Abacaice Bepusha Ukuti . . .

Inga Nakumanya Uo Naba na o pa Sukulu?

James uwa ku England atile: “Nalecushiwa nga naya ku sukulu pali Cimo. Nga ca kuti umunandi alimwene ilyo naleshimikila, nalemweba amashiwi yapala aya. Ku ca kumwenako, naleeba abanandi ukuti naile ndesonkesha indalama sha kabungwe ka Labour Party.”

Débora umwina Brazil atile: “Abamwene uko naleshimikila balempumya nga naya ku sukulu. Calenkosela.”

M ULANDU nshi aba bacaice batiinine abanabo ukubamona? Bushe umulimo balebomba tawasuminishiwa? Nakalya, umulimo babombele usuma icine cine kabili e wacindamisha pano calo lelo. Umulimo balebomba ni ulya Yesu akonkomeshe abasambi bakwe lintu abebele ati: “E ico kabiyeni, kalengeni aba nko shonse ukuba abasambi, . . . mulebasambilisha ukubaka fyonse ifyo namwebele.”—Mateo 28:19, 20.

Ukulingana no kufwailisha kwacitilwe mu United States, abacaice abengi balisumina muli Lesa. Nalimo ukufika kuli hafu wa mpendwa yabo e baya ku calici cila mulungu. Kabili nangu line abacaice abengi baliitumpa mu milimo ya mapepo, pamo nga ukwimba inyimbo, banono fye balanda pali Lesa ku banabo ilyo bali pa sukulu. Lelo, Inte sha kwa Yehova, baishibikwa mu calo conse ku mulandu wa kushimikila ku ng’anda ne ng’anda. Imintapendwa ya baNte bacaice balabombako uyu mulimo.

Nga uli Nte wacaice, ukwabula no kutwishika na iwe walyamba kale ukubombako uyu mulimo wa kushimikila. Lelo ici tacilolele mu kuti cilakwangukila ukushimikila. Nga balya abacaice twambwile pa kubala, na iwe kuti washikitika lintu wasanga umunobe wa ku sukulu ali pa mwinshi. Uwacaice we shina lya Jennie uwa ku Britain atile: “Ico nshifwaya sana ca kutila abanandi ba pa sukulu bamona nimfwala ubusaka sana, siketi, ninsenda ne cola ca fitabo—ukufwala ifya kufwala ifya busaka sana ukucila ifyo mfwala ku sukulu.”

Ukutiina abo waba nabo pa sukulu kulacilamo sana ica kuti Abena Kristu bacaice bamo balaifisa. Uwacaice umo uwe shina lya Leon atile: “Nalishibako umwaice umo Nte uwatemwa ukufwala iceketi lyakwate nsalu ya kufimbana ku mutwe ilyo ali mu butumikishi, ifyo acita nga asanga abanankwe ba ku sukulu, alafimbana ku mutwe.” Kwaba na bacaice bambi abaleka fye no kushimikila mu ncende shimo ishabela mupepi na po bekala. Uwacaice umo uwe shina lya Simon atile: “Ndebukisha ukupepa ati twishimikila mu musebo umo ifi, pantu mwali abengi aba ku sukulu.”

Ca cifyalilwa ukumfwa umwenso lintu wakumanya uo waishiba ilyo uleshimikila. Icabipa fye ca kutila uyo mwenso nga wacilamo kuti wakuletela ubwafya. Alicia umwina Germany wacaice atile: “Nshatemenwe ukushimikila, ici calengele na bumupashi bwandi ukubipa.”

Nalyo line, cinshi wingabilila imbila nsuma nga cine cine ulasanga ubwafya bwa kushimikila? Pa kwasuka ici cipusho, intanshi natumone umulandu Lesa akupeelela uyu mulimo. Lyena twalalanga ifyo ukubombesha no mupampamina, fingakwaafwa ukupwisha umwenso.

Umulimo Twapeelwa uwa Kushimikila

Ica kubalilapo fye, kuti cakwaafwa nga waishiba icishinka ca kuti te ceni ukwebako bambi ifyo wasumina. Ukutula fye na kale, abaume na banakashi abatiina Lesa baleebako bambi ifyo basuminemo. Ku ca kumwenako, Noa, aishibikwa ukuti e wakulile icibwato cishaikulila. (Ukutendeka 6:14-16) Lelo ukulingana na 2 Petro 2:5, ali na kabili “kabila wa bulungami.” Noa alishibe ukuti alipeelwe umulimo wa kusoka bambi pa lwa bonaushi bwali mupepi.—Mateo 24:37-39.

Mu kuya kwa nshita, nangu ca kutila abaYuda tabatuminwe mu kulungatika ukushimikila ku bashali baYuda, abengi balyebeleko bambi ifyo basumine. E calengele na Ruti umwina fyalo ukusambilila pa lwa kwa Yehova. Pa kutasha nafyala umuYuda, Naomi, Ruti atile: “Abantu benu e bantu bandi, na Lesa wenu e Lesa wandi.” (Ruti 1:16) Limbi limbi fye, Imfumu Solomone yatile abashali baYuda abengi bali no kuyaumfwe ‘shina ilikulu’ ilya kwa Yehova no kuyapepela pe tempele Lyakwe.—1 Ishamfumu 8:41, 42.

Nomba nga ca kutila aba babomfi ba kwa Lesa aba kale balelanda na bambi—nangu line tabaebelwe mu kulungatika ukucite fyo—ni shani ku Bena Kristu ba lelo abayumfwa ukuti balipeelwa umulimo wa kushimikila! Na kuba, twalikambishiwa ukushimikila “imbila nsuma iyi ya Bufumu.” (Mateo 24:14) Twaba ngo mutumwa Paulo, mu kuti umucikilisha wa kushimikila iyi imbila nsuma waba pali ifwe. (1 Abena Korinti 9:16) Ipusukilo lyesu nalisanshiwamo. Pa Abena Roma 10:9, 10, patila: “Ukapusuka nga walumbula ku kanwa kobe, auti, Kristu e Shikulu, . . . pantu ku mutima umuntu atetekela no kulungamikwa, kabili ku kanwa alumbula no kupusuka.”

Ni kwi uko ‘wingalumbwila’? Nangu line ukushimikila kwa mu lyashi nako kusuma, ubutumikishi bwa ku ng’anda ne ng’anda bucili e bwawamisha ukushimikilamo bambi. (Imilimo 5:42; 20:20) Bushe iwe balikufumyako ukubomba uyu mulimo pa mulandu wa kuti uli mwaice? Nakalya. Pa Amalumbo 148:12, 13, Baibolo itucincisha ukuti: “Mwe balumendo na bakashana kumo, mwe baume abakote na baice. Lekeni fitashe ishina lya kwa Yehova.”

Ubwafya bwa Kushimikila ku Banobe

Kwena, kuti waumfwa insoni no kupelenganishiwa nga waya mu butumikishi e lyo wakumanya uo waba na o pa sukulu. Na kuba, mu cifyalilwa fye umuntu afwaya ukutemwikwa kuli bambi. Takuli uufwaya ukukalifiwa, ukupumiwa, nelyo ukutukwa. Kabili nga fintu uwacaice uwe shina lya Tanya asosa, “abacaice ku sukulu tababa na luse!” E co mu cifyalilwa fye kuti walanguluka ifyo abanobe waba nabo pa sukulu bakacita lintu bakakumona naufwala bwino nawikata na Baibolo mu minwe. Ca bulanda ukusosa ukutila, ilingi line bakakupumya. Felipe uwacaice umwina Brazil e bukisha ukuti: “Kwaliko umulumendo umo mu kalashi uo naleikala na o icikuulwa cimo. Alenjeba ati, ‘Na pano napo naukwata Baibolo! Finshi fili muli ico cola?’”

Ukupumiwa mu musango yo te ca masange. Baibolo itweba ukutila Isaki, mwana Abrahamu, aliculile kuli munyina wa mwi fumo limbi, Ishmaele, uku kucusha kwali kupumya kwabipisha. (Ukutendeka 21:9) Umutumwa Paulo tamwene uyu mucusha nga umusamwe. Pa Abena Galatia 4:29, umutumwa Paulo alandilepo fye ukwabula no kupita mu mbali ukuti kulya kwali ‘kupakasa.’

Na Yesu na o alandile ifyapalako, asokele ulwa bantu bamo ukuba abankalwe ku basambi bakwe. Atile: “Nga aba pano isonde bamupata, mwaishiba ukuti babala bapata ine. Amuba aba pano isonde, aba pano isonde nga batemwa ababo bene; lelo ico tamuli ba pano isonde, lelo ine namusalile mu ba pano isonde, e co aba pano isonde bamupatila.”—Yohane 15:18, 19.

Kanshi apo uli Mwina Kristu, ufwile ukuiteyanya ukupakaswako. (2 Timote 3:12) Nangu taulandile icebo nelyo cimo pali Baibolo ku banobe, nalyo line bamo kuti bakupakasa pa mulandu fye wa kuba ne mibele isuma no kukanacitako ifyabipa. (1 Petro 4:4) Lelo, Yesu atweba aya mashiwi ya kukoselesha aya kuti: “Muli abashuka ilyo bamupontela, no ku mulamata, no kumwambo bufi icintu conse ca bubifi pa mulandu wa ine.” (Mateo 5:11) Ukupumiwa no kutukwa kuti fyakulenga shani ukuba ne nsansa? Pantu nuishiba ukuti ulelenga umutima wa kwa Yehova Lesa ukusamwa! (Amapinda 27:11) Kabili nga wasekesha Lesa, ninshi uleibika pa bantu abakapokelela icilambu ca mweo wa muyayaya!—Luka 10:25-28.

Ku ce shuko, te bonse abo waba nabo pa sukulu abengaba abalwani bobe nga wabasanga mu butumikishi. Uwacaice wa ku Britain uwe shina lya Angela atucinkulako ukuti: “Nga wasanga uo waba na o pa sukulu pa mwinshi, ilingi line balomfwa umwenso ukucila iwe!” Na kuba, bamo balafwaisha ukumfwa ifyo walalanda. Nalyo line, Abena Kristu bacaice abengi balaipakisha pa kubomba bwino umulimo wa kushimikila ku basambi banabo. Icipande cikonkelepo muli ifi fipande fya kukonkana cikalanda pa nshila shimo isho na iwe wingashimikilamo ku banobe.

[Icikope pe bula 13]

Abacaice abengi balatiina ukukumanya abasambi banabo ilyo bali mu butumikishi

[Icikope pe bula 15]

Wileka ukupumya kukulenge ukuba ne nsoni pa lwa cisumino cobe