daw mas may tendensiang magin siring sa sinabi ni Jesus manongod sa saiyang tunay na mga parasunod: “Sinda bakong kabtang kan kinaban, siring sa sako na bakong kabtang kan kinaban”?​—Juan 17:14.

An dakol na relihiyon na bakong Katoliko naghihingoang ipaheling an ladawan nin pagigin makinuyog sa Biblia imbes na mga parasunod sa relihiyosong tradisyon. Sa parate ini pagsaginsagin sana. An pundamental na mga doktrina kan mga organisasyon na Protestante kapareho nanggad kan sa mga Iglesya Katolika kaya an dakol na nakaoobserbar makasasabi tolos kan sarabihon kan mga taga-Andes: “Es la misma cholita con otra pollera” (Iyan an iyo man sanang babaeng Indian na laen an palda).

Halimbawa, an haros gabos na grupo nin Protestante nagtotokdo na an Dios sarong Trinidad, alagad bako ining katokdoan kan Biblia. An The Encyclopedia of Religion nag-aadmitir: “An mga parainterpretar asin teologo ngonyan nagkakaoroyon na an Hebreong Biblia mayo nin doktrina kan Trinidad . . . An Bagong Tipan mayo man nin malinaw na doktrina kan Trinidad.”a

An mga Protestante risang marhay na napalalabot sa kinaban na ini asin sa politika kaiyan kapareho nanggad kan mga Katoliko. An Encyclopedia of Latin America nagsasabi: “An Protestantismo sa Latin Amerika iinayon man an sadiri sa . . . may eleksion na politika na nagsusuportar sa ordinaryong mga tawo. An tagaduman na mga pastor sa parate nagigin mga kliyente nin politikal na mga padrino asin nagtatao nin mga boto bilang bayad sa mga pabor na itinatao kan gobyerno sa saindang mga iglesya.” An Latin American Research Review nagsasabi: “An Protestantismo nagin agom-agom nin politika sa Guatemala poon pa kan mag-abot ini sa nasyon,” na idinudugang na ini “bako sanang sarong porma nin relihiyon kundi nagin man instrumento na ipasabot an politikal asin sosyal na mga paggawe.”

An pagpartisipar kan Protestante sa politika sa parate naggiya sa pagpartisipar kan Protestante sa guerra. An gadan nang si Harry Emerson Fosdick, na ibinibilang na saro sa pinakamaimpluwensiang mga Protestanteng klerigo sa kasaysayan kan Amerika, nag-admitir: “An kasaysayan niato sa Solnopan surunodsunod na guerra. Pinadakula niato an mga lalaki para sa guerra, sinanay an mga lalaki para sa guerra; inomaw niato an guerra; ginibo tang mga eroe an mga soldados asin pati sa satong mga simbahan ibinugtak niato an mga bandera nin guerra . . . Sa sarong lado kan satong ngoso inomaw niato an Prinsipe nin Katoninongan asin sa ibong inomaw niato an guerra.”

Ano an Maninigo Nindong Gibohon?

Pakapahelingan kan falsong relihiyon bilang an simbolikong patotot na nakisasambay sa mga gobyerno sa daga, an libro kan Biblia na Kapahayagan nagsasabi: “Lumuwas kamo sa saiya, banwaan ko, tanganing dai kamo makapakikabtang sa saiyang mga kalapasan asin magtios nin kaparehong mga damat.”​—Kapahayagan 18:​4, JB.

Dakol an nakarerealisar na grabe an karatan sa iglesya, pero nag-aalangan sindang maghale ta an Iglesya Romana igwa nin suanoy nang marhay na kasaysayan. Alagad girumdoma na an paagi nin pagsamba kan mga Judio suanoy nang marhay; pero isinikwal nin Dios an mga Judio bilang saiyang piniling banwaan kan sinda magin mga apostata sa saiyang tunay na mga katokdoan. An maimbod na mga lingkod nin Dios binayaan an Judaismo kan marealisar ninda na an ginagamit na nin Dios iyo an Kristianong kongregasyon. Paano nindo mamimidbid an tunay na Kristianong kongregasyon ngonyan?

Haros sarong milyon na taga-Latin Amerika an nagin mga Saksi ni Jehova sa nakaaging duwang dekada. Taano ta ginibo ninda an pagliwat na ini? An sarong peryodiko sa Martínez de la Torre, Veracruz, Mejico, siniyasat an hapot na ini. Sinabi kaiyan: “Ining mga estudyante sa Biblia haros 100 porsientong kompuwesto nin dating mga aktibista sa manlaenlaen na relihiyon, na kadaklan Katoliko, na nakarisa sa pag-entra kan relihiyon sa politika asin sa pag-ako patin pag-oyon kaiyan sa bakong makakasuratan na mga gawe-gawe arog nin saralak na pagsamba, inmoralidad, asin kadahasan. Nagkaigwa sinda nin satispaksion sa pag-oyon sa Makakasuratan na mga prinsipyo nin paggawe na dai naggagamit nin idolatriya o mga tradisyon na madiklom an hinalean. Nagtao ini sainda nin kaomaw-omaw na pagkasararo sa pagtubod na nagpapamidbid sainda saen man sinda manompongan.”

Siring kaini an sabi nin saro pang peryodiko sa Latin Amerika: “An mga Saksi ni Jehova mahihigos, sadiosan, may takot sa Dios na mga tawo. Sinda mga konserbatibo asin mamomoton sa tradisyon saka an saindang relihiyon basado sa mga katokdoan sa Biblia.” Inaagda mi kamo na makipag-adal sa Biblia kaiba an mga Saksi ni Jehova saen man kamo nag-iistar. Manonodan nindo na an saindang paglaom asin an bilog nindang pamumuhay basado sa Biblia. Iyo, manonodan nindo kun paano sambahon an Dios “sa espiritu asin sa katotoohan.”​—Juan 4:​23, 24.

[Nota sa Ibaba]

[Tsart sa pahina 21]

AN MGA SAKSI NI JEHOVA SA PIRANG NASYON SA LATIN AMERIKA

1971 1992

Nasyon Mga Parahayag Mga Parahayag

Argentina 20,750 96,780

Bolivia 1,276 8,868

Brazil 72,269 335,039

Chile 8,231 44,067

Colombia 8,275 55,215

Costa Rica 3,271 14,018

Dominican Republic 4,106 15,418

Ecuador 3,323 22,763

El Salvador 2,181 20,374

Guadeloupe 1,705 6,830

Guatemala 2,604 13,479

Honduras 1,432 6,583

Mexico 54,384 354,023

Panama 2,013 7,732

Paraguay 901 4,115

Peru 5,384 43,429

Puerto Rico 8,511 25,315

Uruguay 3,370 8,683

Venezuela 8,170 60,444

TOTAL 212,156 1,143,175