!I Gud Yumi Neva Tanemraon Blong Gobak Nao Yumi Lus!
“Be yumi no man olsem. Yumi no save tanemraon blong gobak, nao yumi lus.”—HIBRUS 10:39.
1. ?Wanem samting i mekem se aposol Pita i letem fasin fraet i winim hem?
ATING ol aposol oli sapraes bigwan taem Jisas, Masta blong olgeta we oli laekem hem tumas, i talem long olgeta se bambae olgeta evriwan oli lego hem mo oli ronwe. ?Olsem wanem samting ya i save hapen—long taem ya we Jisas i nidim olgeta moa i bitim bifo? Pita i strong blong talem se: “Maet bilif blong olgeta ya evriwan i foldaon, be bilif blong mi bambae i no save foldaon nating.” Tru tumas, Pita hem i wan man we i strong mo i no gat fasin fraet. Be, taem ol enemi blong Jisas oli holem hem, ol aposol—wetem Pita tu—oli ronwe. Biaen, taem Jisas i stap long haos blong Hae Pris Kaeafas, Pita i stap wet afsaed, long yad blong haos ya. Sloslou, kolkol blong naet i lus, ale, ating Pita i stat blong wari se maet ol man ya bambae oli kilim Jisas i ded mo tu, eniman we oli bin frengud wetem hem. Taem sam man we oli stap stanap long yad ya oli luksave Pita se hem i wan gudfala fren blong Jisas, Pita i wari bigwan mo i no moa save wanem blong talem. Hem i no wantem agri long toktok blong olgeta ya se hem i bin frengud wetem Jisas bifo. !Pita i talem se hem i neva save Jisas samtaem!—Mak 14:27-31, 66-72.
2. (a) ?From wanem fasin ya we Pita i stat folem long naet we ol man oli kam holem Jisas, i no mekem hem i wan long ol man ya we oli “tanemraon blong gobak”? (b)?Yumi mas gat strong tingting blong mekem wanem?
2 Hemia wan taem long laef blong Pita we i nogud olgeta, mo maet hem i neva fogetem taem ya long ful laef blong hem biaen. Be, ?fasin blong Pita long naet ya i minim se hem i wan slak man? ?Hem i kam wan long ol “man olsem” we aposol Pol i tokbaot taem hem i raetem se: “Yumi no save tanemraon blong gobak, nao yumi lus”? (Hibrus 10:39) Ating bighaf blong yumi bambae i agri se ol tok ya blong Pol oli no laenap long Pita. ?From wanem? From we slak taem we i kasem Pita i blong smoltaem nomo. Long ful laef blong Pita, hem i soemaot strong tingting mo bilif, mo fraet ya i jes wan taem ya nomo we tingting i kam slak. Long sem fasin, plante long yumi i gat sam taem long laef blong yumi we, taem yumi tingtingbak long ol taem ya, yumi sem lelebet. Ating hemia sam taem we fraet i kasem yumi wantaem nomo mo i holembak yumi nao yumi no stanap strong long trutok olsem we maet yumi bin wantem blong mekem. (Skelem wetem Rom 7:21-23.) Yumi save sua se, ol taem ya long laef blong yumi we tingting i kam slak, oli no minim se yumi kam man we i tanemraon blong gobak nao yumi lus. Nogat. Be, yumi mas gat strong tingting blong yumi neva kam wan man olsem. ?From wanem? ?Mo olsem wanem yumi save lukaotgud blong no kam wan man olsemia?
Tanemraon Blong Gobak i Minim Wanem
3. ?Olsem wanem ol profet olsem Elaeja mo Jona tufala i no letem slak fasin i winim tufala?
3 Taem Pol i tokbaot ‘ol man we oli tanemraon blong gobak,’ hem i no stap minim olgeta we oli lusum strong tingting blong olgeta blong smoltaem. Pol i save wanem we i bin hapen long Pita mo maet long sam narafala man tu we sem samting olsem i bin hapen long olgeta. Wan taem, profet Elaeja, we i gat strong tingting mo i no fraet blong toktok, i bin letem fraet i winim hem. Hem i ronwe blong sevem laef blong hem from we rabis kwin ya Jesebel i wantem kilim hem i ded. (1 King 19:1-4) Profet Jona i letem fasin fraet i bos long hem nao hem i mekem wan bigfala mastik. Jeova i sanem hem i go long taon blong Nineve we i fulap long raf fasin. Be, Jona i jam long wan bot we i go long Tasis—!hemia wan taon we i stap 3,500 kilometa longwe long Nineve! (Jona 1:1-3) Nating se i olsem, yumi no save talem se wan long ol profet ya, no aposol Pita, oli man we oli tanemraon blong gobak. ?From wanem?
4, 5. (a) ?Olsem wanem ol narafala vas oli halpem yumi blong kasem mining blong tok ya “lus” we Pol i yusum long Hibrus 10:39? (b)?Pol i minim wanem taem hem i talem se: ‘Yumi no man we i save tanemraon blong gobak, nao yumi lus’?
4 Makemgud toktok we Pol i yusum: “Be yumi no man olsem. Yumi no save tanemraon blong gobak, nao yumi lus.” ?Hem i minim wanem taem hem i yusum tok ya “lus”? Grik wod we hem i yusum, samtaem ol man oli yusum blong tokbaot samting we i lus blong olwe. Mining ya i laenap wetem ol narafala tok blong Pol we oli stap raonabaot long vas ya. Jes bifo we Pol i talem tok ya, hem i bin givim woning se: “Yumi ya we yumi kasem save long trutok finis, sipos yumi girap, yumi stap gohed blong mekem sin, bambae i no moa gat wan sakrefaes i stap we i save tekemaot ol sin ya blong yumi. Bambae yumi stap fraet nomo long God, mo yumi wet blong hem bambae i jajem yumi se yumi mas panis, mo yumi fraet long faea ya we i strong tumas, we bambae i bonem ol enemi blong God.”—Hibrus 10:26, 27.
5 Taswe taem Pol i talem long ol Kristin brata blong hem se, ‘yumi no man we i save tanemraon blong gobak, nao yumi lus,’ hem i minim se hem mo ol narafala Kristin we oli ridim tok ya, oli gat strong tingting blong neva gowe long Jeova mo stop blong mekem wok blong Hem. Fasin olsem i save lidim man i go blong lus olwe nomo. Judas Iskariot i wan man we i tanemraon, i gobak blong i lus, olsem ol narafala enemi blong trutok we oli minim nomo blong wok agensem spirit blong Jeova. (Jon 17:12; 2 Tesalonaeka 2:3) Ol man ya oli stap long kampani blong ol “man blong fraet” we bambae oli go long bigfala hol ya blong faea we i minim se bambae oli lus blong olwe. (Revelesen 21:8) !Tru ya, yumi no wantem nating blong stap wetem ol man olsem!
6. ?Wanem rod we Devel Setan i wantem pulum yumi blong folem?
6 Devel Setan i wantem se yumi tanemraon blong gobak nao yumi lus. Hem i gat gudhan long ol “giaman trik,” hem i save se, plante taem, ol samting we oli save spolem yumi, oli stat smosmol fastaem. (Efesas 6:11) Sipos hem i luk se bigfala trabol we hem i putum agensem ol trufala Kristin i no naf blong mekem olgeta oli foldaon, ale, bambae hem i traem spolem bilif blong olgeta tru long sam narafala rod we oli haed. Hem i wantem sarem maot blong ol Witnes blong Jeova ya we oli no fraet mo we oli stap wok strong. Bambae yumi luk sam trik we Setan i yusum agensem ol Hibru Kristin ya we Pol i raet i go long olgeta.
Wanem Traem i Pulum Ol Kristin Blong Tanemraon
7. (a) ?Wanem samting i bin hapen long kongregesen blong Jerusalem? (b)?Sam long olgeta we oli ridim leta blong Pol oli stap olsem wanem long saed blong spirit?
7 Ol pruf oli soemaot se Pol i raetem leta blong hem i go long ol man Hibru raonabaot long yia 61 K.T.a Kongregesen blong Jerusalem i bin fesem plante hadtaem long ol yia we oli pas. Afta long ded blong Jisas, ol man oli mekem bigfala trabol long ol Kristin blong taon ya mekem se plante long olgeta oli mas ronwe i go long ol narafala ples. Be biaen, i gat smoltaem blong pis, mekem se namba blong ol Kristin i gru. (Ol Wok 8:4; 9:31) Taem ol yia oli pas, sam narafala trabol mo hadtaem oli kam mo oli go. I luk olsem se, long taem we Pol i raetem leta i go long ol man Hibru, kongregesen ya i stap long taem blong pis bakegen. Nating se i olsem, ol traem oli stap yet. Stat long taem ya we Jisas i talemaot se bambae Jerusalem i lus i kam kasem taem ya we Pol i raetem leta ya, toti yia i pas finis. Ating i gat samfala we oli stat tingting se en i stap tektaem tumas, mo oli ting se maet bambae oli ded bifo we en i kamtru. Sam narafala, maet olgeta we oli niuwan yet long bilif, oli no kasem strong traem yet mo oli no rili luksave se oli nidim fasin blong stanap strong long taem blong ol traem. (Hibrus 12:4) I sua se, Setan i tekem jans long taem ya blong mekem samfala oli foldaon. ?Wanem “giaman trik” we hem i yusum?
8. ?Wanem tingting we plante man Jiu oli gat long saed blong smol Kristin kongregesen we i jes stanap?
8 Ol man Jiu we oli laef long Jerusalem mo long Juda oli no laekem nating smol Kristin kongregesen ya we i jes stanap. Taem yumi ridim leta blong Pol, yumi kasem save long sam toktok we maet ol flas lida blong skul blong ol man Jiu wetem olgeta we oli biaenem olgeta, oli bin sakem agensem ol Kristin. Ating sam oli bin talem se: ‘!Mifala i gat bigfala tempel long Jerusalem, we i stanap wan handred yia finis! Mifala i gat wan gudfala hae pris i stap wok long ples ya, wetem ol narafala pris we oli wok aninit long hem. Ol man oli givim sakrefaes evri dei. Mifala i gat Loa, we ol enjel oli givim long Moses mo we God i bin stanemap long Bigfala Hil ya Sinae, tru long sam bigbigfala saen. !Smol grup ya, we oli kolem olgeta se Kristin, mo we i defren long bilif blong mifala ol man Jiu, hem i no gat ol samting olsemia!’ ?Ol nogud tok ya oli karem wanem frut? I klia se, ol nogud tok ya oli mekem sam Hibru Kristin oli trabol long tingting blong olgeta. Taswe, leta blong Pol i kam long stret taem blong givhan long olgeta.
From Wanem Oli No Mas Tanemraon Blong Gobak Nao Oli Lus
9. (a) ?Wanem stamba toktok i stap long bighaf blong leta we i go long ol Hibru Kristin? (b)?Olsem wanem ol Kristin oli wok long wan tempel we i moagud i winim hemia blong Jerusalem?
9 I gud yumi luk tu risen we Pol i givim long ol brata sista blong hem long Judia blong oli no tanemraon blong gobak. Faswan risen hemia se Kristin wosip i hae moa long ol narafala fasin blong wosip. Stamba poen ya i stap long plante ples insaed long leta ya we i go long ol Hibru Kristin. Pol i tokbaot ol defren haf blong poen ya taem hem i raetem leta blong hem. Tempel blong Jerusalem hem i jes wan pija blong samting we i bigwan moa, hemia tempel blong Jeova long saed blong spirit, we “hem i no wan samting we ol man oli stanemap.” (Hibrus 9:11) Ol Kristin oli gat jans blong wok folem plan ya long saed blong spirit we God i stanemap blong oli save mekem klin wosip i go long hem. Oli save wok aninit long wan kontrak we i moagud, hemia niufala kontrak ya we God i promes longtaem finis blong mekem. Man we i karem tok blong kontrak ya, hemia Jisas Kraes, hem i hae moa long Moses.—Jeremaea 31:31-34.
10, 11. (a) ?From wanem laen ya we Jisas i kamaot long hem, i no makemaot se hem i naf no i no naf blong wok olsem Hae Pris long tempel long saed blong spirit? (b)?Olsem wanem Jisas i wan Hae Pris we i hae moa i winim hemia we i stap wok long tempel blong Jerusalem?
10 Mo tu, ol Kristin ya oli gat wan Hae Pris we i moagud i bitim ol narawan, hemia Jisas Kraes. Hem i no kamaot long laen blong Eron. Be, hem i wan Hae Pris “olsem pris ya Melkisedek bifo.” (Ol Sam 110:4) Melkisedek, we i no gat wan buk i talemaot se hem i kamaot long wanem laen, hem i king mo semtaem i hae pris blong taon ya Salem bifo. Taswe, hem i stret pija blong Jisas we wok blong hem olsem pris, i no dipen long laen blong wan sinman, be i dipen long wan samting we i bigwan moa—hemia prapa tok blong Jeova God. Olsem Melkisedek, Jisas i no mekem wok blong Hae Pris nomo, be tu, hem i mekem wok blong King, yes, wan king we bambae i neva ded samtaem.—Hibrus 7:11-21.
11 Antap long samting ya, Jisas i no mekem sakrefaes evri yia olsem ol hae pris oli stap mekem long tempel blong Jerusalem. Sakrefaes we hem i givim hemia prapa laef blong hem we i stretgud olgeta, mo hem i mekem sakrefaes ya wan taem nomo, mo i blong olwe. (Hibrus 7:27) Olgeta sakrefaes we man i bin stap mekem long tempel oli olsem sado nomo, oli pija blong sakrefaes we Jisas i givim. Stretfala sakrefaes ya blong Jisas i fogivim sin blong olgeta man we oli gat bilif. Tok blong Pol i mekem ol Kristin oli harem gud tu, from we hem i soemaot se Hae Pris ya hem i semfala Jisas ya we ol Kristin long Jerusalem oli bin save hem. Hem i gat tingting daon, i kaen gud, mo hem i wan man we i save “gat sore long yumi, from we olgeta samting blong traem yumi oli traem hem finis.” (Hibrus 4:15; 13:8) !Ol tabu Kristin ya oli gat hop blong wok olsem pris aninit long Jisas Kraes! ?From wanem bambae oli wantem tanemraon blong gobak long skul blong ol man Jiu we ‘i no gat paoa nating mo i no save givim wan samting nating long olgeta’?—Galesia 4:9.
12, 13. (a) ?Wanem narafala risen we Pol i givim blong soemaot se yumi no mas tanemraon blong gobak? (b)?From wanem fasin blong stanap strong bifo, i save leftemap tingting blong ol Hibru Kristin blong no tanemraon mo gobak blong lus?
12 Ating ol tok ya oli no naf, taswe Pol i gohed blong givim wan narafala risen long ol Hibru Kristin blong soemaot se oli no mas tanemraon blong gobak nao oli lus. Risen ya hemia fasin we olgeta oli bin stanap strong longtaem finis i kam. Hem i raetem se: “I gud yufala i stap tingbaot ol samting ya we yufala i kasem bifo. Taem we laet blong God i kamtru long yufala, i gat plante samting we i stap mekem yufala i harem nogud, be ol samting ya oli no winim yufala.” Pol i mekem olgeta oli tingtingbak se oli bin kasem ol tok nogud mo ol trabol “long fes blong ol man.” Samfala oli bin go kalabus, sam narafala oli bin givhan mo sapotem olgeta ya we oli stap kalabus. Yes, oli soem nambawan eksampel long saed blong bilif mo fasin blong stanap strong. (Hibrus 10:32-34) Be, ?from wanem Pol i askem olgeta blong “stap tingbaot” ol nogud taem ya? ?Samting ya bambae i no mekem tingting blong olgeta i foldaon?
13 Defren olgeta, sipos ol Hibru Kristin oli ‘stap tingbaot ol samting ya we oli kasem bifo’ bambae oli rimemba olsem wanem Jeova i bin givhan long olgeta blong fesem ol traem ya. Wetem help blong hem, oli bin agensem plante traem blong Setan finis. Pol i raetem se: “Oltaem God i stap mekem i stret nomo. Mo hem i no save fogetem ol wok ya we yufala i mekem. Hem bambae i stap tingbaot we yufala i lavem hem.” (Hibrus 6:10) Yes, Jeova i rimemba olgeta gudfala wok we oli bin mekem, hem i putum olgeta samting ya i stap gud long memori blong hem we i no gat en blong hem. Samting ya i mekem yumi tingbaot toktok blong Jisas we i talem se i moagud blong hivimap ol gudgudfala samting long heven. Long ples ya, i no gat man blong stil i save stilim ol samting ya, i no gat kakros mo rosta we i save spolem ol samting ya. (Matiu 6:19-21) Ol gudgudfala samting ya oli save kam nogud nomo sipos wan Kristin i tanemraon blong gobak nao hem i lus. Fasin ya i naf blong karemaot enikaen gudgudfala samting we man i bin hivimap gud long heven. !Hemia wan strongfala risen we Pol i givim long ol Hibru Kristin blong oli neva folem wan rod olsem! ?From wanem bambae oli wantem westem olgeta yia ya we oli bin spenem long wok blong God? I stret mo i moagud sipos oli gohed nomo blong stanap strong.
From Wanem Yumi Neva Mas Tanemraon Mo Gobak Blong Lus
14. ?Wanem hadtaem we yumi fesem we i sem mak long hemia we ol Kristin blong faswan handred yia oli fesem?
14 Ol trufala Kristin tede tu, oli gat sam strongfala risen blong no tanemraon blong gobak. Fastaem, tingbaot se i wan blesing blong stap long klin wosip we Jeova i givim long yumi. Olsem ol Kristin long faswan handred yia, yumi laef long wan taem we ol memba blong plante bigfala skul oli laf mo jikim yumi. Olgeta ya oli flas blong soem ol bigbigfala jos haos blong olgeta mo oli flas blong talem se ol kastom mo tijing blong olgeta i stanap longtaem finis. Be, Jeova i mekem yumi sua se, hem i agri long wosip we yumi stap mekem i go long hem. Tru ya, yumi kasem ol blesing tede, we ol Kristin long faswan handred yia oli no gat. Maet yu askem se, ‘?Weswe yumi save talem olsem?’ Ol Kristin long faswan handred yia oli laef long taem we tempel ya long saed blong spirit i statem wok blong hem. Jisas Kraes i kam Hae Pris blong tempel ya taem hem i tekem baptaes long 29 K.T. Sam long olgeta oli bin luk Pikinini blong God we i wokem plante merikel. Mo afta long ded blong hem tu, i gat sam narafala merikel oli kamaot. Be i tru se, biaen, ol merikel ya oli lus.—1 Korin 13:8.
15. ?Ol trufala Kristin tede oli laef long taem we wanem profet tok i kamtru, mo samting ya i minim wanem long yumi?
15 Be, yumi ya, yumi laef long wan impoten taem we wan bigfala haf blong profet tok blong Esikel japta 40-48 i kamtru long saed blong tempel.b Taswe, yumi ya, yumi luk taem we God i mekem plan blong stanemap klin wosip bakegen. God i klinim tempel ya long saed blong spirit, taem hem i karemaot olkaen tijing blong ol skul mo wosip blong ol aedol. (Esikel 43:9; Malakae 3:1-5) Tingbaot ol blesing we yumi kasem tru long wok ya we God i mekem blong klinim tempel.
16. ?Wanem fasin i stat kam antap, we i mekem tingting blong ol Kristin long faswan handred yia i foldaon?
16 Long faswan handred yia, i luk olsem se fiuja blong Kristin kongregesen i no rili gud tumas. Jisas i bin talemaot se bambae sam rabis gras oli gru long garen ya blong ol gudfala sid, mekem se klosap man i no moa naf blong luksave weswan i rabis gras mo weswan i gudfala kakae. (Matiu 13:24-30) Ol samting oli hapen stret olsem we Jisas i bin talem. Long en blong faswan handred yia, taem olfala aposol Jon i laswan man we i stap blong blokem ol kruked fasin insaed long Kristin skul, apostasic i stat finis. (2 Tesalonaeka 2:6; 1 Jon 2:18) Smoltaem afta we olgeta aposol oli ded, wan grup blong man i stanap insaed long Kristin skul. Grup ya i mekem wok blong lida, oli givim hadtaem long ol sipsip mo oli werem ol spesel klos we i makemaot olgeta se oli defren long ol narafala. Apostasi i kam antap bigwan, olsem wan nogud sik. !Ol Kristin ya we oli bin holem strong long bilif blong olgeta oli harem we tingting blong olgeta i foldaon bigwan! Oli luk we niufala plan ya we God i stanemap blong klin wosip, naoia i stap lus from we narafala kruked fasin i stap kavremap hem. I no wan handred yia yet afta we Jisas Kraes i stanemap kongregesen, be olgeta samting ya oli stat kamaot.
17. ?Olsem wanem Kristin kongregesen blong tede i stap longtaem moa i winim Kristin kongregesen blong faswan handred yia?
17 Naoia, tingbaot wan samting we i defren olgeta. Tede, klin wosip i stanap longtaem moa i bitim olgeta yia ya we ol aposol oli laef long hem gogo oli ded. Stat long taem we faswan kopi blong magasin ya i kamaot long 1879, Jeova i blesem yumi taem hem i gohed blong mekem wosip blong hem i klin. Jeova mo Jisas Kraes, tufala i go insaed long tempel long saed blong spirit long 1918, blong klinim tempel ya. (Malakae 3:1-5) Stat long 1919, rod we man i folem blong wosipim Jeova God i kam klin sloslou. Save blong yumi long saed blong ol profet tok mo ol rul blong Baebol oli kam moa klia. (Ol Proveb 4:18) ?Yumi save presem hu nomo from ol samting ya? I no wan man we i gat sin. Jeova nomo, wetem Pikinini blong hem we i Hed blong kongregesen, tufala i naf blong protektem ol man blong God blong kruked fasin i no spolem olgeta long taem blong yumi we kruked fasin i bigwan. Taswe, yumi neva mas mestem blong talem tangkiu long Jeova from we hem i letem yumi joen long klin wosip tede. !Mo yumi mas gat strong tingting blong yumi neva tanemraon mo gobak blong lus!
18. ?Wanem risen we i mekem se yumi neva tanemraon mo gobak blong lus?
18 Olsem ol Hibru Kristin bifo, yumi gat wan narafala risen blong sakemaot rod ya blong ol man blong fraet we oli stap tanemraon blong gobak. Risen ya hemia ol traehad we yumi bin mekem finis blong stanap strong. Nating se yumi statem wok blong Jeova i no longtaem, no yumi bin holem bilif blong longtaem finis, be taem yumi mekem olgeta Kristin wok blong yumi, hem i olsem we yumi stap raetem wan ripot. Plante long yumi i bin safa from narafala i mekem trabol long yumi, maet yumi go long kalabus, gavman i putum tabu long wok blong yumi, man i kilim yumi, no yumi lusum graon mo haos blong yumi. Plante long yumi bakegen, oli fesem hadtaem we famle i agensem olgeta, i jikim no tok nogud long olgeta, mo daonem olgeta. Yumi evriwan i stanap strong, yumi holem bilif mo gohed long wok blong Jeova nomata se i gat ol traem mo trabol long laef. Taem yumi mekem olsem, yumi stap wokem wan gudfala ripot blong fasin blong stanap strong, we Jeova bambae i no save fogetem. Gudfala ripot ya i olsem ol gudgudfala samting we yumi hivimap long heven. !Taswe, i klia se naoia i no taem blong tanemraon mo gobak long olfala kruked wol ya we yumi bin lego finis! Yumi no wantem spolem olgeta hadwok ya we yumi bin mekem finis, ?i tru no? Samting ya i tru moa tede, taem i gat “smoltaem nomo” i stap yet bifo we en i kam.—Hibrus 10:37.
19. ?Bambae yumi tokbaot wanem long nekis stadi?
19 !Yes, yumi mas sua fulwan se ‘yumi no man we yumi tanemraon blong gobak nao yumi lus’! Be, i moagud yumi stap olsem ol “man blong bilif.” (Hibrus 10:39) ?Olsem wanem yumi save meksua se yumi man olsem? ?Mo olsem wanem yumi save halpem ol narafala Kristin man blong mekem sem mak? Nekis stadi blong yumi bambae i tokbaot samting ya.
[Ol futnot]
a K.T. i minim Kristin Taem.
b Lukluk Wajtaoa blong Maj 1, 1999, pej 8-23.
c Fasin blong lego trufala bilif mo agensem hem.
?Yu Yu Rimemba?
◻ ?I minim wanem se man i tanemraon blong gobak nao i lus?
◻ ?Wanem ol hadtaem we oli stap mekem baden long ol Hibru Kristin we Pol i raetem leta i go long olgeta?
◻ ?Wanem ol risen we Pol i givim long ol Hibru Kristin blong soemaot long olgeta se oli no mas tanemraon blong gobak nao oli lus?
◻ ?Wanem risen we i mekem se yumi gat strong tingting blong neva tanemraon blong gobak nao yumi lus?
[Tok Blong Pija Long Pej 15]
Taem Pita i mekem mastik blong letem fraet i winim hem, samting ya i no minim se hem i ‘man we i save tanemraon blong gobak, nao i lus’