Bushe Ukupepa Kwa Cine Kwaba Fye Kumo?

Abantu bamo balakalipa nga mwaipusha ici cipusho. Apo ifyo basuminamo fingi nga nshi, bamo batontonkanya ukuti umuntu uuitunga ukuti e waishiba fye icine eka ninshi alyumina kumo kabili wa cilumba. Abantu batontonkanya ukuti mu mipepele yonse mwaliba ubusuma, bambi nabo batila ni mu mipepele fye iinono e mushaba ubusuma. Bushe na imwe e fyo mutontonkanya?

CA CINE, cilawama ukwishiba ifyapusanapusana ifyo abantu basuminamo. Tutile, umuntu umo atila ukulya ifya kulya fimo kuti kwalenga ubumi bwakwe ukuba bwino. Lelo bushe uyu muntu afwile ukupatikisha bonse ukuti balelya ifyo fine ifya kulya, kwati nalimo e fya kulya fyeka ifingalenga ubumi bwa umo ukuba bwino? Kanshi kuti cawama ukuleka umbi aisalila ifya kulya pantu limbi ifyo bengamusalila te kuti fibe ifisuma kuli ena.

Bushe e fyo caba na ku mipepele? Bushe kwaliba imipepele iyalekanalekana iyo Lesa asuminisha iyo umo engasalapo, nampo nga kukonka imipepele akulilemo nelyo ukukonka fye ifyo eshibe umwine? Nelyo bushe kwaliba ukupepa kumo ukwa cine uko bonse bafwile ukukonka? Natumone ifyo Baibolo ilandapo. Ico twalabalilapo, kumona nga ca kuti icine kuti twacisanga. Nga twatila te kuti tucisange, ninshi kanshi kupoosa fye inshita ukutendeka ukufwaya ukupepa kwa cine.

Bushe Icine Kuti Twacisanga?

Ilyo Yesu talafwa, aebele Kateka Ponti Pilato uwalemulubulwisha ukuti: “Onse uwaba ku cine, omfwe shiwi lyandi.” Ifyo Pilato aipwishe filelanga ukuti afwile aletwishika, ilyo aipwishe ukuti: “Icine cinshi?” (Yohane 18:37, 38) Lelo ilyo Yesu ena alelanda pa cine, tapitile na mu mbali. Tatwishike ukuti icine eko caba. Natumone ifintu fine ifyo alandilepo ku bantu abapusanapusana.

“Ici e co nafyalilwe, kabili ici e co naishile pano calo, ukuti nshimike icine ubunte.”—Yohane 18:37.

“Nine nshila ne cine no bumi.”—Yohane 14:6.

“Lesa Mupashi, na bamupepa bali no kupepela mu mupashi na mu cine.”—Yohane 4:23, 24.

“Nga mwaikalilila mu cebo candi, ninshi muli basambi bandi icine cine, kabili mukeshibe icine, ne cine cikamulenga abantungwa.”—Yohane 8:31, 32.

Apo Yesu alilandile ukwabula ukutwishika ukuti icine eko caba kabili no kuti abantu kuti bacisambilila, mulandu nshi te kuti tubikileko amano ukufwaya ukwishiba ukuti icine pa mipepele eko caba kabili kuti twacisanga?

Bushe Icine Icabula no Kutwishika Eko Caba?

Tatuletwishika ukuti kwaliba ifintu fimo ifyo mwaishiba ukuti eko fyaba. Mwalisumina ukuti eko mwaba no kuti ifintu ifyo mumona fya cine cine. Ifimuti, impili, amakumbi, akasuba no mweshi ne fintu fyonse ifyaba pe sonde te fya kwelenganya fye, eko fyaba. Ca cine, kwaliba bamo abatwishika pali ifi fintu kabili kuti bafwaya na imwe mwalafitwishika. Lelo kwena natwishiba ukuti te kuti mutwishike ukuti ifi fintu eko fyaba.

Kwaliba na mafunde ayo ifyabumbwa fikonka. Tamutwishika ukuti na fyo fine eko fyaba. Tutile nga mwatoloka ukufuma pa lupili, kuti mwapona, nga tamuliile kuti mwaumfwa insala e lyo nga mwaikala inshiku ishingi ukwabula ukulya kuti mwafwa. Tamutwishika no kutwishika ukuti aya mafunde yalabomba ku bantu bonse fye.

Baibolo ilosha kuli ayo mafunde, ayo ifibumbwa fikonka ilyo itila: “Bushe umuntu kuti asendelo mulilo pa cifuba cakwe, na malaya yakwe ukupya iyo?” Ilyo Baibolo yalembelwe abantu bonse balishibe ukuti ica kufwala nga caikatwa no mulilo kuti capya. Lelo pa kulanda aya mashiwi, ili pinda lya mu Baibolo lilelanda pa cishinka cimbi icikalamba ica kuti ‘[uwacita ubulalelale] na muka mwine’ akacula icine cine.—Amapinda 6:27, 29.

Bushe ifyo ipinda lyalanda fya cine cine? Bamo kuti bakaana pantu batontonkanya ukuti umuntu umo umo alikwata insambu sha kuisalila nampo nga kukonka ifyo umo bamukushishe, ifyo asuminamo e lyo ne fyo imibele ili. Natulande pa mafunde yamo ayaba mu Baibolo ayalelanda pa mibele. Bushe aya mafunde, tayabomba fye ku bantu bonse?

Baibolo yalilesha ubucende. (1 Abena Korinti 6:9, 10) Abantu bamo tabasumina ukuti ili funde lya mu Baibolo lya cine. E cilenga ukuti balecita ubucende. Lelo nga bacite fyo balailetela amafya, pamo ngo kulekana, ukulacula na kampingu, e lyo na bonse fye abapalamisha kuli wene balacenwa pa nshita ntali.

Na kabili Lesa alilesha ukukolwa. (Amapinda 23:20; Abena Efese 5:18) Finshi ficitika abantu nga balekolwa? Ilingi line abantu balabafumya incito, ubumi bwabo tabuba bwino no lupwa lwabo lulaculilamo. (Amapinda 23:29-35) Ukucula kwa musango yo kulesa na pa bantu abashasumina ukuti ukukolwa kubi. Aya mafunde ya cine te mulandu ne fyo umo asuminamo nelyo ifyo amona ifintu.

Mu Baibolo tamwaba fye amafunde ayalanda pa kuba ne mibele iisuma, lelo yalitweba no kulacita ifintu ifisuma pamo nga ukutemwa abakashi, ukucindika abalume e lyo no kulacita ifisuma kuli bambi. (Mateo 7:12; Abena Efese 5:33) Nga ca kuti twakonka aya mafunde mulafuma ifisuma. Bushe kuti mwatila uko kufunda ukwa pa mibele isuma kubomba fye ku bantu bamo bamo?

Nampo nga tulekonka ukufunda kwaba mu Baibolo ukulanda pa mibele isuma nelyo tatulekonka tukalobololamo fimo. Ici cishinka cilelanga fye ukuti takuli fimbi ifyo twingapyanika pali aya mafunde. Aya mafunde ya cine. Ificitika filanga ukuti umuntu nga alekonka ukufunda kwa Baibolo ukwa pa mibele isuma, mulafuma ifisuma lelo nga talekonka ifyo Baibolo ifunda, ifingamucitikila pa numa filabipa.

Tontonkanyenipo pali aya mepusho: Nga ca kutila ukufunda kwa mu Baibolo ukwa pa mibele isuma kulabomba fye ku bantu bonse, finshi mwingalandapo pa mafunde ayaba mu Cebo ca kwa Lesa ayalanda pa mipepele? Kuti mwalandapo shani pa fyo Baibolo ilanda pa cicitika nga twafwa ne fyo Lesa atulaya ukwikala ku ciyayaya? Kanshi ifi twalandapo ifyo Baibolo isambilisha na fyo cine. Fyapeelwa ku bantu bonse. Ifisuma ififumamo mu kukonka ifyo Baibolo isambilisha ne fyabipa ififumamo nga umo talekonka Baibolo taficitikila fye abasumina mu fyo Baibolo isambilisha lelo ficitikila fye bonse.

Icine kuti twacisanga. Yesu atile Icebo ca kwa Lesa, Baibolo, e cine. (Yohane 17:17) Na lyo line cimoneka kwati te kuti tusange icine. Mulandu nshi? Icilenga ni co mu mipepele iingi baitunga ukuti balasambilisha ifyo Baibolo ilanda. Mipepele nshi iisambilisha icine ukufuma mu Cebo ca kwa Lesa? Bushe kuti twatila kupepa fye kumo e kusambilisha icine? Bushe te kuti tusangemo icine mu mipepele yonse nelyo ukusangamo fimo fimo ifya cine?

[Amashiwi pe bula 26]

Kuti twalinganya shani icingacitika nga ca kuti ica kufwala ca muntu caikatwa umulilo, ku cingacitika nga ca kuti umuntu atoba amafunde ya kwa Lesa?