Áwewe fán Iten Manawach me Ach Angangen Afalafal Mwich
August 7-13
PWÓRÓUS AÚCHEA SENI KAPASEN KOT | ISIKIEL 28-31
“Jiowa A Efeiéchú eú Mwú mi Fel Ngeni Kot Chofona”
it-2-E 1136 ¶4
Tirus
Katalóón ewe Telinimw. Lón ewe úkúkún ttamen fansoun Nepukatnesar a maunei Tirus, a “paan” mékúren néún kewe soufiu ren éféúkesin imwer kewe akkaw, me “kinas” afarer ren ar mwárei ekkewe pisek ra áeá lón ewe angangen maun. Pokiten Nepukatnesar ese angei och “liwinin” fán iten an angang, usun án Jiowa néúnéú i le apwúngú Tirus, iwe, Jiowa a pwon pwe epwe liwini ren wéún Isip. (Is 29:17-20) Me ren Josephus, emén chón Jus sou uruwo, ewe angangen maunei Tirus a 13 ier (Against Apion, I, 156 [21]), me a watte met ekkewe chón Papilon ra lusuló wóón. Ekkewe sou uruwo rese makkeei usun wesewesen tichikin are sópwéchún án Nepukatnesar achocho. Nge chóchóón ekkewe mi máló me talóón pisekin lón Tirus ese mwáál a fókkun watte.—Is 26:7-12.
it-1-E 698 ¶5
Isip, Chón Isip
Eú puk makkeien chón Papilon mi mak atun a 37 ierin (588 B.C.E.) án Nepukatnesar nemenem, a fósun eú campaign fán iten angangen ú ngeni Isip. Ese ffat ika ei pwóróus a fós usun ewe áeúin atun Papilon a liapeniir are a chék fós usun angangen ewe mwichen soufiu. Iwe nge, Nepukatnesar a angei wéún Isip pwe liwinin ren an angang fán iten Jiowa le apwúngú Tirus, ewe mi ú ngeni néún Kot kewe aramas.—Is 29:18-20; 30:10-12.
g86-E 11/8 27 ¶4-5
Mi Lamot An Epwe Kamétiw Meinisin Takises?
Ren ach sipwe pélúweni ei kapas eis, neman sipwe aléllé ngeni féfférún ewe Chón Fératá pwe pwisin i a ménatiw liwinimmang ngeni eú mwú ese fel ngeni ren an angang. Án Jiowa we song mi pwúng a amwékútú le apwúngaló katalóón Tirus lóóm. Ren an epwe pwénúetá ei kapwúng, Kot a néúnéú án Papilon we mwichen soufiu mi péchékkúl fán nemenien néúr we meilap Nepukatnesar. Inaamwo ika Papilon a win lón ewe maun nge a watte met a lusuló wóón. Me ren Jiowa a lamot repwe angei liwinin ar angang. Alon a mak lón Isikiel 29:18, 19: “Nöün aramas, Nepukatnesar ewe kingen Papilon a awisa ngeni nöün mwichen sounfiu och angang mi weires, repwe föri lon ar maun ngeni Tirus. . . . Nge Nepukatnesar esap fokun angei och liwinin ei angang seni Tirus fän itan ika fän iten nöün kewe sounfiu. Iei mine ngang Kot ewe Samol mi Lapalap üa apasa: ‘Üpwe ngeni Nepukatnesar ewe kingen Papilon ewe fanü Isip. Iwe, Nepukatnesar epwe angei fän pöchökül pisekin Isip, epwe pwal uweela wöün meinisin pwe liwinin nöün kewe sounfiu.’”
Ekkewe mi káé Paipel ra silei pwe Nepukatnesar a lamalamtekia, ekieki chék pwisin i, king mi fel ngeni kot chofona. Papilon me néún kewe soufiu ra iteféúló ren ar kirikiringaw ngeni chókkewe mi eoló rer. Jiowa ese tipeeú ngeni ekkena sókkun féffér, iwe nge me ren, liwinimmang ina liwinimmang, me a omusatiw unusan.
Kúkkútta Pwóróus Aúchea
it-2-E 604 ¶4-5
Unuséch
Ewe áeménún chón tipis me ewe kingen Tirus. Ewer, me mwen án aramas tipis me ar rese chúen unuséch a fen wor emén chónláng a tipis me ese chúen unuséch, usun met Jesus a erá lón Johannes 8:44 me met ewe pwóróus lón Keneses sópwun 3 a affata. Ikaamwo ewe kélún kechiw mi mak lón Isikiel 28:12-19, a weneiti emén aramas, ewe “kingen Tirus,” nge a ffat pwe a léllé ngeni emén néún Kot chónláng, ewe áeménún mi féri tipis. Lamalam tekian “ewe kingen Tirus,” a féri pwe pwisin i ‘emon kot,’ i mi piin iteni “kerop,” me a fós usun “Eten, ewe tanipin Kot,” a fókkun tipeeú ngeni ewe pwóróus lón Paipel usun Satan ewe Tefil, ewe mi lamalamtekia, ewe serepenit lón Eten me ewe a iteni “ewe koten ei fanüfan.”—1Ti 3:6; Ke 3:1-5, 14, 15; Pwa 12:9; 2Ko 4:4.
Ewe kingen Tirus ese ffat itan, a nónnóm lón ewe telinimw me erá pwe i ewe telinimw mi “wesewesen ling,” me i a pwal “uren tipachem o wesewesen [adjective related to Heb. ka·lalʹ] mwänöch,” me i a “wesewesen pwüng” [Heb., ta·mimʹ] lón an féffér seni ewe rán a fférútá lón tori ewe rán a féfféringaw lón. (Is 27:3; 28:12, 15) Ewe kélún kechiw lón Isikiel neman a akkomw weneiti ekkewe tettelin sounemenemen Tirus nge esap ngeni emén chék king. (Apépé ngeni ewe oesini mi weneiti ewe “kingen Papilon” ese ffat itan lón Ais 14:4-20.) Ika ina usun, iwe neman a fós usun ewe chiechifengen me angangfengen a fis me lepoputáán lefilen ekkewe sounemenemen Tirus me King Tafit me Salomon, atun Tirus a pwal mwo nge awora álillis fán iten fférútáán án Jiowa we imwenfel wóón ewe Chuuk Moria. Me akkomwan ese wor féfféringawen ekkewe néúwisin Tirus ngeni néún Jiowa kewe aramasen Israel. (1Ki 5:1-18; 9:10, 11, 14; 2Kr 2:3-16) Iwe nge, ekkewe king mwirin, iir minne rese chúen eáni “pwüng,” iwe, Tirus a kúna kapwúng ren néún Kot keei soufós Sowel me Amos me pwal Isikiel. (Sow 3:4-8; Am 1:9, 10) Me lúkún ewe mettóch mi fataffatéch “ewe kingen Tirus” me ewe áeménún Chón Koputen Kot ra lélléfengen wóón, ewe oesini a pwal pwárisefáni pwe Paipel a tongeni néúnéú ekkewe kapas unuséch me “pwüng” lón och itiitin ese menlapei pwe ewe emén a unusen unuséch me pwúng.
Met A Fis Ngeniir?
NOPH me No, ikkena ekkewe it ewe Paipel a eita ngeni ruu iolapen Isip mi itefoulo iter Memphis me Thebes. Noph (Memphis) a nom orun 14 mail otiuen Cairo, iwe, a nom notouen ewe chanpupu Nail. Iwe nge, mwirin och fansoun, Memphis ese chuen iolapen Isip. Le poputaan ewe 15 senturi B.C.E., a wor an Isip minefoon iolap, No (Thebes), iwe, a nom orun 300 mail otiuen Memphis. Lein tatiuen ewe imwenfelin Thebes a nom ewe imwenfelin Karnak, ewe imwenfel chommong ra meefi pwe a watte seni meinisin mi for seni ekkewe urelap. Thebes me an we imwenfelin Karnak ra for fan iten ar fel ngeni Amon, ewe koten chon Isip mi lapalap seni meinisin.
Met ewe Paipel a oesini ussun Memphis me Thebes? Kapwung epwe fis ngeni an Isip we Farao me an kkewe kot, akkaeuin ewe kot mi lapalap seni meinisin, “Amon seni No.” (Jeremaia 46:25, 26) Ekkewe chon fel mi kito ikkewe ie repwe kuna “kiteter.” (Isikiel 30:14,15) Iwe, ina ewe mettoch a fis. Tatiuen ewe imwenfel, ina chok ewe mettoch a chuen nonnom ren ewe fel ngeni Amon. Ikenai, ewe sopw itan Luxor a nonnom ikewe Thebes a pin nonnom ie me lom, iwe, pwal ekkoch kukkun sopw ra pwal nom lein tatiuen ena telinimw.
Iwe, ren Memphis, esorolo mettoch chilon chok an kkewe leenien peias. Emon sou kaeo Paipel itan Louis Golding a apasa: “Ren fitepuku ier ekkewe chon Arap mi akkufu Isip ra aea tatiuen Memphis pwe epwe eu leenien for fau fan iten ar repwe aueta iolaper we [Cairo] pekiloon ewe chanpupu. Pokiten a fokkun unus pwakaken ewe chanpupu Nail me angangen ekkewe chon Arap, esor efou fau a pukuta seni me lon ewe pwul mi chon ren fitu, fitu mail seni ewe telinimw.” Enlet, ussun ewe Paipel a oesini, Memphis a wiliti “eu fanuapo, eu leeni mi tatakis esap so.”—Jeremaia 46:19.
August 14-20
PWÓRÓUS AÚCHEA SENI KAPASEN KOT | ISIKIEL 32-34
“Wisen Emén Chón Mmas mi Chou”
it-2-E 1172 ¶2
Chón Mmas
Lón Kapas Áwewe. Jiowa a filatá ekkewe soufós iir kewe repwe angang usun chón mmas lón kapas áwewe fán iten ewe mwúún Israel (Jer 6:17), me iir repwe pwal fós fán ekkóch usun chón mmas lón kapas áwewe. (Ais 21:6, 8; 52:8; 62:6; Os 9:8) Ekkeei soufós chón mmas a wor wiser, repwe éúréúra ekkewe mi ngaw pwe kapwúngúúr a chék arapoto, nge ika rese féri wiser na, iwe repwe angei kapwúngún. Nge ika ekkewe aramas rese mwékút me ra tunaló ekkena kapasen éúréúr, iwe a pwisin tipisiir ika ra máló. (Is 3:17-21; 33:1-9) Emén soufós ese tuppwél, i mi lamotongaw usun emén chón mmas mi chun are emén kolak ese sile wouwou.—Ais 56:10.
w88 1/1 28 ¶13
Sópweló le Akkafalafala Usun ewe Mwú
Túmúnú Seni Tipisin Nimanaw
13 Ewe wis ekkewe mi fangóló manawer ngeni Jiowa ra eáni pwe repwe éúréúra aramas usun án Kot we kapwúng a léllé ngeni ewe lón fansoun Isikiel we. A kefilitá pwe epwe emén chón mmas fán iten ekkewe chón Israel. Wisan an epwe éúréúra ekkewe chón Israel pwe ika rese kul seni ar féfféringaw iwe repwe kúna kapwúng. Ika ewe chón mmas ese aronga ewe éúréúr, epwe chúen fis ewe kapwúng wóón ekkewe aramas mi ngaw nge málóór epwe tipisin ewe chón mmas mi túmúnúngaw. Jiowa a pwári meefian ngeni ewe angangen kapwúng ren an erá: “Üsap pwapwaiti mälan eman chon föföringau, nge üa mochen pwe ewe chon föföringau epwe kul seni an tipis o manau. Ämi chon Israel, oupwe ükütiu seni ämi föföringau. Pun pwota oua mochen mäla?”—Isikiel 33:1-11.
Kamwöchünnük Woon Om Meefi Atapwal
PWATA A ATAPWAL ACH ANGANGEN AFALAFAL?
3 Lupwen ka ekieki pwe ach angangen afalafal a tongeni wewe ngeni feiöch are feiengaw ngeni aramas, eli kopwe meefi atapwalapwalen om kopwe afalafaler usun ewe kapas allim. (Rom 10:13, 14) Än Kot we Kapas a erä: “Are üa apasa ngeni eman chon föföringau, ‘Kopwe fokun mäla,’ nge i a ükütiu le tipis o föri mine a pwüng me wenechar, . . . ätewe epwe fokun manau, nge esap mäla. Üpwe amusala an kewe tipis meinisin a föri.” (Is. 33:14-16) Enlet ewe Paipel a ereni chokkewe mi asukula aramas usun pworausen ewe mwu: “Kopwe püsin amanauok me chokewe mi aüselingok.”—1 Tim. 4:16; Is. 3:17-21.
Kúkkútta Pwóróus Aúchea
w91-E 3/15 17 ¶16-17
Sipwe Mwimmwin me Wáán Jiowa we Woken lón Láng
Ese Kkuf ren Tanechepwakun Aramas
16 Isikiel a pwal isetiw eú leenien áppirú ren an álleasochis me an ese kkuf ren tanechepwakun are turunufasen aramas. Pwal ina usun, ach tipeeú ngeni kalapólóón ewe fós mi limeliméch, sia onómukich fán emmwenien ewe Chón Wawa ewe Woken. Ina minne sia mmólnetá le álleasochisi an kewe kapasen emmwen me a wor ach péchékkúl pwe sisap tittiap ren tanechepwak are turunufasen chókkewe sia ereniir pwóróusen án Jiowa we kapwúng. Usun chék ren Isikiel, Kot a éúréúrakich me mwan pwe ekkóch aramas repwe péchékkúl le ú ngenikich, repwe tipepéchékkúl me tipeweires. Ekkewe ekkóch rese aúseling pún rese mochen aúseling ngeni Jiowa. (Isikiel 3:7-9) Ekkóch ra chúen likótuputup usun minne Isikiel 33:31, 32 a erá: “Iwe, nei aramas repwe mwicheto reöm o mot me mwom pwe repwe aüselinga om kapas, nge resap aleasochis ngeni. Pun awer a pwärätä ar echeniei, nge letiper a chök mocheniaiti moni fän pwüngingau. Nengeni, ka chök usun eman souköl me rer mi ngiöch le köl kölün amümü, ika usun eman mi silelap le ettiki pisekin ettik, pun ra aüselinga om kapas, nge resap fokun aleasochis ngeni.”
17 Iwe met mwirilóón? Wokisin 33 a erá: “Nge lupwen om kewe kapas repwe fis, pun repwe fokun fis, mürin chon Israel repwe silei pwe eman soufos a nom lefiler.” Ekkena kapas ra pwári pwe Isikiel ese fangetá pokiten ese wor a aúseling. Tanechepwakun ekkewe ekkóch ese etinikkopu i. Ese lifilifil are aramas ra aúseling are rese, nge i a álleasochisi Kot me apwénúetá wisan.
Kopwe Tipetekison le Anomukolo fän Emmwenien Ekkewe Chon Mas Mi Tong
3 Ewe oesini lon Aisea 40:10, 11 a menlapei än Jiowa tong mi pwälo lupwen a mammasa nöün kewe aramas. (Kolfel 23:1-6) Jises a kan pwäri an tong fän iten nöün kewe chon käeö me aramas meinisin atun an afalafal woon fönüfan. (Mateus 11:28-30; Markus 6:34) Jiowa me Jises ra fokkun oputa kirikiringaüen ekkewe chon mas, weween ekkewe meilap lon Israel mi kan chüri me tümününgaü ngeni ekkewe aramas ra wisen älisi. (Isikiel 34:2-10; Mateus 23:3, 4, 15) Jiowa a eäni ei pwon: “Iei mine üpwe amanaua nei sip kana, pwe esap chüen wor eman epwe ariaföüür, üpwe pwal apwüngüür meinisin o aimwüfeseni ekewe sip mi mürina seni ekewe mi ngau. Iwe, üpwe awisa eman chök chon mas pwe epwe tümwünüür. I epwe usun chök nei chon angang Tafit, epwe foleniir, epwe pwal ar chon mas.” (Isikiel 34:22, 23) Lon ei fansoun mwen ewe sopwoloon, Jises Kraist, ewe Tafit mi Lapalap, i ewe “emon chok chon maser” Jiowa a seikatä woon ekkewe chon Kraist mi kepit fengen me “ekkewe ekkoch siip.” Ir nöün Kot kewe chon angang woon fönüfan.—Johannes 10:16.
August 21-27
PWÓRÓUS AÚCHEA SENI KAPASEN KOT | ISIKIEL 35-38
“Ekiseló Chék ewe Kok Seni Makok Epwele Taló”
Kapas Eis Seni Chón Állea
Iwe ika ina, ié ewe Kok seni Makok? Ren ach sipwe pélúweni ena kapas eis, mi lamot sipwe etittina ewe Paipel ika ié we a maunei néún Kot aramas. Ewe Paipel ese chék fós usun án ‘Kok lon ewe fanü Makok’ maunei néún Kot kewe aramas. (Is. 38:2, 10-13) Nge a pwal fós usun án ewe “kingen efeng” mauner. (Tan. 11:40, 44, 45, NW) A pwal apasa pwe “ekewe kingen fanüfan” repwe maun ngeniir. (Pwär. 17:14; 19:19) Weween mi sókkofesen ekkena maun? Eli, aapw. Ese mwáál ewe Paipel a fós usun eú chék maun nge mi chék sókkóló ekkewe it a néúnéú fán itan. Pwata sia tongeni apasa ena? Pún ewe Paipel a apasa pwe mwúún fénúfan meinisin repwe kapachelong lón ei sáingolóón maun, ewe epwe poputááni ewe maunen Armaketon.—Pwär. 16:14, 16.
Lupwen sia alélléfengeni meinisin ekkena wokisin mi kapas usun ewe sáingolóón maun ngeni néún Kot kewe aramas, a ffatoló pwe ewe it Kok seni Makok ese weneiti Satan nge a weneiti eú mwichen mwúún aramas mi etipeeúfengen le angangfengen. Itá ewe “kingen efeng” epwe emmweni ena mwichen mwúún aramas? Sise mwo silei iei. Nge ena ekiek a tipeeú ngeni minne Jiowa a apasa usun Kok. A erá pwe epwe ‘towu seni lon fanüan mi nom efengin fanüfan, i me aramasen chomong mwü, ir meinisin repwe wawa oris, eu mwichemongun sounfiu mi pwora.’—Is. 38:6, 15.
Ifa Usun Epwe Muchúló Ei Ótót
8 Mwirin talóón lamalam chofona, néún Kot kewe chón angang repwe chúen “imweimw fän kinamwe lon ekewe telinimw esap wor tittir.” (Is. 38:11, 14) Met epwe fis ngeni ei mwichen aramas mi fel ngeni Jiowa me usun itá rese túmún? Sia weweiti pwe “aramasen chomong mwü” repwe mauner. Án Kot we kapas a áweweei pwe ena mettóch epwe fis ren án “Kok . . . lon ewe fanü Makok,” epwe maunei néún Kot kana aramas. (Álleani Isikiel 38:2, 15, 16.) Itá epwe ifa ach ekiek usun ena mettóch?
9 Sia silei pwe Kok seni Makok epwe maunei néún Kot kewe aramas, nge itá esap eniwokkusukich. Pinilóón iten Jiowa we me letelóón pwúngún an nemenem, ra kon lamot ngenikich lap seni amanawach. Lón puken Isikiel, Jiowa a pwáraatá lap seni fán 60: “Oupwe silei pwe ngang ewe Samol mi Lapalap [Jiowa].” (Is. 6:7) Sia fókkun mochen silei ifa usun epwe pwénúetá ei kinikin mi lamot lón án Isikiel ei oesini. Me sia lúkúlúk pwe Jiowa “a silei usun an epwe amanaua ekewe aramas mi likitü lon ar lükü seni sosot.” (2 Pet. 2:9) Iwe, sia pwal mochen achocho úkúkún ach tufich le apéchékkúla ach lúkú pwe sipwe tongeni amwéchú ach tuppwél ngeni Jiowa ese lifilifil meni sóssót epwe torikich. Met itá sipwe féri? Sipwe iótek, káé án Kot we Kapas me ekilon me esilefeili pwóróusen ewe Mwú. Ina met epwe anúkúchara ach ápilúkúlúkún manaw esemuch. Ei ápilúkúlúk epwe usun “eu angkö” epwe álisikich le tuppwél ngeni Kot.—Ipr. 6:19; Kölf. 25:21.
“Iei Oua Néún Kot Aramas”
16 Mwirin katalóón Papilon mi Lapalap, epwe wor eú watteen maun ngeni néún Kot kewe aramas me a lamot ngenikich ach sipwe nóm fán án Jiowa túmún. Lón ewe fansoun Jiowa a filatá, i epwe pwisin emmweni ekkewe mettóch epwe fis wóón fénúfan epwe atoto ewe sáingolóón kinikinin ewe riáfféú mi lapalap, ina ewe maunen Armaketon. (Mat. 24:21; Is. 38:2-4) Lón ena atun, Kok epwe maunei ekkewe “aramas mi chufengen seni ekewe mwü,” iir néún Jiowa kewe aramas. (Is. 38:10-12) Án Kok féri ena, ina met epwe atoto poputáán ewe maunen Armaketon, ewe fansoun Jiowa epwe maunei Kok me an we mwichen soufiu. Jiowa epwe pwáraaló pwe i ewe Sou Nemenem mi unusen tekia me epinaaló itan we. Iei met a apasa: “Üpwe pwal föri pwe itei epwe föüla fän mesen aramasen chomong mwü. Mürin repwe silei pwe ngang ewe Samol mi Lapalap.”—Is. 38:18-23.
Kúkkútta Pwóróus Aúchea
Aiti Ngeni Pwisin En Me Aramas An Chon Kraist Allukun Pwung Me Mwaal
12 Ewe aposel a menlapei popunlapen ach sipwe akkom kaeo me pwal pwisin manaueni manauen chon Kraist me ren ewe Paipel. An ekkewe chon Jus foffor-mwaal a aitengaua Jiowa: “En emon mi sikasini ewe alluk, nge ifa usum, kopwe aitengaua Kot ren om puratiu ewe alluk? Pun ussun chok mi makketiu, ‘Ra esiita iten Kot lein ekkewe Jentail pokitemi.’” (Rom 2:23, 24) A pwal enlet ikenai pwe ika sisap manaueni ewe manau mi fich ngeni chon Kraist, sise asamolu ewe Popun ena pilukun alluk. Iwe nge, ika sipwe amwochu an Kot kkewe alluk, epwe asamolu I. (Aisea 52:5; Isikiel 36:20) Om sinneni ena epwe tongeni apochokkula om tipeppos ika epwe toruk sossot are fansoun epwe ussun ita nge mecheres om kopwe tunalo an Kot kkewe kapasen emmwen. Iwe, alon Paul a aiti ngenikich pwal eu lesen. Lukun om pwisin esinna pwe om kkewe foffor epwe tongeni aitochu are aitengaua Kot, atun kopwe kaeo ngeni aramas, alisir ar repwe mirititi pwe ar apwonueta minne ra kakkaeo ussun an Kot kkewe alluk epwe kku Jiowa. Sap minne ach manaueni manauen chon Kraist epwe chok alapalo menemenoch me tumunu pochokkulen inisich. Epwe pwal kku Emonewe mi efisata me apochokkula ena sokkun manauoch.—Kol Fel 74:10; Jemes 3:17.
w88-E 9/15 24 ¶11
“Repwe Wesewesen Silei pwe Ngang Jiowa”
11 Mwirin án ekkewe lusun liwinsefál ngeni Juta, ena fénú mi péén a wiliti “tanipi Eten” mi uwaéch. (Álleani Isikiel 36:33-36.) A pwal ina usun, seni 1919 Jiowa a fen ewilaaló ewe fénú mi péén án ekkewe lusun mi kepit ngeni eú paratis lón pekin lúkú mi uwaéch, nge iei, ewe “mwich mi fokun chocho” a pwal fitiir. Pokiten ena paratis lón pekin lúkú a fen masou ren aramas mi pin, emén me emén Chón Kraist mi fangóló manawan epwe achocho le túmúnú liméchún.—Isikiel 36:37, 38.
August 28–September 3
PWÓRÓUS AÚCHEA SENI KAPASEN KOT | ISIKIEL 39-41
“Án Isikiel we Lángipwi Usun ewe Imwenfel A Weneituk”
w99-E 3/1 11 ¶16
“Iseis lon letipom” án Kot we Imwenfel!
16 Sipwe nengenisefalli ewe langepwi fan iten poluan. Isikiel a makkeei: “Iwe, lon kunaei we, Kot a uweeila lon ewe fanu Israel o anomuei won eu chuk mi fokun tekia. Ikenan ua kuna me mwei och mi wewe ngeni eu telinimw.” (Isikiel 40:2) Lapalapen ei langepwi, won “eu chuk mi fokun tekia,” a achchema ngenikich ussun Mika 4:1: “Iwe, lon ewe fansoun epwe feito, ewe chuk ia a nom ie imwen ewe Samol mi Lapalap epwe fefeita o nukunuk, epwe pwal tekia seni chuk meinisin, nge chon ekewe mwu won fanufan repwe mwicheto ren.” Ineet ei oesini epwe pwonueta? Mika 4:5 a pwarata pwe ei mettoch epwe poputa lupwen ekkewe muu ra chuen fel ngeni ar kewe kot chofona. Pwungun pwe, a fen fis lon ach ei ran, “lon ewe fansoun epwe feito,” pwe fel mi limelimoch a fen tekiata, liwinsefallilo ngeni leenian we lon manauen noun Kot kewe chon angang.
Menlapen Pworaus Seni ewe Puken Isikiel—II
40:3–43:17—Met a lamot ussun ar aükükü ewe imwenfel? Ar aükükü ewe imwenfel, ina eü esissil pwe än Jiowa kokkot fän iten fel mi limelimöch epwe wesewesen pwönütä.
Menlapen Pworaus Seni ewe Puken Isikiel—II
40:14, 16, 22, 26. A wor liosun ewe irä palm woon etippen ewe imwen fel, iwe, a pwäratä pwe ir chök mi limelimöch manauer repwe tongeni tolong lon. (Kölfel 92:12) A äiti ngenikich pwe Jiowa epwe chök etiwa ach fel ngeni ika kich mi lüküchar lon ach lükü.
Kúkkútta Pwóróus Aúchea
w12-E 9/1 21 ¶2
“Ekkewe Mwú Repwe Silei pwe Ngang Jiowa”
Jiowa a erá: “Üpwe tümwünü pwe itei mi pin esap chüen küna turunufas.” Aramas ra eitengawa iten Kot we lupwen ra tipi ngeni ekkewe pwúngúngaw mi fiffis. Ifa usun? Lón ewe Paipel, fán chómmóng “it” a wewe ngeni pwóróusen manawen emén. Eú puken áweween kapas a erá pwe iten Kot a weneiti “met a silleló ren, weween minne Kot a pwári usun i, a pwal weneiti iteféúlóón, me pwal ámmáfelin.” A pwal kapachelong lón iten Jiowa itéchún we. Met a féúló usun Jiowa lupwen a wor pwúngúngaw? A fókkun oput! A pwal tongei ekkewe ra wisen angei feiengawan. (Ekistos 22:22-24) Atun aramas ra erá pwe Kot ewe a wisen féri ekkewe mettóch i a fen oputa, ra eitengawa itan we. Ra ‘turunufasei itan.’—Kölfel 74:10.
w89-E 8/15 14 ¶20
Suukulóón ewe Al Ngeni Paratis
20 Nge met epwe fis ngeni ekkewe pisekin maun ekkewe mwú repwe likitaló? A pwá lón ewe kapas áwewe pwe mi fókkun chómmóng ekkena pisekin maun pún a ttam ewe fansoun a lamot fán iten kekkilóór. (Isikiel 39:8-10) Ekkewe aramas mi manawewu seni Armaketon neman ra tongeni áeá fán iten angang mi lamot ekkena pisekin maun ekkewe mwú repwe likitaló.—Aisea 2:2-4.