Bushe Ukufyalwa Libili Kucitika Shani?

ILYO Yesu alelanda na Nikodemo, talandile fye pa bucindami, icilenga, ne co kwabela ukufyalwa libili lelo alandile ne fyo ciba pa kuti umuntu afyalwe libili. Yesu atile: “Umuntu nga tafyelwe ku menshi na ku mupashi, te kuti engile mu bufumu bwa kwa Lesa.” (Yohane 3:5) Kanshi pa kuti umuntu afyalwe libili, kano pali amenshi no mupashi. Nomba bushe amashiwi ya kuti “ku menshi na ku mupashi” yalola mwi?

Bushe ‘Amenshi no Mupashi’ Ni Finshi?

Apo Nikodemo ali mu Yuda uwasambilile sana ifya mapepo, afwile alishibe ifyo Amalembo ya ciHebere yabomfya amashiwi ya kuti “umupashi wa kwa Lesa,” e kuti amaka Lesa abomfya ayengalenga abantu ukucita ifipesha amano. (Ukutendeka 41:38; Ukufuma 31:3; 1 Samwele 10:6) Kanshi ilyo Yesu alandile pa “mupashi,” Nikodemo alishibe ukuti alelanda pa mupashi wa mushilo.

Nomba menshi nshi Yesu alelandapo? Tontonkanyeni pa fyo Baibolo ilanda ukuti e fyacitike ilyo Yesu ashilatendeka ukulanda na Nikodemo e lyo na lintu apwishishe ukulanda nankwe. Itila Yohane Kabatisha na basambi ba kwa Yesu balebatisha abantu mu menshi. (Yohane 1:19, 31; 3:22; 4:1-3) Ishi mbatisho shalishibikwe sana mu Yerusalemu. Kanshi ilyo Yesu alandile pa menshi, Nikodemo afwile alilwike ukuti Yesu talelanda pa menshi fye, alelanda pa menshi ya lubatisho.a

Ukubatishiwilwa “ku Mupashi wa Mushilo”

Nga ca kuti ‘ukufyalwa ku menshi’ kupilibula ukubatishiwa mu menshi, ninshi ‘ukufyalwa ku mupashi’ kwena kwalola mwi? Ilyo Nikodemo ashilalanshanya na Yesu, Yohane Kabatisha abilishe ukutila abantu tabali no kubatishiwa fye ku menshi lelo na ku mupashi. Atile: “Ine ndemubatishisha ku menshi, lelo ena [Yesu] akamubatishisha ku mupashi wa mushilo.” (Marko 1:7, 8) Marko, uwalembele ibuuku limo ililanda pa bumi no mulimo wa kwa Yesu, alilondolola ifyo cali umuku wa kubalilapo ilyo umuntu abatishiwe ku menshi na ku mupashi. Alembele ati: “Mu nshiku shilya Yesu afumine ku Nasarete wa ku Galili kabili abatishiwe kuli Yohane mu Mumana wa Yordani. Kabili ilyo afumine fye mu menshi amwene umuulu uleisuka, e lyo no mupashi wa mushilo uleikila pali ena kwati ni nkunda.” (Marko 1:9, 10) Ilyo Yesu abatishiwe mu Yordani, abatishiwe ku menshi. Ilyo apokelele umupashi ukufuma ku muulu, e lyo abatishiwe no mupashi wa mushilo.

Ilyo papitile imyaka itatu apo Yesu abatishiwilwe, aebele abasambi bakwe ati: “Tapakapite inshiku ishingi, imwe mukabatishiwa mu mupashi wa mushilo.” (Imilimo 1:5) Ni lilali ici cacitike?

Pa bushiku bwa Pentekoste mu 33 C.E., abasambi 120 balilongene mu ng’anda mu Yerusalemu. “Mu kupumikisha mu muulu mwaumfwikike icongo kwati cipuupu icikali ica mwela, kabili cakumene ing’anda yonse umo baikele. Kabili indimi ishapala umulilo shamoneke kuli bena . . . , e lyo bonse baiswilemo umupashi wa mushilo.” (Imilimo 2:1-4) Bulya bwine ubushiku, bambi mu Yerusalemu bakoseleshiwe ukubatishiwa mu menshi. Umutumwa Petro aebele abantu abalongene ati: “Lapileni no kubatishiwa mwi shina lya kwa Yesu Kristu pa kuti mwelelwe imembu shenu, e lyo mwalapokelela umupashi wa mushilo, uwa bupe fye.” Bushe bacitilepo shani? “Bonse abatetekele amashiwi yakwe no mutima onse balibatishiwe, na pali bulya bushiku kwalundilweko abantu nalimo amakana yatatu (3,000).”—Imilimo 2:38, 41.

Ukubatishiwa Imiku Ibili

Bushe ishi mbatisho twalandapo shatulanga cinshi pa kufyalwa libili? Shatulanga ukuti pa kuti umuntu afyalwe libili, afwile ukubatishiwa imbatisho shibili. Yesu abalile abatishiwa mu menshi. E lyo pa numa apokelele umupashi wa mushilo. E fyo cali na ku basambi ba kubalilapo, intanshi babatishiwe mu menshi (bamo ni Yohane Kabatisha wababatishe), e lyo pa numa bapokelela umupashi wa mushilo. (Yohane 1:26-36) Na balya abasambi abapya 3,000 babalile babatishiwa mu menshi, e lyo pa numa bapokelela umupashi wa mushilo.

Nga twatontonkanya pa mbatisho shaliko pa Pentekoste mu 33 C.E., bushe cifwile ukuba shani pa kuti umuntu afyalwe libili? Filya fine cali ku batumwa ba kwa Yesu na ku basambi ba kubalilapo, e fyo cifwile ukuba na lelo. Intanshi umuntu afwile ukulapila pa membu shakwe, aleka ukucita ifyabipa, aipeela kuli Yehova ukuti akulamupepa no kumubombela, no kulanga ukuti naipeela pa kubatishiwa mu menshi. E lyo Lesa nga amusala ukuba kateka mu Bufumu bwakwe, ninshi asubwa no mupashi wa mushilo. Ukubatishiwa mu menshi muntu umwine asalapo, nomba ukubatishiwa ku mupashi, kwena ni Lesa e usala uwalabatishiwako. Umuntu nga abatishiwa imbatisho shonse shibili ninshi e lyo afyalwa libili.

Nomba ilyo Yesu alelanshanya na Nikodemo, cinshi alandiile ukuti umuntu afwile ‘ukufyalwa ku menshi na ku mupashi’? Alefwaya ukulanga ukuti ababatishiwa mu menshi na ku mupashi balaaluka nga nshi. Icipande cakonkapo calalanda pali uku kwaluka.

[Futunoti]

[Icikope pe bula 9]

Yohane alebatisha abena Israele abalapile mu menshi