Oli Salem Hem Olsem Wan Slef
Man blong Wekap! long Afrika i raetem store ya
OLAUDAH EQUIANO i bon long 1745, long ples we naoia oli kolem is Naejeria. Laef long velej blong hem i sem mak long ol narafala man long taem ya. Ol famle oli wok wanples blong planem kon, koten, yam, mo bin. Ol man oli lukaot long ol buluk mo nani. Ol woman oli wokem koten i kam kaliko.
Papa blong Equiano i wan bigfala jif mo jaj long velej. Bambae Equiano i mas tekem haenem ya, taem papa blong hem i ded. Be samting ya i neva kamaot. Taem Equiano i wan smol boe nomo, sam man oli stilim hem mo salem hem olsem wan slef.
Plante taem oli salem hem, i go long wan man, afta long narafala man. Hem i no mitim wan waetman gogo hem i kasem ples we i kolosap long solwora. Plante yia biaen, hem i tokbaot tingting blong hem long taem ya, i se: “Faswan samting we mi luk, hemia solwora mo wan sip blong ol slef we i wet long haba blong oli fulumap ol kago long hem. Mi mi sapraes tumas taem mi luk ol samting ya. Be taem oli karem mi mi go insaed long sip ya, mi fraet tumas. Wantaem nomo, ol boskru oli holem mi mo sakem mi olbaot, blong luk sipos mi strong long bodi. Afta, oli mekem mi mi bilif se naoia mi kam insaed long wan wol blong ol rabis speret, mo se bambae oli kilim mi mi ded.”
Equiano i lukluk raon long hem, ale hem i luk “plante defren kaen blakman we oli fasem olgeta long ol jen. Fes blong evriwan i soemaot se oli harem nogud mo tingting blong olgeta i trabol.” Samting ya i winim ol filing blong Equiano, ale hem i foldaon long graon, i hafded. Ol man Afrika oli wekemap hem mo oli traem blong mekem hem i haremgud lelebet. Equiano i talem se: “Mi askem olgeta sipos ol waetman ya bambae oli kakae mifala.”
Oli sanem Equiano i go long Babedos long sip, afta long Vijinia, mo biaen bakegen, long Engglan. Kapten blong wan sip i pemaot hem, taswe hem i mekem plante trep long ol defren ples. Hem i lanem blong rid mo raet. Biaen, hem i pem mane blong kam fri. Mo hem i kam wan impoten man long grup we i wok blong finisim fasin slef long Engglan. Long 1789, hem i raetem store blong laef blong hem. Hem i wan long smol namba blong ol man Afrika we oli slef, we oli raetem store (mo ating store blong hem i beswan) long saed blong fasin slef.
Plante milyan narafala man Afrika oli no laki olsem hem. Oli fosem olgeta blong livim ples mo famle blong olgeta. Oli sanem olgeta oli go long narasaed long solwora blong Atlantik, long ol sip, mo oli mekem raf fasin bitim mak long olgeta. Ol man oli pem mo salem olgeta, wetem ol pikinini blong olgeta, olsem ol buluk nomo. Oli fosem olgeta blong wok we oli no kasem pei, blong mekem ol masta blong olgeta oli kam rijman. Bighaf blong olgeta oli no gat raet blong tok agens long ol fasin ya. Mo ol masta oli save panisim olgeta, swea long olgeta, mo kilim olgeta i ded tu, sipos oli wantem. Bighaf blong olgeta ya we ol man oli spolemgud olgeta, oli gat wan rod nomo blong kam fri long fasin slef, hemia blong ded.