Aval avé ô ne yoé Yéhôva nleme wôé?

1-2. (a)Jé é ne kamane bia biyoñe biziñe na bi yoé Yéhôva minleme miangan? (b)Aval avé bi ne tabe ndi na Yéhôva a wô’ô meye’elane mangan?

YE É kuiya wo biyoñe biziñe na ô wô’ôtane ve ane meye’elane wo bo ma so ki wo nleme nge ke na wo bo de ve amu wo kômbô jalé abendé? Nge é ne nalé, yeme na ô nji bo étam. Minju’u ya ényiñe mi ne bo na ô ye’elan avôl avôle teke kôme nyoñ éyoñ. Nge ke na ô ne yen ayaé ya yoé Yéhôva nleme wôé amu wo simesane na ô nji bo avale môt a ne kôme nyoñ éyoñe ya vô’ôlô.

² Kalate Zambe a bôé bia minleme si amu a ye’ele bia na Yéhôva a nji vô’ôlô meye’elane mangan amu bi ne atyeñe nge amu bia yeme ta’a bifia, ve amu bia bo de a nleme wongan ôse. A wô’ô “nkômbane ya évôvoé môt.” (Bsa. 10:17) Yéhôva a nye’e a wôk éfia ése ja kui bia anyu amu a nyoñe ngap a bia.—Bsa. 139:1-3.

3. Minsili mivé bia zu yalan ayé’é di?

³ Bi ne ñhe sili biabebiene na: Amu jé me nji yiane ko woñe ya yoé Yéhôva nlem a kate nye avale ma wô’ôtan? Aval avé me ne bo na meye’elane mame me tu’a yemete élate jam a Yéhôva? Aval avé meye’elane bebo bisaé be Yéhôva ya melu mvuse me ne ntilane Kalate Zambe, me ne volô ma na me tu’a yoé Yéhôva nleme wom? A jé me ne bo éyoñe ma kate kui na me kuli bifia amu minju’u ma tôbane mie, éyoñe ma ye’elan? Bi tame zu jeñe biyalane ya minsili mite.

TE KO WOÑE YA YOÉ YÉHÔVA NLEME WÔÉ

4. Jé é ne volô bia na bi ye’elane Yéhôva teke ko woñ? (Besam 119:145)

⁴ Éyoñe bia kôme yeme na Yéhôva a ne mbamba mvôé ja yi ve mvo’é jangan, bia ye ke ko woñe ya yoé nye minleme miangan éyoñe bia ye’elane nye. Môt a nga tili Sam 119 a nga jeñe na a bi avale mbamba élat éte a Yéhôva. Ényiñe jé é nji be nkone nkon. Bôte béziñe be nga bôté nye mejô. (Bsa. 119:23, 69,78) Teke vuane na émien a mbe fe ve bili atek amu bikobe bié. (Bsa. 119:5) Ve akusa bo nalé, a nji ko woñe ya yoé Yéhôva nleme wé a zene ya meye’elan.—Lañe’e Besam 119:145.

5. Amu jé bi nji yiane jô’é na abé asimesan é kamane bia na bi yoé Yéhôva minleme miangan éyoñe bia ye’elane nye? Va’ak éve’an.

⁵ Yéhôva a jô to’o bôte be nga bo mbia bikobe na be ye’elane nye. (Ésa. 55:6,7) Ajô te, bi nji yiane kañese na jôm éziñ é kamane bia na bi ye’elane nye. Bi tame jô na, môt a te jañe fé. Ye a ye wô’ô ôsone ya jeñe mvolan amu a te fu’u fé? Momo! Avale te da da, to’o biyoñe biziñe bia wô’ôtane ve ane bi jañeya nge na bi nga bo ékop éziñ, bi nji yiane ko woñe ya ye’elane Yéhôva a kate nye nju’u wongan.—Bsa. 119:25, 176.

BO’O NA MEYE’ELANE MÔÉ ME VOLÔ WO NA Ô TU’A SUBU YÉHÔVA BEBÉ

6-7. Aval avé éyoñe bia bindi mefulu me Yéhôva nalé a ne volô bia na bi subu nye bebé a zene ya meye’elan? Va’ak éve’an. (Fombô’ô fe ayemé.)

⁶ Éyoñe bia yoé Yéhôva nlem a kate nye avale bia wô’ôtan, bia tu’a nye subu bebé. Nde, jé é ne volô bia na bi bo avale meye’elan éte?

⁷ Bindi’i mefulu me Yéhôva.a Éyoñe bia bindi mefulu me Yéhôva a tu’a yem avale môt a ne, nalé ate a ye volô na bi laan a nye a nlem ôse teke ko woñ. (Bsa. 145:8, 9,18) Bi tame nyoñ éve’ane sita Kristine, nnye ate a nga yaé a ésa a mbe mbia ayok. A jô na: “E laan a Yéhôva ane Ésa wom, a nji be tyi’ibi asu dam. Me mbe me wô’ôtane ve ane a ye bene ma amu bikobe biam.” Fulu Yéhôva évé é nga volô nye? A jô na: “Mvame Yéhôva ja bôé ma nleme si. Ma kôme yeme na a ye ke ma lik étame môs éziñ. To’o ma bo bikop, ma kôme yeme na a ye ke ôsu a nye’e ma a volô ma. Ôsimesan ôte wo volô ma na me yoé nye nlem a kate nye mevak a minju’u mise me ne tôbane mie.”

8-9. Amu jé é ne mfi na bi taté fase jame bia zu jô ôsusua na bia ye’elan? Va’ak éve’an.

⁸ Taté’é fase jame wo zu jô. Ôsusua na wo ye’elan, ô ne taté sili womiene minsili aval ane: ‘Minju’u mivé ma tôbane mie éyoñe ji? Ye da sili na me jamé môt éziñ? Ye ma tôbane njuk éziñe wo sili na Yéhôva a volô ma asu na me dañe wô?’ (2 Bb. 19:15-19) Meye’elane Yésus a nga ye’ele, me ne fe bia volô asu na bi yeme jame bi ne sili Yéhôva a lat a éyôlé jé, Éjôé jé, a nkômbane wé.—Matt. 6:9,10.

⁹ Éyoñe sita Aliska a nga yeme na nnôm a kone cancer ya boo a na a ntoo fe bebé ya wu, jam éte é nga bo na a yen ayaé ya ye’elan. A jô na: “Nlem ô mbe ô tyele ma yôp aval é mbe na me teke yeme jam ébien me ne kate Yéhôva meye’elan.” Jé é nga volô nye? A jô na: “Ôsusua na ma ye’elan, me mbe me taté’é nyoñe mone éyoñ asu na me fas, a nalé a mbe a volô ma na me bo teke su’u ve minju’u miam éyoñe ma ye’elan. Mboon ôte wo volô ma na me bôé nleme si a bo teke ko woñ éyoñe ma ye’elan.”

10. Amu jé bia yiane nyoñ éyoñ asu na bi ye’elan? (Fombô’ô fe befôtô.)

¹⁰ Nyoñe’e éyoñe ya ye’elan. É ne été na bitune meye’elane bi nji bo abé, ve nge bia kôme nyoñ éyoñe ya ye’elan, nalé ate a ye volô na bi kate Yéhôva mame mese me ne bia nlem.b Elijah, nnôm Aliska a jô na: “Ma jeñe na me ye’elan abui biyoñe môs, a éyoñe ma kôme nyoñ éyoñe na ma ye’elane Yéhôva, nalé a volô ma na me tu’a nye subu bebé. Éyoñe Yéhôva a vô’ôlô meye’elane mangan a nji bo ôjeja’a na me ji’a man, nde me ne nyoñ éyoñe jam ése éyoñe ma ye’elan.” Tame ve’ele bo jame di: Jeñek éyoñ a mbamba vôm a ne évôvoé na ô ye’elan, ô ne ye’elane yôp été, a jeñe na a bo wo fulu.

BINDI’I MEYE’ELANE ME NE KALATE ZAMBE

11. Mfi ôvé bia bi éyoñe bia bindi meye’elane me ne Kalate Zambe? (Fombô’ô fe nka’ale ô ne nlô ajô na “Ye mia fe mia wô’ôtan avale da ane be?”)

¹¹ Bi ne yene mfi ya bindi kalate Besam, a meye’elane mefe bebo bisaé be Yéhôva ya melu mvuse be nga bo me ne Kalate Zambe. Éyoñe bia kôme bindi avale bôte bete be mbe be yeme yoé Yéhôva minleme miap éyoñe be mbe be ye’elane nye, nalé ate a ne volô bia na bi vu be éyoñe bia fe bia ye’elane Yéhôva. Éko éziñe bia fe bi ne belane bifia be nga belane bie asu na bi ve Yéhôva duma éyoñe bia ye’elan. É ne fe kui na bi yene meye’elane ma lu’an a été jangan.

12. Bi ne sili biabebiene minsili mivé éyoñe bia bindi meye’elane bia koone me Kalate Zambe?

¹² Éyoñe bia bindi meye’elane méziñe ya Kalate Zambe, bia yiane sili biabebiene minsili mi: ‘Za a nga bo meye’elane ma a njuk ôvé a mbe a tôbane wô? Ye mam a jô meye’elane ma me ne fe lu’an a été jam? Ñye’elane ôvé me ne nyoñ été?’ Akusa bo da ye fo’o sili na ô bo minjeñan asu na ô bi biyalane ya minsili mite, ve yeme’e na jam éte da ye volô wo. Bi tame zu yene bone bive’an.

13. Ñye’elan ôvé bi ne nyoñe meye’elane me Anne? (1 Samuel 1:10,11) (Fombô’ô fe fôtô ya ékô’ôla.)

¹³ Lañe’e 1 Samuel 1:10,11. Éyoñ Anne a nga bo meye’elane ma, beta be mame bebaé be mbe be ndeñele’e nye. Jam ôsu, a mbe nkôkôm, jame baa mvane jé é mbe é kpwe’ele nye a bo na a wô’ô émien éngôngol. (1Sam. 1:4-7) Nge wo tôbane njuk éziñe den a ntoo ôbe nté, jé meye’elane me Anne me ne ye’ele wo? A nga bi mvolan amu a nga kôme nyoñ éyoñe ya yoé Yéhôva nleme wé meye’elan a kate nye minju’u mié mise. (1Sam. 1:12,18) Bia fe bi ne bi mvolan éyoñe bia ‘ke’e Yéhôva mimbe’e miangan’ a kate nye avale bia wô’ôtan amu minju’u miziñe bia tôbane mie.—Bsa. 55:22.

14. (a)Ñye’elan ôvé bia beta bi meye’elane me Anne? (b)Aval avé nlañan a mbindane Kalate Zambe bi ne volô na bi yeme jame bi ne kate Yéhôva meye’elane mangan? (Fombô’ô fe ayemé.)

¹⁴ Mvuse bone mimbu éyoñ Anne a biaéya Samuel, a nga kee nye be Beta Prêtre Éli. (1Sam. 1:24-28) A nga ve Yéhôva akiba a nleme wé ôse, amu a nga yen abim avé a nyoñe ngap a ba’ale bebo bisaé bé ba wulu ba’aba’a a nye.c (1Sam. 2:1, 8,9) To’o fo’o minjuk a mbe a tôbane mie nda alu’u jé mi nji man, Anne a nga bem ôsimesane wé avale Yéhôva a nga botane nye. Ñye’elan ôvé bia nyoñe va? Da ye bo tyi’ibi na bi dañe minju’u miziñe nge bia bem ôsimesane wongan avale Yéhôva a zuya a su’u bia.

15. Jé meye’elane me nkulu mejô Jérémie me ne ye’ele bia éyoñe bia tôban ékotekot? (Jérémie 12:1)

¹⁵ Lañe’e Jérémie 12:1. Éyoñ éziñ, é nga kui nkulu mejô Jérémie na a wô’ô nleme mintaé éyoñ a mbe a yene’e ane mbia be bôte ba bik nge bi mbamba ényiñ. Mame bone be Israël béziñe be nga bo nye me nga ndeñele fe nye. (Jér. 20:7,8) Bia fe bi ne wô’ôtan avale da éyoñe bia yene ane mbia be bôte ba bu’uban ényiñe nge bik nge ke éyoñe bôte ba kpwe’ele bia. Akusa bo Jérémie a nga kate Yéhôva ôlun ôse ô mbe nye nlem, ve a mbe a too mebun a zôsô Yéhôva. Éyoñe Jérémie a nga yen avale Yéhôva a nga foñôsô bebo éngana’a, jam éte é nga bo na a tu’a tabe ndi a zôsô Yéhôva. (Jér. 32:19) Bia fe bi ne kate Yéhôva ôlun ôse ô ne bia nlem, éyoñe bia ye’elane bi too ndi na émien a ye tyi’i mejô e zôsô été éyoñe ja yian.

16. Nge été jangane ja kamane bia na bi bo mame méziñ, aval avé meye’elane me mone Lévite a mbe minkôme me ne volô bia? (Besam 42:1-4) (Fombô’ô fe befôtô.)

¹⁶ Lañe’e Besam 42:1-4. Mone Lévite a mbe minkôme nnye a nga tili sam nyi, a nji be ngule ya tabe nsamba a kañe Yéhôva a bobenyañe bé. Sam ate a liti avale a mbe a wô’ôtan. Bia fe bi ne wô’ôtan ane nye nge bi bôô énoñ ôkon, teke ngule ya kui nseñ, nge ke na bi ne mfetane nda mimbôk amu mbunane wongan. Avale bia wô’ôtan é ne tyendé ane nkabeke dis, ajô te, bia yiane yoé Yéhôva nleme a kate nye nju’u wongan. Jam éte é ne volô bia na bi kôme yem avale bia wô’ôtan, a yene été jangan aval afe. Éve’an é ne na, mone Lévite nyi a nga yene fan éfe ya lu’u jôé Yéhôva. (Bsa. 42:5) A nga fase fe avale Yéhôva a mbe a nyoñe’e ngap a nye. (Bsa. 42:8) Éyoñe bia ye’elane Yéhôva a nlem ôse, nalé a ne volô bia na bi yeme avale bia wô’ôtan, bi bi mvo’é ya nlem, a bi ngule ya jibi minju’u bia tôbane mie.

17. (a)Jé meye’elane me nkulu mejô Jonas me ne ye’ele bia? (Jonas 2:1,2) (b)Aval avé bifia biziñe bia koone bie kalate Besam bi ne volô bia na bi dañe minju’u bia tôbane mie? (Fombô’ô ayemé.)

¹⁷ Lañe’e Jonas 2:1,2.Nkulu mejô Jonas a nga bo meye’elane ma a too abume beta kos. To’o a nga bo Yéhôva melo, Jonas a mbe a too ndi na Yéhôva a ye wô’ô meye’elane mé. Éyoñ a nga ye’elan, Jonas a nga belan abui bifia bia koone bie kalate Besam.d A mbe a kôme’e yeme bifuse bite. Éyoñ a nga nyoñ éyoñe ya bindi bie, jam éte é nga bo na a tu’a tabe ndi na Yéhôva a ye volô nye. Avale te da da, nge bia fe bia jeñe na bi ba’ale bifuse biziñe nlô, nalé a ye bo na bi simesane bie, a bi ngule nyul éyoñe bia ye’elane Yéhôva biyoñe ya minjuk.

KELE’EK ÔSU A SUBU YÉHÔVA BEBÉ A ZENE YA MEYE’ELAN

18-19. Nge biyoñe biziñe bia kate kuli bifia éyoñe bia ye’elan, jé kalate Beromain 8:26,27 a ye’ele bia? Va’ak éve’an.

¹⁸ Lañe’e Beromain 8:26,27. Biyoñe biziñe nlem ô wô’ô bia tyebe yôp aval é ne na bi nga kate kuli bifia éyoñe bia ye’elane Yéhôva. Ve to’o nalé, bi ne yene mvolan. Amu éyoñe bi tele avale bité bite, mfufube nsisime a volô “ye’elan” asu dangan. Aval avé? A zene ya nsisime wé, Yéhôva a nga bo na be tili abui meye’elane bebo bisaé bé ya melu mvus e Kalate wé. Éyoñe bia kate kuli mame me ne bia nlem, Yéhôva a ne kañese na bi belane bifia biziñe ya meye’elane mete bia lu’an a été jangan, a kañese bie ane mame bia kômbô nye sili meye’elan a a yalane meye’elane mete.

¹⁹ Ôsimesan ôte ô nga volô sita Yelena, ngone ya Russie. Be nga bi nye amu a nga ye’elan a lañe Kalate Zambe. Nlem ô nga tyebe Yelena yôp aval é ne na é mbe nye ayaé na a ye’elan. Émien a jô na: “Me mbe me yeme’e na éyoñe nleme ô tyele ma yôp aval é ne na me nga kate yeme jame me ne sili Yéhôva meye’elan, Yéhôva a ne kañese na me belane meye’elane bebo bisaé bé ya melu mvuse... ma lu’an a mame ma kômbô nye sili. ... A nalé a nga bôé ma nleme si éyoñe me mbe me tôba’ane ngule minjuk.”

20. Aval avé bi ne kômesane minleme miangan ôsusua na bia ye’elan éyoñe minleme mi tyele bia yôp?

²⁰ Bi ne yen ayaé ya kôme ye’elan éyoñe nlem ô tyele bia yôp. Asu na bi kômesane minleme miangan, bi ne lañe bifuse biziñe ya kalate Besam. Aval ane Njô bôte David, bi ne fe jeñe na bi tili avale bia wô’ôtan. (Bsa. 18, 34, 142; bone bifia be ne ntilan ôsusua na wo lañe kabetôlô.) É ne été na, teke ngumba nkobe metiñe wo liti bia avale bi ne kômesane minleme miangan asu meye’elan. (Bsa. 141:2) Nde ñhe, bo’o jame da wulu asu dôé.

21. Amu jé bi ne ye’elan a nlem ôse?

²¹ A ne fo’o jame mevak éyoñe bia yeme na Yéhôva a yem asimesane dangan ôsusua na bia jô jam éziñ. (Bsa. 139:4) Ve Yéhôva a ne angôndô ya mevak éyoñe bia yoé nye minleme miangan. Ajô te, bi nji yiane ko woñe ya ye’elan Ésa wongane ya yôp. Bifia biziñe ya meye’elane me ne Kalate Zambe, bi ne volô bia. Ye’ela’an a nleme wôé ôse. Kate’e nye mevak a minju’u wo tôbane mie. Mbôle Yéhôva a ne édima mvôé jôé, a ye ke wo ve’ele lik étame môs éziñ!