Ang mga Hagit ug mga Panalangin sa Pagmatutog Pito ka Anak nga Lalaki

Sumala sa giasoy ni Bert ug Margaret Dickman

Natawo ako sa 1927, sa Omaha, Nebraska, T.B.A., ug nagdako sa South Dakota. Makahinumdom ako sa akong pagkabata panahon sa malisod nga mga tuig sa Dakong Depresyon (1929-42). Si Mama naghimo kaniadto sa gitawag niyang makalunos nga sabaw. Butangan niya ug diyutayng tambok ang kalaha ug dugangan ug ubay-ubayng tubig, ug dayon among ituslob ang among tinapay diha niana. Malisod ang mga kahimtang alang sa daghang pamilya niadtong panahona.

DILI relihiyoso ang mga membro sa akong pamilya—nakita nila ang hilabihang pagkasalingkapaw diha sa lokal nga Protestanteng mga relihiyon. Alang kanako, ang akong panghunahuna naumol sa duha ka tuig diha sa kasundalohan panahon sa Gubat sa Kalibotan II. Kadto ang panahon dihang akong naugmad ang hilig sa pag-inom ug makahubog nga ilimnon ug pagsugal.

Samtang nagbakasyon gikan sa kasundalohan, miadto ako sa lokal nga bayle ug nahimamat si Margaret Schlaht, usa ka babaye nga may Aleman-Ukrainianong kagikan. Nagkahigugmaay kami, ug human sa tulo ka bulan nga panagtratohay, nagminyo kami, sa 1946. Sulod sa walo ka tuig nakabaton kami ug pito ka anak nga lalaki, ug among nahibaloan pinaagi sa malisod nga kasinatian ang hagit sa pagkahimong mga ginikanan.

Sa 1951, naaksidente ako nga grabe sa gabsanan ug halos naputol ang akong ubos nga walang bukton. Sulod sa duha ka tuig kinahanglan akong magpabilin sa ospital alang sa mga pagsumpay sa panit ug bukog. Sa kasamtangan, si Margaret mipuli sa responsabilidad sa pag-atiman sa lima ka batang lalaki. Sa tabang sa mga higala ug mga silingan, nakalabang siya niadtong malisod nga yugto. Samtang anaa sa ospital, daghan akog panahon sa paghunahuna bahin sa katuyoan sa kinabuhi. Misulay ako sa pagbasa sa Bibliya apan wala kaayoy nasabtan niini.

Wala madugay human ako mogawas sa ospital, mibalhin kami sa Opportunity, usa ka lungsod sa Washington State, ug misulod ako sa pagpanukod nga trabaho uban sa akong bayaw nga lalaki. Karon akong tugotan si Margaret nga mosaysay sa iyang estorya.

Puliki Kaayo Ako!

Gipadako ako diha sa umahan diin kami nagtanom ug lugas, nagbuhig gamayng panon sa gatasan nga mga hayop, ug naggamag linatang mga prutas ug utanon. Ako may maayo kaayong pagkaestablisar nga batasan sa trabaho nga nagbansay kanako alang sa umaabot nga mga hagit sa kinabuhi, nga nagakadaghan. Mas nakalahutay kami sa Depresyon kay sa kadaghanan, sanglit kami sa labing menos kanunayng may pagkaon.

Walay panahon sa relihiyon ang akong mga ginikanan, bisan pag ako nagtambongan panalagsa sa Sunday school. Dayon, si Bert ug ako nagminyo sa edad nga 19. Wala kami moadto sa simbahan—diha lamang kamiy usa ka yanong seremonya sa atubangang lawak sa balay sa akong mga ginikanan, uban sa usa ka ministro sa Kongregasyonal nga nagkasal. Sa dagan sa pipila ka tuig, gipakatawo ko ang pito ka batang lalaki—sila si Richard, Dan, Doug, Gary, Michael, Ken ug, sa kataposan, si Scott, sa 1954. Malisod ang pagkontrolar kanila!

Human kami mobalhin sa Opportunity, usa ka babaye ang miduaw sa balay aron hisgotan ang mahitungod sa Bibliya. Gipangutana ko siya kon nagtuo ba siya sa impiyernong-kalayo, usa ka doktrinang nakapahadlok gayod kanako. Sa akong kahupayan, gipatin-aw niya nga ang impiyernong- kalayo dili pagtulon-an sa Bibliya ug nga bisan gani kanang pagtulon-an sa pagkadili-mamatay sa kalag wala sa Bibliya! Nagkinabuhi ako sa kahadlok ug kalisang nga mamatay ug dili ikapahiuyon ang impiyernong-kalayo uban sa Diyos sa gugma. Determinado ako nga dili ko gayod itudlo ang kabakakang sama niana ngadto sa akong mga anak.

Sa 1955, misugod ako sa pagtuon sa Bibliya uban sa tabang sa librong “Pasagdi ang Diyos Maminatud-on.”a Ingong lagmit dahomon, mao kana ang panahon sa dihang ang magwawaling Pentekostal kalit lang nga nagpakitag interes kanako ug buot akong luwason gikan sa mga Saksi ni Jehova! Dakong sayop ang iyang gihimo—misugod siya sa pagwali ug impiyernong-kalayo kanako! Gipadala pa gani niya ang tulo ka babaye nga membro sa iyang kongregasyon aron sa pagsulay sa pagpaluya kanako sa pagtuon uban sa mga Saksi.

Sa kasamtangan, si Bert naminaw sa akong pagtuon sa Bibliya gikan sa atubangang lawak. Sa ulahi, misugod siya sa pagbasa ug New World Translation of the Christian Greek Scriptures, ug misugod sa pagkahimong mas tin-aw ang mga butang kaniya. Nagtrabaho siya nga ang relibo matapos sa tungang-gabii. Siyempre, natulog na ako sa dihang moabot siya sa balay. Usa ka gabii niana mikawat ako pagkanaog sa hagdan ug nakaplagan siyang nagbasa sa akong mga libro sa tago! Nagkinto ako pagbalik sa higdaanan, nga nahimuot nga siya nagsusi sa mga butang sa iyang kaugalingon. Ngadtongadto, mituon usab siya sa Bibliya, ug sa 1956 kami nahimong bawtismadong mga Saksi.

Kay nakabaton ug pito ka anak nga lalaki sa walo ka tuig, nakaplagan ko nga ang pag-atiman sa tanang adlaw-adlawng buluhaton sa pagpakaon ug pagbesti kanila ug pagpaningkamot nga mahuptang hinlo ug hapsay ang balay maoy usa ka hagit. Nakat-onan sa mga bata ang pagbuhat sa ilang bahin sa mga buluhaton sa balay. Sagad akong moingon nga wala akoy awtomatikong makina nga tighugas ug plato—aduna akoy pito ka batang lalaki! Ang matag usa may mga turno niining kinahanglanong rutina. Siyempre, dakog tabang si Bert. Gimentinar niya ang mapinadayonong disiplina ug mga lagda sa balay apan gihuptan usab nga bukas ang mga linya sa komunikasyon. Gitahod sa mga bata ang ilang amahan apan wala mahadlok kaniya. Wala gayod magpasagad si Bert sa iyang responsabilidad sa pagtudlo sa among mga anak mahitungod sa ilang gikahinangpang mahinumdoman nga gitawag niya ug “mga langgam ug mga putyukan” (pagpatin-aw bahin sa sekso).

Si Richard, ang among kinamagulangang anak, mialagad ingong boluntaryo sa hedkuwarter sa Watch Tower Society sa Brooklyn, New York, sa 1966. Usa gayod ka pagsulay alang kanako nga makita ang unang anak nga mobiya sa pamilya. Kanang bakanteng lingkoranan sa lamesa nakapasubo kanako matag adlaw. Apan nalipay ako nga siya nakabaton ug maayong kasinatian ug pagbansay.

Pasagdan ko si Bert nga mopadayon sa estorya.

Pagmatuto sa Among mga Bata Pinaagi sa mga Prinsipyo sa Bibliya

Si Margaret ug ako gibawtismohan sa kombensiyon sa Spokane, Washington. Nianang tungora among nabatonan ang hagit sa pagmatuto sa among mga bata sumala sa mga prinsipyo sa Bibliya—nga tingali imong tawgon nga kinaraang paagi. Dili ako motugot sa bisan unsang bakak o bisan unsang dobleng sukdanan, ug ang mga bata nahibalo niana. Gitudloan namo sila nga si Jehova takos sa kinamaayohan.

Hinunoa, nahibalo sila nga sila makapahayag kanako sa ilang mga sekreto tungod kay kami adunay suod nga relasyon ug daghan kaayong butang nga duyog namong gibuhat. Ingong pamilya, malingaw kami nga moadto sa baybayon, magpiknik sa kabukiran, ug magdulag sopbol. May mga hayop kami ug usa ka tanaman, ug miabag ang mga bata kon unsay pagabuhaton. Busa nakakat-on sila sa pagtrabaho ug sa pagdula. Gipaningkamotan namo nga mahuptang timbang ang among mga kalihokan.

Usa ka Teokratikanhong Paglakbay

Sa espirituwal nga bahin, kaming tanan duyog nga mitambong sa Kristohanong mga tigom sa Kingdom Hall, ug may regular kami nga pagtuon sa Bibliya sa pamilya. Sa 1957 mitambong kami sa usa ka kombensiyon sa mga Saksi ni Jehova sa Seattle, Washington. Panahon sa programa gihimo ang pagdapit sa mga pamilya sa pagbalhin sa pag-alagad diin dihay mas dakong panginahanglan sa mga Saksi sa pagwali sa maayong balita sa Gingharian sa Diyos. Gihunahuna sa among pamilya nga maayo kini nga ideya, ug gisugdan namo ang pagplano sa among pagbalhin. Una miadto kami sa Missouri sa 1958 ug dayon sa Mississippi sa 1959.

Sa 1958 misugod kami sa among unang dakong teokratikanhong paglakbay. Naghimo akog treyler nga kapuy-an, nga among giguyod pinaagi sa usa ka 1947 karaang tuloy-lingkoranan, unom-ug-silindrong DeSoto. Nianang tuiga kaming siyam mibiyahe ngadto sa New York niana nga sakyanan aron sa pagtambong sa usa ka internasyonal nga kombensiyon. Migugol kami ug daghang semana diha sa dalan, nga nagkampo sa among giagian gikan sa Spokane, sa West Coast, paingon sa New York—may gilay-on nga kapin sa 4,200 kilometros! Ang mga bata mahinangpong mahinumdom nianang biyahea ingong de-kalidad nga panahon ug alegre kaayo.

Pagkakat-on ug Disiplina Gikan sa Keyk

Nianang kombensiyona nabatonan namo ang mga kopya sa librong Gikan sa Paraisong Nawala Ngadto sa Paraisong Nabatonan Pag-usab.b Kanang libroha duyog sa Bibliya nahimong pasukaranang basahon alang sa among senemanang pagtuon sa Bibliya sa pamilya. Ang tanang bata nakakat-on sa pagbasa sa sayong pangedaron. Human sa klase si Marge mogugol ug pipila ka panahon uban sa mga bata, nga maminaw kanila nga nagbasa sa Bibliya. Wala namo tugoti ang TV nga modominar sa ilang mga hunahuna.

Kami may disiplina ug pagtahod diha sa pamilya. Sa usa ka okasyon si Margaret naghimog usa ka dakong keyk—usa sa iyang mga kahanas. Ang pagkaon nianang adlawa naglakip sa mga karot. Gidasig namo kanunay ang mga bata nga labing menos tilawan ang ilang mga utanon. Si Doug wala ganahi sa mga karot. Giingnan siya nga gawas kon kan-on niya ang mga karot, dili siya mokuhag keyk. Sa gihapon wala niya hutda ang iyang pagkaon. Si Margaret miingon, “Kon dili nimo kan-on kanang mga karot, kan-on sa iro ang imong keyk.” Sa akong hunahuna si Doug wala gayod motuo kaniya hangtod nga nakita niya si Blackie nga milamon sa iyang lamiang keyk! Nakakat-on siya ug pagtulon-an gikan niana nga kasinatian, ug mao man usab ang ubang mga bata. Ingong mga ginikanan, among gituman kon unsay among gisulti.

Makalingaw ang Kinabuhi

Si Margaret ug ako gigiyahan sa mga pulong ni Jesus nga makaplagan sa Mateo 6:33: “Nan, padayong pangitaa nga una ang gingharian ug ang iyang pagkamatarong, ug kining tanang ubang mga butang idugang kaninyo.” Ingong pamilya, gipaningkamotan namo ang pag-una sa mga intereses sa Gingharian. Nalingaw kaming tanan nga mogawas sa pagsangyaw nga magkauban, ug ang mga bata magpulihay sa pagsangyaw sa balay ug balay uban kanako. Ang matag usa adunay iyang kaugalingong bag sa libro, Bibliya, ug literatura sa Bibliya. Gidayeg namo sila sa bisan unsang pag-uswag nga ilang nahimo. Kasagaran halogon sila pag-ayo ni Margaret. Sa pagkatinuod, regular namong gipakita kanila ang pagmahal. Naggahin kami kanunay ug panahon alang sa mga bata—makalingaw ang kinabuhi!

Samtang nagdako ang mga bata, nakabaton sila sa mga responsabilidad sama sa paghapit sa mga tawo aron dad-on sila sa mga tigom, pag-abli sa Kingdom Hall, ug pagtabang diha sa ubang mga buluhaton. Nakat-onan nila ang pagpabili sa Kingdom Hall ingong ilang dapit sa pagsimba ug nalipay sa pagmentinar niini.

Gidasig namo sila sa pagkomento diha sa Kristohanong mga tigom. Gihatag nila ang ilang mubong mga pakigpulong sa estudyante sa Tunghaan sa Teokratikanhong Ministeryo, diin sila inanayng nakakat-on aron mahimong mga mamumulong. Si Michael, ang among ikalimang anak, kanunayng dili moangay sa publikong pakigpulong ug nalisdan diha sa plataporma. Sa tungatunga sa iyang pakigpulong, mosugod sa pagtulo ang iyang luha sa kapakyasan, sanglit wala siya makatapos. Ngadtongadto, nabuntog niya kana, ug karon, ingong minyong lalaki, nagaalagad siya ingong usa ka nagapanawng magtatan-aw, nga nagaduaw sa lainlaing mga kongregasyon ug nagapakigpulong sa makadaghan sa usa ka semana. Pagkadakong kausaban!

Kon Giunsa Paglantaw sa mga Bata ang Disiplina

Gikontak sa Pagmata! si Michael aron kuhaon ang iyang mga hunahuna sa pagkahimong gimatuto sa kinaraang paagi. “Gilantaw namo si Papa ingong usa ka mabinationg tigdisiplina. Nahinumdom ako nga ingong usa ka tin-edyer, nagtrabaho ako sa usa ka estasyon sa radyo. Gusto ko ug sakyanan aron nga makapakig-ambit usab ako diha sa bug-os-panahong payunir nga ministeryo. Mitanyag kanako ang manedyer sa estasyon sa iyang duhay-pultahan nga Ford Mustang nga may atop nga matikyoptikyop, usa ka iglulumba nga sakyanan nga popular sa mga batan-on. Gitinguha ko gayod nga maako ang sakyanan, bisan pag nahibalo ako nga dili kaayo kana praktikal nga sakyanan sa pagpasakay ug mga tawo uban nako diha sa ministeryo. Miduol ako kang Papa nga may diyutayng kahadlok. Sa dihang gisulti ko kaniya ang bahin sa tanyag, siya miingon, ‘Estoryahan nato kini.’ Nahibalo ako kon unsay gipasabot niana! Nangatarongan siya kanako ug nagpakita kanako sa mga bentaha sa usa ka mas praktikal nga sakyanan. Busa mipalit ako ug upat-ug-pultahang sedan, ug human makapadagan niana ug kapin sa 160,000 kilometros diha sa akong asaynment sa pagsangyaw, igo na lamang ako sa pag-ingong, ‘Si Papa husto na usab.’

“Ang pagbalhinbalhin sa dihang kami mga batan-on pa—gikan sa Washington ngadto sa Missouri ug dayon sa Mississippi—maoy usa ka makapahinam nga kasinatian. Nalingaw kami niana. Bisan pag kaming siyam nagpuyo sulod sa usa ka tuig diha sa 2.5-metros por 11-metros nga treyler, kadtong tanan makalingaw kaayo ug nagtudlo kanamo nga mahimong organisado ug magkasinabtanay sa usag usa, bisan sa hagip-ot nga puy-anan. Siyempre, kami nakiling sa pagsigeg dula sa gawas.

“Usa ka butang nga akong nahinumdoman ug gihandom mao ang paagi nga gidumala ni Papa ang pagkonsiderar sa inadlawng teksto uban kanamo. Sa 1966 mitungha siya sa eskuylahan alang sa mga ansiyano sa Kingdom Farm, sa South Lansing, New York, ug nakita niya nga ang pamilyang Bethel naghimog panukiduki aron sa pagkomento bahin sa teksto matag adlaw. Iyang gigamit ang samang sistema ngadto sa rutina sa among pamilya. Ang matag usa kanamong pito ka bata giasayn ug usa ka buntag aron mokomento kon unsay among nadukiduki. Bisan pag usahay kami mireklamo, kini nagtudlo kanamo kon unsaon pagpanukiduki ug pagkomento. Ang mga batasang sama niana magpabilin sa tibuok kinabuhi.

“Nakadayeg ako sa mga sakripisyo nga gihimo ni Mama ug Papa alang kanamo. Sa dihang ang akong duha ka magulang nga si Richard ug Dan makahimo na unta sa pagpangitag salapi alang sa pamilya, ang among mga ginikanan nagdasig kanila sa pag-adto sa Brooklyn, New York, sa pag-alagad ingong mga boluntaryo sa tibuok-kalibotang hedkuwarter sa Watch Tower Society. Nagtigom usab ug salapi ang among mga ginikanan aron nga kaming upat makaadto sa New York aron makita namo ang hedkuwarter. Nakaapektar kadto ug dako kanako. Nakadugang kadto sa among apresasyon sa organisasyon ni Jehova.

“Karon ibalik nako ang estorya kang Papa.”

Dihay Among mga Kapakyasan

Sama sa ubang mga pamilya, may mga problema kami ug mga kapakyasan. Sa dihang ang mga bata midangat sa edad sa pagpangulitawo, kinahanglan ko silang tambagan bahin sa pagdalidali sa pagpakigminyo sa unang babaye nga ilang naibgan. Giseguro usab namo nga sila may tsaperon. Buot namo nga sila makabaton ug kasinatian sa kinabuhi sa dili pa mopili ug tibuok-kinabuhing kapikas. Usahay dihay mga luha ug bisan gani temporaryong mga kaguol, apan ngadtongadto, ilang naamgohan ang kaalam sa tambag sa Bibliya—ilabina ang pagminyo “diha sa Ginoo.” Gidayeg namo sila sa ilang kaalam.—1 Corinto 7:39.

Si Scott, ang among ikapitong anak, nakapahilak kanamo. Siya nagpadaog sa daotang pakig-uban diha sa iyang trabahoan. Sa kataposan, gipalagpot siya sa kongregasyon. Grabe ang kahigawad namong tanan, apan among gitahod ang hudisyal nga desisyon sa mga ansiyano. Kinahanglang makat-onan ni Scott pinaagi sa malisod nga kasinatian nga ang pag-alagad kang Jehova mao ang kinamaayohang paagi sa kinabuhi.

Wala gayod kami mawad-ig paglaom nga makabalik siya sa kongregasyon. Ikalipay, human sa lima ka tuig napasig-uli siya sa kongregasyon. Sa paglantaw sa nangagi, siya nag-ingon, “Ang usa ka butang nga mitabang kanako samtang ako napalagpot mao nga bisan tuod limitado kaayo ang pakig-uban sa pamilya, ako nahibalo kanunay nga ang akong pamilya nahigugma kanako.” Si Scott padayon nga miuswag ug nag-alagad ingong usa ka ansiyano sa milabayng walo ka tuig.

Ang laing kaalaotan mao nga usa sa among mga apo nga lalaki nga kapin na sa 20 anyos gipalagpot sa 1998. Apan kami adunay kahupayan nga ang disiplina gikan kang Jehova mahimong mosangpot sa positibong mga kausaban.

Usa ka Dakong Kausaban sa Among Kinabuhi

Sa kataposan, sa 1978, ang tanang bata mibiya sa balay. Sa dagan sa katuigan, nakabaton akog kasinatian sa heating, bentilasyon, ug mga sistema sa air-condition. Sa 1980, si Margaret ug ako nakadawat ug usa ka makapahinganghang imbitasyon sa pag-alagad sa hedkuwarter sa Brooklyn sa Watch Tower Society sulod sa siyam ka bulan. Napulog-walo ka tuig sa ulahi, kami ania pa dinhi!

Kami dagayang gipanalanginan. Dili kanunayng sayon ang pagmatuto sa among mga anak sa kinaraang paagi, sumala sa mga prinsipyo sa Bibliya, apan naghatag kinig kaayohan sa among kahimtang. Ang among presenteng kahimtang sa pamilya mao nga lima sa among mga anak nag-alagad ingong mga ansiyano sa kongregasyon, ug ang usa maoy usa ka nagapanawng magtatan-aw. Aduna kamiy 20 ka apo ug 4 ka apo-sa-tuhod—ug kadaghanan anaa sa kamatuoran ug matinumanon sa Diyos.

Among nakita ang pagkamatinud-anon sa mga pulong sa salmista: “Tan-awa! Ang mga anak maoy panulondon gikan kang Jehova; ang bunga sa tiyan maoy ganti. Sama sa mga udyong nga anaa sa kamot sa usa ka tawong gamhanan, mao usab ang mga anak sa pagkabatan-on.”—Salmo 127:3, 4.

[Mga footnote]

[Mga hulagway sa panid 20, 21]

Uban sa among mga anak ug mga umagad (tuo) ug mga apo (halayong tuo) sa among ika-50ng anibersaryo, sa 1996