Watchtower LAIBRARE YA PA INTANETI
Watchtower
LAIBRARE YA PA INTANETI
Cibemba
  • BAIBOLO
  • IMPAPULO
  • UKULONGANA
  • rr icipa. 2 amabu. 15-26
  • ‘Lesa Alipokelele Ifya Bupe Fyabo’

Vidio mulefwaya tamuli

Mukwai yafilwa ukutambika

  • ‘Lesa Alipokelele Ifya Bupe Fyabo’
  • Yehova Asuka Abwesha​—Ukupepa Kwasanguluka!
  • Utumitwe utunono
  • Ifipalileko
  • Cinshi Calengele Lesa Epokelela Ifyo Kaini Atuulile pa Kuti Amupepe?
  • Abele Alicitile Ifilanga Ifyo Ukupepa Ukwasanguluka Kufwile Ukuba
  • Abantu na Bambi Abali Ifikolwe Balepepa Yehova mu Nshila Iyasanguluka
  • Uluko Ulwaipeeleshe mu Kupepa Ukwasanguluka
  • Batampa Ukupepela pe Tempele
  • Esekiele Alimweneko Ilyo Ukupepa Ukwasanguluka Kwalekowela
  • Ifipusho Ukufuma ku Babelenga
    Ulupungu lwa kwa Kalinda—2002
  • Bamunyina Abali ne Mibele Yapusana
    Ulupungu lwa kwa Kalinda—2002
  • Ukupeela Amalambo Ayengapokelelwa Kuli Yehova
    Ulupungu lwa kwa Kalinda—1999
  • Umwana Umusuma, No Wabipa
    Icitabo ca Malyashi ya mu Baibolo
Moneni na Fimbi
Yehova Asuka Abwesha​—Ukupepa Kwasanguluka!
rr icipa. 2 amabu. 15-26
Abele aleceeceeta umukuni wakwe uwa mpaanga.

ICIPANDWA 2

‘Lesa Alipokelele Ifya Bupe Fyabo’

ABAHEBERE 11:4

IFYO TWALALANDAPO SANA: Ifyo Yehova abikileko ukupepa ukwasanguluka

1-3. (a) Mepusho nshi twala-asuka? (b) Fintu nshi 4 ifyacindama ifyaba mu kupepa ukwasanguluka ifyo twalalandapo? (Moneni icikope pa ntendekelo.)

BUSHIKU bumo, Abele aleceeceeta impaanga shakwe. Lyena alisalilepo shimo, ashipaya e lyo ashituula kuli Lesa. Bushe Yehova alipokelele ifya bupe ifyo Abele uushali uwapwililika atuulile?

2 Lesa alengele umutumwa Paulo alembe pali Abele ukuti: “Lesa . . . apokelele ifya bupe fyakwe.” Na lyo line Yehova tapokelele ifya bupe ifyo Kaini atuulile. (Belengeni AbaHebere 11:4.) Ici kuti calenga twaipusha amepusho ayo twalalanshanyapo. Cinshi calengele Lesa apokelele ifya bupe ifyo Abele atuulile no kukaana ifyo Kaini atuulile? Finshi twingasambilila kuli Kaini, kuli Abele e lyo na ku bantu bambi abo Baibo yalandapo mu AbaHebere icipandwa 11? Amasuko kuli aya mepusho yalalenga tumfwikishe ifyaba mu kupepa kwasanguluka.

3 Ilyo tulelanda pali fimo fimo ifyacitike ukufuma pa nshita Abele aliko ukufika pa nshita Esekiele aliko, mumone ifintu 4 ifyo tulingile ukulacita pa kuti Lesa alepokelela ukupepa kwesu: Yehova e walinga ukupokelela ukupepa, tufwile ukumupeela ifyawamisha, inshila tufwile ukumupepelamo ifwile ukulingana ne fyo afwaya, kabili ukutemwa ne citetekelo e fifwile ukulenga tulemupepa.

Cinshi Calengele Lesa Epokelela Ifyo Kaini Atuulile pa Kuti Amupepe?

4, 5. Finshi fyalengele Kaini atendeke ukutontonkanya ukuti Yehova e wali no kupokelela ubupe bwakwe?

4 Belengeni Ukutendeka 4:2-5. Kaini alishibe ukuti uwali no kupokelela ubupe atuulile ni Yehova. Kaini alikwete ishuko ne nshita iikalamba iya kusambilila pali Yehova. Ena no mwaice wakwe Abele, bafwile bali ne myaka mupepi na 100 ilyo batuulile ifya bupe.a Ilyo balekula, bafwile balishibe ukwabelele ibala lya Edeni, kabili nalimo balelimona no kulimona akatalamukila. Na kabili, bafwile balemona na bakerubi abacingilile inshila iyaile kuli ili ibala. (Ukute. 3:24) Abafyashi babo bafwile balibebele ukuti Yehova e wabumbile ifintu fyonse, kabili talefwaya ukuti abantu balefwa, lelo alefwaya baleba ne nsansa. (Ukute. 1:24-28) Ifyo abafyashi babo babebele nalimo fyalengele Kaini eshibe ukuti alingile ukutuulila Lesa umutuulo.

5 Finshi fimbi nalimo ifyalengele ukuti Kaini atuule ilambo kuli Lesa? Yehova alisobele ukuti kwali no kuba “umwana” uwali no kufwanta “insoka” ku mutwe, iyatunkile Efa ukukanaumfwila Lesa. (Ukute. 3:4-6, 14, 15) Apo Kaini ali libeli, nalimo atontonkenye ukuti e “mwana” ulya Lesa asobele ukuti akabako. (Ukute. 4:1) Na kabili Yehova talekele ukulanda na bantu ababembu, na lintu Adamu abembwike, Lesa alilandile nankwe, kabili afwile alandile nankwe ukubomfya malaika. (Ukute. 3:8-10) Kabili ilyo Kaini atuulile ilambo, Yehova alilandile nankwe. (Ukute. 4:6) Ukwabula no kutwishika, Kaini alishibe ukuti Yehova alilinga ukumupepa.

6, 7. Bushe umutuulo Kaini atuulile tawaweme nelyo tautuulile ukulingana ne fyo Lesa afwaya? Londololeni.

6 Nomba cinshi calengele Yehova epokelela umutuulo wa kwa Kaini? Bushe umutuulo Kaini atuulile tawaweme? Baibo tayalandapo. Lelo ilanda fye ukuti Kaini “abuulile ifisabo fimo no kufituula kuli Yehova.” Pa numa Yehova alilangilile mu mafunde apeele Mose ukuti ukutuula ifisabo, kwali fye bwino. (Impe. 15:8, 9) Na kabili tontonkanyeni pa fyo ifintu fyali pali ilya nshita, abantu balelya fye ifisabo no musalu. (Ukute. 1:29) Kabili pa mulandu wa kuti pali ilya nshita Yehova alitiipile umushili uushali mwi bala lya Edeni, Kaini afwile aliculile sana pa kuti alime filya ifisabo atuulile. (Ukute. 3:17-19) Atuulile ifya kulya ifyo aculiile pa kufikwata, na lyo line Yehova tapokelele umutuulo wa kwa Kaini.

7 Nomba, bushe inshila Kaini atuulilemo umutuulo tayali bwino? Bushe Kaini tatuulile umutuulo ukulingana ne fyo Lesa alefwaya? Kwena nalimo te calengele. Cinshi twalandila ifi? Pantu ilyo Yehova akeene ukupokelela umutuulo wa kwa Kaini, talandilepo ukuti inshila atuulilemo umutuulo wakwe tayali bwino. Na kuba Baibo tayalandapo inshila Kaini na Abele batuulilemo imituulo yabo. Nomba cinshi kanshi calengele ukuti Yehova epokelela umutuulo Kaini atuulile?

Kaini naiminina pa ntanshi ya ciipailo, aletuula ilambo lyakwe ninshi nafunga na maboko.

Kaini tali ne citetekelo kabili tatemenwe Yehova (Moneni amaparagrafu 8, 9)

8, 9. (a) Cinshi calengele Yehova epokelela umutuulo wa kwa Kaini? (b) Finshi mwatemwapo sana pa fyo Baibo yalanda pali Kaini na Abele?

8 Amashiwi Paulo alembeele AbaHebere yalanga ukuti nangu ca kuti Kaini alituulile ilambo, ukutemwa Yehova ne citetekelo te fyalengele atuule umutuulo. (Heb. 11:4; 1 Yoh. 3:11, 12) Kanshi ici e calengele Yehova epokelela ilambo Kaini atuulile, nangu ca kuti ilambo atuulile lyali fye bwino, Kaini umwine tatemenwe Yehova kabili takwete icitetekelo. (Ukute. 4:5-8) Apo Yehova ni Shifwe uwaba no kutemwa, alyeseshe ukulungika umwana wakwe. Lelo Kaini alikeene ukumulungika. Mu mutima wa kwa Kaini mwaiswile fye imilimo ya muntu umubembu pamo nga, “[ulupato], ifikansa, akalumwa.” (Gal. 5:19, 20) Filya umutima wa kwa Kaini wali uwabipa fyalengele ukuti Lesa elapokelela fyonse ifyo alecita pa kumupepa. Kuli Kaini tulasambililako ukuti pa kuti tulepepa Yehova mu nshila iyasanguluka, tatufwile ukulalanga fye kunse ukuti tulamupepa mu nshila iyasanguluka, lelo tufwile no kumutemwa e lyo no kuba ne citetekelo.

9 Baibo yalilanda ifingi pali Kaini, yalilanda pa fyo Yehova alandile nankwe, ifyo Kaini ayaswike, yalilumbula na mashina ya bana bakwe kabili yalilanda na pa fintu fimo ifyo bacitile. (Ukute. 4:17-24) Lelo pali Abele pena tayalandapo ifingi, tayalanda nga alikwete abana nelyo iyo, kabili tapaba ifyebo alandile ifyalembwa mu Baibo. Na lyo line ifyo Abele alecita ficili filalanda na muno nshiku. Filanda shani?

Abele Alicitile Ifilanga Ifyo Ukupepa Ukwasanguluka Kufwile Ukuba

10. Finshi Abele acitile ifilanga ifyo ukupepa ukwasanguluka kufwile ukuba?

10 Abele alituulile umutuulo wakwe kuli Yehova pantu alishibe ukuti e walingile fye ukupokelela umutuuulo wakwe. Abele apeele ubupe ubwawamisha pantu asalile “amabeli yamo pa mukuni wakwe.” Nangu ca kuti Amalembo tayalanda nampo nga atuulile amalambo yakwe pa ciipailo nelyo iyo, icishinka ca kuti Lesa afwile alitemenwe inshila atuulilemo umutuulo. Lelo icacindama sana pa mutuulo Abele atuulile ico twingasambililako nangu ca kuti palipita imyaka nalimo 6,000 ca kuti, alitemenwe Yehova kabili ali ne citetekelo. Icitetekelo muli Lesa no kutemwa amafunde yakwe ayalungama, e fyalengele ukuti Abele atuule ilambo. Twaishiba shani?

Abele ali pa ntanshi ya ciipailo, aletuula ilambo kuli Yehova. Ku numa kuli bakerubi ninshi nabacilika inshila ya kwingililapo mwi bala lya Edeni.

Abele alicitile ifintu ifikalamba 4 ifyaba mu kupepa kwasanguluka (Moneni paragrafu 10)

11. Cinshi calengele Yesu alande ukuti Abele ali uwalungama?

11 Ica kubalilapo, tontonkanyeni pa fyo Yesu alandile pali Abele umwaume uo aishibe bwino sana. Yesu ali ku muulu ilyo Abele ali no mweo pano isonde. Yesu alitemenwe sana uyu umwana wa kwa Adamu. (Amapi. 8:22, 30, 31; Yoh. 8:58; Kol. 1:15, 16) Kanshi ilyo Yesu alelanda pali Abele ukuti ali mulungami, alelanda ifyo amwene pali ena. (Mat. 23:35) Umuntu uwalungama, ni ulya uwaishiba ukutila Yehova e ulingile ukutubikila amafunde pa calungama e lyo ne calubana. Kabili mu fyo acita na mu fyo alanda, alalanga ukuti alakonka aya mafunde. (Linganyeniko Luka 1:5, 6.) Palapita inshita pa kuti umuntu eshibikwe ukuti alilungama. E ico, na lintu ashilatuula umutuulo kuli Lesa, Abele afwile alishibikwe ukuti alekonka amafunde ya kwa Yehova. Ukucita ifi kufwile takwa-angwike. Kaini umukalamba wakwe afwile talemukoselesha ukucita ifyalungama, pantu umutima wakwe wali uwabipa. (1 Yoh. 3:12) Nyina wa kwa Abele, takonkele ifunde ilyo Lesa abapeele mu kulungatika, kabili wishi na o alipondokele Yehova, pantu alefwaya ukuisalila icibi ne cisuma. (Ukute. 2:16, 17; 3:6) Filya Abele asalilepo ukucita ifyapuseneko ne fyo ulupwa lwakwe lwalecita, fyalangile ukuti ali uwashipa nga nshi!

12. Bupusano nshi bwali pali Kaini na Abele?

12 Icakonkapo, moneni ifyo umutumwa Paulo alingenye icitetekelo no bulungami. Paulo alembele ati: “Citetekelo calengele ukuti Abele atuule ilambo ilyacindama ukucila ilyo Kaini atuulile. Ici icitetekelo e calengele ukuti Lesa alemumona ukuti alilungama.” (Heb. 11:4) Amashiwi Paulo alandile yalangilila ukuti pali ubupusano pali Kaini na Abele, pantu Abele ena ali ne citetekelo icakosa muli Yehova pa nshita iitali, kabili alicetekele inshila Yehova acitilamo ifintu.

13. Finshi tusambililako ku fyo Abele acitile?

13 Ku lyashi lya kwa Abele tusambililako ukuti, umuntu uwatemwa Yehova kabili uwaba ne citetekelo, uukonka amafunde yakwe ayalungama no mutima wakwe onse, e wingapepa fye Yehova mu nshila iyasanguluka. Na kabili tusambililako ukuti, pa kuti tulepepa Yehova mu nshila iyasanguluka, tatufwile ukuba aba cishinka kuli ena umuku fye umo, lelo tufwile ukuba aba cishinka kuli ena lyonse, na muli fyonse ifyo tucita.

Abantu na Bambi Abali Ifikolwe Balepepa Yehova mu Nshila Iyasanguluka

14. Cinshi calengele Yehova apokelele ubupe Noa, Abrahamu, na Yakobo bamupeele?

14 Abele e muntu wa kubalilapo uushapwililika uwapepele Yehova mu nshila iyasanguluka, lelo te walekelesheko. Umutumwa Paulo alilandile pa bantu na bambi abalepepa Yehova ukulingana ne fyo afwaya, pali aba paba na Noa, Abrahamu na Yakobo. (Belengeni AbaHebere 11:7, 8, 17-21.) Pa nshita imo, cila umo pali ifi ifikolwe alituulile ilambo kuli Yehova kabili Lesa alipokelele amalambo yabo. Cinshi calengele apokelele amalambo yabo? Pantu aba baume tabatuulile fye amalambo yabo kuli Yehova lelo balikonkele na fyonse ififwaikwa pa kuti balepepa Lesa mu nshila iyasanguluka. Natulandeko pa fyo bacitile.

Noa no lupwa lwakwe balekunkumba inama kabili balekuula ne ciipailo apa kupeelela amalambo.

Amalambo Noa atuulile yalengele ulupwa lwakwe na bonse abali no kutuntuka muli ena baishiba ukuti Yehova e walinga ukupepa (Moneni amaparagrafu 15, 16)

15, 16. Bushe Noa acitile shani ifintu ifyacindama 4 ifyaba mu kupepa ukwasanguluka?

15 Noa afyelwe ninshi napapita imyaka 126 ukutula apo Adamu afwilile, nomba akuliile mu calo umwaiswile ukupepa kwa bufi.b (Ukute. 6:11) Pa ndupwa shonse ishaliko pe sonde ilyo kushilaba ilyeshi, ni Noa fye no lupwa lwakwe e balepepa Lesa ukulingana ne fyo afwaya. (2 Pet. 2:5) Ilyo Noa apuswike ilyeshi, alikuulile iciipailo ico Baibo yabalilapo ukulandapo, kabili alituuliilepo Yehova amalambo. Ifi Noa atuulile amalambo no mutima wakwe onse, fyalengele ulupwa lwakwe na bonse abali no kutuntuka muli ena baishiba ukuti, Yehova fye e walinga ukupokelela ukupepa. Pa nama shonse ishaliko isho Noa ali no kutuula amalambo, asalilepo “inama shimo pa misango yonse iya nama ishasanguluka na pa fipupuka fyonse ifyasanguluka.” (Ukute. 8:20) Uyu wali mutuulo uwawamisha nga nshi, pantu Yehova umwine e walandile ukuti shilya nama shali ishasanguluka.—Ukute. 7:2.

16 Noa atuulile aya malambo ya koca pa ciipailo ico akuulile. Bushe iyi nshila ya kupepelamo Yehova yali fye bwino? Ee yali fye bwino. Amalembo yalanda ukuti Yehova alitemenwe akacena akasuma ake lambo, kabili alipaalile Noa na bana bakwe abaume. (Ukute. 8:21; 9:1) Nomba icalengele ukuti Noa atuule umutuulo kuli Yehova e cintu icikalamba icalengele Yehova apokelele umutuulo wakwe. Amalambo Noa atuulile yaba pa fintu ifilanga ukuti alikwete icitetekelo icakosa muli Yehova kabili alicetekele inshila Yehova acitilamo ifintu. Pa mulandu wa kuti Noa lyonse aleumfwila Yehova kabili alekonka amafunde yakwe, Baibo ilanda ukuti “Noa ale-enda na Lesa wa cine.” Ifi fyalengele Yehova alemona Noa ukuti ali uwalungama.—Ukute. 6:9; Esek. 14:14; Heb. 11:7.

17, 18. Bushe Abrahamu acitile shani ifintu ifyacindama 4 ifyaba mu kupepa ukwasanguluka?

17 Abrahamu aleikala mu musumba umwali ukupepa kwa bufi. Mu musumba wa Uri umo Abrahamu aleikala, mwali itempele lya lulumbi ilyo balecindikilako Nanna lesa wa mweshi.c Nangu fye ni wishi wa kwa Abrahamu pa nshita imo, alepepa balesa wa bufi. (Yosh. 24:2) Lelo Abrahamu ena asalilepo ukulapepa Yehova. Afwile asambilile pali Lesa wa cine ku cikolwe cakwe Shemu uwali umwana wa kwa Noa. Shemu afwile ninshi napapita imyaka 150 ukutula apo Abrahamu afyalilwe.

18 Mu myaka yonse iyo Abrahamu ali no mweo, alituulile amalambo ayengi. Lelo aya malambo aletuula pa kupepa, aleyatuula fye kuli Yehova uwalinga ukuyapokelela. (Ukute. 12:8; 13:18; 15:8-10) Bushe Abrahamu aletuulila Yehova imituulo iyawamisha? Te kuti tutwishike no kutwishika ukuti Abrahamu aletuula imituulo iyawamisha, pantu ali-itemenwe ukutuula umwana wakwe fye umo uo atemenwe Isaki. Pali ilya nshita Yehova alyebele Abrahamu fyonse pa nshila ali no kutuulilamo ilambo. (Ukute. 22:1, 2) Kabili Abrahamu ali-itemenwe ukukonka fyonse ifyo Yehova amwebele. Na kuba, Yehova e waleseshe Abrahamu ukwipaya umwana wakwe. (Ukute. 22:9-12) Yehova alepokelela amalambo ayo Abrahamu aletuula pa kumupepa, pantu icalelenga aletuula amalambo ni co alitemenwe Yehova kabili ali ne citetekelo. Paulo alembele ukuti, ‘Abrahamu alitetekele Yehova, na o amumwene ukuti alilungama.’—Rom. 4:3.

Yakobo no lupwa lwakwe, baletuula ilambo pa ciipailo.

Yakobo alicitile ifyo ulupwa lwakwe lwalingile ukulacita Moneni amaparagrafu 19, 20

19, 20. Bushe Yakobo acitile shani ifintu ifyacindama 4 ifyaba mu kupepa ukwasanguluka?

19 Yakobo aikele sana mu calo ca Kanaani, icalo ico Yehova alaile ukupeela Abrahamu na bana bakwe. (Ukute. 17:1, 8) Muli cilya calo, abantu bali sana mu kupepa ukwakowela ica kuti Yehova alandile ukuti, ‘icalo cikaluka abekalamo.’ (Lebi 18:24, 25) Ilyo Yakobo ali ne myaka 77 alifumine mu Kanaani, kabili alileupa. Lyena alibwelelemo ku Kanaani ninshi ali no lupwa ulukalamba. (Ukute. 28:1, 2; 33:18) Na lyo line bamo aba mu lupwa lwakwe, balingiile mu kupepa kwa bufi. Nangu cali ifi, ilyo Yehova aebele Yakobo ukuya ku Betele no kuyakuula iciipailo, Yakobo alicitile ifyo bamwebele. Abalilepo ukweba ulupwa lwakwe ati: “Pooseni tulesa tumbi tumbi uto mukwete, isangululeni.” Lyena alicitile ifyo Lesa amwebele.—Ukute. 35:1-7.

20 Yakobo alikuulile ifipailo ifingi mu Calo ca Bulayo, nomba Yehova lyonse fye e walepokelela ukupepa kwakwe. (Ukute. 35:14; 46:1) Aletuula amalambo ayawamisha, inshila alepepelamo Lesa yali iisuma kabili icalelenga alepepa Lesa kutemwa ne citetekelo. Ici e calenga Baibo ilande pali ena ukuti “ali umulungami” nga filya fiine yalanda pa babomfi ba kwa Lesa bambi. (Ukute. 25:27) Ilyo Yakobo ali no mweo, lyonse alecita ifintu ifyo abena Israele abali no kutuntuka muli ena baali no kulacita.—Ukute. 35:9-12.

21. Finshi twingasambilila pa kupepa ukwasanguluka ku fyo ifikolwe fyesu fyacitile?

21 Finshi twingasambilila pa kupepa ukwasanguluka ku babomfi ba kwa Lesa abali ifikolwe? Nga filya fiine cali kuli bena, na ifwe abantu twikala nabo nalimo ukubikako fye na balupwa lwesu, kuti bacita ifintu ifingalenga twafilwa ukulapepa fye Yehova eka. Lelo pa kuti tutwalilile ukulapepa fye Yehova eka, tufwile ukuba ne citetekelo icakosa muli ena e lyo no kushininkisha ukuti amafunde yakwe ayalungama, yasuma nga nshi. Tulanga ukuti twalicetekela sana Yehova nga tulemumfwila, kabili nga tulebomfya inshita yesu, amaka e lyo ne fyo twakwata ku kumubombela. (Mat. 22:37-40; 1 Kor. 10:31) Tulatemwa sana ukwishiba ukuti nga tulepepa Yehova ukulingana na papelele amaka yesu, ukulingana ne fyo afwaya, kabili nga tulemupepa pa mulandu wa kuti twalimutetekela kabili twalimutemwa, atumona ukuti twalilungama!—Belengeni Yakobo 2:18-24.

Uluko Ulwaipeeleshe mu Kupepa Ukwasanguluka

22-24. Finshi amafunde yalandile ifilanga ico cacindamine ku bena Israele ukwishiba uo balingile ukulatuulako amalambo, ico balingile ukulatuulila amalambo ayawamisha e lyo ne nshila baali no kulatuulilamo amalambo?

22 Yehova alipeele abatuntwike muli Yakobo Amafunde, ici calengele beshibe bwino ifyo alefwaya balecita. Nga ca kuti baumfwila Yehova, bali no kuba ‘abantu bakwe abaibela’ kabili ‘uluko lwakwe ulwa mushilo.’ (Ukufu. 19:5, 6) Moneni ifyo aya mafunde yalandile sana pa fintu 4 ifikalamba ifyaba mu kupepa ukwasanguluka.

23 Yehova alilandile ukwabula ukupita na mu mbali uo abena Israele balingile ukulapepa fye. Yehova atile, “Mwilapepa balesa bambi, mulepepa fye ine.” (Ukufu. 20:3-5) Balingile ukulatuula kuli ena amalambo ayawamisha. Ku ca kumwenako, umuntu nga aletuula ilambo lya nama, iyo nama yalingile ukuba iyabula akalema. (Lebi 1:3; Amala. 15:21; Linganyeniko Malaki 1:6-8.) Abena Lebi balenonkelamo mu fya bupe balepeela Yehova, lelo nabo bene balingile ukulatuula umutuulo kuli Yehova. Ifyo baletuula balefifumya pa “fyawamisha” ifyo balebapeela. (Impe. 18:29) Abena Israele balibebele inshila balingile ukulapepelamo, balibebele mu kulungatika ifyo balingile ukulacita, uko balingile ukulapepela ne fyo balingile ukulacita pa kutuula amalambo kuli Yehova. Balibapeele amafunde ukucila pali 600 ayalelanda pa fyo balingile ukulacita, kabili babebele ukuti: “Mulingile ukulabika amano ku kucita ifyo Yehova Lesa wenu amwebele. Tamufwile ukwalukila ku kwa kulyo nelyo ku kwa kuso.”—Amala. 5:32.

24 Bushe calicindeme ukukwata icifulo uko abena Israele bali no kulatuulila amalambo? Ee calicindeme. Yehova aebele abantu bakwe ukuti bapange itenti lya mushilo, kabili ili itenti lyaishileba icifulo ca kupepelapo Lesa mu kupepa ukwasanguluka. (Ukufu. 40:1-3, 29, 34) Pali ilya nshita, nga ca kuti umwina Israele alefwaya Lesa apokelele umutuulo wakwe, alingile uku-utwala kwi tenti lya mushilo.d—Amala. 12:17, 18.

25. Cinshi Yehova abikileko sana amano pa kutuula imituulo? Londololeni.

25 Nomba ico Yehova abikileko sana amano, cintu calelenga umwina Israele ukutuula umutuulo. Icacindama sana ico umwina Israele alingile ukutuulila umutuulo, kutemwa Yehova no mutima wakwe onse, e lyo na mafunde yakwe. (Belengeni Amalango 6:4-6.) Nga ca kuti abena Israele balepepela fye Yehova ico cine, Yehova talepokelela amalambo yabo. (Esa. 1:10-13) Yehova alilandile ukupitila muli kasesema Esaya ukuti alishibe ukuti tabalemupepa ukulingana ne fyo balingile ukumupepa, atile: “Aba bantu . . . bancindikila ku milomo yabo, lelo imitima yabo yalitaluka sana kuli ine.”—Esa. 29:13.

Batampa Ukupepela pe Tempele

26. Pa kubala, finshi balecita pe tempele Solomone akuulile ifyakumine kupepa ukwasanguluka?

26 Pa numa ya myaka iingi ukutula apo abena Israele baingilile mu Calo ca Bulayo, Imfumu Solomone yalikuulile itempele apo bali no kulapepela Lesa mu kupepa ukwasanguluka, kabili ili itempele lyali ilisuma sana nga kulilinganya kwi tenti lya mushilo. (1 Isha. 7:51; 2 Imila. 3:1, 6, 7) Pa kubala, Yehova fye e walepokelela amalambo baletuula pali ili itempele. Solomone na bantu aleteka balituulile amalambo ayengi ayawamisha kabili baletuula aya malambo ukulingana ne fyo Amafunde ya kwa Lesa yalandile. (1 Isha. 8:63) Na lyo line, filya babomfeshe ifintu ifya mutengo sana pa kukuula itempele, na filya baletuula amalambo ayengi, te fyalengele ukuti Yehova alepokelela ukupepa pe tempele. Icacindeme sana kuli Yehova, cintu calelenga balemupeela imituulo. Solomone alilandile sana pali ici cishinka ilyo balepeela itempele kuli Yehova. Atile: “Mulekonka ifyo amweba kabili mulekonka amafunde yakwe nge fyo mulecita pali buno bushiku, pa kuti mulebombela Yehova Lesa wesu ne mitima yenu yonse.”—1 Isha. 8:57-61.

27. Finshi imfumu sha mu Israele na bantu shaleteka bacitile, kabili finshi Yehova acitilepo?

27 Ku ca bulanda, abena Israele tabatwalilile ukucita ifyo imfumu yabebele. Balifililwe ukukonka fimo pa fintu 4 ifikalamba ifyaba mu kupepa ukwasanguluka. Imfumu sha mu Israele na bo shaleteka, balilekele imitima yabo yaba iyabipa, balilekele ukucetekela Yehova kabili balilekele no kukonka amafunde yakwe ayalungama. Libili libili Yehova alebatumina bakasesema aba kuya mu kubalungika no kubasoka pa fyabipa ifyali no kufuma mu fyabipa ifyo balecita. (Yer. 7:13-15, 23-26) Caliweme ukuti pali bakasesema aletuma, pali na Esekiele. Esekiele aliko pa nshita cisha-angwike ukupepa Lesa mu nshila iyasanguluka.

Esekiele Alimweneko Ilyo Ukupepa Ukwasanguluka Kwalekowela

28, 29. Finshi twaishibapo pali Esekiele? (Moneni akabokoshi kaleti “Esekiele—Ubumi Bwakwe ne Fyalecitika Pali Ilya Nshita.”)

28 Esekiele alishibe bwino sana ifyo balecita pa kupepa pe tempele ilyo Solomone akuulile. Wishi ali ni shimapepo kabili nalimo inshita yalefika ilyo na o aleya mu kubombelako pe tempele. (Esek. 1:3) Ilyo Esekiele alekula afwile ali sana ne nsansa. Ukwabula no kutwishika wishi alimusambilishe pali Yehova na pa Mafunde. Na kuba, pa nshita Esekiele afyelwe e lyo basangile “ibuuku lya Mafunde” mwi tempele.e Ilyo Imfumu Yoshia iyaleteka pali ilya nshita kabili iyali iisuma yaumfwile ifyali mwi buuku lya mafunde, yatendeke ukutungilila sana ukupepa ukwasanguluka.—2 Isha. 22:8-13.

Esekiele ali na bawishi balekutika kuli kasesema Yeremia pe tempele.

Ukwabula no kutwishika, wishi wa kwa Esekiele alimusambilishe pali Yehova na pa Mafunde (Moneni paragrafu 28)

Esekiele.

AKABOKOSHI KAKUTWAFWA UKUSAMBILILA 2B: Esekiele Ubumi Bwakwe Ne Fyalecitika Pali Ilya Nshita

29 Nga filya fine abaume ba citetekelo abaliko ilyo Esekiele talabako bacitile, na o Esekiele alicitile ifintu 4 ifikalamba ifyaba mu kupepa ukwasanguluka. Nga fintu tubelenga mwi buuku lya kwa Esekiele tulamona ukuti, alebombela fye Yehova eka, alitwalilile ukumubombela apapelele amaka yakwe, alecita fyonse ifyo Yehova alemweba kabili aleficita ukulingana no kufwaya kwakwe. Icalelenga Esekiele alecita ifi fyonse ni co ali sana ne citetekelo. Ifi Esekiele alecita te fyo abantu abengi abaliko pali ilya nshita balecita. Ilyo Esekiele alekula, alekutika ku masesemo ya kwa Yeremia, uwatendeke ukubomba umulimo wa bukasesema mu mwaka wa 647 ninshi Yesu talaisa pano isonde, kabili uwasokele sana abantu pa bupingushi ubo Yehova ali no kuleta.

umwaume uwalemoneka kwati apangilwa no mukuba naikata intambo ya nsalu, ne tete lya kupiminako.

AKABOKOSHI KAKUTWAFWA UKUSAMBILILA 2A: Ukwishiba Umo Amasesemo Ya Kwa Esekiele Yalola

30. (a) Bushe ubusesemo Esekiele alembele bulanga finshi? (b) Bushe ubusesemo cinshi, kabili kuti twaishiba shani umo ubusesemo Esekiele alembele bwalola? (Moneni akabokoshi akaleti “Ukwishiba umo Amasesemo ya kwa Esekiele Yalola.”)

30 Ifyo Esekiele alembele, filanga ifyo abantu ba kwa Lesa balecita ifyabipa ne fyo balekele ukumubombela. (Belengeni Esekiele 8:6.) Ilyo Yehova atendeke ukukanda abaYuda, Esekiele ali pa bantu abo basendele bunkole mu Babiloni. (2 Isha. 24:11-17) Nangu ca kuti Esekiele balimusendele muli bunkole, ena tabalemukanda. Yehova alikwete umulimo uo alefwaya Esekiele abombe ku bantu bakwe abo basendele bunkole. Ifimonwa fya kupapusha ifyo Esekiele amwene e lyo na masesemo alembele filangilila ukuti ukupepa ukwasanguluka kwali no kubako na kabili mu Yerusalemu. Lelo icacilapo ukucindama ca kuti ifi fimonwa filatulanga ifyo abantu bonse abatemwa Yehova, bakatendeka ukumupepa na kabili mu nshila iyasanguluka.

31. Bushe ifyo tukasambilila muli cino citabo fya kulalenga tulecita finshi?

31 Mu fipande fili muli cino citabo, tuli no kulandako pa fyaba ku muulu uko Yehova ekala, tuli no kumona ifyo ukupepa ukwasanguluka kwaishileba ukwakowela, tuli no kusambilila ifyo Yehova alengele ukupepa ukwasanguluka kwabako na kabili ne fyo acingilila abantu bakwe. Kabili tuli no kumona ifikacitika ku ntanshi ilyo abantu bonse bakalapepa Yehova. Mu cipandwa cikonkelepo tuli no kusambilila pa cimonwa ca kubalilapo ico Esekiele alembele. Ici cimonwa cikalenga tukale-elenganya ukuti tulemona Yehova, e lyo no lubali lwa ku muulu ulwa cilonganino cakwe. Kabili cikalanda sana pa co calingila ukuti, Yehova eka e o tulepepa mu kupepa ukwasanguluka.

a Abele bafwile bamwimite ilyo papitile fye inshita iinono ukutula apo Adamu na Efa babatamfishe mwi bala lya Edeni. (Ukute. 4:1, 2) Pa Ukutendeka 4:25 patila Lesa asontele Sete “ukupyana pali Abele.” Adamu ali ne myaka 130 ilyo afyele Sete, ilyo Abele bamwipeye kuli Kaini. (Ukute. 5:3) Kanshi Abele afwile ali ne myaka nalimo 100 ilyo Kaini amwipeye.

b Pa Ukutendeka 4:26 patila ilyo Enoshe umwishikulu wa kwa Adamu ali umumi, “abantu batendeke ukulilila kwi shina lya kwa Yehova.” Na lyo line bafwile tabalecindika Lesa. Nalimo balebomfya ishina lya kwa Yehova pa kupepa utulubi.

c Nanna lesa mwaume balemwita no kuti Sini. Nangu ca kuti abaleikala mu Uri balepepa balesa abengi, amatempele ne fiipailo ifyali muli ulya musumba fyali maka maka fya kwa Nanna.

d Ilyo bafumishe Icipao ca mushilo mwi tenti lya mushilo, cimoneka kwati Yehova alisuminishe ukulamutuulila amalambo na ku ncende shimbi.—1 Sam. 4:3, 11; 7:7-9; 10:8; 11:14, 15; 16:4, 5; 1 Imila. 21:26-30.

e Cimoneka kwati Esekiele ali ne myaka 30 ilyo atendeke ukusesema mu mwaka wa 613 ninshi Yesu talaisa pano isonde. Kanshi afwile afyelwe nalimo mu mwaka wa 643 ninshi Yesu talaisa pano isonde. (Esek. 1:1) Yoshia atendeke ukuteka mu 659 ninshi Yesu talaisa pano isonde, kabili ibuuku lya Mafunde, nalimo lilya line babalilepo ukulemba, balisangile ilyo papitileko inshita nalimo mupepi no mwaka walenga 18 ukutula apo atendekele ukuteka, nelyo pa kati ka mwaka wa 642 na 641 ninshi Yesu talaisa pano isonde.

IFYO MWASAMBILILA PA KUPEPA KWASANGULUKA

  1. Cinshi Yehova akaanine ukupokelela ilambo lya kwa Kaini lelo apokelela ilambo lya kwa Abele?

  2. Finshi mwasambilila pa kupepa kwasanguluka ku fyo abantu abali ifikolwe balecita?

  3. Cipande nshi muli cino citabo ico mulefwaisha sana ukusambilila?

    Impapulo sha mu Cibemba (1982-2025)
    Isaleni
    Isuleni
    • Cibemba
    • Peleniko Bambi
    • Ifyo Mwingasala
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ifya Kubomfya
    • Amafunde Yesu
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Isuleni
    Peleniko Bambi