Ubumi Bwabo

Nalishipikisha Pantu ndi Mushilika wa kwa Kristu

NGA FINTU CASHIMIKWA NA BA YURII KAPTOLA

“Nomba nashininkisha ukuti ca cine walikwata icitetekelo!” Uwalandile aya mashiwi mushilika wa ku calo ca Soviet Union, umuntu uo nshale-enekela ukutila kuti alanda aya mashiwi. Aya mashiwi yalinkoseshe, kabili iyi yali e nshita nalekabila sana ukukoseleshiwa. Nalikakilwe imyaka iingi kabili napaapeete Yehova ukuti ankoshe. Ukucula naculile pa nshita ntali kwalekabila ukuti nshipikishe kabili ntwalilile uwakosa.

NAFYELWE pa 19 October, mu 1962, kabili nakuliile ku ncende yabela ku masamba ya Ukraine. Muli ulya wine mwaka, batata ba Yurii, baishibene ne Nte sha kwa Yehova. Tapakokwele, batendeke ukupepa Yehova, kabili mu mushi twaleikala e babalilepo ukuba Inte ya kwa Yehova. Aba mu buteko abashalefwaya Inte sha kwa Yehova balishibe ici.

Lelo, abena mupalamano besu abengi balicindike abafyashi bandi pa mulandu wa mibele yabo iya Bwina Kristu na pa mulandu wa kubika amano ku bantu banabo. Abafyashi bandi balibikile sana amano ukusambilisha fwe bana, ine na bankashi yandi batatu, batusambilishe ukutemwa Lesa ukufuma fye ku bwaice, kabili ico calingafwile ukushipa ilyo balencusha ku sukulu. Ubwafya bumo bwaliko ilyo kwaishile ifunde lya kuti umwana we sukulu onse afwile ukufwala baji ya kumwishibisha ukuti aba mu kabungwe ka buteko aka baice akaleitwa Lenin’s October Children. Nshalefwalako iyi baji pantu naali Umwina Kristu ushaipoosele mu fikansa fya calo, ne ci calengele ukuti mpusaneko kuli bambi.—Yohane 6:15; 17:16.

Na kabili, ilyo nali mu gredi 3, abana be sukulu bonse baebelwe ukuti bafwile ukuba mu kabungwe ka buteko bwa Komyunisti ako baleita ati Young Pioneers. Bushiku bumo, bonse fwe ba mu kalasi batwebele ukuya pa lubansa lwa pa sukulu ku kutantama pantu bwali e bushiku bwa kulembesha muli aka kabungwe. Nalitiinine, pantu naleenekela ukumpumya no kunkalipila. Abana be sukulu bonse balishile no tutambala twakashika utwa kabungwe ka buteko aka Young Pioneers, kabili bonse batanteme pa ntanshi ya mukalamba wa pa sukulu, bakafundisha na bana be sukulu abali mu ma gredi ya ku ntanshi. Nalipo fye neka uushakwete akatambala. Ilyo baebele abana be sukulu abali mu ma gredi ya ku ntanshi ukuti bonse batukake ututambala mu mukoshi, nakontamine pa nshi kabili nalesuubila fye ukuti kwiba nangu umo uwalandolesha.

Bantwala ku Fifungo fya Kutali

Ilyo nali ne myaka 18, bampingwile ukukakwa imyaka itatu pantu nali Umwina Kristu ushaleipoosa mu milandu ya calo. (Esaya 2:4) Umwaka wa kubalilapo nakakilwe, nali mu cifungo ca mwi tauni lya Trudovoye, mu Citungu ca Vinnitskaya, mu calo ca Ukraine. Kulya, nali pamo ne Nte sha kwa Yehova nakalimo 30. Batubikile babili babili kabili twalebomba incito shapusana, pantu aba buteko tabalefwaya ukuti tulesangwa pamo.

Mu August 1982, ine na Munyina Eduard, batusendele mu matolokoshi ya bafungwa mwi shitima no kututwala ku kapinda ka ku kulyo aka lupili lwa Ural pamo na bafungwa bambi. Twaendele inshiku 8 ninshi natutitikana kabili mu matolokoshi mwalikabile sana, e fyo twafikile na ku cifungo ca Solikamsk, mu Citungu ca Permskaya. Ine na munyina Eduard batubikile mu miputule ya cifungo iyapusana. Pa numa ya milungu ibili, bantwele ku cifungo cabelele ukutali, mu mushi wa Vels, ku citungu ca Krasnovishersky.

Twafikile pa kati ka bushiku ninshi nakufiita na fititi. Nangu ca kuti kwalifiitile, kapokola atwebele ukunina ubwato no kwabuka umumana. Tatwalemona nangu cimo, tatwalemona apali umumana nangu apali ubwato! Twalepampanta fye mpaka twasukile twasanga apali ubwato, kabili nangu ca kuti twali no mwenso, twalisukile twayabuka umumana. Ilyo twafikile kwi shilya, twalungeme ukwalemoneka ulubuuto pa lupili ulwali mupepi, uko twasangile amatenti yamo. Mu matenti yene aya e mo twali no kulaikala. Itenti naleikalamo lyalikulileko, kabili mwali abafungwa na bambi 30. Twalecula mu nshita ya mpepo, pantu limo kwaletalala sana ukufika ku madigri –40, e lyo na mo mu matenti tamwalekaba. Umulimo abafungwa balebomba sana wali wa kutema imiti, lelo ine banjebele ukukuula utuyanda twa bafungwa.

Ica Kulya ca ku Mupashi Cafika ku Ncende Twaliko Iya Kutali

Kuli cilya cifungo, naliko neka Nte; lelo Yehova tandekeleshe. Bushiku bumo, napokelele icipe cimo ukufuma kuli bamayo, iyi nshita ninshi bacili bekala ku masamba ya Ukraine. Ilyo umulinshi aiswile ici cipe, abalilepo ukumona Baibolo. Aliibuulile kabili atendeke ukumonamo. Naletontonkanya ifya kumweba pa kuti tapokele ulya Baibolo pantu cipe ca ku mupashi icaumo mutengo. Apo pene aipwishe ati: “Cinshi ci?” Ilyo nshilayasuka no kwasuka, kapokola uwaiminine mupepi ayaswike ati: “Tamucishibe! Citabo cilondolola amashiwi.” Nshasosele nangu cimo. (Lukala Milandu 3:7) Kapokola apikite fyonse ifyashele lyene alimpeele ifipe fyonse pamo na Baibolo iine. Nalitemenwe nga nshi ica kuti nalimupeeleko ne mbalala bantumiine. Ilyo napokelele ici cipe, nalimwene ukuti kanshi Yehova tandabile. Muli bukapekape bwakwe, alengafwa no kunsakamana lwa ku mupashi.—AbaHebere 13:5.

Ukushimikila Ukwabulo Kuleka

Ilyo papitile imyeshi iinono, nalipapile ukupokelela kalata ukufuma kuli munyina wa Bwina Kristu uwali mu cifungo ukwalepele amakilomita nakalimo 400. Anjebele ukufwaya umuntu umo uwalefwaya ukwishiba ifingi ifya mu Baibolo uo atile napamo nali nankwe mu nkambi. Ukulemba kalata wa musango yu uwabula ukupita na mu mbali takwali bwino, pantu bakalata twalepokelela baleisulwa no kubelengwamo. Kanshi, nshapapile ilyo kapokola umo anjitile ku ofesi ku mwakwe no kunsoka sana ukuti ndeke ukushimikila. Lyene anjebele ukusaina icipepala cimo ica kulanda ukuti nindeka ukushimikila abantu ifyo nasuminamo. Namwaswike ukuti te kuti nsaine ici cipepala, pantu bonse balishiba kale ukuti ndi Nte ya kwa Yehova. Namwebele ukuti abafungwa bambi baalefwaya ukwishiba umulandu nakakilwe. Nomba nga nasaina ici cipepala, cinshi nkabeba? (Imilimo 4:20) Uyu kapokola alimwene ukuti teti antiinye, e co andekele fye. Lyene bankuushishe ku nkambi imbi.

Bankuushishe ku mushi wa Vaya, amakilomita 200 ukufuma kuntu nali. Kulya, abashilika balicindike Ubwina Kristu bwandi ubwa kukanaipoosa mu fikansa fya calo, e co bampeele umulimo ushali wa bushilika—pa kubala banjebele ukubomba umulimo wa bukabaasa, kabili pa numa bampeele umulimo wa kulungisha malaiti. Lelo muli iyi milimo na mo mwali amafya. Bushiku bumo, banjebele ukusenda ifisolobelo fyandi no kuya ku ciyanda ca kwangalilamo ica bashilika icali muli ulya wine mushi twaleikalamo. Ilyo nafikile, abashilika balitemenwe ukumona. Amalaiti ya kuyemfya ifimpashanya fya bashilika tayali bwino. Balefwaya ukuti mbalungishishe amalaiti pantu balepekanya ukusefya kwa bashilika ukwa pa mwaka ukwa Red Army Day. Pa numa ya kutontonkanyapo sana no kupepelapo, nabebele ukuti teti mombe iyi ncito. Nabapeele fye ifisolobelo fyandi no kufumako. Bansoselele ku wa cibili kuli dairekita, lelo nalipapile ukuti alikutike ilyo aba bantu baleilishanya kuli wene kabili abaswike ati: “Uyu muntu mwaume sana. Tafwaya kupula mu mafunde asambilila.”

Ukukoseleshiwa ku Muntu Nshale-enekela

Pa 8 June, mu 1984, ilyo imyaka itatu iyo bampingwile yapwile, balinkakwile. Ilyo nafikile ku Ukraine, naile ku maofesi ya bashilika uko balembesha nga wafuma mu cifungo. Banjebele ukuti bali no kundubulwisha na kabili ilyo imyeshi 6 ishilapwa, kanshi kuti cawama ukufuma fye muli cilya citungu. E co nafumine ku Ukraine no kuyaingile ncito ku Latvia. Nalikweteko ishuko panono ilya kushimikila no kubishanya ne bumba linono ilya baNte abaleikala mu Riga, umusumba ukalamba uwa muli cilya calo. Lelo, ilyo umwaka fye umo wapwile, na kabili banjebele ukuti mfwile ukwingila ubushilika. Ilyo naile ku maofesi ya kulembeseshako ubushilika, naebele umushilika ukuti ukutula fye na kale nalikaana ukwingila ubushilika. Alisaswike kabili anjebele ukuti: “Bushe nawishiba ico ulecita? Twalamona ifyo walayasosa ku mukalamba wa bashilika!”

Anshindike ku muputule wa pa muulu umwali umukalamba wa bashilika mwi ofesi umwali ne tebulo ilikulu. Lintu nalelondolola ifyo nasuminamo, alekutikisha kabili anjebele ukuti ninkwata inshita ya kutontonkanyapo na kabili ilyo nshilaya mu kulondolola ku bengisha abantu ubushilika. Ilyo twalefuma mwi ofesi lya mukalamba wa bashilika, ulya mushilika uwankalipile pa kubala atile: “Nomba nashininkisha ukuti ca cine walikwate citetekelo!” Ilyo naile ku bengisha ubushilika, na bo bene nabebele cimo cine ukuti teti nyingile ubushilika, kabili balindekeleko.

Pali iyi nshita, naleikala mu ng’anda ya kusonkela. Icungulo bushiku cimo, naumfwile umo akonkonsha panono ku ciibi. Ilyo naiswileko nasangile pali umwaume umo ifi uwafwele suti, alikwete ne cola. Atile: “Nine kapokola wa buteko. Ninjishiba ukuti uli mu bwafya sana kabili uli no kuya ku cilye mu kulubulula.” Namwaswike ukuti, “Ee ca cine.” Lyene atile: “Kuti twakwafwa nga wasumina ukubombela pamo na ifwe.” Namwaswike ukuti: “Te kuti ncite co. Nkatwalilila fye ne fisumino fyandi ifya Bwina Kristu.” Tasosele nangu cimo lelo afuminepo fye no kuya aya.

Ukubwelela mu Cifungo no Kutwalilila Ukushimikila

Pa 26 August, mu 1986, icilye ca National Court of Riga campingwile ukubomba umulimo wa cibe imyaka ine, kabili bantwele ku cifungo ca Riga Central Prison. Bambikile mu muputule wa cifungo uukalamba umwali na bafungwa na bambi 40, kabili natendeke ukushimikila ku bafungwa bonse abo nali na bo muli ulya muputule wa cifungo. Bamo baleti balisumina muli Lesa; lelo bambi balepumya fye. Namwene ukuti abaume baleikala mu tumabumba mu tumabumba, kabili ilyo papitile imilungu ibili intungulushi sha utu tumabumba banjebele ukuti nshifwile ukulashimikila, pantu nshaleumfwila amafunde yabo. Nabebele ukuti uyo wine e mulandu nabikilwe mu cifungo, pantu nalikwata amafunde yambi ayo ng’umfwila.

Nalitwalilile ukushimikila mu kucenjela, kabili nga nasanga abalefwaya ukusambilila, nalesambilila na bo, kabili natendeke ukusambilila Baibolo na bantu bane. Nga tulesambilila, balelemba amasambililo ayakalamba aya mu Baibolo mu katabo ka kulembamo ifyebo. Ilyo papitile imyeshi inono, bankushiishe ku cifungo ca ku Valmiera uko balelonda sana abafungwa, kabili nalebomba umulimo wa kulungisha amalaiti. Kuli cilya cifungo e ko nasambilile Baibolo no mwaume umo, na o uwalebomba incito ya malaiti kabili ilyo papitile imyaka ine abele Inte ya kwa Yehova.

Pa March 24, mu 1988, balimfumishe muli ici cifungo no kuntwala ku nkambi uko ubuteko bwaletusungila. Ici caliweme, pantu nalikwete ubuntungwa sana. Nalebomba mu makuule yalekanalekana, ne ci calengele ukuti ndekwata ishuko lya kushimikila ifya mu Baibolo. Ilingi, nshaleikala muli ici cifulo baletusungilamo, lelo naleya mu kushimikila akasuba konse, kabili nga nabwela nshalekwata ubwafya iyo.

Yehova alipaalile ukubombesha kwandi. BaNte abaleikala mupepi no ko twalesungilwa bali fye banono, lelo mu tauni mwena mwali fye Nte umo, nkashi umukalamba, Vilma Krūmin̗a. Ine pamo na nkashi Krūmin̗a twatendeke ukusambilila Baibolo na balumendo abengi na bakashana. Limo bamunyinefwe na bankashi baleisa ukufuma ku Riga ukwisabombako umulimo wa kushimikila, kabili bapainiya ba nshita yonse bamo balefuma fye na ku Leningrad (iitwa nomba St. Petersburg). Pa mulandu wa kuti Yehova aletwafwa, twatendeke ukutungulula amasambililo ya Baibolo ayengi, na ine nalitendeke bupainiya, ukubomba ama-awala 90 cila mweshi mu mulimo wa kushimikila.

Pa 7 April, mu 1990, balinjitile ku cilye ca People’s Court mu Valmiera, ku kuyapituluka mu mulandu wandi. Ilyo twatendeke ukulubulula, namwene ukuti umwaume walendubulwisha nalimwishiba. Nalilanshenyepo nankwe ifya mu Baibolo kale! Na o alinjishibe, lelo amwentwile fye tasosele nangu cimo. Ncili ndebukisha ifyo kapingula anjebele bulya bushiku, atile: “Yurii, filya twakukakile imyaka ine iyapita, lwali lufyengo. Tawalingile ukukakwa.” Cali kwati ni ku ciloto, palya pene balinkakwile!

Umushilika wa kwa Kristu

Mu June 1990, na kabili naile mu kulembesha ku maofesi ya buteko pa kuti bampeele ifipepala fya kunsuminisha ukwikala mu Riga. Mulya mwine mwi ofesi naingile imyaka ine iyapitile, umwali itebulo ilikulu, umo naebele umukalamba wa bashilika ukuti teti nyingile ubushilika, e mo naile na kabili. Ilyo naingile, uno muku wena umukalamba wa bashilika alimine no kumposha mu minwe, kabili atile: “Calibipile sana ukuti waliculile muli uyu musango. Tulelomba ubwelelo pa fyo twakucitile.”

Namwaswike ukuti: “Ndi mushilika wa kwa Kristu, kabili mfwile ukufishapo umulimo napeelwa. Nga mwasambilila Baibolo, na imwe bene kuti mwasanga ifyo Kristu alaya abakonshi bakwe—ubumi ubusuma no mweo wa muyayaya.” (2 Timote 2:3, 4) Anjaswike ukuti: “Nalishita Baibolo nomba line, kabili ndabelengamo.” Nali ne citabo ca Kuti Waikala Kuli Pe na pe muli Paradise Pe Sonde.a Nakupukwile pa cipandwa cilanda pa cishibilo ca nshiku sha kulekelesha no kumulanga ifyo ubusesemo bwa mu Baibolo bwakuma sana inshiku shesu. Alitemenwe sana kabili alimposeshe na kabili no kunjeba ukuti ntwalilile ukubomba bwino umulimo wandi.

Pali iyi nshita ninshi mwi bala lya mu Latvia muli abantu abengi abalefwaya ukusambilila Baibolo. (Yohane 4:35) Mu 1991, natendeke ukubomba bueluda mu cilonganino. Pali ilya nshita, mu calo ca Latvia, mwali fye baeluda basontwa babili! Umwaka wakonkelepo, icilonganino ca mu Latvia calyakanishiwe ukupanga ifilonganino fibili, muli cimo balelanda icina Latvia e lyo muli cimbi balelanda icina Russia. Nali mu cilonganino calelanda ululimi lwa ciRussia. Icilonganino calikulile bwangu bwangu ica kuti umwaka wakonkelepo mwafumine ifilonganino na fimbi fibili ifipya! Nga natontonkanya pa fyacitika, kuti natila, te ca kutwishika ukuti Yehova umwine e waletungulula impaanga shakwe ku kuteyanya kwakwe.

Mu 1998, nasontelwe ukuba painiya waibela kabili bantumine ku tauni lya Jelgava, ilyabela lwa ku kapinda ka ku kulyo aka musumba wa Riga, amakilomita 40. Ulya wine mwaka, nali pa bantu ba kubalilapo ukufuma ku Latvia ukuya kwi Sukulu lya Kukansha Ilya Butumikishi ilyali mu lulimi lwa cina Russia ilyabelele ku Solnechnoye, mupepi na ku St. Petersburg, mu Russia. Ilyo nali ku sukulu, nasambilile ukuti calicindama ukutemwa abantu pa kuti tubombe bwino mu butumikishi. Ico natemenwe sana, ukucila na pa fintu nasambilile ku sukulu, fintu aba mu lupwa lwa Bethel pamo na bakafundisha besu batutemenwe no kutusakamana.

Icintu na cimbi icikalamba calicitike mu bumi bwandi mu 2001 ilyo naupile Karina, nkashi umusuma Umwina Kristu. Karina na o atendeke ukubomba umulimo waibela uwa nshita yonse pamo na ine, kabili cila bushiku ndakoseleshiwa ukumona umwina mwandi alebwela ukufuma mu mulimo wa mwi bala ninshi ali ne nsansa. Ala mu kubombela Yehova mwaliba insansa sana. Ubucushi bonse ubo bancushishe mu buteko bwa Komyunisti bwansambilishe ukutetekela Yehova umupwilapo. Takuli icili conse ico twingaipusula icingaba icikalamba sana ukucila ukuba na bucibusa na Yehova no kutungilila ukuteka kwakwe. Ukusambilisha bambi pali Yehova kwalilenga ubumi bwandi ukuwama. Kuti natila lipaalo icine cine kuli ine ukubombela Yehova nge “cita cisuma ica kwa Kristu.”—2 Timote 2:3.

[Futunoti]

[Icikope pe bula 10]

Bampingwile ukubomba umulimo wa cibe pa myaka ine kabili bankakiile mu cifungo ca Riga Central Prison

[Icikope pe bula 12]

Ndi na Karina tuleshimikila