Icalo Cabulamo Bumpulamafunde Calaswa Cibeko!

LINTU twalolesha pa mibele ya calo ilelo, cilemoneka fye ukuti calyafya ukusengauka ku kusongwa ku kucite cabipa. Na kuba, ifwe bonse twafyalwa abashapwililika, abakongamina ku kucite fibi. (1 Ishamfumu 8:46; Yobo 14:4; Ilumbo 51:5) Kabili apo Satana Kaseebanya balimufumya ku muulu, alebombesha nga nshi ukucila na kale ukuleto bulanda.—Ukusokolola 12:7-12.

Ifyafumamo fyaba fya kutiinya. Ukufwailisha pa bana 4,000 mu Scotland ku ca kumwenako, kwasokolwele ukuti abana babili muli batatu aba myaka pa kati ka 11 na 15 balibombapo bumpulamafunde kale kale. Ukufwailisha ukupulinkana Britain onse kwalangilile ukuti mupepi no mupungwe onse muli batatu tacimusakamika nga akumpula akape mu matuka. Kabili pa bafwailishiwe, ukucila pali hafu balisumine ukuti nga bababwesesha indalama e lyo shapulamo, kuti bashisenda.

Icitabo ca ciItalian icitila Lʹoccasione e lʹuomo ladro (Ishuko lya mu nshita no Mupuupu) citwafwilisho kwiluka umulandu abantu bebila. Ici citabo citila “amaka ya kuilama yalibotelela” mu bapuupu no kuti “tabengalalikisha ukuisekesha.” Ici citabo calundako kuti icinabwingi ca bapuupu te bantu baishibisha ifyo babomba lelo baba fye “abalolela ifintu ukuileta ababomfya mu kukumanina imibele basanga.”

Ica kusekesha ca kuti, ici citabo na kabili cilalanda pa mulandu abantu abengi “bashifwaila ukutoba amafunde.” Casondwelelo kuti umulandu tawaba wa kuti “batiina ififuma mu kutobe funde lelo ni pa mulandu wa kuti baba ne fishinte fya mibele isuma e fibacilikila ku kulitoba.” Ni kwi abantu bengasambilila ifishinte fya musango yo ifya mibele isuma?

Amasomo Ayakabilwa

Cisuma, langulukeni ifisambililwa ku fya kumfwaninamo ifingi ifyalekanalekana. Ku ca kumwenako, ubukombe ilingi line ubupeelwa mu fikope na pali televishoni bwa kuti ulukaakala, ubucende, no kululunkanya fyaliba fye bwino. E mulandu wine kanshi, abantu bashakwatila sana no kuilama. Lubali lumbi, Baibolo mu kubamo amano isambilisho kuti: “Awama uukokolo kukalipa ukucile mpalume, no uteko mutima awama ukucilo wacililo musumba.”—Amapinda 16:32.

Nga twalanguluka ukusalanganye fyebo ukwa muno nshiku, tacingatupapusha ukuti abengi “tabengalaalikisha ukuisekesha.” Libili libili, ico abantu bomfwa ca kuti: “Shita nomba, ukalipile pa numa.” “Ilangulukile.” “Walinga ukuba ne fyawamisha.” “Isakamane we mwine.” Ukuisekesha kulangwa nge ca lyonse kabili icalinga. Lelo imimwene ya musango yo iya bukaitemwe yalipusana ku kufunda kwa mu Baibolo pa lwa ‘kukanalolekesha ifya imwe bene, lelo abalolekesha ne fya banenu.’—Abena Filipi 2:4.

Bushe tamulesumino kuti abengi abashaba na bufumacumi bantu baliila bambi pa mutwe? Ku ca bulanda, abantu balefulilako abengaitemenwa ukubomfya mu kukumanina imibele pa kuti cibawamine. Tabaipusha nampo nga incitilo imo nailinga. Ico bangwako fye ca kuti, ‘Bushe kuti nafyuka ukukandwa?’

Cinshi cikabilwa? Nga fintu cilandilwepo pa muulu, ifishinte fya mibele isuma filakabilwa. Ifi e ficilikila abantu ku kuba bampulamafunde, ukukanasuula ukushila kwa bumi, ukukanasaalula ukushila kwa cupo, ukukanacila mu mipaka ya myendele yalinga, e lyo na mu nshila imbi ukukanacilima insambu sha bambi. Abashisambilila ifishinte fya musango yo, nga fintu Baibolo isosa, ‘baba abakunkuma.’ (Abena Efese 4:19) Imibele ya bumpulamafunde iya bantu babulwa bukapepa aba musango yo e ilenga ukuti kwibako icalo cabulamo bumpulamafunde.

Ifyo Icalo Cipya Cikesa

Kwena, abengi balesha na maka yabo ukuba abafumacumi, ukusunga abantu banabo mu mucinshi no kulangulukilako, no kutaluka kuli bumpulamafunde. Lelo kuti caba kucepelwa amano ukutontonkanyo kuti onse mu calo kuti abombesha muli iyi nshila. Abengi tabengacite fyo, nga fintu fye icinabwingi abaliko mu nshiku sha muntu umulungami Noa bashaitemenwe ukucite calungama. Muli cilya calo caiswilemo ulukaakala, ni Noa fye no lupwa lwakwe e batalwike ku myendele yabula bukapepa, na muli fyo ukusuminishiwa na Lesa. Pa kufumyapo abashipepa muli Mulamba wakupile calo conse, Kabumba wesu aleteleko icalo pa nshita inono icaishileba icabulamo bumpulamafunde.

Calicindama ukulaibukisho kuti ubulondoloshi bwa Baibolo ubwa Lyeshi no konaulwa kwa bashipepa bwalicila pa kuba fye lyashi lya kulengo buseko. Yesu Kristu alondolwele ati: “Ifyo cali mu nshiku sha kwa Noa, e fyo cikaba na mu nshiku sha Mwana wa muntu.” (Luka 17:26; 2 Petro 2:5; 3:5-7) Filya fine fye Lesa aonawile cilya calo ca lukaakala pa ntanshi ya Lyeshi, e fyo akonaula na cino calo caisulamo bumpulamafunde.

Pano pali icishinka cifumine mu calembwa cashintililwapo, nga fintu calumbululwa na Yohane umutumwa watemwikwa uwa kwa Yesu ukuti: “Pano isonde paleya, no lunkumbwa lwa pako; lelo uucito kufwaya kwa kwa Lesa ekalilila umuyayaya.” (1 Yohane 2:17) Ukupwa kwa cino calo kukashiile nshila icalo cipya umo Baibolo itila, “[Lesa] akekalilila pamo na [bantu]; na bo bakaba abantu bakwe, na Lesa umwine akaba pamo na bo: kabili akafuute filamba fyonse ku menso yabo, ne mfwa tayakabeko kabili iyo; takwakabe kabili ukuloosha nangu kukuuta nangu kucululuka.”—Ukusokolola 21:3, 4.

Pa kulondolola fintu cilya calo cipya cikesabako, Baibolo na kabili itila: “Lelo ababifi bakaputulwa mu calo, na bafutika bakafumpulwamo.” (Amapinda 2:22) Ilyo abalungama fye beka bakashala mwi sonde, ubu busesemo bwa Baibolo bukafikilishiwa ubwa kuti: “Abalanda bakapyaninine calo, no kuilemeno bwingi bwa mutende.”—Ilumbo 37:11.

Mu calo cipya ica kwa Lesa, nangu fye ni nama tashakabe na lukaakala. Baibolo isobelo kuti: “Umumbulu ukalebela ku mwana wa mpaanga, ne mbwili ikayolola ukuli umwana wa mbushi; umwana wa ŋombe no musepela wa nkalamo na katekwa kaina fikekala pamo, kabili umwaice akaba kakumba wa fiko. . . . Tafyakacite bubi, kabili tafyakonaule, mu lupili lwandi lwa mushilo monse; pantu icalo cikesulamo ukwishiba Yehova, ifyo amenshi yafimba pali bemba.”—Esaya 11:6-9; 65:17; 2 Petro 3:13.

Icalo Cipya ica kwa Lesa Cili Mupepi

Imbila nsuma ya kuti imibele ya mutende iya musango yo yalaswa ibeko mwi sonde lyonse. Mulandu nshi twingashininkishishe fyo? Ni pa mulandu wa cintu Yesu aseseme ukuti cili no kucitika lintu fye impela ya calo tailaisa. Pa kati ka fintu fimbi asobele ukuti: “Uluko lukemino luko, no bufumu bukemino bufumu; kukaba ne fipowe ne finkukuma mumo mumo.” Alundileko ukuti: “Ukutemwa kwa bengi kukashibantukila pa mulandu wa kufulisha kwa bupulumushi.”—Mateo 24:7, 12.

Umutumwa umo uwa kwa Yesu na o asobele ukuti: “Mu nshiku sha kulekelesha [isha cino calo] mukesaba inshita ishayafya. Pantu abantu bakaba abaitemwa, abatemwe ndalama, aba mataki, aba miiya, aba miponto, aba bucintomfwa ku bafyashi, abashitootela, abashashila, abaumalala, . . . ababulo kuiteka, abankalwe; bakaba abashatemwa busuma, . . . abatemwo kwangala ukucisho kutemwa Lesa.” (2 Timote 3:1-5) Mu cine cine tuleikala mu “nshiku sha kulekelesha” isha cino calo! Mu kwangufyanya kanshi, cili no kupyanikwapo ne calo cipya ica kwa Lesa ica bulungami!

Ukusapika muli Baibolo kwalishinina amamilioni ukuti icalo cabulamo bumpulamafunde cikabako, kabili balecitapo cimo pa kulaalikwa kwa kuti bengasambilishiwa mu nshila sha kwa Kabumba, Yehova Lesa. (Esaya 2:3) Bushe kuti mwatemwa ukuilundako? Bushe muli abaipekanya ukubombesha ku kunonka ubumi mu calo cipya icabulamo bumpulamafunde?

Yesu alangilile icifwaikwa pa kubalilapo fye. Alondolwele ati: “Awe uyu e mweo wa muyayaya, ukuti bamwishibe, mwe Lesa wine wine mweka, no yo mwatumine, ni Yesu Kristu.” Kanshi, ukubakwa kwenu ukwa muyayaya kwashintilila pa kusambilila kwenu Icebo ca kwa Lesa no kubombela pa fyo mwasambilila.—Yohane 17:3.

[Icikope pe bula 8, 9]

Baibolo ilalondolola icalo cipya icabulamo bumpula-mafunde no kutweba fintu twingaipakisha cene