Wajtaoa LAEBRI LONG INTENET
Wajtaoa
LAEBRI LONG INTENET
Bislama
  • BAEBOL
  • OL BUK
  • OL MITING
  • fl chap. 7 pp. 44-51
  • Pikinini—Wan Wok Mo Wan Presen

I no gat video yet long haf ya.

Sori, i gat problem taem i stap lodem video ya.

  • Pikinini—Wan Wok Mo Wan Presen
  • ?Olsem Wanem Blong Mekem Famle Blong Yu i Hapi?
  • Ol Sabtaetol
  • Sem Samting
  • BEBI I STAP GRU GOGO HEM I BON
  • LUKAOTGUD LONG “PRESEN YA”
  • OL DISISIN BLONG YUTUFALA
  • TAEM PIKININI I STAP KAM BIGWAN—?BAMBAE YU YU SUTUM ARA YA OLSEM WANEM?
  • WAN PRESEN BLONG JEOVA
  • Taem Yutufala i Gat Pikinini
    Famle i Save Glad
  • Wok Blong Ol Papa Mama
    ?Olsem Wanem Blong Mekem Famle Blong Yu i Hapi?
  • ?From Wanem i Gud Blong Givim Titi Long Bebi?
    Wekap!—1994
  • Stat Trenem Ol Pikinini Taem Oli Smol Nomo
    ?Olsem Wanem Blong Mekem Famle Blong Yu i Hapi?
Luk Moa Samting
?Olsem Wanem Blong Mekem Famle Blong Yu i Hapi?
fl chap. 7 pp. 44-51

Japta 7

Pikinini—Wan Wok Mo Wan Presen

1-4. (a) ?Wanem sam bigfala samting we oli hapen taem bebi i stap long bel blong mama yet? (b) ?Olsem wanem save ya i givhan long yumi blong luksave mining blong Sam 127:3?

TAEM WAN bebi i jes bon, papa mo mama blong hem, tufala i hapi tumas. Be tufala i wari lelebet tu from ol wok we tufala i mas mekem blong lukaotgud long hem. Tru, evridei i gat plante taosen bebi i bon. Be fastaem, plante bigfala samting i mas hapen insaed long bel blong mama, blong bebi i save gru gogo hem i bon. Taem yumi kasem save long ol samting we i stap hapen, yumi luksave from wanem wan man we i raetem Ol Sam i talem se: “Ol pikinini ya blong yumi, hemia i wan presen we [Jeova, NW] i givim long yumi, wan gudfala samting we hem i givim blong leftemap yumi.” (Ol Sam 127:3) Traem tingbaot:

2 Blong mekem wan pikinini, sid blong man i mas joen wetem wan smosmol “eg” we i stap insaed long woman. Tufala samting ya i joen blong mekem wan smosmol samting we yumi no save luk wetem prapa ae blong yumi. Smol samting ya, oli kolem ‘sel’. Nao ‘sel’ ya i seraot long 2 haf, afta long 4 haf, afta long 8 haf, gogo hem i seraot long plante milyan milyan haf we oli naf blong mekem wan man. Fastaem, olgeta ‘sel’ ya oli sem mak, be biaen sam oli jenis from we wok blong olgeta i blong mekem ol defren haf long bodi. Sam oli mekem ol bun, sam oli mekem leva, sam oli mekem skin, sam oli mekem tufala ae, olsem olsem.

3 Ol man we oli stap stadi long saed blong bodi, oli kasem save long sam wok we ol ‘sel’ oli stap mekem, be oli no save ansa long plante kwestin, olsem: ?Olsem wanem faswan ‘sel’ i seraot long 2 haf? ?Olsem wanem sam ‘sel’ oli jenis, oli kam narakaen? ?Olsem wanem ol ‘sel’ oli save prapa wok blong olgeta, olsem we sam oli mekem wan leva, sam oli mekem wan nus no wan leg. Oli stat blong jenis long stret taem. ?Wanem i bos long program ya? Sipos dokta i katem wan man mo hem i jenisim wan haf insaed long bodi blong hem, bodi i wantem sakemaot nyufala haf ya from we hem i no rili haf blong hem. Be taem wan smosmol bebi i stap gru insaed long bel blong mama, nating we hem i wan defren bodi, be bodi blong mama i no wantem sakemaot hem. Bodi blong mama i stap lukaotgud long bebi ya, i fidim hem go kasem 280 dei i pas. ?Olsem wanem bigfala wok ya i stap gohed?

4 Ol ‘sel’ oli mekem wok blong olgeta long stret taem, from we Jeova God i putum wan program insaed long olgeta. Long wan prea blong Deved, hem i talem samting ya, i se: “Taem mi mi no bon yet, be yu yu luk mi finis, mo olgeta dei we yu yu makemaot se oli blong mi, taem ol dei ya oli no kamtru nating yet, be yu yu raetemdaon olgeta finis long buk blong yu.”—Ol Sam 139:16.

BEBI I STAP GRU GOGO HEM I BON

5-8. ?I stat long namba 4 wik we bebi i laef go kasem taem we hem i bon, hem i gru olsem wanem long bel blong mama?

5 Kwiktaem nomo, smosmol bebi ya we i stap insaed long bel blong mama i gru. Taem hem i kasem namba 4 wik blong hem, hem i gat wan bren, hat blong hem i stap wok, mo blad i stap ron long sam string blong hem. Long namba 5 wik, tufala han mo tufala leg i gru. Go kasem namba 6 wik, wan smol basket (yok sak) we i stap long bel blong mama, hem i wokem ol blad we i ron long string blong bebi. Be afta long namba 6 wik, leva blong bebi i mekem wok ya, gogo samtaem biaen, samting olsem gris we i stap insaed long bun, i tekem wok ya. Long namba 7 wik, bebi i gat mit long sam bun, mo hem i gat tufala ae, tufala sora, nus mo maot. Long namba 8 wik, ol fingga oli kamaot.

6 Deved i gohed blong prea long Jeova, i se: “Taem mi mi stap long bel blong mama blong mi, long ples ya we i haed we i haed, nao ol bun blong mi oli stap joen gud, mi stap gru, be yu yu save we mi mi stap long ples ya.” (Ol Sam 139:15) Long namba 9 wik we bebi i stap long bel blong mama, ol bun, olsem ol bun blong hed, oli stat kam strong. Deved i talem tu se: “Yu yu mekem tufala kidni blong mi.” (Ol Sam 139:13, NW) Program we God i putum insaed long ol smosmol ‘sel’ blong bebi i mekem se long namba 4 manis blong hem, tufala kidni i stat blong mekem wok blong klinim blad blong bebi.

7 Nao, smol bebi ya i save tanem bodi blong hem insaed long bel blong mama, mo hem i save muvum han mo leg mo ol fingga blong hem tu. Hem i save holemtaet wan samting long han blong hem, mo samtaem hem i titi long fingga blong hem. Samting ya i mekem se taem hem i bon hem i rere blong titi long mama. Sipos bebi i sek insaed long bel blong mama, mama i save harem. Long namba 6 manis, plante haf insaed long bebi oli fulwan finis. Nus i rere blong pulum win, smol gras i stap finis antap long ae blong hem. I no longtaem bambae ae mo sora i open. Nating we bebi i stap yet long bel blong mama, be hem i save sek long wan bigfala noes.

8 Long namba 40 wik, bambae mama i harem we bak blong hem i soa. I no longtaem nao, bambae bebi i bon. Basket blong bebi i mas wok nao blong pusum bebi i kamaot. Taem bebi i bon, samtaem hed blong hem i no raon, from we ol bun long hed blong hem oli no joen yet. Be biaen oli joen, mo hed bambae i raon bakegen. Taem bebi i no bon yet, bodi blong mama i givim evri samting we hem i nidim. Hem i givim win mo kakae long hem, i haedem hem mo i mekem se hem i stap wom, mo i tekemaot ol doti long bodi blong bebi. Be taem hem i bon, bodi blong bebi i mas wok blong mekem ol samting ya. Mo hem i mas stat kwiktaem. Sipos no, bebi bambae i ded.

9. ?Taem hem i bon, wanem samting i mas jenis kwiktaem blong hem i save stap laef afsaed long bel blong mama?

9 Bebi i mas stat blong pulum win nao, mo waet leva i mas putum win ya long blad. Blong mekem olsem, wan taem nomo, wan bigfala samting i mas hapen: Blad i mas jenisim rod blong hem. Hat i gat tufala haf blong hem, raetsaed haf, mo lefsaed haf. Long medel i gat samting olsem wan wol. Taem bebi i stap long bel blong mama, i gat wan hol long wol ya. Ale, smol haf blong blad blong bebi nomo i pastru long hol ya. Biaen wan bigfala string blong blad i pulum bighaf blong blad ya blong i no go kasem waet leva. Be taem bebi i bon, olgeta blad blong hem i mas pastru long waet leva, mo samting ya i mas stat kwiktaem. Taswe taem bebi i bon, wantaem nomo bigfala string we i karem bighaf blong blad blong bebi i mas sat. Mo hol we i stap long wol blong hat i mas sat tu. Nao olgeta blad blong bebi i save ron long wan narafala rod we i pastru long waet leva. Nao waet leva i save putum win long blad ya. Ale, bebi i stat blong pulum win nao, mo waet leva i stap putum win long olgeta blad blong hem. !Saye! Bebi i laef i stap. Olsem Deved i talem, se: “Yu yu mekem evri haf blong bodi blong mi, yu mekem olgeta oli joen gud taem mi stap yet long bel blong mama blong mi. Yu yu hae tumas, i stret blong man i bodaon long yu i ona long yu, mo mi mi presem yu from. Olgeta samting we yu yu mekem oli narafala mo oli nambawan tu.”—Ol Sam 139:13, 14.

10. ?Taem ol papa mama oli tingbaot ol samting we i hapen long bebi long bel blong mama, tufala i mas tingbaot pikinini ya olsem wanem?

10 Olgeta we oli mared finis, oli mas gat bigfala tangkyu from presen ya we Jeova i givim long olgeta. Tufala i save mekem wan narafala man. Bebi ya i kamaot long tufala, be hem i no sem mak long tufala. Tru tumas, “hemia wan presen we [Jeova, NW] i givim long yumi.”

LUKAOTGUD LONG “PRESEN YA”

11. ?Ol hasban mo waef we oli wantem pikinini, oli mas tingting long wanem kwestin? ?From wanem?

11 Loa blong Jeova God i talem se man mo woman tufala i gat raet blong slip tugeta taem tufala i mared nomo. Loa ya i stret nomo. Be Jeova i wantem mekem i gud long ol pikinini tu. Ol pikinini oli nidim wan papa mo wan mama. Oli nidim we tufala i laeklaekem tufala, mo we tufala i laekem olgeta mo i lukaotgud long olgeta. Oli nidim blong stap long wan famle we i gat lav long hem, we oli save harem gud. Oli nidim se papa mama tufala i wantem olgeta, mo tufala i rere blong givim evri samting we olgeta oli nidim blong kam bigman. Ol hasban mo waef we oli wantem pikinini, oli mas askem sam kwestin long olgeta, se: ?Mitufala i rili wantem wan pikinini? ?Mitufala i save givim long hem evri samting we hem i nidim long saed blong bodi, filing, mo speret? ?Bambae mitufala i trenemgud hem, mo i soemaot gudfala rod long hem? ?Mitufala i rere blong mekem ol wok we papa mama tufala i mas mekem? ?Mitufala i rere blong lego sam samting we mitufala i wantem blong givim ol samting we pikinini i nidim? Taem yumi pikinini, maet yumi ting se papa mama blong yumi tufala i strong tumas long yumi. Be biaen, taem yumi gat pikinini, yumi luksave se i wan bigfala wok blong lukaotgud long pikinini gogo hem i kam bigman. Hemia i wan wok we i tekem plante taem. Be fulap glad i save kamaot from.

12-14. (a) ?Taem wan woman i gat bel, olsem wanem hem i save mekem i gud long bebi blong hem? (b) ?From wanem i moa gud we mama i no dring alkol, i no tekem drag, mo i no smok sigaret? (c) ?Olsem wanem mama i save halpem bebi sipos hem i bos long ol filing blong hem?

12 Oraet, maet yutufala i mekem plan finis blong gat pikinini, no maet samting ya i hapen nomo. Nating se i olsem wanem, be waef, yu yu gat bel i stap. Naoia, yu mas lukaotgud long ‘presen ya we Jeova i givim’ long yu. Yu mas kakae gud blong fidim bebi blong yu. Sam kakae yu mas katem, mo sam kakae yu mas blokem olgeta. Kakae we i gat aeana long hem i impoten tumas, from we taem bebi i stap long bel blong mama, hem i stap hivimap aean long bodi blong hem blong yusum go kasem 6 manis biaen we hem i bon. Yu mas dring plante melek, from we hem i givim wan samting we oli kolem “kalsyam” long bebi, blong mekem ol bun blong hem oli strong. Mo tu, sipos yu kakae tumas kakae olsem bred mo suga, bambae yu kam fatfat tumas. I tru we yu mas fidim tufala bodi, be wan blong tufala ya i smol we i smol nomo.

13 I gat sam samting moa we yu mas tingbaot. Sipos yu dring alkol taem yu gat bel, yu mas dring smol nomo, from we haf blong hem bambae i go long bebi. Sipos yu dring alkol bitim mak, maet sam haf long bodi no bren blong bebi i no gru gud. Sam bebi, taem oli bon, oli drong finis, from we mama blong olgeta i woman blong dring tumas. Mo tu, taem mama i smok sigaret, hem i putum wan drag i go stret long blad blong bebi blong hem. Smok ya i tekemaot klin win long blad blong bebi, nao i putum wan samting we i olsem posen (nikotin) long blad blong hem. Sipos mama i no lukaotgud long bodi blong hem, bebi we i stap long bel blong hem i save kam sik. Plante bebi oli ded finis taem oli bon no taem oli stap yet long bel blong mama, from we mama i smok sigaret. Samkaen drag mo meresin we mama i tekem taem hem i gat bel, oli save spolem bebi. No oli save mekem wan haf blong bodi blong hem i nogud. Mo tu, sam dokta oli ting se i nogud long bebi sipos mama i dring tumas kofe.

14 Sipos ol filing blong mama oli no stap kwaet no hem i wari tumas taem hem i gat bel, bebi i save harem nogud. Ale taem hem i bon, hem i save gat fasin we hem i no wantem stap kwaet, hem i wantem muvmuf oltaem, hem i kros mo i krae oltaem. Tru, taem bebi i stap long bel blong mama, hem i stap long wan ples ‘we i haed we i haed.’ Be yumi no mas ting se hem i haed olgeta. Ol samting we oli hapen long mama, oli gat paoa long pikinini. I olsem we mama i rod blong joenem pikinini insaed long hem wetem wol afsaed long hem. Mama i mas traem ‘bos’ long ol samting we hem i mekem, blong pikinini i save harem gud. Taem mama i lukaotgud long bodi blong hem, mo i bos long ol filing blong hem, hem i halpem bebi tu. Olgeta we oli stap kolosap long hem, oli mas givhan long hem blong mekem olsem. Samting we hem i nidim moa bitim ol narafala samting, hemia we hasban blong hem i soemaot lav long hem mo i kaengud long hem.—Ridim 1 Samuel 4:19.

OL DISISIN BLONG YUTUFALA

15, 16. ?Mama mo papa tufala i mas mekem wanem jus long saed blong ples mo fasin blong bonem pikinini?

15 ?Bambae yu yu go long haospetal blong bonem bebi, no bambae yu bonem long haos nomo? Long sam ples, yu no save jus, from we i no gat haospetal i stap. Long sam narafala ples bakegen, ol woman oli go long haospetal evritaem blong bonem ol bebi blong olgeta, from we i no gat wan woman long haos we i save givhan long olgeta. Taem yu gat bel i stap, i gud blong traem pas long haospetal blong jekemap sipos evri samting i oraet, mo blong save sipos bambae i gat trabol taem yu bonem pikinini.

16 Long plante haospetal long ol bigfala kantri, oli givim tu jus long ol hasban mo waef. Faswan: Taem woman i harem i soa tumas blong bonem pikinini, hem i tekem wan meresin we i mekem se hem i no moa harem i soa tumas. Sekenwan: Sipos woman i no wantem meresin ya, hem i save bonem bebi olsem nomo. Haospetal i letem hasban i stap blong givhan long waef blong hem. Taem bebi i jes bon, mama i save holem hem mo givim titi long hem. Samfala oli ting se i moa gud blong yusum seken rod sipos i no gat wan trabol i kamaot. Oli talem se taem bebi i bon olsemia, biaen hem i no gat trabol long saed blong filing, mo hem i no save sik long tingting blong hem.

17-19. ?From wanem i moa gud sipos mama i holem bebi taem hem i jes bon?

17 Wan buk we oli kolem Psychology today, long Desemba 1977, i talem se:

“Longtaem finis, ol man we oli stadi long tingting blong man, oli save se ol samting we i kamaot long faswan yia blong laef blong pikinini, oli gat bigfala paoa long tingting mo bodi blong hem long ol yia we oli ron biaen. Be naoia, oli luksave se i no faswan yia nomo, be ol samting we oli hapen long faswan dei no long faswan haoa long laef blong pikinini, oli gat bigfala paoa long hem. I impoten tumas we taem bebi i jes bon, mama i holem hem blong soemaot se hem i laekem hem. Samting ya i save joenem filing blong mama wetem filing blong bebi. Ol samting we oli hapen long ol faswan haoa blong laef blong pikinini, oli save mekem se mama i laekem pikinini ya no i no laekem hem, mama i wan gudfala mama we bambae i lukaotgud long pikinini ya, no no gat.”

18 Sipos mama i no tekem spesel meresin blong kilim soa, taem bebi i bon, bambae hem i wekap gud. Tufala ae blong hem bambae i open. Bambae hem i lukluk ol samting raonabaot long hem mo ol samting we i muvmuf kolosap long hem. Bambae hem i lesin taem hem i harem wan voes. Bambae hem i lesin moa taem hem i harem voes blong wan woman. Kwiktaem nomo, hem i luksave mama blong hem. I impoten tumas we mama mo pikinini tufala i lukluk tufala. Sam mama oli talem se taem bebi i lukluk stret long ae blong olgeta, oli harem se oli laekem tumas bebi ya. Mo tu, taem bebi i jes bon, sipos mama i holem hem, tufala tugeta i save harem gud.

19 Ol man we oli stadi long bisnes ya, oli talem se sam sik blong bebi oli kamaot from we oli no kasem lav blong mama long faswan haoa no dei blong laef blong olgeta. Oli talem se ol bebi we mama i holem olgeta taem oli jes bon, oli gru strong moa long faswan manis bitim ol bebi we oli seraot kwiktaem long mama blong olgeta, oli go slip long bed blong olgeta. Buk ya, Psychology Today, i talem se: “Wan samting we mifala i sapraes from, se ol pikinini we mama i holem olgeta longtaem lelebet taem oli jes bon, oli smat moa taem oli gat 5 yia, bitim olgeta we taem oli jes bon, oli go kwiktaem long bed blong olgeta.”

20. ?Blong mekem wan gudfala disisin long bisnes ya, ol papa mama oli mas tingbaot wanem bakegen?

20 Ol papa mo mama oli mas skelemgud ol save ya bifo we oli tekem disisin olsem wanem bambae bebi i bon. Yumi mas rimemba se faswan papa mama blong yumi, tufala i givim sin long yumi. Taswe, fasin blong bonem pikinini tede i no sem mak long fasin we Jeova i stanemap fastaem. From we yumi sinman, trabol i save kamaot. (Jenesis 3:16; 35:16-19; 38:27-29) Ol disisin blong yutufala oli mas stanap long waes tingting mo wanem i stret long yutufala. Yu no mas letem disisin blong yu i stanap long tingting blong narafala man nomo.

21, 22. ?Olsem wanem i save givhan long tufala, sipos bebi i titi long mama?

21 ?Bambae yu givim titi long bebi blong yu, no bambae hem i dring melek long botel nomo? I moa gud long yu mo long bebi sipos yu givim titi long hem. Melek blong mama i nambawan kakae blong bebi. I isi long bel blong hem blong tantanem melek ya, mo i save blokem mo winim plante sik long bebi. Taem bebi i jes bon, i gat wan yala wora i kamaot long titi blong mama fastaem. Hemia i gud tumas long ol bebi, from we hem i no gat tumas gris mo suga long hem. Taswe i isi long bel blong bebi blong tantanem kakae ya. Mo, wora ya i gat plante gudfala samting long hem blong blokem sik long bebi, i winim melek blong mama we bambae i kamtru sam dei biaen. Mo wora ya i gat wan spesel samting long hem we i givhan blong klinimaot ol doti we i stap hivap long bel blong bebi taem hem i no bon yet.

22 I gud long mama tu blong givim titi long bebi blong hem. Samting ya i givhan long basket blong bebi insaed long mama, blong hem i kam smol bakegen. From samting ya, hem i no lusum tumas blad. Mo tu, taem bebi i titi long mama, bodi blong mama i wok blong mekem plante moa melek. Taswe, sam mama we fastaem oli ting se oli sot long melek, biaen oli luk se oli gat plante melek blong givim long bebi. Taem bebi i stap titi long mama, samtaem samting ya i save blokem sikmun blong mama longtaem lelebet, mo samtaem i save blokem hem blong hem i no gat bel kwiktaem bakegen. Kansa Sosaete blong Amerika i talem se: “Long ol mama we bebi i titi long olgeta, smol nomo oli kasem rabis sik ya kansa long titi blong olgeta.” Mo tu, sipos bebi i titi long mama, papa mama i no nidim blong pem tin melek.

TAEM PIKININI I STAP KAM BIGWAN—?BAMBAE YU YU SUTUM ARA YA OLSEM WANEM?

23. ?Sam 127:4, 5 i tokbaot wanem rul blong trenem mo tijim pikinini?

23 “Ol pikinini we man i bonem taem i yang yet, olgeta oli olsem ol ara long han blong soldia. Man we i gat plante ara olsem, bambae i save harem gud.” (Ol Sam 127:4, 5, An American Translation) Sipos wan soldia i no sut stret wetem bonara blong hem, ara ya i no save givhan long hem blong faet. Man ya i mas gat gudhan blong sutum stret mak blong hem. Olsem ya nao, taem pikinini i bon, i impoten tumas we papa mama tufala i tingtinggud mo prea tu long saed blong olsem wanem bambae tufala i trenem mo tijim pikinini ya. Taem pikinini i kam bigwan finis mo hem i aot long haos blong papa mama, ?bambae hem i bigman long tingting mo filing blong hem? ?Bambae hem i naf blong mekem ol gudfala disisin long laef, blong givim ona long God? ?Bambae ol narafala man oli gat respek long hem from gudfala fasin blong hem?

24. (a) ?Ol papa mama, oli mas traem gat wanem fasin long famle, blong mekem se pikinini i harem gud? (b) ?From wanem samting ya i impoten?

24 Taem pikinini i no bon yet, papa mama i mas tokbaot olsem wanem bambae tufala i lukaotgud long hem mo trenem hem. Taem wan bebi i jes bon, hem i save papa mama blong hem nomo. Hem i stap laef wetem tufala nomo. ?Ples ya bambae i olsem wanem? ?Bambae papa mama tufala i soemaot se tufala i harem tok blong God, taem hem i talem se: “Yufala i mas lego olgeta fasin blong kros. Yufala i mas no holem kros, mo yufala i mas no kros kwik. Yufala i mas no sakem tok blong yufala i go antap, mo yufala i mas no tok nogud long yufala. Mo yufala i mas finis long fasin ya we yufala i stap badfren long yufala. Yufala i mas wokem i gud long yufala, yufala i mas gat gladhat long yufala. Mo yufala i mas fogivim yufala, olsem we God i fogivim yufala finis, we yufala i joen long Kraes”? (Efesas 4:31, 32) Fasin we papa mama tufala i mekem, bambae i kamaot long pikinini tu. Traehad blong mekem se wol blong bebi blong yutufala i sefgud, mo i gat pis mo lav long hem. Sipos papa mama tufala i laekem tumas pikinini ya, bambae bebi i harem gud mo filing blong hem i save gru gud. Bebi i save kasem ol filing we papa mama tufala i soemaot long hem, mo hem i save folem eksampel blong tufala. Jeova i stanemap ol loa we oli mekem se bebi i gru gud finis insaed long bel blong mama gogo hem i bon. Be nao, ?bambae yutufala i gohed olsem wanem blong trenem mo tijim hem gogo hem i kam bigwan? Ol samting we oli hapen long haos, oli gat paoa long laef blong bebi. Samting ya bambae i joen wetem prapa fasin blong hem, blong mekem se taem hem i kam bigman, bambae hem i wan gudfala man, no hem i nogud. Baebol i talem se: “Sipos yu yu trenem wan pikinini blong wokbaot long stret rod, taem hem i kam olfala, hem i no save lego rod ya.”—Proveb 22:6.

25, 26. ?From wanem i stret nomo we ol papa mama oli tekem plante taem blong toktok mo keagud long pikinini blong olgeta?

25 Wan man no wan woman i no save mekem wan tri no wan gras nating. Be tufala tugeta i save mekem wan bebi, wetem ol smosmol haf blong hem we oli stap long stret ples blong olgeta mo oli wokgud. Bebi ya i defren long ol narafala man long wol. !Wan bigfala samting ya! Taswe yumi sapraes tumas taem yumi luk fulap papa mama tede, we oli no tingting hevi long ol wok we God i givim long olgeta. Ol man oli glad blong planem flaoa, wasem olgeta, klinimaot ol rabis gras, mo lukaotgud long garen blong ol. ?Be olsem wanem long ol pikinini blong ol? ?Olgeta oli impoten moa bitim wan garen? ?Yumi rere blong wok mo givim taem blong yumi blong mekem ol pikinini blong yumi oli gruap gud?

26 Wan man mo wan woman we tufala i mared finis, tufala i gat raet blong mekem pikinini. Be pikinini ya i gat raet blong gat wan gudfala papa mo mama tu. I nogud sipos hem i jes kolem tufala se papa mo mama nomo. Tufala i mas mekem prapa wok blong tufala. Wan kristin we hem i givim laef blong hem blong mekem wok blong God, hem i spenem fulap taem mo paoa blong hem blong tijim ol man long saed blong Baebol. Mo hem i stap traehad blong givhan long olgeta blong oli kam disaepol blong Kraes. Nating we oli hadwok blong mekem olsem, be samtaem wok blong olgeta i no karem frut, from we ol man oli no wantem harem tok blong God. Oraet nao, ?yu ting se i stret we ol Kristin papa mama oli spenem moa taem blong ‘stretem mo tijim’ pikinini blong olgeta, ‘olsem we Masta blong yumi i stap stretem yumi, i stap tijim yumi?’ (Efesas 6:4) Sipos tufala i trenem mo tijim pikinini gogo hem i kam bigman, nao hem i stap wosip long Jeova God, stampa blong laef, ?yu ting se papa mama tufala i gat risen blong glad? Yes, long taem ya nao, bambae tufala i luksave se disisin blong tufala blong gat pikinini i karem nambawan frut.—Proveb 23:24, 25.

27. ?Taem ol papa mama oli stap trenem ol pikinini, from wanem i gud blong rimemba se pikinini i no sem mak long papa mama, be hem i gat fasin blong hem wan?

27 Sam 128:3 i yusum wan pija tok we i talem se pikinini i olsem wan yang olif tri. Vas ya i talem se: “Long hom blong yu, woman blong yu bambae i olsem wan rop we i gat plante frut blong hem, mo ol pikinini blong yumi bambae oli stap raon long tebel blong yu olsem ol yang olif tri raonabaot long stampa blong hem.” Man i save planem wan tri no wan bus weples hem i wantem. Maet hem i planem hem long ples we i save klaem long wan wud. Maet hem i letem hem i ron long graon nomo. Maet hem i wantem se tri i no kam bigwan tumas, ale, hem i planem hem long wan tin no i katemaot haf rus blong hem. Wan olfala tok i talem olsem: “Fasin blong yu blong benem wan gru i mekem se tri bambae i gruap olsem wanem.” Taswe i impoten tumas blong trenem pikinini taem hem i smol nomo. Yu mas skelemgud fasin we bambae yu yusum blong mekem olsem. Tru, yu mas lidim pikinini blong yu blong hem i folem ol stret fasin. Be yu no mas fosem hem blong tekem fasin we yu nomo yu ting se i mas gat. Yu no save fosem wan olif tri blong karem frut we i narakaen. Yu mas trenem pikinini blong yu blong wokbaot long stret rod, be yu no mas fosem hem blong mekem evri samting olsem yu yu mekem. Yumi lanem finis se hem i no sem mak long yutufala. Hem i wan defren man bakegen. Yu mas letem plante taem lelebet i pas blong yu save gud pikinini blong yu. Yu yu save benem wan gru olsem wanem yu wantem, gogo hem i kam wan bigfala tri. Sem mak nomo, traem lidim, sapotem mo lukaotgud long pikinini blong yu. Sipos yu yu strong bitim mak, bambae pikinini i fraet blong soemaot trufala fasin blong hem, mo bambae hem i save kam nogud.

WAN PRESEN BLONG JEOVA

28. ?Long store blong Jekob long Jenesis 33:5, 13, 14, yumi lanem wanem long saed blong fasin blong tingbaot ol pikinini blong yumi?

28 Jekob blong bifo, hem i soemaot se hem i kea long ol pikinini blong hem. Taem olgeta oli tokrere blong go long wan trep we i longfala lelebet, hem i save se i hadwok long ol pikinini blong wokbaot strong. Taswe hem i talem long brata blong hem se: “I gud, be yu save, ol pikinini ya oli no strong. Mo mi mas tingbaot ol anamol ya tu we oli gat pikinini. Sipos mi mekem olgeta oli wokbaot strong, long wan dei nomo bambae olgeta evriwan oli ded ya. Plis, i moa gud yu yu go fastaem, nao bambae mifala i kam biaen, we bambae mifala i no wokbaot strong tumas. Bambae mifala i stap wokbaot sloslou i kam, olsem we ol pikinini ya mo ol anamol ya oli save mekem.” Ol papa mama tede tu, oli mas tingbaot ol pikinini blong olgeta, mo oli mas gat sore long olgeta. Taem Jekob i mitim brata blong hem fastaem, Eso i askem long hem se: “?Be ol woman ya we oli stap wetem yu, mo ol pikinini ya, olgeta hu?” Jekob i ansa se: “Masta, God i mekem i gud tumas long mi. Hemia ol pikinini blong mi ya, we hem i givim long mi.” (Jenesis 33:5, 13, 14) Yes, ol pikinini oli olsem wan presen we Jeova i givim. Taswe, bifo we wan man i mekem disisin blong mared, hem i mas tingbaot sipos hem i save lukaotgud long wan waef mo famle. Advaes blong Baebol i olsem: “Fastaem yu mas stretem evri samting afsaed, mo yu mas mekemrere graon blong yu. Afta yu save mekem haos mo famle blong yu.” (Proveb 24:27, New English Bible) Blong folem gudfala advaes ya, bifo we man i mared hem i mas tingrere long mared mo famle laef. Afta, taem hem i mared mo waef i gat bel, nating we tufala i no mekem plan blong gat pikinini, be tufala i save glad long hem. Bambae tufala i no ting se pikinini ya i wan baden long saed blong mane.

29. ?Bifo we hasban mo waef i gat pikinini, from wanem tufala i mas tingtinggud fastaem?

29 Ol hasban mo waef oli mas tingtinggud fastaem long disisin blong gat pikinini. Samting ya i tru long saed blong faswan pikinini, be long ol pikinini we oli kam biaen tu. Traem tingbaot kwestin ya: ?I hadwok long yutufala blong trenem, fidim mo lukaotgud long ol pikinini we yutufala i gat finis? Sipos i olsem, yutufala i mas tingbaot olsem wanem yutufala i save blokem moa pikinini. Respek long Jeova, we i givim laef, mo lav i save pusum yutufala blong mekem olsem.

30. (a) ?From wanem yumi save talem se wan pikinini i rili blong God? (b) ?From samting ya, ol papa mama oli mas tingting olsem wanem?

30 ?Pikinini blong yutufala i rili blong hu? Long wan fasin, hem i blong yutufala. Be rili, hem i blong God. God i givim hem long yutufala blong yutufala i lukaotgud long hem, olsem we hem i givim yutufala long papa mama blong yutufala bifo. Papa mama blong yutufala oli no pem yu blong yusum yu olsem wanem oli wantem. No gat. Mo yutufala i no mas tingting olsem long saed blong pikinini blong yutufala tu. Papa mama tufala i no save talem stret taem we laef blong bebi i stat long bel blong mama. Mo tufala i no save bos long bebi taem hem i stap gru insaed long bel blong mama. Tufala i no save luk hem, mo tufala i no naf blong kasem save long ol samting we i hapen long taem ya. (Ol Sam 139:13, 15; Eklesiatis 11:5) Sipos bebi i ded taem hem i no bon yet no biaen, papa mama tufala i no save givim laef bakegen long hem. Taswe, yumi evriwan i mas luksave se God nomo i stampa blong laef, mo yumi evriwan i blong hem nomo. Baebol i talem se: “Wol ya wetem olgeta gudgudfala samting blong hem oli blong [Jeova, NW]. Graon ya wetem olgeta samting we i stap long hem oli blong hem nomo.”—Ol Sam 24:1.

31, 32. (a) ?Ol papa mama oli gat wanem wok blong mekem long fes blong God? (b) ?Sipos oli mekemgud wok ya, bambae oli kasem wanem frut?

31 Yutufala i mas trenem mo lukaotgud long ol pikinini blong yutufala. Yutufala i stap mekem wok ya long fes blong God. God i mekem wol, hem i wantem se man i stap long hem, mo hem i mekem faswan papa mama tufala i naf blong mekem pikinini. Hemia plan blong hem. Be tufala i no obei long God, tufala i folem Setan, we i agensem God from hae rul blong hem. Nao sipos yutufala i trenem mo tijim ol pikinini blong yutufala blong stap tru long God, yufala evriwan long famle i save pruvum se Setan i gyaman mo Jeova God i tru. Proveb 27:11 i talem se: “Pikinini blong mi, yu mas waes, mo yu mas mekem hat blong mi i glad, blong bambae mi save tokbak long hemia we i stap jikim mi.”

32 I olsem we yutufala i gat kaon long ol pikinini blong yutufala. Mo yutufala i gat kaon long God tu from olgeta. Be sipos yutufala i lukaotgud long ol pikinini mo i tijimgud olgeta, bambae yutufala i save harem gud long frut blong hem. Long ful hat blong yutufala, bambae yutufala i save agri long tok blong Sam 127:3, we i talem se: “Ol pikinini ya blong yumi, hemia wan presen we [Jeova, NW] i givim long yumi.”

[Futnot]

a Kakae olsem mit, kabis, mo pamken.

[Tok blong pija long pej 49]

Sipos tufala i frengud naoia, bambae tufala i frengud biaen.

    Ol buk long Bislama (1987-2026)
    Logaot
    Login
    • Bislama
    • Serem
    • Setemap Olsem Yu Wantem
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Rul
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Serem