Mga Pangutana Gikan sa mga Magbabasa

◼ Nganong ang Isaias 11:6 diha sa New World Translation of the Holy Scriptures miingon nga “ang lobo mopuyo sa makadiyut uban sa nating karnero”? Dili ba diay dumalayon ang maong pakigdait?

Ang makarepresko nga pakigdait sa mga hayop nga gitagna diha sa Isaias 11:6-9 maoy dumalayon. Apan ang maampingong paghubad sa Isaias 11:6 mopatin-aw nga ang maong mga hayop dili magkauban sa tanang panahon.

Diha sa New World Translation of the Holy Scriptures, ang Isaias 11:6 mabasa: “Ang lobo mopuyo sa makadiyut uban sa nating karnero, ug ang leopardo mohigda uban sa nating kanding, ug ang nating baka ug ang nating leyon ug maayong pagkapakaong mga mananap manag-ipon; ug ang usa ka bata nga gamay maoy magamando kanila.”

Ang pagbasa sa daghang bersiyon sa Bibliya maoy sama niini: “Ang lobo usab moipon [o, “magpuyo”] uban sa karnero.” Ang maong hubad hayan mohatag ug usa ka larawan nga ang lobo ug ang karnero magkauban kanunay, ingon nga daw usa ka bag-ong pamilya o kahikayan sa pagpuyo.

Bisan pa, ang Hebreohanong pulong gihubad “magpuyo” o “magkinabuhi” maoy gur. Sumala sa leksikograper nga si William Gesenius, kini nagkahulogan “pag-ipon, pagpabilin sa dapit sa makadiyut, sa pagpuyo nga sama nga dili diha sa balay, sa ato pa, sama sa usa ka estranghero, langyaw, bisita.” (A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament, gihubad ni Edward Robinson) Ang leksikon ni F. Brown, S. Driver, ug C. Briggs naghatag sa kahulogang “pag-ipon, pagpuyo alang sa usa ka (tino, o dili [tino]) nga panahon, pagpuyo ingong bag-ong-abot . . . nga walay naandang mga katungod.”

Ang Diyos migamit sa gur sa pagsulti kang Abraham sa “pagpuyo ingong langyaw” sa Canaan. Ang patriarka dili manag-iya sa yuta, apan siya mahimong may panalipod nga molupyo didto. (Genesis 26:3; Exodo 6:2-4; Hebreohanon 11:9, 13) Ingon man, si Jacob miingon nga siya ‘nagapuyo ingong usa ka langyaw’ diha sa dapit sa Haran, kay siya mobalik ra sa Canaan.​—Genesis 29:4; 32:4.

Sa paraiso nga sa dili madugay tukoron sa Diyos, ang mga hayop ug mga tawo magpuyo sa kalinaw. Ang karnero dili na unya mameligro nga mahiuban sa lobo o sa usa ka baka o uban sa usa ka leopardo. Ingon sa daw gitandi sa panahon karon, ang pinulongan nagtugot gani sa ideya nga ang lobo maoy molupyo nga panalipdan sa karnero.​—Isaias 35:9; 65:25.a

Bisan pa, ang maong mga hayop hayan may lahi gihapon nga mga puy-anan. Ang pipila ka mga hayop angay sa kalasangan, ang uban sa kapatagan, ang uban pa sa dapit duol sa baybay o sa mga bukid. Bisan sa panahon sa orihinal nga Paraiso, ang Diyos naghisgot mahitungod sa ‘mga anad nga mga hayop ug ihalas nga mga mananap.’ (Genesis 1:24) Ang mga anad nga mga hayop sa dayag mao kadtong sa kasagaran duol sa mga tawo ug sa ilang mga pinuy-anan. Ang ihalas nga mga hayop, bisag dili bangis, mas gustong mopuyo nga layo sa mga tawo. Busa, ingon sa gitagna ni Isaias, ang lobo “mopuyo sa makadiyut uban sa nating karnero,” apan kini dili magkauban sa tanang panahon sa anad nga mga hayop.

[Footnote]

[Picture Credit Line sa panid 31]

Zoological Research Center, Tel-Aviv Hebrew University