Pagkaplag Kalipay sa Gasa sa Kaminyoon
“Ang giusa sa Diyos dili bulagon sa tawo.”—MATEO 19:6.
1. Unsang pamilyar nga mga pulong ni Jesus nga pamilyar sa Kakristiyanohan, apan unsang mga pangutana ang mobangon may kalabotan niini?
PAMILYAR ba nimo kadtong mga pulonga? Kadto sa walay duhaduha pamilyar sa minilyon sa katawhan sa Kakristiyanohan, nga naglangkob sa dakong bahin sa populasyon sa kalibotan, kay kadto maoy mga pulong ni Ginoong Jesus sa nakigsulti siya sa relihiyosong mga Pariseo sa iyang panahon. Kon pamilyar man ugaling kadtong mga pulonga, unsay ikasulti bahin sa kahulogan sa mga pulong ni Jesus? Gisunod ba ang kahulogan niining tambaga sa katawhan sa kinatibuk-an? Atong susihon.
2-4. (a) Unsa ang kahimtang karon sa daghang kayutaan kon bahin sa pagsunod sa tambag ni Jesus sa Mateo 9:6? (b) Unsang panghunahuna ang gipakita niadtong dili mosunod sa tambag sa Bibliya bahin sa pagkapermanente sa kaminyoon?
2 Diha sa kadaghanang kayutaan karon, wala na kaayoy pagtagad ang mga tawo sa kahikayan sa kaminyoon ug sa pagpatunhay niadtong giusa sa Diyos. Ang diborsiyo miabot na sa sukod nga ikaingon nga epidemiya sa tanang nasod. Diha sa kayutaan diin wala itugot sa gobyerno ang diborsiyo, dili gihapon masanag ang larawan, kay niining mga nasora bulagan sa mga tawo ang ilang mga kapikas ug makigpuyo sa lain. Busa ang bililhong tambag ni Jesus sa Mateo 19:6 wala sunda sa minilyong katawhan sa Kakristiyanohan ug sa ubang dapit. Tungod ba kini kay daotan ang tambag nga gihatag ni Jesus, o tungod ba kay ang mga tawo dili mamati kon mamulong si Jesus, ug walay pagtagad sa tambag ni Jesus niining bahina?
3 Ang pamatuod mao nga dakong porsentahi sa katawhan wala maglantaw sa kaminyoon ingong tibuok-kinabuhing kasabotan kon makababag kini sa ilang kaugalingong paagi ug mga tinguha sa kinabuhi. Alang kanila, temporaryong kahikayan lamang ang kaminyoon kon makababag kini sa mga katuyoan, kagustohan, o dili-kagustohan sa usa. Busa mopatim-aw nga kon unsa ka sayon ang pag-ilis ug senina o kalo, ingon usab niana ka sayon nga ilisan sa uban ang ilang kapikas sa kaminyoon, nga dili lang gani magpalandong sa makadiyut sa tambag nga gihatag ni Jesus niadtong mosulod sa relasyon sa kaminyoon.
4 Uban niining kaylap kaayong panghunahunang gihimo kini sa tanan, kadtong nagtinguha sa pagsunod sa malig-ong tambag sa Bibliya maimpluwensiyahan sa paagi nga moagak kanila palayo gikan sa maayong pagtulon-an sa Pulong sa Diyos. Gihatag ang maayong tambag diha sa pinatik nga panid ug sa binaba, apan ang kapakyasan sa pagsunod sa tambag sa Bibliya mohatag ug mga suliran sa kaminyoon. (Itandi sa Salmo 19:7-11.) Kon atong sagopon ang panghunahuna nga ang tanang butang sa kaminyoon nga makababag sa atong paagi sa kinabuhi, sa atong mga kalingawan, sa atong mga tinguha, mahimong mausab tungod sa atong dili pagsunod sa pagtultol sa Diyos bahin sa kaminyoon, nan mameligro kita. Ang pagbaton niining matanga sa panghunahuna moagak kanato sa pag-atubang sa usa sa dakong suliran sa katawhan, ang pagkahakog. Kay sa kasagaran ang pagkahakog maoy hinungdan sa mga suliran sa kaminyoon. Nganong makasulti man kita niana?
Ang Papel nga Gidula sa Sala
5. Sa unsang paagi gigambalay ni apostol Pablo diha sa Roma 7:15-20 ang problema nga atong nabatonan ingong resulta sa pagkatawo diha sa kasal-anan?
5 Ang mga lalaki ug babaye, nga anak ni Adan ug Eva, nangatawo sa kasal-anan ug pagkadili hingpit. Nagkahulogan kini nga tungod sa napanunod nga sala, misipyat ang tawo sa marka ug daotan sa usa ka sukod. (1 Juan 3:4) Si apostol Pablo naghisgot sa dakong palas-anon nga gihatag sa sala diha sa katawhan, kay iyang nakita nga iyang gihimo ang butang nga dili niya gustong buhaton ug wala buhata ang angay niyang buhaton. (Roma 7:15-20) Ang tanan nga motuyo sa paglapas sa balaod sa Diyos hakog. Sa ubang mga indibiduwal tingali gamayng sukod sa pagkahakog kini, apan alang sa uban kini nahimong bug-os nga paagi sa kinabuhi, ug ang ilang pagkahakog mograbe.
6, 7. Unsang duha ka problema sa kaminyoon nga ang pagkahakog ang hinungdan, nga moagak kanato sa unsang makataronganong mga pangutana?
6 Sa kahikayan sa kaminyoon nga gisugdan sa Diyos, ang pagkahakog kasagaran mao ang gamot sa suliran sa mga magtiayon. Ang babaye nga gusto kanunayng silbihan, sumala sa panultihon, tingali nahimo siyang ingon niana tungod kay pinatuyangan siya sa iyang inahan o amahan, siya hakog gayod. Ang lalaki nga buot magpadayon sa paagi sa kinabuhing ulitawo, nga kanunay maghugoyhugoy uban sa iyang “mga barkada” bisag minyo na, siya hakog gayod. Palandonga ang tanang paagi sa panagbingkil sa bana ug asawa, ug imong makita nga ang pagkahakog mao ang gamot sa daghang suliran.
7 Sa pagpaningkamot sa pagbuntog sa mga suliran nga mahitabo sa kaminyoon, sa unsang paagi masumpo sa usa kining dala sa pagkatawong kinaiya sa pagkahakog? Dunay daghang butang nga mahimo ug kon ipadapat, makatabang sa kaminyoon nga mahimong malig-on. Apan ang matag usa nga kapikas sa kaminyoon kinahanglang andam sa pagtuman sa iyang bahin. Kinahanglang magtinabangay silang duha. Atong susihon ang pila ka butang nga nalang-kit.
Pagkadilihakog Diha sa Kaminyoon
8. Sa unsang paagi usa ka paghinatagay ang kaminyoon?
8 Ang kaminyoon maoy paghinatagay, nga nagkahulogan nga dili ibale-wala sa usa ang iyang kapikas ug mobati nga basta mohatag ang usa nga kapikas ug ang usa modawat maayo ang lakaw sa tanan. Dili kana mobungag panalangin sa matag usa kanila. Pananglitan, kinahanglang tagdon usab ang tagsatagsa nila ka paryente. Kinahanglang dili kini tugotang mahimong kaulangan sa pag-ubanay sa magtiayon, nga tungod niana ang kaugalingong mga ginikanan o ubang mga paryente sa usa sa magtiayon matagad ug unya kadtong sa usa nga kapikas dili matagad. Kinahanglang dili usa ra ang mohimog desisyon kon asang dapita mobakasyon o maglulinghayaw ang pamilya. Ang mahunahunaong pagtagad niining mga butanga makatabang sa kaminyoon nga malampos. Ayaw gayod itugot nga ibale-wala ang usa apan magpakitag pagkadilihakog.—Filipos 2:4.
Ang Edad Ingong Hinungdan
9. Motultol sa unsang makasubong resulta ang dili paghatag ug maayong pagtagad sa kaminyoon?
9 Tungod sa kaylap nga hunahuna sa kadaghanan niining kaliwatana nga kon dili molampos ang kaminyoon kini mahimong taposon sa diborsiyo o pagbulag, gisugdan sa daghang batan-on ang kaminyoon nga may ingon niana nga panghunahuna bahin sa kahikayan sa kaminyoon. Kini mahimo ug moresulta sa panagbulag sa daghang kaminyoon sa mga tin-edyer. Moresulta usab kini sa pagpatunghag daghang pinaangkang mga bata niining kalibotana. Kining mga bataa manubo nga walay kahibalo kon unsay kahulogan sa pagkabaton ug inahan ug amahan nga dulot nga nahigugma ug nagatagad kanila.
10. Sa unsang paagi makatabang ang Galacia 5:22, 23 niadtong naghunahunang magminyo?
10 Pilay edad sa dili pa siya magplano sa pagminyo? Dili maalamon ang paghimog mga lagda niining bahina. Apan ang Kasulatan naghatag ug maayong tambag kon unsa ang pangisip ug espirituwal nga pagkahamtong—ang matang sa pagkahamtong nga gikinahanglan niadtong mosulod sa kinabuhing minyo. Palihog basaha ang Galacia 5:22, 23, diin imong makita nga gilista ang bunga sa espiritu. Susiha pag-ayo ang matag usa ka bunga niini nga kinahanglang ugmaron sa usa diha sa kinabuhi. Kini maoy mga hiyas nga kinahanglang ugmaron sa kinabuhi. Dili human maminyo nga magsugod ang usa ka tawo sa pagpakita niining mga hiyasa apan dugay na una pa diha sa iyang adlaw-adlawng kinabuhi ingong Kristohanon.
11. Unsang pagsusi sa kaugalingon ang mahimong himoon niadtong nagplanong magminyo?
11 Pananglitan, usa ba ikaw ka tawo nga mangayaon sa kinabuhi, malipayon nga nabuhi, nga nag-alagad sa intereses sa Gingharian ni Kristo? Makigdaiton ka ba sa uban, nga nagpasiugdag malinawon relasyon kanila? O palaaway ka ba, daling mosilaob sa kasuko ug madaoton? Mapailobon ka ba, nga makaantos sa kahuyangan sa imong igsoong lalaki ug babaye, o inahan o amahan? Ug mainiton ka bag ulo, o daling masuko kon dili dayon mosunod ang uban sa imong gusto? Nakita ba nimong nagapakita kag kalulot sa uban sa imong pag-atubang kanila, nga malumo ug sa pagbuhat ug maayo kanila? O dalo ka ba, mapahitas-on, walay pagpugong sa kaugalingon, maningka dayon sa uban bisag gamay ra kaayong hinungdan? May tinuod ka bang gugma sa uban, nga matinguhaon sa pagtabang kanila sa imong maarangan, isakripisyo ang imong kaugalingon ug ang imong mga butang sa paghatag kalipay sa uban? O buot ka bang magpakita ang uban ug gugma kanimo, nga sila ang kanunayng mohatag kanimo sa ilang mga butang?
12. Unsay bentaha sa lalaki o babaye nga naumol na ang kinabuhi sa wala pa magminyo?
12 Tukmang isulti nga walay usa kanato ang nakabaton niining mga hiyasa sa hingpit nga paagi. Apan, ang lalaki o babaye nga nahulma sa pila ka tuig sa kinabuhi, ug nakahigayon sa pagpalambo niining espirituwal nga mga hiyas, nahimutang sa maayong kahimtang sa paghimog malamposong kaminyoon—usa ka mas maayong kahimtang kay sa usa ka tawo nga dili magsugod sa pagpaningkamot sa pagsinati niining maong mga bunga sa espiritu pagkahuman sa mga panumpa sa kaminyoon.—Itandi sa 2 Pedro 1:5-8.
13, 14. (a) Unsang higayon ang mahatag sa paglabay sa panahon may kalabotan sa pagpalambo sa espirituwalidad? (b) Unsay mahimo sa mga ginikanan sa pagtabang sa ilang mga anak?
13 Nganong dili nimo susihon sa kamatinud-anon ang imong kaugalingon, ang imong kagustohan ug dili kagustohan? Nakita ba nimo nga ang imong pagpabili sa kinabuhi napalambo sa paglabay sa panahon? Nabatonan pa ba nimo ang samang pagpabili sa nag-edad ka pag 13 kay niadtong nag-edad kag 5, o sama pa ba gihapon ang imong pagpabili sa nagpanuigon kag 20 nga imong nabatonan sa 13 pa? Ang imo bang pagsabot ug pagpabili sa kinabuhi milambo o mikunhod human nga imong naangkon ang dugang kasinatian sa milabay ang panahon? Ikaw ba karon, ingong may edad na, mangita sa samang mga hiyas diha sa mga tawo kay sa bata ka pa? Dili ba tinuod nga ang bugtong “lalaki” sa kinabuhi sa babaye sa panuigong 16 o 17 dugay nang nahikalimtan sa midako siya hangtod nga nahimong hingkod nga dalaga ug mas gipabilhan ang diyosnong mga hiyas ug personalidad sa lalaki? Ang iyang tinamdan sa 22 o 23 anyos hayan gisentro sa espirituwal, sa mental, ug emosyonal nga mga bahin sa lalaki kay sa pisikal nga katahom. Ingon usab niana ang ikasulti sa bayongbayong nga nagkadako sa pagkahimong hingkod nga ulitawo. Ang iyang mga paglaom ug mga tingusbawan may labot sa mahimong asawa mogulang sa magkaedaran na siya. Sa magkaedad na siya, sa mobag-o ang mga sukdanan, ang iyang pangitaon ingong asawa mao kadtong masinabtanon ug buotan, nga may katakos nga mahimong ginang sa panimalay ug inahan, ug sa iyang kasingkasing may halalom nga tinguha sa pagpahimuot ug una sa iyang Maglalalang, si Jehova, ug sa pagbuhat sa iyang kabubut-on.—Proverbio 31:10, 26, 27.
14 Ang punto dinhi mao nga makausab ang panahon sa panghunahuna sa tawo sa mga sukdanan. Busa, ang pagdalidali sa pakigminyo nga bata pa dunay daghang kapeligrohan. Tingali dili makabig ang duha ka batan-on sa paghulat ug panahon sa dili pa mosulod sa kaminyoon. Apan ang mga ginikanan, ilabina sa sayong mga katuigan sa kinabuhi sa ilang mga anak, makadasig kanila sa paghunahuna sa seryosong paagi bahin sa kinabuhi, sa pagkahimong andam sa espirituwal, emosyonal, ug sa hunahuna bahin sa kaminyoon sa dili pa mosulod sa bug-os kinabuhing kasabotan sa usa ka indibiduwal sa kaharuhay ug sa kalisod.
15. Sanglit ang ulahi nga pagminyo dili man mao kanunay ang kasulbaran sa tanang problema, unsang tambag ang gihatag bahin sa tukmang panghunahuna?
15 Dili usab buot ingnon nga ang pagminyo nga may edad na maoy bug-os nga kasulbaran. May motungha gihapong mga problema, ilabina kon ang tinamdan sa pagkahakog gitugotan sa pagdulot ug makabulag sa pagbati sa magtiayon. Ang mental, emosyonal, ug espirituwal nga mga panginahanglan sa matag usa sa bugkos sa kaminyoon kinahanglang tagdon. Gitugotan sa ubang mga Kristohanon ang ilang kaugalingon nga sobrang magpalangkit sa sekular nga trabaho, nga mapasagdan na ang kalihokan sa kongregasyon, lakip sa pagtambong sa mga tigom ug sa pakigbahin sa buluhaton sa pagsangyaw ug sa paghimog tinun-an. Dayon maningkamot sila sa pagkab-ot sa ilang gihunahuna nga nakulang sa ilang kinabuhi pinaagi sa pakigbahin sa daghang kalingawan. Daw ilang gihunahuna nga samtang okupado sila, ang ilang mga suliran masulbad ra sa pagkakaron, ug dayon sa Bag-ong Kahikayan sa mga butang katagan-an na nila ang panginahanglan sa usag usa sa emosyonal, sa mental, ug sa espirituwal nga paagi. Apan dili ingon nianang paagiha molampos ang kinabuhi. Ang tambag ni Pablo mao nga ang lalaki kinahanglang mag-atiman sa iyang asawa sama sa iyang pag-atiman sa iyang kaugalingong lawas. (Efeso 5:28) Nagkahulogan kana sa paghatag ug pagtagad karon sa mga panginahanglan sa iyang kapikas, sama nga nagatagana siya sa adlaw-adlaw sa iyang kaugalingong mga panginahanglan. Mao usab kanay himoon sa babaye.
Timbang nga Pag-atubang sa Minyong Kinabuhi
16-18. (a) Nganong hinungdanon ang timbang nga pag-atubang sa kinabuhi ug sa kaminyoon, ug sa unsang paagi gipasidan-an kita bahin sa atong mga kagustohan ug sa uban pang mga panginahanglan? (b) Nganong maayong palandongon kining mga butanga sa dill pa magminyo?
16 Ang timbang nga pag-atubang sa kinabuhi makatabang sa timbang nga pag-atubang sa kaminyoon. Nahibalo ang timbang nga tawo nga tungod sa napanunod mahakugong kiling siya kinahanglan sa tanang panahon manglimbasog sa pagdaog niining mga kahuyangona. Dali kaayong makalimtan sa hunahuna ang panginahanglan sa uban ug maoy unahon ang personal nga mga kagustohan. Gusto ang gamayng bata sa tanang mga dulaan ug sa kinatibuk-an, kon dili maayong pagkabansay sa ginikanan, dili kini ipahulam sa uban. Sa magkaedad na siya ang iyang pagkahakog, mosangkad sa laing bahin. Busa kasagarang makakita kitag mga tin-edyer ug mga batan-on nga nagtinguha sa pagbuhat sa mga butang sa ilang kaugalingong paagi, ug sa ilang pagpangagpas sa pagtagbaw sa ilang kagustohan, dili sila magtagad sa uban nga masakitan o mag-antos. Sa ulahi sa pagdangat sa katuigan sa pagkatigulang, kining mga tawhana kanunayng magtinguha sa ilang gusto, ug dili magtagad bisag gamay na lang sa mga panginahanglan sa uban.
17 Dili hikawan sa timbang nga tawo ang iyang kaugalingon sa bug-os, apan iyang hikayon ang iyang kaugalingong kinabuhi aron ang uban, usab, matagad. Mangutana siya kon unsa ang iyang mahimo aron makatabang sa uban, sa pagtanyag sa iyang kaugalingon ug sa iyang nabatonan aron makapahimulos ang uban. Dili niya ipugos nga ang iyang paagi maoy tumanon, una, kataposan, ug sa kanunay. Ang basahon sa Proverbio nag-ingon: “Ang kalag nga mahinatagon mahimong matambok, ug kadtong dagayang magabisbis sa uban siya dagaya usab nga pagabisbisan.”—Proverbio 11:25.
18 Ang pagsunod niining dalana sa usa ka tawong dili minyo mapuslanon kaayo kaniya sa ulahing bahin sa kinabuhing minyo. Ang iyang kapikas iyang tagdon kanunay sa tanang desisyon nga himoon. Imbes hunahunaon ang kaminyoon ingong eksperimento o temporaryong kahikayan, lantawon niining mga tawhana ang kaminyoon ingong permanenteng kahikayan sumala sa hunahuna ni Jehova nga Diyos sa iyang giusa ang unang tawhanong pares sa Eden. (Genesis 2:22-24) Sa tanang panahon, maningkamot sila aron mapatunhay ang ilang kaminyoon, magtinabangay ang tagsatagsa, samtang silang duha magkahamtong sa pagpabili sa Diyos ug sa usag usa.
Sa Pagsumariya
19-21. (a) Sa unsang paagi makatino kita nga dili nato isipon ang kaminyoon ingong usa ka eksperimento nga kahikayan? (b) Unsay ibutang sa hunahuna sa tanang mga tawo, batan-on kun tigulang, nga nagtinguha sa tinuod nga kalipay sa kaminyoon?
19 “Ang giusa sa Diyos dili bulagon sa tawo.” Oo, kadtong tambag ni Jesus puno sa kahulogan alang sa tinuod nga Kristohanon. Dili eksperimentong kahikayan ang kaminyoon nga mahimong iwakli kon makita sa usa nga kini malisod. Kinahanglang atong daogon kanunay ang dili-hingpit nga unod aron mapitol ang tawhanong hilig sa pagkahakog ug busa makadawat sa pag-uyon sa Diyos. (Itandi sa Roma 7:21-25.) Aron molampos ang kasabotan sa kaminyoon, kinahanglang makakat-on ang matag usa nga kapikas nga maghinatagay, magtagana ug tagan-an, ug dili ibale-wala ang usag usa.—Efeso 5:21-23, 28, 33.
20 Ug samtang walay gitakdang edad ang ipugos ingong balaod alang sa usa ka tawo nga buot magminyo, gawas sa gitakda sa gobyerno ingong legal nga edad, ibutang sa hunahuna sa matag usa ang panginahanglan sa pagpauswag sa espirituwalidad sumala sa Galacia 5:22, 23, aron mahimong kuwalipikadong kapikas sa kaminyoon. Tinuod nga makausab ang panahon sa panghunahuna sa tawo. Busa, kinahanglang walay magdalidali sa pakigminyo. Una, pasagdi nga palamboon sa matag usa ang Kristohanong personalidad aron maandam siya sa bugkos sa kaminyoon. Ug ayaw kalimot nga dili gayod angay bulagon ang giusa sa Diyos.—Mateo 19:4-6.
21 Pinaagi sa paghimog timbang nga pag-atubang sa kinabuhi ug dayon sa kaminyoon, makaplagan sa usa ang tinuod nga kalipay sa kahikayan sa kaminyoon nga gihikay ni Jehova nga Diyos mismo alang sa lalaki ug babaye, sumala sa gipakita sa unang kaminyoon sa Eden. (Proverbio 5:18) Apan unsa pa ang dugang buhaton sa matag usa diha sa kinabuhi sa pagpamatuod nga andam siya sa pagdawat sa papel sa pagkabana ug asawa? Basaha, palihog ang mosunod nga artikulo bahin sa personalidad sa Kristohanong lalaki ug babaye.
Agig repaso, unsaon nimo sa pagtubag sa mosunod?
□ Unsang panghunahuna bahin sa kaminyoon ang likayan?
□ Sa unsang paagi mabuntog sa magtiayon ang kinaiyanhong hilig sa pagkasala?
□ Nganong dili angay magdalidali sa pagminyo ang batan-ong mga Kristohanon?
□ Unsang timbang nga pag-atubang sa kinabuhing minyo ang gitambag?