Tobe’e bemvôé ba nye’e Zambe

1-3. (a) Kalate Minkana 13:20 a ye’ele bia jé? (b) Amu jé bia yiane kôme tobe bemvôé bangan?

YE Ô tameya yen aval ntyene mon wo fombô bebiaé bé? Ôsusua na a taté na a kobô, a bem ôsimesane wôé jam ése a yen, a jam ése a wôk. Nté a yaé, a jeñe na a vu bebiaé bé. Aval ete da da, benya bôtô fe be ne vu bôt ba be be ba nyiñ, nge bôte ba be be ba yeñ.

² Kalate Minkana 13:20, a ye’ele bia na: “Nyô a wulu a mimfefek a ye bo fek.” E “wulu” a môt éziñ a tinane na, e tobe na wo lôt éyoñ a nye. Nalé a tinane ki na mia nye mia yenane ve biyoñe biziñ. Ñyeme mam éziñ a nga jô na e wulu a môt a tinane na, wo nye’e nye, a na mia nye mi ne bemvôé. Bôt bia be be bia lôt abui éyoñ be ne kôé bia mefulu map, e dañe dañ nge bia be be bi ne bemvôé.

³ Bemvôé bangan be ne kôé bia mbamba mefulu nge ke mbia mefulu map. Minkana 13:20 a ke ôsu a jô’ô na: “Ve nyô a [yeñ] a mekut a ye tôban abé.” Nkobô Hébreu, e “[yeñ]” a môt a ne tinane na, wo “lôt éyoñ” a nye, na ô ntoo mvôé jé. (Minkana 22:24; Betyi’i Mejô 14:20) Bemvôé ba nye’e Zambe ba ye volô bia na bi ke ôsu a wulu ba’aba’a a nye. Asu na bi yeme tobe bemvôé bangan, bia zu yen avale bôt avé Yéhôva a kañese na be bo bemvôé bé.

BEZA BE NE BEMVÔÉ BE ZAMBE?

4. Amu jé e bo mvôé Zambe a ne beta jam? Amu jé Yéhôva a nga loone Abraham na “mvôé jam”?

⁴ Yéhôva, Njôô ya biôm bise, a ve bia fane ya bo bemvôé bé. A ne fo’o beta jam. Yéhôva a kôme tobe bemvôé bé. A tobe ba ba nye’e nye, a ba ba buni nye. Tame simesan Abraham. A mbe nkômesan ya bo jam ése Zambe a yi. Abraham a nga liti biyoñe biyoñ na a ne mewôk, a bili fe mbunan. A mbe bebé ya wôé mone wé Isaac, a ve nye ane metuna’a. Abraham a mbe a bili mbunane na “Zambe a ne ngule ya wômôlô” mone wé. (Behébreu 11:17-19; Metata’a 22:1, 2, 9-13) Abraham a mbe fo’o mewôk a too fe ndi a Yéhôva, ajô te Yéhôva a nga loone nye na “mvôé jam.”​—Ésaïe 41:8; Jacques 2:21-23.

5. Aval avé Yéhôva a yene bôt ba kabetane nye?

⁵ Bemvôé be Yéhôva be ne édima mise mé. Jame da dañe mfi asu bemvôé bé é ne na, be kabetane nye. (Lañe’e 2 Samuel 22:26.) Ba wulu ba’aba’a a nye a bo nye mewôk amu ba nye’e nye. Kalate Zambe a jô na, “nye’ane wé ô ne be bôt be ne zôsôô,” ba ba bo nye mewôk. (Minkana 3:32) Yéhôva a loone bemvôé bé be zu tabe “nda éndelé” jé. A loone be na be zu kañe nye, a ye’elan nye éyoñ ése.​—Besam 15:1-5.

6. Aval avé bi ne liti na bia nye’e Yésus?

⁶ Yésus a nga jô na: “Nge môt a nye’e ma, a ye ba’ale mejô mam, a Ésa wom a ye nye’e nye.” (Jean 14:23) Asu na bi bo mvôé Yéhôva, bia yiane fe nye’e Yésus a bo nye mewôk. Bia bo Yésus mewôk éyoñ bia kañete mbamba foé a bo bôte beyé’é. (Matthieu 28:19, 20; Jean 14:15, 21) Amu bia nye’e Yésus, bia “tôñe bibô’a mebo bié.” (1 Pierre 2:21) Yéhôva a ne mevak éyoñ a yene na bia ve ngul ése na, bi vu Mone wé e mame mese bia bo.

7. Amu jé bemvôé bangan ba yiane taté bo bemvôé be Yéhôva?

⁷ Bemvôé be Yéhôva ba kabetane nye, ba wulu ba’aba’a a nye, ba bo nye mewôk, ba nye’e fe Mone wé. Ye bia fe bia tobe fo’o mbamba bemvôé aval ane Yéhôva? Nge bemvôé bôé ba vu Yésus a ve ngule ése na be kañete mbamba foé ya Éjôé Zambe, be ne volô wo na ô bo mbamba Kristen, a na ô ke ôsu a kabetane Yéhôva.

BÔTE YA MELU MVUSE BIA YIANE VU

8. Jé wo nye’e amvôé é mbe zañe Ruth ba Naomi?

⁸ Bible a kobô ajô bôte be mbe benya bemvôé, aval ane Naomi ba mbome wé Ruth. Binga bete be nji be be so’o nlame wua, Naomi a mbe nnôm abui a Ruth. Ve be nga bo beta bemvôé amu be mbe be nye’e Yéhôva. Éyoñ Naomi a nga kômbô kôlô si Moab na a bulane Israël, “Ruth a nga lat a nye.” A nga jô Naomi na: “Bôte bôé b’aye bo bôte bam, a Zambe wôé a ye bo Zambe wom.” (Ruth 1:14, 16) Ruth a mbe a ba’ale Naomi mvo’é. Éyoñ be nga ke kui Israël, Ruth a nga saé a ngule ése na a toñ mvôé jé. Naomi a mbe a nye’e Ruth nya abui, a va’a fe nye mbamba melep. Ruth a mbe a bo’o nye mewôk, jôm éte nje bese bebaane be nga bi abui bibotan.​—Ruth 3:6.

9. Jé wo dañe kam éyoñe wo fas amvôé é mbe zañe David ba Jonathan?

⁹ David ba Jonathan fe be ne mbamba bemvôé be nga kabetane Yéhôva. Jonathan a mbe mvendé a David mimbu 30. Jonathan fe nnye a mbe a yiane nyoñ éto njô ya Israël mvuse awu ésa wé. (1 Samuel 17:33; 31:2; 2 Samuel 5:4) Éyoñ a nga wô’ô na Yéhôva a tobeya David ane njô, a nji bo nye éviele, nge jeñe na a sengane nye. Ve a nga ve ngule ése na a su’u David. Éyoñe Saül a mbe a jeñe’e na a wôé David, Jonathan a nga volô David, a nga ke “ve nye ngule mo be Yéhôva.” A nga fam awu asu David. (1 Samuel 23:16, 17) David fe a mbe mbamba mvôé. A nga ka’a na a ye nyoñe ngap a nda bôte Jonathan, a nga tôé fe ngaka’a éte mvus awu Jonathan.​—1 Samuel 18:1; 20:15-17, 30-34; 2 Samuel 9:1-7.

10. Schadrac, Méschac, a Abed-Nego ba ye’ele bia jé a lat a nya amvôé?

¹⁰ Schadrac, Méschac, a Abed-Nego, fe be mbe bemvôé. Bebabylonien be nga vaa be si jap be ngenane bongô. Ja’a be mbe ôyap a menda me bôt map, be nga volane be be, asu na be ke ôsu a wulu ba’aba’a a Yéhôva. Éyoñe be nga bo benya bôtô, mbunane wop ô nga tebe meve’ele été amu Njô bôt Nebucadnetsar a nga ve atiñe na be kañ éve’ela or. Schadrac, Méschac, a Abed-Nego be nga bene kañe éve’ela éte. Be nga yalane njô bôte na: “Bi aye bo te bo bezambe bôé ésaé, nge kañ éve’ela or ô maneya telé.” Éyoñ mbunane wop ô nga tebe meve’ele été, bemvôé belale bete be nga ke ôsu a kabetane Zambe.​—Daniel 1:1-17; 3:12, 16-28.

11. Jé ja liti na Paul ba Timothée be mbe benya bemvôé?

¹¹ Éyoñ nlômane Paul a nga yene Timothée a ngenane ésoé, a nga yene na Timothée a mbe a nye’e Yéhôva, a na a mbe a nyoñe’ ngap a akônda. Ane Paul a nga ye’ele Timothée aval a ne volô Bekristen ya abui bevôm. (Mam Minlôman 16:1-8; 17:10-14) Timothée a nga saé angôndô ya ngul aval é ne na, Paul a nga jô na: “A nga bo [ôlo wom] mfa’a ya mfôlan mbamba foé.” Paul a mbe a yeme’ na Timothée a mbe a ‘tyelé’ nleme yôp’ asu Bekristen. Nté be mbe be saék a ngul ése asu Yéhôva, Paul ba Timothée be nga su’ulane bo beta bemvôé.​—Bephilippien 2:20-22; 1 Becorinthien 4:17.

AVAL BIA YIANE TOBE BEMVÔÉ BANGAN

12, 13. (a) Amu jé bia yiane tabe ntyel éyoñ bia tobe bemvôé akônda été? (b) Amu jé nlômane Paul a nga ve abendé bia koone de 1 Becorinthien 15:33?

¹² Akônda été, bi ne yé’é abui mam be bobejañ a bekal, bi ne fe veane ngule nyul asu na, bi yeme mbunan été. (Lañe’e Beromain 1:11, 12.) Ve to’o akônda été, bia yiane tabe ntyel éyoñe bia tobe bemvôé bangan. Bi bili abui mbamba be bobejañ ba so bevôm bevôm. Akônda été, bi bili ba be ndeme duban, bevo’o ki ba kañe Yéhôva den a ntoo abui mimbu. Aval ane bibuma ya élé bia nyoñ éyoñe na bi tôlôbô, aval ete fe, da sili éyoñe na, amvôé dap a Yéhôva é yaé. Nde ñhe, bia yiane bi fulu ôjibi a nye’an, ve bia yiane tobe bemvôé bangan a fek.​—Beromain 14:1; 15:1; Behébreu 5:12–6:3.

¹³ Biyoñe biziñ, minjuk mi ne kui akônda été, jôm éte nje bia yiane dañe tabe tyel. Mojañ éziñ nge ke sita éziñ a ne bo mam Bible a tyili. Nge ke na Kristen éziñ ja yene mam mese ve abé abé, nalé a ne ndeñele mvo’é ya akônda. Bi nji kam nge aval mam ete da kui, amu ja’a ntete mimbu ôsu, biyoñe biziñ, mejô me mbe me kuik zañe Bekristen. Jôm éte nje Paul a nga ve Bekristen ya éyoñ éte abendé na: “Te du’uban. Mbia mewoso ma ndamane mbamba mefulu.” (1 Becorinthien 15:12, 33, Mfefé Nkôñelan) Paul a nga ve fe Timothée abendé na, a tabe ntyel a bôt a top ane bemvôé. Den bia fe bia yiane tôñe melep mete.​—Lañe’e 2 Timothée 2:20-22.

14. Jé é ne zu tyam élat é ne zañe bia be Yéhôva?

¹⁴ Bia yiane kaman élat é ne zañe bia be Yéhôva. Biôm bise bi bili, élat ete nje ja dañe mfi. Jôm ete nje bia sa’ale môt ase a ne zu te’e mbunane wongane a tyam élat éte. Bi vo’o dube belet e vin a yi na é vili mendim; aval ete fe, bi voo bi bemvôé ba bo mbia be mam, a yi na be volô bia na, bi bi mbamba mefulu. Bia yiane tobe bemvôé bangan a fek.​—1 Becorinthien 5:6; 2 Bethéssalonicien 3:6, 7, 14.

15. Jé ô ne bo asu na ô bi mbamba bemvôé akonda été?

¹⁵ Akônda dangan, bi ne yene bôt ba kôme nye’e Yéhôva. Avale bôt ete nde da yiane bo bemvôé bangan. (Besam 133:1) Te dañe jeñe bemvôé fo’o ve bôte mia be be mi ne bebé ôkala, nge ke ba mia be be mia so vôme wua. Te vuane na Jonathan a mbe nya môtô abui a David, Naomi ki a mbe ve biaé Ruth. Bia kômbô tôñe melep ya Bible ma: ‘Yoé’ane minlem mienan ne ngeññ.’ (2 Becorinthien 6:13, MN; lañe’e 1 Pierre 2:17.) Nge wo ve ngule ya vu mefulu me Yéhôva, bôte ba nye’e nye, ba ye jeñe na be bo bemvôé bôé.

ÉYOÑE MEJÔ MA KUI

16, 17. Nge môt a bo bia jam da ndeñele bia, jé bi nji yiane bo?

¹⁶ E menda me bôte mese, môt ase a bili mefulu mé, ôsimesane wé, a aval a bo mam. Nne fe akônda é ne nalé. Nalé a bo na ényiñ é bo mvaé, bi ne yé’é abui mam, wua a yé’é be nyi mbok. Ve é wô’ô kui na bi bo te wô’an, a na bi wô’ô bôt bevo’o ôlun. Biyoñe biziñ môt a ne bo bia jam da ndeñele bia, nge di da taé bia nlem. (Minkana 12:18) Ye bia yiane jô’é na aval mam ete é te’e bia, nge ke na é tindi bia na bi lum akônda mvus?

¹⁷ Momo. Ja’a môt a te bo bia avale jam avé, bi nji yiane lum akônda mvus. Yéhôva a nji bo bia mbia jam éziñ! A ve bia ényiñ a biôm bise bivok. Bia yiane nye’e nye a wulu ba’aba’a a nye. (Nlitan 4:11) Akônda é ne das Yéhôva a ve bia asu na, bi ba’ale mbunane wongane ngul. (Behébreu 13:17) Bi nji yiane bene das ete fo’o ve amu ba te bo bia jam da ve bia nleme mintaé.​—Lañe’e Besam 119:165.

18. (a) Jé é ne volô na bobejañ be ke ôsu a wô’an? (b) Amu jé bia yiane jamé môt a bo bia mbia jam?

¹⁸ Bia nye’e bobejañe bese, bia kômbô fe ke ôsu a wô’an a be. Yéhôva a nji yange na môta binam éziñ a bo teke nsem, bia fe bi nji yiane de yange be bobejañ. (Minkana 17:9; 1 Pierre 4:8) Bia bese bia kop, ve nye’an wo ye volô bia na, bi ke ôsu a jamé, “wua a jamé’é nyô mbok.” (Becolossien 3:13) Nye’an wo ye volô bia na, bi bo te kañese na, mone jam a ke veñesan beta ajô. Nya ajô a ne na, éyoñ môt a bo bia mbia jam, é nji bo tyi’ibi ya vuane jam ete. Bi ne ji’a wô’ô ôlun a ba’ale nye ôviti’i ziñ. Ve nalé a ye bo na, bi bo éyôé teke ava’a nlem. Jam avok é ne na, éyoñe bia jamé môt a bo bia mbia jam, nlem ô ne bômbô bia si ne mieññ, bia ye ke ôsu a bo bemvôé, ve jam da dañe dañ é ne na, bia ba’ale mbamba élat a Yéhôva.​—Matthieu 6:14, 15; Luc 17:3, 4; Beromain 14:19.

ÉYOÑ MÔT A TEBE FEÑ

19. Éyoñ évé bia yiane “bo te fulan” a môt éziñe ya akônda?

¹⁹ Tame fase jame di: nda bôt éziñ ja nye’esan, ébu’a ése ja bo abime dé asu na, ba bevok be bi mevak. Ve e teme na, ébu’a éziñ é nga bo éngana’a. Bibu’a bivo’o bise bia jeñ a ngule ése na bi volô nye, ve ny’a ke ôsu a bo éngana’a. A tyi’i na a nji beta bo ébu’a ya nda bôt éte, nge ke na, nlô ya nda bôt ñwô wo jibi kuli nye atan. Aval jam ete é ne fe kui akônda été. Kristen éziñ é ne tobe na ja ke ôsu a bo jam Yéhôva a vini, nalé a nga soo jo’ojo’o akônda été. A bene fe mvolan ba ve nye, mimboone mié mia liti na, a nji kômbô ke ôsu a bo ébu’a ya akônda. Émien a ne tobe na a kôlô akônda, nge ke na, be ne telé nye feñ. Nge avale jam ete da kui, Bible a jô na, bi “bo te fulan” a nye. (Lañe’e 1 Becorinthien 5:11-13; 2 Jean 9-11) Jam ete e ne bo angôndô ya ayaé nge a ne mvôé jangan, nge ke ébu’a ya nda bôte jangan. Ve éyoñe bia tebe aval été ete, éyoñe te nje ñhe bia yiane dañe nye’e Yéhôva a lôt abime bia nye’e bôte bevo’o bese.​—Lañe’e Ayemé 8.

20, 21. (a) Amu jé bia jô na ntelane feñ ô ne ndeme ya nye’ane Yéhôva? (b) Amu jé e ne mfi ya yeme tobe bemvôé bangan?

²⁰ Ntelane feñ ô ne ndeme ya nye’ane Yéhôva a nye’e bebo bisaé bé. A vaa bôt be nji tôñe metiñe mé asu na akônda é bo mfuban. (1 Becorinthien 5:7; Behébreu 12:15, 16) A volô bia na bi liti nye na bia nye’e nye, bia nye’e éyôlé jé, a beta memvinda mé. (1 Pierre 1:15, 16) Ntelane feñ wo liti fe na, Yéhôva a ngenane a nye’e môt a te kui nseñ. Beta fonos ate a ye volô nye na a yeme na a te bo mbia jam, a na a tyendé. Abui ya bôt be nga tebe feñ, be nga bulane be Yéhôva, a bobejañ be nga wô’ô mvaé ya beta nyoñe be a ayôñ ése.​—Behébreu 12:11.

²¹ E ne mfi ya yeme tobe bemvôé bangan; amu bi wô’ô vu mefulu map. Nge bia nye’e bôte Yéhôva a nye’e, ba ye volô bia na bi kabetane nye nnôm éto.