Mga Batan-on Nangutana . . .

Pagkinabuhig Dobleng Kinabuhi—Nganong Dili?

“Ako nagkinabuhig dobleng kinabuhi​—usa kauban sa akong Kristohanong mga higala ug ang lain kauban sa akong mga higala sa tunghaan.”

Ang kahimtang sa usa ka dalagita nga gikutlo sa ibabaw dili gayod talagsaon. Apan unsay buot ipasabot sa “pagkinabuhig dobleng kinabuhi”? Si Ruth Bell, awtor sa librong Changing Bodies, Changing Lives, naghubit sa batasan ingong “bisag unsa nga imong ginahimo nga dili nimo itug-an sa imong mga ginikanan.”

Giinterbiyo niini nga awtor ang dinosenang batan-on ug nagtaho: “Daghang tin-edyer ang nag-ingon nga may nagakahitabong mga butang sa ilang kinabuhi nga dili gayod nila ikasulti sa ilang mga ginikanan. Ang kasagarang mga butang nga gitago mao ang sekso ug mga droga ug pag-inom, apan ang mga tawo naghisgot usab sa mga butang sama sa pagpauli sa lalom nga kagabhion, pagpakig-deyt sa mga dili-kaila, pagsibat sa klase, pagpakig-away, ug pagpakighugoyhugoy sa mga higala nga wala kagustohi sa mga ginikanan.”

Ikasubo, ginatago sa pipila pa ka batan-on nga gimatuto sa Kristohanong mga ginikanan ang ilang pagkatawo sa ilang mga ginikanan ug sa uban.a (Itandi ang Salmo 26:4.) Kauban sa mga ginikanan ug isigka- magtutuo, kining mga batan-ona mopakita nga matarong ug mahadlokon-sa-Diyos. Apan halayo sa ilang panan-aw, sila mogawi nga daw sila lahi kaayo nga mga tawo.

Unsa ba gayod ang nagtukmod sa usa ka batan-on sa pagkinabuhig dobleng kinabuhi?

Ang Pangdani sa Pagkinaugalingon

Ang Bibliya nag-ingon nga ngadtongadto “ang lalaki mobiya sa iyang amahan ug sa iyang inahan.” (Genesis 2:24) Nan, natural na lang nga gusto kang modako, maghunahuna sa imong kaugalingon, maghimog imong kaugalingong mga desisyon. Ang suliran mao nga basin dili ka pa andam alang sa pagkahamtong. Kay kulang sa kasinatian sa kinabuhi, gikinahanglan gihapon nimo ang tabang sa imong diyosnong mga ginikanan.​—Proverbio 1:8.

Daghang batan-on ang dili modawat niining kamatuorana. Sumala sa librong How to Survive Your Child’s Rebellious Teens, daghang batan-on gustong “mogamit sa ilang nagkahamtong nga mga kusog, ingnon pa, mosulay sa ilang bag-o pang naugmad nga mga kusog, ug gusto nang magkinaugalingon.” Kon ang mga ginikanan dili mosugot sa paghimog butang nga ilang giisip nga dili-maalamon​—o sayop​—ang pila ka batan-on moalsa. Ug sila dili gani magbasol niining maong pagluib. Usa ka dalagita miingon: “Maayo ang akong paminaw sa pagbuhat ug mga butang nga wala mahibalo ang [akong mga ginikanan] nga akong ginahimo tungod kay kini mopabati kanakong importante. Separado ako ug kinabuhi gikan kanila ug wala ako magtuo nga nakaamgo sila niini. . . . Sila dili motuo sa katunga sa akong mga ginabuhat.”

‘Istrikto Kaayo ang Akong mga Ginikanan’

Nan, ngano man nga bisan ang pila ka batan-on nga nagadawat ug maayong Kristohanong pagmatuto naghimo niining tinago sayop nga buhat? Sa dihang gisukna sa Pagmata! kining pangutanaha sa usa ka grupo sa mga batan-on, usa ka dalagita mitubag: “Nasuko sila sa ilang mga ginikanan. Gusto nilang makabalos tungod sa pagpig-ot kanila.” Walay duhaduha niana, ang Kristiyanidad maoy usa ka pinig-otang paagi sa pagkinabuhi. Si Jesus miingon: “Masigpit ang pultahan ug hiktin ang dalan nga padulong sa kinabuhi.” (Mateo 7:14) Kon gusto nimong makadawat sa gasa sa Diyos nga kinabuhing walay kataposan, dili ka gayod bastabastang makahimo sa pipila ka gitawag nga makalingaw nga mga butang nga gihimo sa ubang batan-on. Pananglitan, ang gubot nga mga parti, inom-inom, pakigsekso nga una pa makasal, haluag nga panggawi, ang tanan maoy mga butang nga gisaway sa Bibliya.​—Galacia 5:19-21.

Unya tinuod nga ang pila ka ginikanan daw sobra ra ka istrikto. “Halos dili kami makatan-awg sine,” mulo sa usa ka dalagita nga ginganlag Kim. “Kinahanglan kong kunhoran usab ug dako ang panahong gigugol ko sa pagpaminaw ug musika, ug naningkamot ako nga magmapilion. Apan gidid-an kami sa among amahan sa pagpamati sa halos tanang musika! Makapaminaw lamang kami sa klasikal ug jazz nga mga rekord.” Nag-atubang sa ilang nakita nga dili-makataronganong mga pagdili, ang pila ka batan-on mosugod sa pagkasina sa kagawasan nga gipahimuslan sa ilang isigkaingon.

Ang Tinguha nga Dawaton sa Uban

Usa ka batan-ong babaye nga ginganlag Tammy nahinumdom: “Misugod ako sa paggamit ug bastos nga pinulongan sa tunghaan. Kana mipabati kanako nga ako nahisama sa ubang mga batan-on. Sa ulahi misulay ako pagpanigarilyo. Miinom usab akog alkoholikong ilimnon hangtod nga mahubog. Unya misugod ako sa pagpanarato​—sa tago tungod kay ang akong mga ginikanan istrikto ug dili mosugot nga makigdeyt ako.”

Usa ka tin-edyer nga lalaki nga ginganlag Pete adunay samang kasinatian: “Ako gipadako ingong usa sa mga Saksi ni Jehova. Apan ako nahadlok kaayo nga sulogsulogon, busa maningkamot gayod ako kanunay sa pagkuyogkuyog sa iladong grupo. Naningkamot ako nga mahimong popular. Mamakak ako ug mohimog mga pasangil kon nganong ako walay nadawat nga regalo panahon sa relihiyosong mga selebrasyon.”b Sa dihang si Pete misugod pagkompromiso sa ginagmayng butang, wala magdugay nalangkit siya sa labi pa ka seryosong buhat nga daotan.

“Daotang Panagkauban”​—Diin?

Ang maong mga kasinatian nagpasiugda sa pagkatinuod sa mga pulong sa Kristohanong apostol Pablo: “Ang daotang panagkauban makadaot sa maayong pamatasan.” (1 Corinto 15:33) Busa kon ikaw makig-uban sa mga batan-on nga dili motahod sa imong pinasikad-sa-Bibliya nga prinsipyo ug mga pamatasan, ikaw daling madani sa ilang paagi sa pagkinabuhi. Hinuon, makaiikag nga ang apostol wala sa linain maghisgot bahin sa pagpakig-uban sa mga dili-magtutuo sa dihang gihatag niya ang maong pasidaan. Siya nagpasidaan batok sa pagpakig-uban niadtong anaa sa sulod sa Kristohanong kongregasyon kinsa napakyas sa pagbayaw sa Kristohanong pagtulon-an. (1 Corinto 15:12) Susama karon, tingali adunay mga batan-on nga nakig-uban sa kongregasyon nga wala magsunod o wala magtuboy sa hustong Kristohanong pagkinabuhi. Makahatag silag malalangong pagpit-os kanimo sa pagkinabuhi ug dobleng kinabuhi.

Tagda, pag-usab, si Tammy, kinsa miangkon nga ang iyang mga ginikanan “mahigugmaon kaayo.” Iyang gibatbat ang iyang amahan nga “masiboton kaayo, kanunayng maghisgot kon giunsa kita pagmahal ni Jehova.” Nag-alagad gani siya sa kongregasyon ingong ansiano. Nan, sa unsang paagi nga siya nalimbongan? “Sa daotang panagkauban sulod sa kongregasyon,” matud niya. “Suginlan ako sa uban nga nalingaw kaayo sila sa lainlaing parti ug sa pag-inom nila ug alkoholikong ilimnon. O maghisgot sila bahin sa ilang mga trato ug sa ilang pagpamayle human sa mga tigom sa kongregasyon.”

Pagsanta sa Kadaotan

Ayaw ipakamatarong ang maong dili-maayong panggawi sa mga batan-on pinaagi sa pagpangatarongan, ‘Bahin lamang kana sa pagdako’ o, ‘Ang tanang batan-on adunay mga butang nga gitago sa ilang mga ginikanan.’ Matikdi ang pasidaan nga gihatag sa Diyos sa mga batan-on sa Ecclesiastes 11:9, 10: “Paglipay, batan-on nga lalaki, sa imong pagkabatan-on, ug tugoti nga ang imong kasingkasing mohimo kanimog maayo sa mga adlaw sa imong pagkabatan-on, ug lumakaw ka sa mga dalan sa imong kasingkasing ug sa mga butang nga nakita sa imong mga mata. Apan hibaloi nga tungod niining tanan ang Diyos magadala kanimo ngadto sa paghukom. Busa kuhaa ang kasubo gikan sa imong kasingkasing, ug santaa ang kadaotan gikan sa imong unod.”

Ang pagkinabuhi ug dobleng kinabuhi tingali daw makalingaw. Apan sa kataposan kana maoy makamatay nga lit-ag. (Itandi ang Salmo 9:16.) Ang masinupakong mga buhat dili kalikayang motultol sa labi pa ka seryosong mga buhat nga daotan. Ang batan-ong si Pete, pananglitan, nakahimo nag daotang buhat sa sekso sa dihang mibiya siya sa balay sa edad nga 17. Sa pagka 18 anyos, si Pete nabilanggo tungod sa pagpanulis.

Sagad daghang batan-on daw nakalingkawas sa silot sa ilang pagbinuang. Mosugod dayon ka sa pagbati sa gibati sa magsusulat sa Bibliya nga si Asap, kinsa miangkon: “Nasina ako . . . nakita ko nga maayog lakat ang mga daotan. Wala sila mag-antos sa kasakit; sila kusgan ug himsog. Wala sila mag-antos sama sa ubang mga tawo.” Apan ang daw kasegurohan sa mga daotan napamatud-ang usa ka daotang damgo. Mihinapos si Asap: “Ibutang sila sa [Diyos] sa mga dapit nga madanglog ug ipanghulog sila sa kalaglagan!” (Salmo 73:3-5, 18, Today’s English Version) Nan, adunay maayong katarongan nga ang Bibliya nagpasidaan: “Ayaw tugoti nga masina ang imong kasingkasing sa mga makasasala, apan kahadloki si Jehova sa adlawng tanan.”​—Proverbio 23:17.

Komosta na man ang hunahuna nga ang pagsupak sa mga ginikanan makatabang sa usa ka batan-on nga mohamtong ug mahimong independente? Kini kasukwahi sa tambag sa Bibliya sa pagpamati sa imong mga ginikanan. (Proverbio 23:22) Sa pagkatinuod, ang binuang o iresponsableng pamatasan makasanta lamang sa imong emosyonal ug espirituwal nga pagtubo sa usa. Hinunoa, pinaagi lamang sa pagpadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya nga ikaw mahimong “hamtong nga tawo” nga adunay “sukdanan sa tinuboan nga iya sa kabug-osan ni Kristo.”​—Efeso 4:13.

Tinuod, ang pila ka ginikanan tingali sa pagkadili-makataronganon istrikto. Apan dili ba kana tungod sa ilang lalom nga gugma kanimo ug sa ilang tinguha sa pagpanalipod kanimo? Busa kon gibati nimong ang imong mga ginikanan kinahanglang magmaluag ug diyutay, nganong dili nimo kana hisgotan uban kanila​—inay moalsa sa tago?c Ang pagbuhat sa ulahi magdalag dakong kagul-anan kanila, kanimo, ug, labaw sa tanan, kang Jehova nga Diyos mismo.​—Proverbio 10:1; 27:11.

Apan, unsa na man kon ikaw nagsugod na sa pagkinabuhig dobleng kinabuhi? Aduna bay paagi sa paglingkawas gikan niana? Hisgotan kining mga pangutanaha sa umaabot nga mga artikulo.

[Mga footnote]

[Mga hulagway sa panid 26]

Ikaw ba nagkinabuhig dobleng kinabuhi?