?Yumi Save Seven Ol Anamol Long Wol?

“STAT long ol bigfala anamol olsem mangki mo pijin blong solwota go kasem ol smosmol bebet olsem flae, ol man oli stap hareap nomo blong spolem olgeta evriwan. Klosap oli kilimaot plante kaen finis. Oli stap mekem se bambae i had long yumi blong stap laef long fiuja.” Hemia tok we i kamaot long niuspepa blong Kanada, The Globe and Mail. Tok ya i blong ansa long wan lis we Wol Konsevesen Yunion (IUCN) blong Geneva, Swiselan, i raetem (2000 IUCN Red List of Threatened Species). Red List ya i givim woning se bitim 11,000 defdefren kaen tri mo anamol, klosap oli lus finis. Ol anamol we oli stap bonem pikinini blong olgeta mo givim titi long olgeta, oli stap long moa denja. “Samting olsem wan long evri fo kaen anamol (24 pesen) we oli bonem mo givim titi long pikinini, klosap yumi kilimaot olgeta finis.” Hemia ripot we i kamaot long niuspepa ya Globe.

?Wanem stamba blong trabol ya? Ol sayentis oli talem ol risen from wanem ol anamol oli stap lus hareap, se: Plante tumas man we oli stap mekem bisnes blong salem ol anamol i go long ol narafala kantri, ol man blong hukum fis we oli yusum ol longlongfala hevi string wetem plante huk long olgeta, mo ol ples we ol anamol oli laef long hem oli stap kam nogud. Mo tu, ol man oli stap pusum moa rod i gotru long dak bus blong karemaot ol bigbigfala tri we oli stap katem. Ale, “i isi nomo blong kasem ol wael anamol we fastaem oli stap haed long dak bus ya. Ol man oli stap kilim olgeta blong kakae. Sipos oli gohed blong mekem samting ya long plante kaen anamol, bambae oli kilimaot ol kaen ya olgeta.”

Ol sayentis oli talem se samting ya bambae i mekem trabol long ol man tu. David Brackett, we hem i jeaman blong komiti blong Wol Konsevesen Yunion we i lukluk long bisnes ya blong ol anamol we oli stap lus, i talem se: “Taem yumi kilimaot ol anamol, yumi stap pleplei wetem samting we i sapotem laef blong yumi.” Hem i gohed se: “Wol blong yumi bambae i no save gohed sipos ol defdefren kaen laef samting oli stap nomo long ol yad we ol man oli kipim ol anamol mo fidim olgeta.”

Ripot blong IUCN i singaot olgeta man blong wol blong girap mo mekem wan samting, i se: “Ol man mo mane we yumi nidim blong winim trabol ya, i mas 10 kasem 100 taem antap long hemia we yumi gat naoia.” Sore tumas, plante griri fasin oli blokem ol hadwok we samfala oli mekem blong traem lukaot gud long ol samting long wol blong yumi.

?Olsem wanem? ?Yumi save sevem ol anamol blong wol ya? God i givim wok long faswan man mo woman mo ol pikinini blong tufala, blong oli lukaot gud long ol defdefren kaen laef samting long wol. Baebol i talem se: “Nao Hae God i tekem man ya, i putum hem i stap long gudfala ples ya, blong i lukaot long ol samting we i stap long hem.” (Jenesis 2:15) Nating se ol man oli no stap mekem gud wok ya, be tingting blong God long saed blong wol ya i no jenis. Hem i laekem ples blong yumi, mo bambae hem i no save letem ol man we oli no kea mo oli griri, oli spolem. (Revelesen 11:18) Baebol i promes se: “Ol stret man ya bambae oli tekem graon ya i blong olgeta, mo bambae oli stap long hem gogo i no save finis.”—Ol Sam 37:29.

[Foto Credit Line blong pija long pej 31]

U.S. Fish & Wildlife Service, Washington, D.C./J.D. Pittillo