Aliens—Mga Langyaw sa Unsang Paagi Makatabang Ka Kanila?

ANG manunulat nga si Günter Wallraff nagtakoban nga Turkong obrero ug mitrabaho sa usa ka Alemang buhatan ug asiro. Sa gibutyag niya ang iyang mga kaplag mahitungod sa tratasyon sa langyaw, o bisita, nga mga obrero, ang publiko nakurat ug nasuko. Iyang gipamatud-an ang sunodsunod nga kaso sa dayag nga pagpihig ug nagapaubos nga pagbatok sa langyawng mga obrero. Usa ka higayon, iyang nasaksihan nga ang Turkong mga obrero gisugo sa pagtrabaho sa usa ka peligrong lugar bisan pa sa emerhensiyang mga pagpito ug pangidlap sa pulang mga suga. Sa dihang ang usa ka tawo nahadlok ug buot mobiya sa lugar, gibaharan siya nga palagpoton sa iyang trabaho.

Ang mga kasinatian ni Wallraff sa tin-aw nagyagyag sa kahimtang sa mga imigrante. Samtang mas nakaamgo ang mabinationg mga lungsoranon sa mga problema nga giatubang sa mga langyaw, daghan ang mahibulong kon unsay mahimo sa pagtabang sa imigrante ug sa iyang pamilya.

Dawata Kami Kon Unsa Kami

Likayi ang pagpihig. Walay butang mas dali nga momugna ug usa ka paril sa katahap ug kadili-matinugoton tali sa lumad nga lungsoranon ug sa langyaw kay sa lampornas nga pagpihig. “[Ang kultura] motuis sa atong kaisipan kon sa unsang paagi ang ubang mga tawo nagabuhat sa mga butang, ilabina sa dihang ang ilang mga paagi maoy lahi . . . sa atong dinawat nga kalagdaan,” matud sa magsusulat si Ben Levitas diha sa iyang librong Tribal Life Today. Siya miingon nga ang maong mga kalainan “sagad motultol kanato sa pagkahinawayon sa linihokan sa uban.” Si Helen, usa ka Koreanang imigrante sa Canada, sa tin-aw nahinumdom sa adlaw nga ang iyang magtutudlo sukong misinggit kaniya tungod kay napakyas siya sa pagbuhat sa usa ka buluhaton sa klase. “Siya wala makaamgo nga wala ako makasabot kaniya,” matud ni Helen, kinsa nahimangod kaayo niadtong panahona.

Ang sayop nga mga pagsabot ug daang mga hunahuna mahitungod sa ubang mga nasyonalidad sagad gibase sa tumotumong estorya inay sa kamatuoran. Ang mga awtor nga si Mildred Sikkema ug Agnes Niyekawa-Howard diha sa ilang librong Cross-Cultural Learning & Self-Growth, miasoy mahitungod sa usa ka Amerikanong propesor nga nagtigi sa bag-o niyang langyawng mga estudyante pinaagi sa pagsugilon kanilag usa ka komedya. Unya iyang tan-awon ang ilang reaksiyon. Kon dili sila mangatawa, ang mga estudyante ipadala dayon sa mga klase sa Ingles. “[Ang propesor] wala makaamgo,” matud sa mga awtor, “nga ang pagsabot sa usa ka Amerikanhong komedya nagkinahanglan sa pagkasinati sa Amerikanhong kultura ingon man sa pinulongan . . . Ang butang nga tingali isipong kataw-anan sa katawhan sa usa ka kultura tingali isipon sa [uban] nga ngil-ad.” Ang maong maayog-tuyo nga linihokan sa bahin sa mga lumad nagpadayag ug kakulang sa salabotan sa pagpakiglabot sa mga langyaw.

Kon dawaton nimo ang langyaw sumala sa iyang pagkamao, nga walay pagpihig, ikaw pasalamatan niya tungod niana. Ang maong buhat nahiuyon sa usa ka nagagiyang prinsipyo nga gipahayag ni Jesus: “Higugmaon mo . . . ang imong silingan sama sa imong kaugalingon.” (Lucas 10:27) Si Yasushi Higashisawa, usa ka abogado sa Tokyo, Hapon, kinsa kanunay nga nakiglabot sa mga langyaw, misugyot nga “ang suod nga pakigkontak sa katawhan sa ubang mga kultura mao ang labing maayong solusyon sa pagpihig.” Kining matanga sa kontak makapaarang sa imigrante nga katabangan sa daghan pang ubang paagi.

Praktikal nga Tabang

Adunay daghan nga buot hisayran sa langyaw mahitungod sa iyang bag-ong nasod​—kon unsaon pagkaplag ug balay, pagkat-on sa pinulongan, pagpasulod sa mga bata sa eskuylahan, pagpahimulos sa mga serbisyo sa gobyerno maylabot sa panglawas, edukasyon, ug balay. Mapahigawas mo siya sa dako dikinahanglang kasamok ug kahago pinaagi sa pagpakig-ambit kaniya sa imong nasayran.

Pananglitan, ikaw ba makatabang sa langyaw sa pagkaplag ug mga ahensiya o mga organisasyon nga mobulig niya sa pagpaayon sa pinulongan ug kultura? O ikaw ba makakuyog sa usa ka babayeng imigrante sa iyang unang pila ka pagpamalit aron sa pagtabang niya sa pag-ila sa mga pagkaon ug mga butang kinahanglanon sa panimalay? Komosta man ang paghatag ug tambag sa imigranteng pamilya nga moagi sa sagad makuting mga pormalidad mahitungod sa ilang legal nga kahimtang, pagpangitag trabaho, pagpel-ap sa mga porma sa buluhisan, ug susama?​—Tan-awa ang potnot sa kahon.

Usa nga Kasandigan

Makatabang sa tanang panahon ang pagsukna sa imong kaugalingon: ‘Kon ako ang anaa sa laing nasod, unsa ang gusto kong tratasyon?’ “Ang tanang butang . . . nga buot mong buhaton sa mga tawo kanimo, buhata usab kanila,” matud ni Jesus diha sa bantog nga Bulawanong Lagda. (Mateo 7:12) Ang pagbaton ug higala nga kasandigan latas sa masulayong kasinatian sa pagpaayon ug pagpahiangay maoy tabang nga pasalamatan sa daghang langyaw. Ang maong kamaabiabihon sa bahin sa lokal nga mga molupyo magdalag mga kaayohan sa duha. Ang laing prinsipyo sa Bibliya nagaingon: “Adunay labaw nga kalipay sa paghatag kay sa pagdawat.”​—Buhat 20:35.

Kon ikaw usa sa mga Saksi ni Jehova, ang labing maayong gasa nga imong ikahatag sa usa ka langyaw mao ang kalaoman sa nahiusang pag-igsoonay. Ikaw halos sa tino makakaplag ug makapalig-ong basahon nga ikapaambit kaniya diha sa iyang lumad nga pinulongan.

Hinuon, ang responsabilidad sa malamposong paglalin nahiluna ilabina diha sa langyaw. Apan uban sa diyutay abanteng hunahuna, dako ang imong mahimo sa pagpabati kaniyang relaks, sa ingon maghimo sa kasinatian sa paglalin nga dili kaayo makapaguol, ngani makapatagbaw pa.

[Blurb sa panid 11]

“Kita nagtuo nga ang katawhan sa laing kultura . . . motan-aw, mobati, ug maghunahuna sama kanato. . . . Ang dakong dipagsinabtanay gipahinabo sa pagtuo nga ang atong kaugalingong mga reaksiyon maoy unibersal.”​—Cross-Cultural Learning & Self-Growth

[Blurb sa panid 12]

Matud sa usa ka estudyante human makagugol ug panahon sa isla sa Guam: ‘Ako nahimong mas matinugoton sa bag-o o laing mga paagi sa pagbuhat sa mga butang.’​—Cross-Cultural Learning & Self-Growth

[Kahon sa panid 12]

Makatabang ka sa langyaw sa . . .

▶ pagpahiluna sa pagpuyo pinaagi sa pagkahimong maabiabihong silingan

▶ pagpakiglabot sa opisyales samtang nagapalegal sa iyang presensiyaa

▶ pagpel-ap sa mga porma sa buluhisan*

▶ pagkontak sa mga organisasyon nga nagatudlog lokal nga kultura ug pinulongan

▶ pagbatog mga puy-anan

▶ pagpahimulos sa medikal ug sosyal nga mga serbisyo

▶ pagpasulod sa kabataan sa eskuylahan

▶ pagpamalit sa gikinahanglang mga butang sa hustong mga prisyo

▶ pagpangitag trabaho

[Footnotes]