Taano ta May “Makuring Kahaditan”?

SI Papa Juan Paulo II nagpahayag nin “kamondoan” sa pagsiblag kan tradisyonalistang mobimientong Katoliko ni Arsobispo Lefebvre. An iglesya, sabi nia, nakamate nin “dakulang kasakitan nin boot.”

An pading Katoliko na si Joaquín Ortega, katabang na sekretaryo kan komperensia nin mga obispong Romano Katoliko sa España, nagpahayag nin kamondoan sa situwasyon: “Naholog na kita sa ‘Katolisismong supermarket.’ An mga tawo namimili sa mga gusto ninda na garo baga mga de-latang gulay an satong mga doktrina.”

Hinihingako ni Arsobispo Lefebvre na an Ikaduwang Konsilyo sa Batikano nagpasaloib sa tradisyonal na Iglesya Katolika, na binubukasan an iglesya sa mga pagkaliwat. Kaya, para sa saiya, tinanyog kan konsilyo an paniniwala nin mga Katoliko na sinda kaayon kan saro sanang tunay na iglesya.

Sa pagsuma sa mga argumento ni Lefebvre asin kan saiyang mga parasunod, an International Herald Tribune nagsurat: “An mga tradisyonalista nangangatanosan na magsalang an iglesya sala bago kan konsilyo, o na iyan sala ngonyan, pero dai puwedeng pareho. Kun iyan nasala bago kan konsilyo, sabi ninda, kun siring tibaad iyan nasala man sa ibang doktrina. ‘Yaon kami digdi tanganing ipaheling an samong kaimbodan sa pinakadakulang iglesya,’ sabi kan arsobispo.”

Minsan siring, dakol na sinserong Katoliko an nag-iisip kun baga an itinokdo asin ginibo kan iglesya bago an Batikano II iyo an totoo o sala.

Nahahadit an Liberal na mga Katoliko

An dakol na liberal an isip na mga Katoliko nahahadit na an ibinibilang nindang progresibong mga tangga na ginibo kan Batikano II sinasabotahe huli ki Lefebvre. Natatakot sinda sa bago pa sanang opisyal na mga deklarasyon kan Batikano, arog kan ki Kardinal Ratzinger, an bantay sa ortodoksiyang Katoliko. Sia an namamayo sa ahensia kan Batikano na sa laog nin apat na siglo inapod na Kongregasyon Para sa Banal na Inkisisyon.

Si Kardinal Ratzinger, prefecto kan Sagradong Kongregasyon Para sa Doktrina kan Pagtubod, sa Roma, nagsabi: “An pagkasiriblag nangyayari sana kun may mga tawo na dai na namumuhay sono sa asin namomoot sa nagkapirang katotoohan asin pamantayan kan Kristianong pagtubod.” An progresibong mga Katoliko natatakot na an nasa isip kan kardinal mga “katotohan asin pamantayan” na nagtatanda sa Iglesya Katolika Romana kan mga kaaldawan bago an Batikano II.

Sa pagpahayag kan siring na mga pagkatakot, an sarong artikulo na may titulong “The Price of a Schism,” na napublikar sa peryodikong Pranses na Le Monde, nagsabi: “Siisay an nakaaaram kun baga an Batikano dai nagpopoon—dai man aram o dai man inaadmitir—na gumibo nin ‘tradisyonalismo na siblag ki Lefebvre’? . . . Bako daw na [an Batikano] naghihingoa ngonyan na mabawi an mga klero asin lego na may pagkatradisyonalista asin orog sa gabos pinaninindogan liwat an autoridad asin mga pamantayan na Katoliko sa lugar na iyan pinakahayag na inaangat, partikularmente an Western Europe asin North America?”

Kontrang mga Teologo

Kan Enero 1989, an 163 na teologong Katoliko hale sa West Germany, Netherlands, Austria, asin Switzerland nagpaluwas nin deklarasyon na inaapod ngonyan na Cologne Declaration. Sa suminunod na mga semana, uminayon sa sainda an ginatos na teologong Katoliko hale sa ibang nasyon, pati an Italia. An pagkontra nagpoon sa arbitraryong pagnombra kan Batikano sa sarong konserbatibong prelado bilang Katolikong arsobispo sa Cologne, Alemania, na tumang sa kagustohan kan lokal na hirarkiya. Alagad an pagprotesta bako sanang sa pagnombra nin konserbatibong mga obispo. Kaiba dian an mga pagdidisiplina nin Batikano tanganing paontokon sa pagtaram an mga teologo na nagpapaheling kan “kaisipan na teologo na idinoon kan Ikaduwang Konsilyo sa Batikano.” Inangat man kan mga teologo an diretso kan papa na ipirit an saiyang mga opinyon “sa langtad nin doktrinal na pagtotokdo,” partikularmente mapadapit sa pagkontrol sa pangangaki.

Bilang simbag sa deklarasyon na ini, si Kardinal Ratzinger prangkang nagsabi na an mga nagsisikwal sa paninindogan kan Batikano manongod sa pagkontrol sa pangangaki asin diborsio nagtatao nin salang interpretasyon sa “konsensia” asin “katalingkasan” asin naglalapas sa tradisyonal na katokdoan kan iglesya. Bago pa sana niang ipagirumdom sa mga prelado sa E.U. na dai ninda maninigong paimpluwensiahan an saindang pagtotokdo sa “sala sa tonong konsierto” nin mga teologo.

Dakol na Katoliko an Nariribong

An sarong Pranses na teologong Katoliko nagsabi sa sarong interbio sa Le Monde: “Salang sabihon . . . na an krisis na ini mga teologo sana an apektado. Ipinahahayag sana ninda an makuring kahaditan nin dakolon na Katoliko.”

Dakol na sinserong Katoliko an nag-iisip kun baga an rebeldeng arsobispo na si Lefebvre, minsan ngani itiniwalag, bakong tibaad ‘nadaog sa laban pero nanggana sa guerra.’ An totoo, tinatawan nin konsiderasyon an mga parasunod ni Lefebvre sa paghihingoa na sinda bumalik sa aripompon. An Misa ginigibo na naman sa Latin sa dakol na simbahan na Katoliko, asin ninonombrahan sa mga katongdan an konserbatibong mga obispo. Interesante nanggad, an tradisyonalistang mga Katoliko naghahapot: ‘Taano ta itiniwalag si Monsenyor Lefebvre mantang an mga pading Katoliko sa Holland na nagbebendisyon sa “kasal” nin mga homoseksuwal asin an mga padi sa South Africa na nagsusuportar sa rebolusyonaryong teolohiya liberasyon kabtang sagkod ngonyan kan iglesya?’

Huli kaini gabos dakol na Katoliko an nariribong. An sarong Katolikong Pranses nagsurat sa diaryong Katoliko na La Croix (An Krus): “An simpleng mga Kristiano, na arog ko, nasasakitan ta an mga kalabot [sa mga pasuruway sa iglesya] dai nag-oorolay asin nagkakaoroyon. An iba hilom na minarayo sa relihiyosong mga gibo, kun bakong sa Iglesya.”

Daing duwa-duwa, dai nasasabotan kan siring na mga tawo kun taano ta nababangang marhay an ibinibilang nindang an solamenteng tunay na iglesya. Minsan an pading Katoliko na si René Laurentin naghapot: “Taano ta nagkakaigwa kan mga pagkabarangang ini sa tahaw nin mga Kristiano?” Pag-olayan niato sa halipot an pirang dahelan kaiyan.

[Blurb sa pahina 7]

“An mga tradisyonalista nangangatanosan na magsalang an iglesya sala bago kan konsilyo, o na iyan sala ngonyan, pero dai puwedeng pareho.”—International Herald Tribune.