Ang Hunahuna sa Bibliya
Nganong ang Kinabuhi Dili Gayod Makiangayon?
NAGDAGAN nga kusog sa karsada mao ang wala-marehistrong kotse, nga gimaneho sa walay-lisensiya 17-anyos nga hubog. Nga walay pasidaan, ang kotse midusmog sa sampot sa usa ka hinayg-dagan nga kotse, nga nagduso nianag 230 ka till (70 m) ubay sa karsada, diin kini mibuto ug nasunog. Sa likod nga lingkoran sa hinayg-dagan nga kotse, usa ka amahan ug iyang natulog 13-anyos nga anak babaye nasunog halos dihadiha. Ang inahan gibira sa iyang anak lalaki gikan sa atubang nga lingkoran sa nagdilaab nagubang kotse, nga ang unod sa duha niya ka batiis nasunog hangtod sa bukog. Siya namatay pila ka oras sa ulahi. Ang ilang 21-anyos nga anak lalaki, nga maoy nagmaneho, mao ang bugtong naluwas sa pamilya.
Ang silot nga gipahamtang sa sad-ang drayber? Tulo ka gatos ka oras nga serbisyo sa komunidad, multang $3,000, ug piyansa sa maayong kagawian sulod sa tulo ka tuig!
Dihang nakadungog sa hukom, ang anak lalaki si Douglas mireklamo: “Alang kanako sayop kaayo nga ang Gobyerno andam mogawas ug mogugol sa minilyong dolyar sa kampanya sa pagpahunong sa pagdrayb samtang hubog, apan kon may mamatay sila dili andam sa pagsundal niana pinaagig nahiangayng sentensiya.” Kini usa lamang sa daghang inhustisya maylabot sa sakyanan nga gitahong regular sa mantalaang Sydney Morning Herald ubos sa makantalitahong ulohan: “Hustisya sa Kadalanan.“
Tingali ikaw, usab, nabiktima sa pagkawalay pagangay-angay—kon kaha sa mga korte, o kon mangitag balay, o sa trabahoan.
Walay Pag-angay-angay Usa ka Suliran sa Kalibotan
Bisan diin ka molantaw, anaay sosyal nga pagkadili-makiangayon. Pananglitan, nganong kadtong nagapuyo sa pila ka nasod daghan kaayog pagkaon nga kasagaran ang pag-usik-usik ug pagkaon sa sobra, samtang sa ubang kayutaan ang minilyon kulag sustansiya o gikuraw pa hangtod namatay? Sa Hulyo 1983, ang United Nations Food and Agriculture Organization mibatbat sa masulob-ong hulagway sa dinaliang panginahanglan nga itagana ang lugasong pagkaon alang sa minilyon aron masanta ang aktuwal nga gutom. Miabot ang gutom, sumala sa gipamatud-an sa mga hitabo sa Etiopia sulod sa 1985.
Tagda ang laing pananglitan sa pagkawalay pagangay-angay: Ang pila ka tawo makaabot sa pagpuyo sa mga mansiyon, samtang ang minilyong isigkatawo, tungod sa hilabihang kakabos, kinahanglang magpuyo sa timawang mga puy-anan, kadaghanan sa labaw rag diyutay sa payag o balongbalong. Sumala sa The New Book of World Rankings alang sa 1984, “un-kuwarto sa populasyon sa planeta—mga usa ka bilyong tawo—nagapuyo sa kakabos nga grabe kaayo ug dili na tawhanon nga [kini] dili mahanduraw alang sa kadaghanang tawo nga nagapuyo sa Kasadpanhong mga katilingban.”
Apan bisan pag may mga balay, sa daghang kayutaan ang dakong trabaho sa kababayen-an mao ang pagdalag tubig gikan sa atabay o suba, usahay mga milya ang kalayo gikan sa balay. Sa usa ka nasod 99.7 porsiento sa tanang puy-anan walay tubig sa gripo. Ang laing 5 ka nasod may kapin sa 95 porsiento nga walay tubig, ug 50 pa ka nasod may gikan sa 50.6 porsiento ngadto 88.9 porsiento nga walay tubig sa gripo.
Kini pipila ra sa walay pag-angay-angay nga nagasakit sa katawhan karong adlawa. Apan nganong daghan kini kaayo? Nganong gitugot kini sa Diyos ug sa dugay kaayong panahon? May pagabuhaton ba siya bahin niini?
Ang Diyos Nagadumot sa Pagpalabilabi
Ikalipay, ang Diyos nga Labing Gamhanan, si Jehova, gibatbat ingong usa nga “walay pinalabi,“ ingong “usa ka Diyos sa pagkamatinumanon, nga kaniya walay inhustisya.“ (Buhat 10:34, 35; Deuteronomio 32:4) Kaliboan ka tuig nga miagi gipadayag sa Diyos nga siya nagadumot sa pagpalabilabi ug inhustisya. Sa unsang paagi? Pinaagi sa pagpasulat ug mga instruksiyon diha sa balaang kasugoan nga nagdili sa bisan unsang matang sa pagkamapihigon o pagkawalay pag-angay-angay. Maoy paglapas sa mga sukdanan sa Diyos ang pagpakitag pagpalabi sa mga dato ug may-implwensiya o sa timawa ug may kakulian. Ang Kasugoan nga gihatag ngadto sa iyang karaang piniling nasod nagaingon: “Dili ka magbuhat ug pagkadili-matarong sa paghukom. Dili ka magpalabilabi sa kabos, ni palabihon ang tawo nga gamhanan. Uban ang pagkamatarong pagahukman mo ang imong kauban.” (Levitico 19:15) Bisan ang pagpamintas sa mga hayop gitunglo.—Exodo 23:3-5; Deuteronomio 22:10; 25:4; Proverbio 12:10.
Karon, kon ang Diyos nga Labing Gamhanan mapugsanon kaayo nga hanawon sa tawo ang pagkawalay pag-angay-angay sa mga pakiglabot sa iyang isigkatawo ingon man pagkawalay konsiderasyon sa pagtagad sa kahayopan, dili ba nato dahomong ang Diyos mismo may buhaton mahitungod sa kaylap nga pagkawalay pag-angay-angay nga makita karong adlawa?
Ang Hinungdan sa Pagkawalay Pag-angay-angay
Ang Bibliya nagapaila nga si Satanas nga Yawa, ang kinalabwang magsusupak, mao ang hinungdan sa pagkadili-matarong ug pagkawalay pag-angay-angay. Siya mao ang unang hinungdan sa pagkawalay pag-angay-angay sa sinugdan sa paglungtad sa tawo. Si Satanas nagpaypay sa mga siga sa pagkawalay pag-angay-angay sukad niadto, sa ingon nagalaom nga ipahamtang ang dugang pakaulaw diha kang Jehova ug sa Iyang matarong nga mga paagi sa pagpakiglabot sa Iyang mga linalang.—Genesis 3:4, 5; Juan 8:44; Pinadayag 12:9.
Sulod sa ginatawag sa Bibliya nga kataposang mga adlaw niining dili-matarong nga sibilisasyon, gitagna ang nagkasamot nga mga kaalaotan nga ipahamtang ni Satanas sa katawhan sa tanang bahin sa yuta. Ngano? Tungod kay siya nahibalong siya may hamubo na lamang panahon sa kinabuhi nga nahibilin. Busa ayaw ka sobra katingala sa pag-uswag sa pagkawalay pag-angay-angay ug sa ubang matang sa pagdaugdaog. Hinunoa, sabta nga ang maong mga hitabo maoy bahin sa daghag-bahin nga ilhanan nga haduol na ang kompletong kausaban sa sistema.—Pinadayag 12:12; Daniel 12:4; 2 Timoteo 3:1.
Paghanaw sa Pagkawalay Pag-angay-angay
Ang pagkawala sa walay kataposan sa pagkawalay pag-angay-angay basin mopatim-awng usa ka paglaom nga kawang—nga handuraw lamang sa hunahuna. Kana mamaingon kon ang tawo mismo pasagdang magpadayon sa pagpatuman sa balaod ug kahusay. Apan makita na ang permanenteng kataposan sa pagkawalay pag-angay-angay! Si Jehova nga Diyos makawagtang ug magwagtang sa pangunang hinungdan niini, ang Yawa, uban sa hiwi nga sistema sa mga butang nga karon nagalungtad ilalom sa paggahom ni Satanas.—Roma 16:20; 1 Juan 2:15-17.
Dugang pa, gipaila ni Jesus nga “ang kataposang mga adlaw”—nga nagaapil sa tibuok-yutang inhustisya—molungtad lamang sa usa ka tawhanong kaliwatan. (Mateo 24:3, 34) Kini nagkahulogan nga sulod sa kinabuhi sa pipila niadtong buhi sa 1914, tinoon sa Diyos nga molungtad ang hustisya sa tibuok yuta ug mahanaw sa walay kataposan ang pagkawalay pag-angay-angay. Ang iyang matarong nga Hari si Jesu-Kristo “dili magahukom pinaagi sa makita lamang sa iyang mga mata, ni magabadlong sumala lamang sa butang nadungog sa iyang mga igdulongog. Ug uban sa pagkamatarong siya magahukom sa mga timawa.” “Siya magadala ug hustisya ngadto sa kanasoran.”—Isaias 11:3, 4; 42:1.