Abafwa Bakabuuka!

MULI filimu iyo baletambisha kale, umulumendo bamulangishe ninshi naiminina ku mbali ya nshishi iya muntu wakwe uwafwile. Asosele ati, “Bamayo baletila fwe bantu tuli bena kufwa.” Ilyo fye kamera yatontele pa cipampa ca pa nshishi, uyu mulumendo atile: “Awe kanshi nga tatufwa!”

Amashiwi ya musango yu yalangilila fye ifyo abantu abengi nga nshi bomfwa nga bafwilwa. Ca cine imfwa mulwani umwine mwine! Lelo nangu cibe fyo, Lesa alilaya ukutila: “Umulwani wa kulekelesha ukonaulwa ni mfwa.” (1 Abena Korinti 15:26) Nomba mulandu nshi tufwila fwe bakwata na bongobongo iyakwatisha amaka ukusambilila ifintu ifingi? Bushe imfwa ikonaulwa shani?

Umulandu Tukotela no Kufwa

Baibolo ilanda pali Yehova Lesa, Kabumba wesu ukutila: “Imilimo yakwe yalifikapo.” (Amalango 32:4; Amalumbo 83:18) Adamu, umwaume wa kubalilapo bamupangile uwapwililika, ica kuti aali no kwikala umuyayaya pano pene pa calo, mwi bala lya Edeni umo Lesa amubikile kabili umwali umusuma nga nshi. (Ukutendeka 2:7-9) Cinshi calengele Adamu ukufuma mulya mu Paradaise ukuyatendeka ukulakota no kufwa?

Kuti twatila: Ni co Adamu alifililwe ukukonka ifunde Lesa amwebele, ilya kukaanalya icisabo ca ku muti umo ifi. Lesa alyebele Adamu bwino bwino ifyali no kucitika nga ca kutila afilwa ukukonka ifunde. Amwebele ukutila: “Ukufwa ukafwa.” (Ukutendeka 2:16, 17) Adamu pamo no mukashi wakwe Efa balitobele lilya ifunde, e calengele no kuti Lesa abatamfye mwi bala lya Edene. Umulandu uwalengele ukuti Lesa abatamfye mu kwangufyanya walilandwapo mu Baibolo. Itila: “Pa kuti [Adamu] etambalika ukuboko kwakwe no kusaba icisabo ku muti wa mweo no kulyako no kuba no mweo wa muyayaya.”—Ukutendeka 3:1-6, 22.

Adamu na Efa balifwile pa mulandu wa kuti tabakonkele ifunde lya kwa Lesa, lelo mulandu nshi bonse abatuntuka kuli Adamu na Efa bakotela no kufwa? Ni co balipyana ulubembu lwa kwa Adamu, kabili ulubembu lwalilenga bonse abafuma kuli Adamu ukuba abashapwililika, lwalilenga no kuti balefwa. Baibolo ilondolola ukutila: “Ulubembu lwaingilile mu muntu umo [Adamu] pano calo ne mfwa yaingilile mu lubembu, e fyo ne mfwa yasalanganine ku bantu bonse pantu bonse balibembwike.”—Abena Roma 5:12.

Abafwa Bakabuuka

Nga fintu tubelengele kale ukuti ‘imfwa e ikalekeleshako ukonaulwa,’ ala tatufwile no kutwishika, imfwa ikonaulwa tayakabeko ku ciyayaya conse! (1 Abena Korinti 15:26) Nomba bushe imfwa ikonaulwa shani? Baibolo ilalondolola ukutila: “Abantu ba misango yonse bakalungamikilwa ku bumi ku bulungami bwa muntu umo.” (Abena Roma 5:18) Bushe cinshi cilenga abantu ukuba abalungama kuli Lesa e lyo no kukwata isubilo lya kwisaipakisha umweo wa muyayaya?

Mapekanyo ayo Lesa acita aya kufumyapo ulubembu ulo abantu bonse bapyana ukufuma ku mwaume wa ntanshi Adamu. Baibolo ilondolola ukutila: “Ubupe bwa kwa Lesa mweo wa muyayaya muli Kristu Yesu Shikulwifwe.” (Abena Roma 6:23) Ilyo alandile pali aya mapekanyo ya kulengelamo abalungama ukuba no mweo, Yesu atile: “Lesa atemenwe nga nshi aba pano calo ica kuti apeele Umwana wakwe uwafyalwa eka, ukuti onse uumutetekela ekonaika lelo akabe no mweo wa muyayaya.”—Yohane 3:16.

Tontonkanyeni pa fyo Lesa no Umwana wakwe Yesu Kristu batutemwa icine cine, kabili ne fyo Yesu aculile nga nshi pa mulandu wa ifwe. Umutumwa Paulo alembele ukutila: ‘Umwana wa kwa Lesa, alintemenwe no kuipeela pa mulandu wa ine.’ (Abena Galatia 2:20) Nomba mulandu nshi Yesu abela e muntunse fye eka ‘uwingapeela umweo wakwe icilubula’ no kutupususha ku macushi yabipa ayatucitikila pa mulandu wa lubembu?—Mateo 20:28.

Yesu e muntunse eka fye uwalinga ukupeela umweo wakwe icilubula pantu wene eka fye e ushapyeneko ulubembu lwa mwaume wa kubalilapo Adamu. Nomba cali shani pa kuti ena epyanako ulubembu? Pantu mu cipapwa Lesa akushishe ubumi bwa kwa Yesu ukufuma ku muulu no kububika mwi fumo lya kwa nacisungu Maria. Kanshi nge fyo malaika aebele Maria, umwana wakwe aali uwa “mushilo, Umwana wa kwa Lesa.” (Luka 1:34, 35) Uyu e mulandu wine Yesu etilwa “Adamu wa kulekelesha,” kabili e mulandu ashapyanine ulubembu ku “muntu wa ntanshi Adamu.” (1 Abena Korinti 15:45) Apo Yesu ali uwapwililika, kanshi kuti aipeela “icilubula icalinganako,” pantu ubumi bwakwe bwalilingene no bumi bwapwililika ubwabula ulubembu ubo mwaume wa kubalilapo Adamu akwete.—1 Timote 2:6.

Ukupitila muli ici cilubula, Lesa alengele ukuti tube ne co umuntu wa ntanshi Adamu apanishe, umweo wa muyayaya mu paradaise pe sonde. Apo abantu abengi nga nshi balifwa kale, kanshi pa kuti bakanonkelemo, bafwile ukubuushiwa. We cintu ubusuma icikacitika! Bushe kuti mwatila calyafya ukusumina ukuti abantu bakaba aba mweo na kabili?

Icalenga Tusumine Ukuti Abafwa Bakabuuka

Bushe cifwile ukwafya sana ukusumina ukuti Yehova Lesa, alikwata amaka ya kupanga cipya cipya umuntu uwafwile apo e walengele ifintu fyonse ifya mweo? Tontonkanyeni pa fyo Lesa alengele ukuti umwanakashi wa kubalilapo emite. “Adamu akumene no mukashi wakwe Efa,” kabili mu myeshi fye nalimo 9, akamwana akakwete ne filundwa fyonse, akabapalile kalifyelwe. (Ukutendeka 4:1) Takwaba uwaishiba bwino bwino ifyalecitika mwi fumo lya kwa Efa pa kuti ifilundwa fyonse fipangwe, ifyaishilepanga akamwana, ala cipapwa icine cine!—Amalumbo 139:13-16.

Abantu tabatontonkanya ukuti ukufyalwa kwa muntu cipapwa pantu balamona uko abantu abengi nga nshi bafyalwa cila bushiku. Nangu cibe fyo, abengi bamona kwati te kuti cicitike ukubuusha umuntu uwafwa. Ilyo Yesu aebele abantu abaleloosha umukashana uwafwile ukuleka ukulila, ‘balimusekele’ ico baishibe ukuti umukashana nafwa. Lelo Yesu aebele umukashana uwafwile ukutila: “‘Ima!’ Awe ilyo line umukashana alimine alaenda.” Baibolo yatweba ukuti: ‘Apo pene [abalipo] balipeshiwe amano kabili balisekelele nga nshi.’—Marko 5:40-43;

Lintu Yesu aebele ukuti bafumyepo ilibwe pa nshishi ya kwa cibusa wakwe Lasaro, Marita inkashi ya kwa Lasaro alikene atile: “Ino nshita alenunka, pantu napapita inshiku shine.” Awe nangu cali ifyo, ilyo bamwene uko Yesu abuushishe Lasaro, abantu balisekelele nga nshi! (Yohane 11:38-44) Abengi balishileishiba ifipapwa ifyo Yesu alecita. Ilyo Yohane Kabatisha aali mu cifungo, abasambi bakwe bamwebele pa mulimo Yesu alebomba, batile: “Abafwa balebuushiwa.”—Luka 7:22.

Abantu Bakaba no Mweo na Kabili Pantu Bakabuushiwa

Mulandu nshi Yesu acitile ifi fipapwa apo abo abuushishe balishilelwala no kufwa na kabili? Alicitile fyo pantu alefwaya abantu beshibe ukutila, nangu ca kuti Adamu wa ntanshi alipanishe ukwikala umuyayaya muli paradaise pe sonde, iyi paradaise kuti yabako kabili ikapangwa cipya cipya. Umulimo wa kubuusha abantu uo Yesu acitile walelangilila ukuti abafwa abengi nga nshi, ‘bakesaikala mu calo’ kabili “bakekalamo umuyayaya.”—Amalumbo 37:29.

Na ifwe kuti twaba pali abo abakaipakisha ubumi bwa muyayaya nga ca kuti fye ‘tulepepa’ lyonse. Baibolo itila mu kupepa kwa musango yo, “mwaliba isubilo lya kuba no bumi pali nomba e lyo na ku ntanshi.” ‘Ubumi ubwa ku ntanshi’ balabwita no kuti, “ubumi bwine bwine,” nelyo “umweo wine wine.”—1 Timote 4:8; 6:19; ukulingana na Baibolo ya Diocese of Mbala.

Nomba natulande pa fyo ubu bumi bwine bwine, bukaba mu calo cipya icalungama.

[Icikope pe bula 22]

‘Balipeshiwe amano kabili balisekelele nga nshi’