Ang Katingalahang Sistema sa Pagtak-op sa Kaugalingon sa Dugo

IKAW puliking nagagamit ug kutsilyo sa pag-andam sa paniudto sa inyong pamilya. Aray! Ang kutsilyo naligas ug ikaw nasamad. Bisan tuod mahitabo panagsa ang maong mga pagkasamad sa gawas, nasayod ka bang mahitabo ang ginatos ka gagming, sulod nga mga pagkasamad kada adlaw? Bisan pa niana kita dili maghemoreds nga mamatay. Ngano? Ang dugo dunay kahibulongang paagi sa pagtak-op nianang mga samara.

Ginagmayng mga Pag-ayo Pinaagi sa mga Sampong

Nagaagos sa dugo mao ang tanang substansiya nga gikinahanglan sa pag-ayo. Apan sila magpabilin nga walay lihok hangtod mahitabo ang suliran. Inigkahitabo niini, ang kasakit mopalihok sa nervous reflexes nga mopahugot sa ugat. Kini usa ka pahibalo sa gagming platelets diha sa dugo sa paglihok. Modali sila pag-adto sa dapit sa emerhensiya ug motapot ngadto sa nadayag nga lugas sa samad. Ang kemikal nga mga pasidaan gikan sa platelets magpahinabo nga ang dugang platelets magtapok sa dapit, ug maporma ang luag nga sampong. Kini kasagarang igo na sa pagtak-op sa ginagmayng mga samad.

Dagkong mga Pag-ayo Pinaagi sa mga Clot

Sa dudagkong mga samad, ang mas lig-on, mas permanenteng tapak gikinahanglan. Ang sampong nga platelet maporma gihapon, apan kinahanglang tabonan kinig clot. Ugaling, ang pagpormag clot maoy komplikadong trabaho nga malangkit ang dinosenang mga substansiya ug makutihong sunodsunod nga reaksiyong kemikal.

Sa daklit, ania ang mahitabo: Sa pagsanong sa emerhensiya, ang mga bungbong sa ugat o ang clotting factors diha sa dugo mopagawas ug usa ka kemikal nganha sa sapasapa sa dugo. Kini magpahinabo nga ang fibrinogen, usa ka walay-lihok nga protena nga anaa sa plasma sa dugo, mausab nga fibrin. Ang molekulang fibrin linain sa katakos niini nga magkapot, nga maporma ang hatag-as nga mga hilo nga mobilikis sa sampong nga platelet. Ang mga hilo nagalihok nga samag balayan sa lawalawa, nga mosikop ug dugang platelets, pulang mga selula sa dugo, ug ubang substansiya aron maporma ang clot. Ang bag-ong naporma, samag-jelly nga clot maoy duolag 99 porsientong tubig. Busa duha ka protena ang ipagawas sa platelets, nga magpahinabong manghugot ang clot ug magpagawas sa tubig. Sa maong panahon ang solidong clot maporma. Sa ibabaw nga panit, diin ang clot mahanginan, kini kasagarang gitawag kugan.

Dihang masugdan, ang palakaw kinahanglang hunongon aron ang clot dili mahimong dako kaayo nga kini magababag sa ugat ug mopugong sa sirkulasyon sa dugo. Sa unsang paagi kini mahunong? Tapos sa pagpilot nga trabaho, ang agos sa dugo kusog mobalik sa normal ug magpatibulaag sa mga elemento sa clot. Adunay ubay-ubay usab nga anticoagulants diha sa dugo nga mopugong sa hinobrang pagpanibuok ug mopugong sa platelets sa pagtapok kon walay emerhensiya.

Pagwagtang sa Clot

Sa pagkaalim sa samad, ang laing reaksiyong kemikal palihokon sa pagputolputol sa mga hilo sa fibrin ug pagtunaw sa clot. Ang mga tipik sa clot nga mahigawas diha sa sapasapa sa dugo lamyon kaha sa puting mga selula sa dugo o masala diha sa atay, hagorila, ug sa utok sa bukog.

Pag-ayuda sa Dugo sa Pagtuman sa Trabaho Niini

Adunay pila ka butang nga atong mahimo sa pagtabang sa dugo sa pagtuman nga mas maayo niining makuting trabaho. Ang ehersisyo, sama sa kusog nga paglakaw ug paglangoy, nagapasirkular sa dugo. Ang pagkaon ug tugob-lecithin nga mga pagkaon, sama sa mga tinapay nga binuhat sa lunlon trigo, ug isdang daghag fatty acid mohimo sa platelets nga dili kaayo hagkot ug motabang sa pagpugong sa dugo sa pagpormag dili-normal nga mga clot. Gawas pa, ang berdeng dahon nga utanon, kamatis, ug mga lana sa utanon moabag sa atong suplay sa bitamina K, nga nagatabang sa maayong kahimtang sa kahikayan sa clot.

Tinuod, ang katingalahang sistema sa pagtak-op sa kaugalingon sa dugo motabang kanato sa pagpabilin nga labi pang bug-os sa kamatuoran sa gisulat ni Moises: “Ang kinabuhi sa tanang buhing butang anaa sa dugo.”—Levitico 17:11, Today’s English Version.

[Dayagram sa panid 16]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

Pulang mga selula

Platelets

Normal nga ugat

Platelets nagaayo sa gagmayng mga samad

Platelets, pulang mga selula, ug mga hilo sa fibrin nagaayo sa dudagkong mga samad

Mga hilo sa fibrin nga nagahawid sa pulang selula