Ukumwenamo Ukufuma mu Kubelenga Baibolo Cila Bushiku

“Alishuko muntu . . . [uo] mu malango ya kwa Yehova e mwabo kubekwa kwakwe, ne fili mu malango yakwe afitontonkanya akasuba no bushiku.”—ILUMBO 1:1, 2.

1. (a) Cipampa ca musango nshi icamonekesha icaba pa lubali lumo ulwa cikuulwa ca fakitare pa maofesi yakalamba aya calo conse aya Watch Tower Society? (b) Ni shani fintu tukanonkelamo nga twapeelako kusakamana kuli uko kukonkomesha?

“BELENGA ICEBO CA KWA LESA, BAIBOLO WA MUSHILO, CILA BUSHIKU.” Ukulembwa mu filembo ifikulu, ayo mashiwi yamoneka pa lubali lumo ulwa cikuulwa mu Brooklyn, New York, umo amaBaibolo ne mpapulo sha Baibolo fipulintwa kuli Watchtower Bible and Tract Society. Uko kukonkomesha takwabelapo fye abantu ba ku calo abamone cipampa. Inte sha kwa Yehova balishibo kuti na bo bene balakabila ukupeelako kusakamana. Abo babelenga Baibolo lyonse no kubomfya yene pa lwabo balanonkelamo mu kusambilisha, mu kwebaula, ukulungika, no kufunda kwa mu bulungami fintu ipayanya.—2 Timote 3:16, 17.

2. Ni shani fintu Munyina Russell akomaile pa bucindami bwa kubelenga Baibolo?

² Inte sha kwa Yehova balatesekesha apakalamba ifya kwaafwa ukusambilila Baibolo ifyo bakwata, ukusanshako Ulupungu lwa kwa Kalinda, kabili lyonse balafibomfya. Lelo balishiba ukuti tapali nangu cimo pali ifi icipyana pali Baibolo iine. Ku numa mu 1909, Charles Taze Russell, presidenti wa kubalilapo uwa Watch Tower Bible and Tract Society, alembeele bakabelenga ba magazini wa Watch Tower ati: “Mwilalaba ukuti Baibolo e Cipimo cesu no kuti te mulandu na fintu ifya kwaafwa fyapeelwa na Lesa fingaba ‘fya kwaafwa’ lelo te fya kupyanika pali Baibolo.”

3. (a) Kwambukila nshi kuntu “Icebo ca kwa Lesa” cikwata pali abo abaipeelesha kuli cene? (b) Lingi lyaba shani abena Berea balebelenga no kusambilila Amalembo?

³ Amalembo yapuutwamo yalikwata ukushika na maka ifishakwatako ibuuku limbi. “Icebo ca kwa Lesa ca mweo, kabili caliluma no kutwo kucilo lupanga lonse ulwatwila kubili kubili, kabili cilatula na ku kulekanyo mutima no mupashi, ne mfyufyu no bufyompo, cilingulula amatontonkanyo na ’mapange ya mutima.” (AbaHebere 4:12) Umusambi Luka mu cikabilila atashishe abantu ba ku Berea, ukubeta nga ‘bacililepo ukuba abakankala.’ Tabapokelele fye icebo mu kucankwa ilyo cashimikilwe no mutumwa Paulo no wa kubishanya nankwe Sila lelo na kabili ‘balefwayafwaya mu malembo akasuba na ’kasuba’ ku kwishiba ishintililo lya mu Malembo ilya fyalesambilishiwa.—Imilimo 17:11.

Ukubelenga Yene Cila Bushiku

4. Cinshi cintu Amalembo yalangilila ukukuma ku bwingi bwa tushita buntu tufwile ukubelenga Baibolo?

⁴ Baibolo tailanda mu kulungatika ubwingi bwa nshita tufwile ukuibelenga. Nangu cibe fyo, yalikwatamo ukufunda kwa kwa Yehova kuli Yoshua ukwa ‘kutontonkanya mwi buuku lya malango akasuba no bushiku’ pa kuti engabomba mu kutunguluka no kushuka mu kubombo mulimo wakwe uwapeelwe na Lesa. (Yoshua 1:8) Itweba ukuti uuli onse uwatekele nge mfumu pali Israele wa pa kale aali no kubelenga Amalembo ‘inshiku shonse sha mweo wakwe.’ (Amalango 17:19) Mu kulundapo ilondololo kuti: “Alishuko muntu uushendela mu mano ayapanda ababifi . . . Lelo mu malango ya kwa Yehova e mwabo kubekwa kwakwe, ne fili mu malango yakwe afitontonkanya akasuba no bushiku.” (Ilumbo 1:1, 2) Na kabili, Ilandwe ilyalembelwe na Mateo litwebo kuti lintu Yesu Kristu akeene ukubombesha kwa kwa Satana ukwa Kumutunka, Ayambwile ukufuma mu Amalembo ya ciHebere ayapuutwamo, ukusoso kuti: “Calembwa, aciti, Te ku cilyo ceka umuntu ekalila no mweo, lelo ku cebo conse icifuma ku kanwa ka kwa Lesa.” (Mateo 4:4) Lingi lyaba shani tukabila ica kulya ca ku mubili? Ni cila bushiku! Ukupokelela ica kulya ca ku mupashi cila bushiku kwalicilanapo kucindama pantu kulambukila ifilolelo fyesu ifya bumi bwa ciyayaya.—Amalango 8:3; Yohane 17:3.

5. Ni shani fintu ukubelenga kwa Baibolo ukwa cila bushiku kwingatwaafwa ‘ukwenda umwawamina Shikulu’ lintu icitetekelo cesu caeshiwa?

⁵ Uuli onse uwa ifwe alakabila ukukoshiwa cila bushiku ku Cebo ca kwa Lesa. Inshiku shonse—pa ŋanda, pa ncito, pa sukulu, mu musebo, ilyo tuleshita, mu butumikishi bwesu—pa citetekelo cesu palabikwa ukusonsomba. Ni shani fintu tukabomba na kwene? Bushe tukebukisha bwangu bwangu amakambisho ya Baibolo ne fishinte? Mu cifulo ca kukoselesha ukushintilila pali fwe bene, Baibolo isoka ukuti: “Uuletila naiminina ndi, acenjele epali awa.” (1 Abena Korinti 10:12) Ukubelenga Baibolo cila bushiku kukatwaafwa ‘ukwenda umwawamina Shikulu ku kutemuna konse’ mu cifulo ca kusuminisha icalo ukutufyantika mu kumumunga kwa ciko.—Abena Kolose 1:9, 10; Abena Roma 12:2.

Ukukabila kwa Kubelenga Baibolo mu Kubwekeshabwekeshapo

6. Mulandu nshi cabela ica kunonsha ukubelenga Baibolo mu kubwekeshabwekeshapo?

⁶ Ukubelenga Baibolo kwalipusanako nga nshi ku kubelenga icitabo ca nshimi sha kwelenganya. Inshimi sha kwelenganya ishalumbukisha shapangilwa ukubelengwa fye umuku umo; lintu umuntu aishiba ilyo lyashi na fintu lyapwile, ninshi capwila na po pene. Mu kupusanako, te mulandu ne miku twabelenga Baibolo, tulanonkelamo apakalamba pa kuibelenga na kabili. (Amapinda 9:9) Ku muntu uukutuluka, Amalembo lyonse yalakwata ubupilibulo bupya. Amasesemo ukukuma ku nshiku sha kulekelesha yacililako kuba aya kwebekesha kuli wene pa mulandu wa cintu amona, cintu aumfwa, na cintu akumanya pa lwakwe mu myeshi ya nomba line. (Daniele 12:4) Ilyo alekusha ukubelesha kwakwe umwine mu bumi no kubomba ne mpika, kabelenga wa Baibolo uukutuluka alatesekesha mu kucilapo kukumanina ukufunda kuntu kale pambi abelengele fye mu kukanasakamanisha. (Amapinda 4:18) Nga engalwala ubulwele bwabipisha, amalayo ya Baibolo ayakuma ku kufumyapo ukukalipwa no kubweshiwa kwa butuntulu bwa bumi filakwata ubupilibulo bwacilapo kushika kuli wene ukucila pali kale lyonse. Lintu ifibusa fyapalamisha ne filundwa fya lupwa bafwa, ubulayo bwa kubuuka bulacilanapo kubo bwa mutengo.

7. Cinshi cingatwaafwa lintu twakwatilako icishingamo icipya mu bumi, kabili mulandu nshi?

⁷ Napamo pa lobe walibelenga Baibolo no kubomfya ukufunda kwa iko pa myaka yafulilako. Lelo nakalimo nomba ulekwatilako ifishingamo fipya mu bumi. Bushe ulepanga ukuupa nelyo ukuupwa? Bushe uli no kuba umufyashi? Bushe nauseekeshiwa icishingamo mu cilonganino pamo nga eluda nelyo umubomfi utumikila? Bushe uli kabila wa mbila nsuma uwa nshita yonse, mu kuba na mashuko yalundwako aya kushimikila no kusambilisha? Fintu cingaba ica kunonsha ukubelenga Baibolo onse na kabili mu kuba ne fyo fishingamo fipya mu muntontonkanya!—Abena Efese 5:24, 25; 6:4; 2 Timote 4:1, 2.

8. Ni shani fintu ukwaluka kwa mibele kwingalangisha ukukabila kwa kusambilila mu kucililako pa lwa fintu ifyo twatontonkenye ifyo twalifishibe kale?

⁸ Inshita yafumako kuti pambi walecita bwino mu kulangisha ifisabo fya mupashi. (Abena Galatia 5:22, 23) Lelo kuti pambi walolenkana ne mibele yaaluka iingalenga ukukabila kwa kusambilila mu kucililako pa lwa iyo mibele. (Linganyako AbaHebere 5:8.) Umo uwali kale kangalila wenda uwacisangile icakabilwa ukufuma mu mulimo wakwe uwaibela ku kuyasakamana abafyashi bakwe abaleya balekota atile: “Naletontonkanyo kuti nalecitako eyefilya mu kulangisha ifisabo fya ku mupashi. Nomba ndeyumfwa kwati ndetendeka cipya cipya.” Mu kupalako, abalume na bakashi abo abanabo ba mu fyupo bapita mu kulwala kwatapata ukwa ku mubili no kwa mu nkuntu kuti pambi basanga ifyo lintu balebasakamana pa lwabo, ukukanshika ukwa abo baleafwilisha limo limo kulaletako ukwankulako ukubafuupula. Mu kubelenga Baibolo lyonse mulafumo kusansamusha kukalamba no kwaafwa.

Lintu Ukubelenga Baibolo Pambi Kwingacitwa

9. (a) Cinshi cingafwilisha umuntu wapamfiwa nga nshi ukusangako inshita ya kubelenga Baibolo cila bushiku? (b) Mulandu nshi ukubelenga Icebo ca kwa Lesa ukucilisha kwabela ukwacindama kuli baeluda?

⁹ Kwena, ku bantu abo kale kale baba abapamfiwa, ukusanga inshita ya kucita icintu cimo icalundwapo pa cipimo ca lyonse caba kusonsomba. Nangu cibe fyo, kuti twanonkelamo mu ca kumwenako ca kwa Yehova. Baibolo isokolola ukuti wene acite fintu pa ‘nshita yalingwa.’ (Ukutendeka 21:2; Ukufuma 9:5; Luka 21:24; Abena Galatia 4:4) Ukutesekesho bucindami bwa kubelenga Icebo ca kwa Lesa lyonse kuti kwatwaafwa ukulingila kwene inshita mu kutantika kwesu ukwa cila bushiku. (Abena Efese 5:15-17) Baeluda ukucilisha balakabila ukubikako pa mbali inshita ya kubelenga Baibolo lyonse pa kuti ukufunda kuntu bapeela kwingalashimpwa pa fishinte fya Baibolo ukwabulo kupungushima na pa kuti umupashi balangisha ukalebelebesha “amano ayafuma mu muulu.”—Yakobo 3:17; Tito 1:9.

10. Ni lilali lintu ababa ni bakabelenga ba cila bushiku aba Baibolo basanga inshita ya kubelenga?

¹⁰ Abengi abatunguluka muli programu wa kubelenga kwa pa lwabo ukwa Baibolo babelenga kacelocelo ilyo bashilatendeka imibombele ya ako kasuba. Bambi basango kuti balaba na maka ya kucishapo kuba abakonkanya pa nshita imbi. Amakaseti yakopwa aya Baibolo (uko yengasangwa) yalafwilisha aba mu nyendo ukubomfya bwino inshita ya pa lwendo, kabili Inte shimo balakutikako ilintu balebomba utumilimo twa lyonse utwa pa ŋanda. Ukutantika uko kwabomba kuli baNte balekanalekana aba mu Europe, Africa, North America, South America, na ku Kabanga nakulangwa pa mabula 20 na 21 mu cipande ca kuti “Inshita Babelenga Baibolo na Fintu Banonkelamo.”

11. Ni shani fintu ukubelenga Baibolo cila Bushiku kwingacitwa nangu cingati inshita twakwata yaliba iyapelebela?

¹¹ Icacindamisha tacili bukulu bwa nshita ubo upoosa pa kubelenga Baibolo pa kashita akali konse lelo umute untu ubikako. Kuti pambi wacisanga ukube ca kulambula ukubelenga pe awala limo nelyo ukucilapo pa nshita imo intu waikala, ukucita ukusapika kwalundwako no kubo waobelwa ne fyebo. Lelo bushe ukutantika kobe kulasuminishe co pa cishinte ca lyonse? Mu cifulo ca kusuminisha inshiku ukupitapo ukwabulo kubelenga Baibolo ukuli konse, bushe tacingacilapo kuwama cila bushiku ukubelengako pa maminiti 15 nelyo fye pa maminiti yasano? Cipampamike ukulabelenga Baibolo cila bushiku. Lyene pali uko kubelenga ongeshapo ukusapika kwashikilako nga cingacitika.

Inshila Shalekanalekana Isha Kubelengelamo Baibolo

12. Kutantika nshi ukwa kubelenga Baibolo kuntu ifilundwa fipya ifya lupwa lwa Bethel na basambi ba Gileadi bakwata?

¹² Kwalibako inshila ishingi shintu Baibolo ingabelengelwamo. Calibe ca kunonsha ukuibelenga ukufuma ku Ukutendeka ukufika ku Ukusokolola. Ifilundwa fyonse ifya lupwa lwa Bethel ulwa mu cibulungwa conse ababombela pa maofesi yakalamba aya calo conse nelyo pali umo uwa misambo ya Sosaite balafwaikwa ukubelenga Baibolo onse mu kati ka mwaka wa kubalilapo mu mulimo wabo uwa pa Bethel. (Ico ilingi line cisanshamo ukubelenga ifipandwa fitatu ukufika kuli fisano, ukushintilila pa fyo filepele, nelyo amabula yane ukufika kuli yasano, pa bushiku bumo.) Abasambi ba Watchtower Bible School of Gilead na bo bafwile ukubelenga Baibolo yonse ilyo tabalapwisha isukulu lyabo. Cilenekelwa ukuti ici cikabaafwa ukulenga ukubelenga Baibolo ukuba ulubali lwa bumi bwabo.

13. Buyo nshi buletubululwa ku Nte shibatishiwe nomba line?

¹³ Calibe ca kunonsha ku Nte shibatishiwe nomba line ukuimikila ubuyo bwa kubelenga Baibolo onse. Mu 1975, pa nshita alepekanya ukubatishiwa, umulumendo umo mu France alipushiwe kuli eluda nga alikwete ukutantika kwashininkishiwa ukwa kubelenga Baibolo. Ukutule lyo line fye alabelenga Baibolo onse umwaka umo na umo, ilingi line abelenga yene ulucelo ilyo talaya ku ncito. Ku fya kufumamo, atila: “Nalicilapo kubeleshanya na Yehova. Ndamona fintu icili conse cintu acita caampana ku mifwaile yakwe na fintu ankulako lintu kwabako ifipindami. Ndamona ukuti pa nshita imo ine, Yehova aba uwalungama kabili umusuma mu ncitilo shakwe shonse.”

14. (a) Pa kukwata imitantikile ya kubelenga Baibolo iikatwalilila, cinshi caba icafwaikwa? (b) Cinshi pambi cingatwaafwa ukupampamika mu muntontonkanya ukusupawila kwa mu cinkumbawile ukwa fyaba mwi buuku limo na limo ilya Baibolo ilyo tulelibelenga?

¹⁴ Bushe iwe walibelenga Baibolo onse? Nga tawabelenga, ino ni nshita isuma iya kutendeka. Panga imitantikile yashininkishiwa, no kwikatilila kuli yene. Ishiba bwino ubwingi bwa mabula nelyo ubwingi bwa fipandwa wakulabelenga ubushiku bumo na bumo, nelyo pampamina fye ubukulu bwa nshita wakulapoosapo kabili na lintu wakulacite co. Te onse akapwisha Baibolo mu mwaka, lelo icintu cacindama cili kubelenga Icebo ca kwa Lesa lyonse, ukucite fyo cila bushiku nga cingacitwa. Ilyo ulebelenga muli Baibolo, ukasanga ukuti ukubomfya ifitabo fimo ifya kuloshako kwaliba ukwa kwaafwa mu kufwatika pa muntontonkanya obe ukusupawila kwa fyabamo ukwa mu cinkumbawile. Nga ca kuti Insight on the Scriptures yalibako mu lulimi ulo wingabelenga, lyene ilyo ushilatendeka ukubelenga ibuuku limo ilya mu Baibolo, pituluka mu kusupawilo kwipi ukwa fishinka fikalamba ifya liko nga fintu fyapayanishiwa muli Insight.* Ukucilisha sakamana imitwe yaba mu filembo fyatikama mu fyebo fya kusupawila kwa fyabamo. Nelyo bomfya mu nshila yapalako ukusupawila kwatanunuka ukwapayanishiwa mu citabo ca “Amalembo Yonse Yantu Yapuutwamo Kuli Lesa, Kabili ya Kunonsha.”a

15. (a) Mitubululo nshi ipeelwe pa mabula 16 na 17 iingakwaafwa ukuwamyako ukubelenga kobe ukwa Baibolo? (b) Mu cifulo ca kucipanga nge cibelesho ukubelenga impendwa imo iya mabula, ni ku mulandu nshi uwakatama tulingile ukupeela ukusakamana kwakulilako?

¹⁵ Ukubelenga Baibolo ukwa kukonkanya kulanonsha, lelo wisanguka kabelenga wa cibelesho fye. Wilabelenga impendwa imo iya mabula ubushiku bumo na bumo pa kuti fye ukasose ukuti ulabelenga Baibolo ukupwisha cila mwaka. Nga fintu cilangililwe mu mukululo uuleti “Imitubululo pa fya Kuwamyako Ukubelenga Kobe Ukwa Baibolo” (amabula 16 na 17), kwalibako inshile shingi isho wingabelengelamo no kuipakisha Baibolo. Te mulandu ne nshila wabomfya, shininkisho kuti uleliisha fyonse umuntontonkanya obe no mutima obe.

Iluka Cintu Ulebelenga

16. Mulandu nshi cabele cacindama ukusendako inshita ya kwetetula pa cintu tulebelenga?

¹⁶ Lintu alesambilisha abasambi bakwe, Yesu akomaile pa bucindami bwa kuti bomfwikishe cintu asosele. Icakateme, tacali fye kumfwikisha kwabo ukwa ku muntontonkanya, lelo ukuti ‘beluke cene ku mitima’ pa kuti bengacibomfya mu bumi bwabo. (Mateo 13:14, 15, 19, 23) Icipendwa kuli Lesa cintu umuntu aba mu kati, kabili ici e cimininwako no mutima. (1 Samwele 16:7; Amapinda 4:23) Muli fyo, mu kulunda pa kushininkisho kuti twaumfwikisha cintu ifiputulwa fya Baibolo fisosa, tulakabila ukwetetula pali fyene, ukulanguluka ubupilibulo bwa fiko mu myeo yesu.—Ilumbo 48:9; 1 Timote 4:15.

17. Ni mu mbali nshi umo pambi twingetetwila pa cintu tulebelenga mu Malembo?

¹⁷ Tukusha ukwishiba ifishinte filetungilila ubulondoloshi bwa Baibolo pa kuti wingafibomfya ku mibele intu ulolenkana na yo. (Linganyako Mateo 9:13; 19:3-6.) Ilyo ulebelenga no kwetetula pa mibele ya kwa Yehova iya kusungusha, bomfya ilyo ishuko lya mu nshita ku kukosha ukwampana kwa pa lobe na wene, ukulundulula mu kati kobe ukuyumfwa kwakosa ukwa kuipeelesha kwa bukapepa. Lintu wabelenga ubulondoloshi bwa mifwaile ya kwa Yehova, languluka cintu wingacita ku kubombela pamo na yene. Lintu wabelenga ukufunda kwa kulungatika, mu cifulo ca kuisosha fye auti, ‘nalishiba ici,’ ipushe ukuti, ‘Bushe ndacita fintu cilesosa?’ Nga ulacite fyo, ipushe ukuti, ‘ni mu nshila nshi ‘ningacilishamo?’ (1 Abena Tesalonika 4:1) Ilyo ulesambilila ififwaikwa fya kwa Lesa, na kabili mona ifya kumwenako ifyacitike mu bumi bwa abo abaikele mu kumfwana ne fi fifwaikwa na abo bashaikele mu kumfwana na fyo. Languluka umulandu bakonkelele inshila intu bakonkele ne cafuminemo. (Abena Roma 15:4; 1 Abena Korinti 10:11) Lintu ulebelenga pa lwa bumi bwa kwa Yesu Kristu, ibukisha ukuti Yesu e umo uo Yehova aseekeshako bumfumu pe sonde lyonse; bomfya ili shuko lya mu nshita ku kukosha muli we mwine ukufuluka kwa calo cipya ica kwa Lesa. Na kabili, bebeta inshila shintu wingapashanishishamo Umwana wa kwa Lesa mu kucililako.—1 Petro 2:21.

18. Ni shani fintu twingalinganya ukubelenga Baibolo no kubomfya kwesu ukwa fyebo fya kusambililamo ifipayanishiwa no “musha wa cishinka kabili uwashilimuka”?

¹⁸ Kwena, ukubelenga kwa Baibolo takulingile ukupyanikishiwa pa kubomfya kobe ifyebo fya kusambilila ifishaiwamina ifyabako ukupitila mu “musha wa cishinka kabili uwashilimuka.” Ulo na lo lwaba lubali lwa kupayanya kwa kwa Yehova—ukwaumo mutengo nga nshi. (Mateo 24:45-47) Shininkisho kuti ukubelenga kwa lyonse ukwa Cebo ciine ica kwa Lesa e kwapulishamo mu bumi bobe. Nga cingacitwa, “BELENGA ICEBO CA KWA LESA, BAIBOLO WA MUSHILO, CILA BUSHIKU.”

[Futunoti]

Ni Shani Fintu Wingasuka?

◻ Mulandu nshi cabele ca kunonsha ukubelengako Baibolo cila bushiku?

◻ Mulandu nshi tulekabila ukubelengela Baibolo libili libili?

◻ Mu kutantika kobe we mwine, ni nshita nshi yawama iya kubelenga kwa Baibolo ukwa cila bushiku?

◻ Ilyo ulebelenga Baibolo mu kubwekeshabwekeshapo, cinshi cingapanga ubupusano ku kutantika kobe?

◻ Mulandu nshi cabele cacindama ukwetetula pa fintu tubelenga?

[Akabokoshi pe bula 16, 17]

Imitubululo pa fya Kuwamyako Ukubelenga Kobe Ukwa Baibolo

(1) Abantu abengi babelenga amabuuku ya Baibolo mu mutande yapulintilwamo, e kuti ukufuma ku Ukutendeka ukufika na ku Ukusokolola. Kuti na kabili wayabelengela mu mutande uo yalembelwemo akatanshi. Ibukisha ukuti Baibolo yaba kulonganika kwa mabuuku yapuutwamo 66, laibrare wa bulesa. Pa kupusanyako, kuti pambi wafwayo kubelenga amabuuku yamo ayabamo ilyashi lya kale, lyene belengako ayo maka maka yaba ya busesemo, ukukonkeshapo ayo ayaba ni bakalata ba kufunda, mu cifulo ca kukonka fye umutande wa mabula. Sungilila cintu ubelengele, no kushininkisho kuti wabelenga Baibolo onse.

(2) Pa numa ya kubelenga ulubali lwa Malembo, ipushe we mwine cintu lulesokolola pa lwa kwa Yehova, imifwaile yakwe, inshila acitilamo ifintu; ifyo cilingile ukwambukila ubumi bobe bwine; fintu pambi wingacibomfya ukwaafwako umuntu umbi.

(3) Ukubomfya pamo nge ca kutungulula charti uutila “Ifya Kuponako Fikalamba Ifya Bumi bwa pe Sonde Ubwa kwa Yesu” uwasabankanishiwa pe samba lya mutwe “Jesus Christ” (Yesu Kristu) mu citabo ca Insight on the Scriptures (uwaba na mu citabo “Amalembo Yonse Yantu Yapuutwamo Kuli Lesa, Kabili ya Kunonsha”), belenga ubulondoloshi bwayampanako ubwa ciputulwa cimo na cimo ica Amalandwe, mu kukonkana. Pali ico ongeshapo ukumona imbali shakumako isha mu citabo ca Umuntu Wakulisha Uwabalile Abako Uwa Mweo.

(4) Lintu ulebelenga ukufuma mu Imilimo ya Batumwa ubulondoloshi bwa bumi no butumikishi bwa kwa Paulo, belenga na kabili amakalata yapuutwamo ayaampanako. Muli fyo, lintu imisumba yalekanalekana nelyo incende kuntu Paulo ashimikile yalumbulwa, iminina no kubelenga bakalata bantu pa numa alembele ku Bena Kristu banankwe muli ifyo fifulo. Na kabili cilaafwa ukulakonka inyendo shakwe pali mapu, pamo nga imo iyaba kwi bula lya ku numa ya New World Translation.

(5) Mu kwendela pamo no kubelenga kobe ukwa Ukufuma ukufika ku Amalango, belengelapo na kalata wa AbaHebere pa kumfwikisha ubulondoloshi bwa fipasho ifingi ifya mu busesemo. Pe samba lya “Law” muli Insight on the Scriptures, mona charti uuleti “Some Features of the Law Covenant.”

(6) Lintu ulebelenga amabuuku ya busesemo, kwatako inshita ya kupituluka mu fyashingulukako ifya mu lyashi lya kale ifyaba muli Baibolo. Ku ca kumwenako, lintu ulebelenga ibuuku lya kwa Esaya, pituluka mu fyasoswa kumbi pa lwa mfumu Usia, Yotamu, Ahasi, na Hisekia, abalumbulwa pali Esaya 1:1. (2 Ishamfumu, ifipandwa 15-20; 2 Imilandu, ifipandwa 26-32) Nelyo lintu ulebelenga Hagai na Sekaria, kwatako inshita ya kupituluka mu fisangwa mwi buuku lya kwa Esra.

(7) Soobolapo ibuuku lya mu Baibolo, belenga iciputulwa ca liko (nakalimo icipandwa), lyene cito kusapika, ukubomfya Watch Tower Publications Index nelyo Watchtower Library wa pa kompyuta nga e ko fyaba mu lulimi ulo wingomfwa. Bomfya ifyebo mu bumi bobe bwine. Fibomfye mu malyashi na mu butumikishi bwa mwi bala. Lyene selela ku ciputulwa cimbi.

(8) Nga ca kuti kuliko ulupapulo lwa Watch Tower ululanda pe buuku lya Baibolo nelyo iciputulwa ca liko, ulemonamo libili libili ilintu ulebelenga ulo lubali lwa Baibolo. (Ku ca kumwenako: pa Ulwimbo lwa Nyimbo, Ulupungu lwa kwa Kalinda, June 1959, amabula 84-96; pali Esekiele, “The Nations Shall Know That I Am Jehovah”—How?; pali Daniele, “Your Will Be Done on Earth” nelyo Our Incoming World Government—God’s Kingdom; pali Hagai na Sekaria, Paradise Restored to Mankind—By Theocracy!; pa Ukusokolola, Ukusokolola—Akalume ka Kuko Kakalamba Nakapalama!)

(9) Ilyo ulebelenga, fwaya ifya kuloshako fimo ifibikilwemo. Mona ifiputulwa 320 ukufuma mu Amalembo ya ciHebere ifyo mu kulungatika fyaambulwa mu Amalembo ya ciGreek ne myanda ya fiputulwa fimbi ifyaloshiwako, capamo ne fyo filebomba. Ifya kuloshako ifyapeelwa filosha ku kufikilishiwa kwa busesemo ubwalembwa muli Baibolo, ifyebo fya lyashi lya bumi ne fya mimonekele ya mpaanga, na ku matontonkanyo yapalanako ifyo pambi fingalenga inumbwilo ukumfwika isho nakalimo wingasanga ukuba ishaafya ukumfwikisha.

(10) Ukubomfya ukulembwa kwa New World Translation with References, fwailisha ifipande fya kulemba kwa mu mbali ne fipande fyalundwako ifyampene ku fyo ulebelenga. Ifi filanga apashintilile amabupilibulo ayabomfiwe ne nshila shimbi umo inumbwilo shacindama shingapilibwilwamo. Kuti na kabili wafwaya ukulinganyako amabupilibulo ya fikomo fimo mu mabupilibulo yambi aya Baibolo.

(11) Pa numa ya kubelenga icipandwa cimo na cimo, lemba imfundo ikalamba iili muli ico cipandwa mu mashiwi ayanono fye. Bomfya uko kusupawila nga apa kushintilika ukupitulukamo kwa pa numa no kwetetula.

(12) Ilyo ulebelenga Baibolo, conga mu malembo ayo maka maka ulefwayo kulaibukisha, nelyo yambwile pa makardi no kuyabika apo wingalayamona cila bushiku. Yasungile ku mutwe; etetula pali yene; yabomfye. Wilaesha ukusungila ayafulisha pa nshita imo, nalimo limo fye nelyo yabili umulungu umo umo; lyene soobolapo yambi pa nshita ikakonkapo ilyo ukalabelenga Baibolo.

[Ifikope pe bula 15]

Bushe ulabelenga Baibolo nelyo bushe ulakutika ku makaseti ya iko cila bushiku?