Ang Tanang Tagna Gikan ba sa Diyos?

“ANG Diyos . . . kinahanglang isipong dako kaayo ug unibersohanon kaayo nga dili niya ilimite ang Iyang kaugalingon sa usa ra ka relihiyon, usa ka dalan o, kon bahin niana, sa usa ra ka katawhan.” Kana ang gisulat sa usa ka pilosopo diha sa The Guardian, usa ka Nigerianong mantalaan. Siya nagpatuo nga ang Aprikanhong tradisyonal nga mga relihiyon gipadayag sa Diyos alang sa Aprikanhong kahimtang ug nagsugyot nga ang ubang dagkong relihiyon naisip aron mohaom sa lokal nga mga kahimtang.

Gisabot sa mga nagtuo sa tradisyon nga ang Kristiyanidad usa ka Uropanhong relihiyon ug ang tradisyonal nga mga mananagna mao ang tinuod nga mga tinugyanan sa tagna. Ang usa ka sulat ngadto sa Nigerianong Daily Times miingon: “Ang Diyos nga Labing Gamhanan nagapadayag sa iyang kaugalingon sa nagkalainlaing panahon ngadto sa nagkalainlaing mga katawhan . . . Ang mga tawong makinaadmanon sa kalibotan mobagulbol nga ang Supremong Usa sa pagkakaron nagapadayag sa Iyang kaugalingon sa Aprika.” Ang pipila nagalaom gani alang sa usa ka Aprikanhong propeta, nga susama kang Jesus ug, ang pipila nagaingon, si Muhammad.

Kining mga pagtuoha mopatungha sa mga pangutana sama niini: Ang tanang tagna gikan ba sa Diyos? Iya bang gipadayag ang nagkalainlaing relihiyosong pagtuo nga nagabahin sa kalibotan? Siya ba may nagkalainlaing relihiyosong mga kinahanglanon alang sa nagkalainlaing rasa? O may matuod ba ug bakak nga mga propeta, ug matuod ug bakak nga mga relihiyon? Unsa ba gayod ang matuod nga tagna, ug unsa ang katuyoan niana?

Unsa ang Tagna?

Ang Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary nagabatbat sa tagna ingong “ang inspiradong deklarasyon sa balaang kabubut-on ug katuyoan 2 : usa ka inspiradong pahayag sa usa ka propeta 3 :  usa ka panagna sa butang umaabot.” Kini nagapaila nga mahimong may nagkalainlaing tinubdan sa mga tagna.

Sa pagpanalipod sa tradisyonal nga mga relihiyon, ang usa ka propesor sa unibersidad sa relihiyosong mga pagtuon, si E. Bolaji Idowu, namulong mahitungod sa “daghag-kiliran nga pagtuo sa Diyos sa Aprika.” Ang iyang basahong African Traditional Religion nagsaysay nga kini “kasagarang nagakuha sa mga butang gipasiugda ug sa dagway niini gikan sa sosyolohikanhong gambalay ug kahimtang.” Pananglitan, siya miingon nga “samtang sa kinadak-ang bahin sa Aprika, ang Diyos giisip sa maskulinong mga termino, adunay mga dapit [ilabina sa matriarkal nga mga komunidad] diin siya giisip nga babaye o peminino.” Ang mao bang gipahaom sa dapit ug nagkasumpakiayng mga pagtuo gidasig sa Diyos? Si Propesor Idowu nag-ila nga “walay makapugong . . . sa bisan unsang . . . rasa sa Aprika sa pag-ugmad sa kaugalingon niining pagtuo sa Diyos.” Kini nagapasabot nga ang maong relihiyosong mga pagtuo naggikan sa tawhanong mga ideya ug pinaniiran inay kay gikan sa balaang pagpadayag.​—Itandi ang Roma 1:19-23.

Ang tradisyonal nga mga mananagna ug mga orakulo dili mopadayag sa personalidad sa matuod nga Diyos o sa iyang kabubut-on ug katuyoan. Sila maykalabotan sa mga gidili ug mga rituwal nga gipangayo sa nagkadaiyang lokal nga “mga diyos.” Ang ilang mga panagna gipasukad sa tinagong kahibalo ug pagtagna. Busa, ang maong mga tagna dili inspiradong mga pahayag sa balaang kabubut-on. Ang Diyos nga Labing Gamhanan, kinsa nagadasig sa matuod nga tagna, dili mao ang ilang tinubdan.​—2 Pedro 1:20, 21; Deuteronomio 13:1-5; 18:20-22.

Nan, unsa ang tinubdan sa maong mga panagna? Basaha palihog ang sunod nga artikulo alang sa tubag niining pangutanaha ug sa uban nga gipatungha sa sinugdan sa maong panaghisgot.