Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Chuuk
  • PAIPEL
  • PUK
  • MEETINGS
  • bt sópwun 8 p. 67-75
  • Ewe Mwichefel A “Nóm lón Fansoun Kinamwe”

Ese wor video fán iten ei kinikin.

Omusaaló, a wor osukosuk le eppietá ewe video.

  • Ewe Mwichefel A “Nóm lón Fansoun Kinamwe”
  • “Unusen Pwáraatá” Pwóróusen ewe Mwúún Kot
  • Itelap Kisikis
  • Pwal Ekkóch
  • “Pwata Ka Eriáfféwúmwááli Ei?” (Féffér 9:1-5)
  • “Pwii Saul, ewe Samol . . . A Tiinieito” (Féffér 9:6-17)
  • “A Poputá le Afalafala” Ussun Jises (Féffér 9:18-30)
  • “Chómmóng Ra Wiliiti Chón Lúkú” (Féffér 9:31-43)
  • Jises A Filaatá Saul
    Lesen Ka Tongeni Káé Seni Paipel
  • Wóón Ewe Al Ngeni Tamaskus
    Nei Puken Pwóróusen Paipel
  • Tafit me Saul
    Lesen Ka Tongeni Káé Seni Paipel
  • Saul Ewe Áeménún Kingen Israel
    Nei Puken Pwóróusen Paipel
Pwal Och
“Unusen Pwáraatá” Pwóróusen ewe Mwúún Kot
bt sópwun 8 p. 67-75

SÓPWUN 8

Ewe Mwichefel A “Nóm lón Fansoun Kinamwe”

Saul ewe chón eriáfféú mi kirikiringaw a wiliiti emén chón afalafal mi tinikken

A lóngólóng wóón Féffér 9:1-43

1, 2. Met ewe Saul a akkóta an epwe féri lón Tamasikos?

EÚ KÚMIIN mwán ra sái wóón ewe al, me ra arap ngeni Tamasikos. Ra akkóta le féri och mettóch mi fókkun ngaw. Repwele átekinawu néún Jises kewe chón káé seni lón imwer kewe, féétiir, ássáwer, me átekiniireló Jerusalem pwe repwe kapwúng ren án chón Jus we mwichen soukapwúng mi tekia.

2 Ewe mwán meilapen ena kúmi, itan Saul. I emén me lein chókkewe mi nieló emén mwán.a Saul a kakkatol me tipeeú ngeni án ekkóch chón Jus mi achocho lón ar lamalam manei ngeni Stifen faw tori an a máló. Stifen i emén néún Jises chón káé mi túppwél. (Féf. 7:57–8:1) Mwirin ena, Saul a poputá le eriáfféwú néún Jises kewe chón káé mi nónnóm lón Jerusalem. A pwal wisen emmweni ewe angangen kútta néún Jises kewe chón káé lón ekkewe pwal ekkóch leeni me eriáfféwúr. A fókkun mochen arosaaló ewe kúmiin lamalam mi iteni “Ewe Al,” pún me ren mi efeiengaw.—Féf. 9:1, 2; ppii ewe pwóór “Án Saul Pwúúng lón Tamasikos.”

3, 4. (a) Met a fis ngeni Saul? (b) Ikkefa ekkewe kapas eis sipwele pwóróusfengen wóór?

3 Eú saram mi fókkun saramaram a mwittir fiitiw únúkkún Saul. Ekkewe mwán mi eti ra kúna ena saram, nge rese tongeni kapas pwe ra fókkun máirú. Ena saram a ochunaaló Saul me a turuló lepwúl. Saul ese chúen tongeni kúna mwan me a rong eú méngúngú seni láng mi apasa: “Saul, Saul, pwata ka eriáfféwúmwááli ei?” Saul a apasa: “Samol, en ié?” Ese mwáál, Saul a fókkun máirú ren an ereni: “Ngang Jises, ewe ka eriáfféwúmwááli.”—Féf. 9:3-5; 22:9.

4 Met sia tongeni káé seni minne Jises a akkomw apasa ngeni Saul? Ifa ussun sia tongeni kúna feiéch seni ach káésefál pwóróusen minne a fis ewe atun Saul a wiliiti néún Jises chón káé? Me ikkefa ekkewe lesen sia tongeni káé seni napanapen án ewe mwichefel áeá ewe fansoun mi kinamwe mwirin án Saul a wiliiti emén néún Jises chón káé?

ÁN SAUL PWÚÚNG LÓN TAMASIKOS

Ifa ussun Saul a angei an pwúúng le aresini ekkewe Chón Kraist lón eú leeni esap leenian? A wor án ewe souasor mi lapalap me án chón Jus we mwichen soukapwúng mi tekia pwúúng le apasa met mi pwúng me met mi mwáál fán iten ekkewe chón Jus ekis meinisin. Me ussun a pwal wor án ewe souasor mi lapalap pwúúng le tiinaaló ekkewe chón atai allúk ar repwe ló kapwúng lón Jerusalem. Ina minne, ekkewe souakkomw lón ekkewe sinakok lón Tamasikos repwe mwittir apwénúetá met ekkewe taropwe seni ewe souasor mi lapalap a apasa.—Féf. 9:1, 2.

Pwal och, ewe mwúún Rom a mut ngeni ekkewe chón Jus ar pwúúng le féri kapwúng wóón ar kewe case. Ena mettóch a áweweei popun án ekkewe chón Jus tongeni opuni aposel Paul “fán fáik, áimu eú.” (2 Kor. 11:24) Ewe puken 1 Maccabees a pwal fósun eché taropwe makkeien emén néúwisin Rom ngeni Ptolemy VIII lón Isip lón ewe ier 138 mwen Kraist, mi erá: “Iká ekkewe chón efisi osukosuk ra sú seni leenier [Jutia] ngeni leeniom na, kopwe tiiniireló ren Simon ewe souasor mi lapalap pwe epwe ngeniir chappen ar féffér me ren ar we allúk.” (1 Maccabees 15:21) Lón ewe ier 47 mwen Kraist, Julius Sisar a pwal apéchékkúla ena pwúúng mi fen kawor ngeni ewe souasor mi lapalap fitifengen me an pwúúng le féri kapwúng wóón ekkewe mettóch mi riri ngeni éérenien ekkewe chón Jus.

“Pwata Ka Eriáfféwúmwááli Ei?” (Féffér 9:1-5)

5, 6. Met sia tongeni káé seni met Jises a apasa ngeni Saul?

5 Lupwen Jises a akaúlóói Saul me wóón ewe al ngeni Tamasikos, Jises ese eisini: “Pwata ka eriáfféwúmwááli nei kewe chón káé?” Nge ussun met a mak asan, a fen erá: “Pwata ka eriáfféwúmwááli ei?” (Féf. 9:4) A ffat pwe atun néún Jises kewe chón káé ra kúna riáfféú, i a pwal riáfféú.—Mat. 25:34-40, 45.

6 Iká ka kúna riáfféúmwáál pokiten óm lúkú Kraist, ka tongeni lúkúlúk pwe Jiowa me Jises ra kúna met a fis ngonuk. (Mat. 10:22, 28-31) Iei, neman Jiowa esap amóeló ewe sóssót mi toruk. Nge chemeni pwe Jises a kúna án Saul álisaatá ninniilóón Stifen me án Saul átekinawu ekkewe chón káé mi túppwél me lón imwer kewe lón Jerusalem. (Féf. 8:3) Iwe nge, Jises ese akaúlóói ena angangen eriáfféú lón ena fansoun. Nge, Jiowa a néúnéú Kraist an epwe fang ngeni Stifen me ekkewe pwal ekkóch chón káé ewe péchékkúl mi lamot ngeniir pwe repwe akkamwéchú ar túppwél.

7. Met a lamot kopwe féri pwe kopwe tongeni likiitú fán ekkewe riáfféúmwáál mi toruk?

7 Ka pwal tongeni likiitú fán ekkewe riáfféúmwáál mi toruk iká kopwe féri ekkeei mettóch: (1) Úppós le akkamwéchú óm túppwél ngeni Jiowa ese lifilifil met epwe fis. (2) Tingor álillis seni Jiowa. (Fil. 4:6, 7) (3) Likiti ngeni Jiowa an epwe wisen liiwini ekkewe mettóch mi ngaw a fis ngonuk. (Rom 12:17-21) (4) Lúkúlúk pwe Jiowa epwe fang ngonuk óm péchékkúl pwe kopwe tongeni likiitú tori ewe fansoun epwe amóeló ewe osukosuk.—Fil. 4:12, 13.

“Pwii Saul, ewe Samol . . . A Tiinieito” (Féffér 9:6-17)

8, 9. Eli ifa meefien Ananaias ren ewe wis a kewis ngeni?

8 Mwirin án Jises pélúweni án Saul eisini, “Samol, en ié?” A ereni: “Kopwe útá me feiló ngeni ewe telinimw, iwe emén epwap erenuk met a lamot kopwe féri.” (Féf. 9:6) Saul ese chúen tongeni kúna mwan, ina popun ekkewe mwán mi eti ra emmwenaaló ngeni Tamasikos, ikewe a echikefel me iótek ren úkúúkún úlúngát rán. Nge lón ena atun, Jises a pwáári pwóróusen Saul ngeni emén chón káé itan Ananaias lón ena telinimw, ewe emén “ekkewe chón Jus meinisin ikena ie ra kapaséch ussun.”—Féf. 22:12.

9 Ekieki ekkewe memmeef eli Ananaias a meefi! Jises Kraist ewe mi manawsefál, ewe Mékúren mwichefel, a fós ngeni me filaatá an epwe kewis ngeni eú wis mi aúchea. A ifa me feiéchún ren ena wis, nge ina eú wis mi fókkun weires! Atun Jises a ereni Ananaias an epwe ló fós ngeni Saul, i a apasa: “Samol, úa rong seni chómmóng aramas ussun ei mwán, ussun meinisin angangen efeiengaw a fér ngeni noum kewe aramas lón Jerusalem. Me iei a wor an pwúúng seni ekkewe souasor mi lap an epwe aresini meinisin mi kékkéri itom.”—Féf. 9:13, 14.

10. Met sia káé seni Jises ren napanapen an fós ngeni Ananaias?

10 Jises ese apwúngú Ananaias ren met a apasa. Iwe nge, a awora ngeni kapasen emmwen mi fataffatéch. A pwal pwáár ngeni an chúngú ren an ereni ewe popun a mochen an epwe féri ewe wis. Iei met Jises a apasa ussun Saul: “Úa filaatá ei mwán an epwe afalafala ussui ngeni aramasen ekkewe ekkóch mwú pwal ngeni ekkewe king me chón Israel. Pún ngang úpwe pwáriéchú ngeni úkúúkún chómmóngun riáfféú epwe kúna pokiten itei.” (Féf. 9:15, 16) Ananaias a mwittir álleasochisi Jises. A ló chuuri Saul me ereni: “Pwii Saul, ewe Samol Jises, ewe a pwá ngonuk me wóón ewe al atun óm feito, a tiinieito pwe kopwe tongeni kúnasefáli mwom me ur ren ngún mi fel.”—Féf. 9:17.

11, 12. Met sia káé seni ei pwóróus ussun Jises, Ananaias, me Saul?

11 Sia káé fitu mettóch seni pwóróusen Jises, Ananaias, me Saul. Áwewe chék, sia káé pwe Jises a emmweni ewe angangen afalafal, pún ina met a fen pwonei an epwe féri. (Mat. 28:20) Inaamwo iká Jises ese pwisin fós ngeni emén me emén kich lón ei fansoun, nge a ekkemmweni ewe angangen afalafal ren an néúnéú ewe chón angang mi túppwél, ewe a ewisa ngeni an epwe túmúnú néún kewe chón angang. (Mat. 24:45-47) Fán emmwenien ewe Mwichen Soupwúngúpwúng, ekkewe chón afalafal me pioneer ra tiitiiló ar repwe kútta chókkewe mi mochen alapaaló ar silei ussun Kraist. Ussun met sia fen káé lón ewe sópwun mwen ei, chómmóng me lein ekkena esin aramas ra tingor emmwen seni Kot, nge ekiseló mwirin, Chón Pwáraatá Jiowa ra toriir me afalafal ngeniir.—Féf. 9:11.

12 Ananaias a álleasochisi Jises, etiwa ewe wis a ewisa ngeni, me a kúna feiéch. Ka álleasochisi ewe allúk ach sipwe unusen pwáraatá ewe kapas allim inaamwo iká ena angang epwe efisi óm kopwe meefi aúrek? Me ren ekkóch, a áweires ngeniir ar repwe afalafal imw me imw me chuuri aramas rese sissileer. Ekkóch, ra meefi pwe a áweires ar repwe afalafal ngeni aramas lón ar leenien angang, wóón al, are wóón phone are ren ar mak taropwe. Ananaias a pworacho ngeni an niwokkus me a feiéch ren an a wisen álisi Saul le angei ewe ngún mi fel.b I a sópwéch pokiten a lúkúlúk wóón Jises me lúkú pwe Saul a tongeni wiliiti emén chienan Chón Kraist. Sia tongeni pworacho ngeni ach niwokkus iká sipwe áppirú Ananaias le lúkúlúk pwe Jises a emmweni ewe angangen afalafal, sipwe tongei aramas, me ápilúkúlúk pwe pwal mwo ewe aramas sia pireir le afalafal ngeni a tongeni wiliiti chienach Chón Kraist.—Mat. 9:36.

“A Poputá le Afalafala” Ussun Jises (Féffér 9:18-30)

13, 14. Iká ka kákkáé ewe Paipel nge kesaamwo papatais, met ka tongeni káé seni Saul?

13 Saul a mwittir le féri siwil alóngólóng wóón met a káé. Mwirin an a kúnasefáli mwan, a papatais me poputá le chiechi ngeni ekkewe chón káé lón Tamasikos. Nge iei met a pwal féri. “Mwittir chék a poputá le afalafala lón ekkewe sinakok pwe Jises i ewe Néún Kot.”—Féf. 9:20.

14 Iká ka kákkáé ewe Paipel nge kesaamwo papatais, kopwe itá áppirú Saul me mwittir apwénúetá minne ka káé? Ewer, Saul a akkomw kúna ewe manaman Kraist a féri, me eli ina met a álisi an epwe papatais. Nge mi wor ekkóch ra pwal kúna ekkewe manaman Jises a féri. Áwewe chék, ekkewe Farisi ra kúna án Jises echikara emén mwán mi pe efóch péún, me chómmóng chón Jus ra silei pwe Jises a amanawaatá Lasarus seni máló. Nge chómmóng me leir rese mochen tapweló mwirin Jises, me ekkóch ra pwal mwo nge ú ngeni. (Mark 3:1-6; Jon 12:9, 10) Nge Saul a sókkóló, pún a siwil. Pwata Saul a wiliiti néún Kraist chón káé nge ekkewe ekkóch rese? Pún i a niwokkusiti Kot lap seni aramas me a fókkun aúcheani ewe úméúméch Kraist a pwáári ngeni. (Fil. 3:8) Iká kopwe pwal káé le ina ussun, iwe, esap wor och mettóch epwe aúkúketiw seni óm afalafal me seni óm achocho le fich ngeni papatais.

15, 16. Met Saul a féri lón ekkewe sinakok, me met meefien ekkewe chón Jus lón Tamasikos ren án Saul afalafal?

15 Anchangei meefien ekkewe aramas atun Saul a poputá le afalafala ussun Jises lón ekkewe sinakok. Ekkóch leir ra máirú, nge ekkóch ra pwal mwo nge song. Ra apasa: “Esap pwe iei i ewe mwán a fókkun eriáfféwú chókkewe mi nóm lón Jerusalem, iir kewe mi kékkéri ei it?” (Féf. 9:21) Atun Saul a áweweei ewe popun a siwili an ekiek ussun Jises, a “ánnetaéchú ngeniir pwe Jises ewe Kraist.” (Féf. 9:22) Nge eú áwewe mi fataffatéch, ese efisi án meinisin repwe lúkú. Ese tongeni siwili ekiekin aramas mi péchéúló le eáni manaw mi lóngólóng wóón éérenien aramas are iir kewe mi lamalamtekia. Iwe nge, Saul ese fangetá.

16 Úlúngát ier mwirin, ekkewe chón Jus lón Tamasikos ra chúen ú ngeni Saul. Iwe, ra akkóta ar repwe nieló i. (Féf. 9:23; 2 Kor. 11:32, 33; Kal. 1:13-18) Atun a pwá ar na kókkót, Saul a filaatá an epwele sú seni ena telinimw lemonomon ren án ekkóch repwe senietiw lón eú pasikit lón eú asammwachoon etippen ewe telinimw. Luk a apasa pwe chókkana mi álisi Saul le sú lón ena pwinin, iir “néún [Saul] kewe chón káé.” (Féf. 9:25) Ussun a ffat me ren na wokisin pwe ekkóch me lein chókkewe mi rongorong met Saul a eáni afalafal me lón Tamasikos, ra etiwa me wiliiti néún Kraist chón káé.

17. (a) Met meefien ekkóch aramas atun ra rongorong ewe enlet seni Paipel? (b) Met a lamot sipwe sópweeló le féri, me pwata?

17 Atun ka kerán poputá le apwóróusa ngeni chón óm famili, chienom kewe, me pwal ekkóch aramas ekkewe mettóch mi múrinné ka káé, ese mwáál ka ekieki pwe iir meinisin repwe etiwa ewe enlet seni Paipel pokiten a mmen ffat. Ekkóch, neman ra etiwa, nge chómmóng rese. Féfférún chón lón imwom we ngonuk, neman epwe ussun nge en chón koputer. (Mat. 10:32-38) Iwe nge, iká kopwe sópweeló le émúrinnéló óm tufichin áweweei masouen Paipel me sópweeló le eáni napanapen Chón Kraist kewe, eli pwal mwo nge chókkewe mi ú ngonuk repwe tongeni siwili ekiekiir.—Féf. 17:2; 1 Pit. 2:12; 3:1, 2, 7.

18, 19. (a) Met a fis lupwen Parnapas a álisi Saul? (b) Ifa ussun sia tongeni áppirú Parnapas me Saul?

18 Lupwen Saul a ló Jerusalem, a ffat ewe popun pwata ekkewe aposel rese lúkú pwe i a emén néún Jises chón káé. Iwe nge, atun Parnapas a ereniir pwe Saul a wiliiti emén chón káé, ekkewe aposel ra etiwa i, me a nónnóm rer ren och fansoun. (Féf. 9:26-28) Saul a túmúnúéch me ese sáwásini ewe kapas allim. (Rom 1:16) A tipepwora le afalafal lón Jerusalem, ikewe a poputááni an angangen eriáfféwú néún Jises Kraist kewe chón káé. Lupwen ekkewe chón Jus lón Jerusalem ra silei pwe i ewe emén ra ekieki pwe epwe wisen emmweni ewe angangen arosaaló Chón Kraist nge a wiliiti emén me leir, iwe ra fókkun song, me ra mochen nieló. Nge iei met Paipel a erá ussun Saul: “Lupwen chienan kewe chón lúkú ra silei ussun ei, ra uweatiw ngeni Seseria me ra tiinaaló ngeni Tarsus.” (Féf. 9:30) Saul a álleasochisi án ewe mwichefel kewe emmwen mi feito seni Jises. Ina minne, i me ewe mwichefel ra kúna feiéch.

19 Parnapas a akkomw mwékút le álisi Saul. Ese mwáál, ina met a efisi án néún Jiowa keei rúúemén chón angang mi tinikken repwe chiechiéch. Ka ussun Parnapas le álisi ekkewe minefé lón ewe mwichefel, fitiir lón ewe angangen afalafal, me álisiir ar repwe wiliiti Chón Kraist mi múrinné? Kopwe fókkun feiéch iká kopwe ina ussun. Nge iká en emén mi kerán wiliiti chón afalafal, kopwe ussun Saul le etiwa ewe álillis seni ekkewe ekkóch? Iká kopwe fiti ekkewe chón afalafal mi lipwákéch lón ewe angangen afalafal, epwe múrinnéló óm afalafal, lapóló óm pwapwa, me epwe wor chiechiom mi enlet tori feilfeiló.

“Chómmóng Ra Wiliiti Chón Lúkú” (Féffér 9:31-43)

20, 21. Ifa ussun néún Kot chón angang lóóm me lón ei fansoun ra alamota ekkewe “fansoun kinamwe”?

20 Mwirin án Saul wiliiti emén Chón Kraist me ló seni Jerusalem fán núkúnúkéch, “meinisin ekkewe mwichefel lón unusen Jutia me Kalili me Sameria ra nóm lón fansoun kinamwe.” (Féf. 9:31) Ifa ussun ekkewe chón káé ra áeá ena “fansoun kinamwe”? (2 Tim. 4:2) Ewe Paipel a erá pwe ra “péchékkúleló.” Ekkewe aposel me ekkewe pwal ekkóch Chón Kraist mwán mi wor wiser, ra apéchékkúla án ekkewe chón káé lúkú me álisi chón ewe mwichefel le “feffetál lón ar niwokkusiti Jiowa me angei ourur me ren ewe ngún mi fel.” Áwewe chék, Piter a alamota ena fansoun le apéchékkúla ekkewe chón káé lón ewe fénú Saron lón ewe kinikin Litta. An achocho a efisi án chómmóng mi nónnóm ikena repwe “kul ngeni ewe Samol.” (Féf. 9:32-35) Ekkewe chón káé rese mut ngeni ekkóch mettóch ar repwe aosukosuker, nge ra fókkun achocho le pwáári ar tongfengen lefiler me fiti ewe angangen afalafal. Pokiten ena, iwe a “chék chóchchómmóngoló” chón ewe mwichefel.

21 Ina epwe lón ewe ier 1990, ekkewe Chón Pwáraatá Jiowa lón chómmóng fénú ra pwal nóm lón ena esin “fansoun kinamwe.” Ese chúen wor manen ekkewe mwú mi eriáfféwú néún Kot kana aramas ren fite fite ier. Ina minne, a mecheresiló án Chón Pwáraatá afalafal lón ekkewe leeni mi pinepin ewe angangen afalafal ie me ese chúen pinepin lón ekkóch leeni. Fitengéréú Chón Pwáraatá ra áeá ena fansoun le afalafal lepwápwááló, iwe chómmóng aramas ra etiwa ewe kapas allim.

22. Ifa ussun kopwe alamotaéchú ewe fansoun kinamwe ka nóm lón?

22 Ka alamotaéchú ewe fansoun kinamwe ka nóm lón? Iká ka nónnóm lón ewe leeni ese wor pinepinen angangen lamalam ie, Setan a mochen etipetipaók óm kopwe áeá watteen óm fansoun le alapaaló wéum lap seni óm angang ngeni Jiowa. (Mat. 13:22) Kopwe túmúnúéch. Kopwe áeáfichi ewe fansoun kinamwe ka nónnóm lón iei. Ekieki pwe ina eú fansoun ka tongeni áeá le unusen pwáraaló pwóróusen ewe Mwúún Kot me apéchékkúla ewe mwichefel. Chemeni pwe nónnómun manawom a tongeni mwittir siwil.

23, 24. (a) Met sia káé seni pwóróusen Tapita? (b) Met a lamot sipwe tipeppós le féri?

23 Ekieki met a fis ngeni emén chón káé itan Tapita, are Torkas. I a nónnóm Joppa, eú sóópw ese pwal towaw seni Litta. Ei fefin mi túppwél a áeáéchú an fansoun me wéún le féri “féffér mi múrinné” me eáni “liffangen úméúméch.” Iwe nge, ekiseló chék a semmwen me máló.c Ekkewe chón káé lón Joppa ra fókkun chúúpwúl, ákkáeúin ekkewe fefin mi má seniir pwúlúwer, iir kewe mi fókkun chúng letiper ren an kirekiréch. Lupwen Piter a wareiti ewe imw, ikewe ia ra ammólnatá somáán we ngeni peiás, a féri eú manaman néún Jises Kraist kewe aposel resaamwo féri fán eú. Piter a iótek, iwe mwirin a amanawaatá Tapita! Anchangei pwapwaan ekkewe fefin mi má seniir pwúlúwer me ekkewe pwal ekkóch chón káé atun Piter a kérisefálliirelong lón ewe ruumw me ápwár ngeniir pwe Tapita a manaw! Minne a fis lón ena atun, neman a apéchékkúler ngeni ekkewe sóssót epwe toriir mwirin. Ese wor tipemwárámwár pwe ena manaman “a chéúfetál lón unusen Joppa, me chómmóng ra wiliiti chón lúkú ewe Samol.”—Féf. 9:36-42.

Emén Chón Kraist fefin a uwou ngeni emén Chón Kraist fefin mi chinnap me apwangapwang néún péénirá

Ifa ussun ka tongeni áppirú Tapita?

24 Sia tongeni káé ruu mettóch mi lamot seni met a fis ngeni Tapita. (1) A tongeni weiweitá múchchún manawach. Iwe, a fókkun lamot ach sipwe féri met sipwe itéch ren me ren Kot atun sia chúen manaw. (SalAf. 7:1) (2) Epwe fókkun fis ewe manawsefál. Jiowa a kúna chómmóngun án Tapita féfférún kirekiréch me a efeiéchú. I epwe pwal chechchemeni ach angang weires me epwe amanawakichetá iká sia máló me mwen fisin ewe Armaketon. (Ipru 6:10) Ina minne, ese lifilifil iká sia nóm lón “fansoun weires” are lón “fansoun kinamwe,” sipwe tipeppós le unusen pwáraatá pwóróusen Kraist.—2 Tim. 4:2.

SAUL EWE FARISI

“Emén alúwél itan Saul” ewe puken Féffér a fós ussun atun aramas ra manei ngeni Stifen faw, i seni Tarsus. Tarsus ina iolapen Silisia, eú kinikinin Rom, mi nóm lón éérún Turkey iei. (Féf. 7:58) A chómmóng chón Jus ra nónnóm lón ena telinimw. Iei met Saul a apasa me ren minne a makkeei: “Úa sirikomsais lón ewe awanúen rán. Ngang seni ewe mwúún Israel, seni ewe einangen Peniamin. Ngang emén chón Ipru, upun wóón chón Ipru. Ngang emén Farisi lón ái álleasochisi ewe Allúk.” Ese mwáál, ina ewe popun Saul, i emén chón Jus mi wor ésúfélún!—Fil. 3:5.

Saul ewe Farisi.

Imwen Saul a nóm lón eú telinimw mi watte me wéú, ina iolapen éérenien chón Kris. Atun Saul a mámmááritá lón Tarsus, a sile fósun Krik. Ese mwáál a sukul lón án chón Jus sukul. Saul a káé an epwe ffér tento, eú angang chómmóng lón leenian na ra kan féri. Ese mwáál, a káé ena angang seni seman we seni lekúkkúnún.—Féf. 18:2, 3.

Ewe puken Féffér a pwal pwáári pwe Saul i emén chón Rom seni leuputiwan. (Féf. 22:25-28) Weween pwe emén me lein semelapan kewe, a fen wiliiti emén chón Rom. Sise silei ifa ussun semelapen Saul na a wiliiti emén chón Rom. Ese lifilifil met, nge atun ra wiliiti chón Rom, ra iteféúló lón leenier. Nónnómun Saul me an sukul, a atufichi an epwe fókkun silei ekkewe úlúngát ééreni. Ina éérenien Jus, Krik, me Rom.

Eli atun a 13 ierin Saul, a sái ren úkúúkún 520 mwail ngeni Jerusalem pwe epwe sópweeló an sukul. Me ikena ie, a sukul ren Kamaliel, emén sense mi watte ésúfélún lón éérenien ekkewe Farisi.—Féf. 22:3.

Ekkena esin sukul, a ussun án emén fiti collage lón ei fansoun. Me a pwal kapachelong lón ena sukul ar repwe káé me amwéchúlúkú masouen ewe Taropwe mi Pin me án chón Jus kewe allúk. Emén néún Kamaliel chón sukul mi feffeitá a tongeni eáni eú angang are wis mi múrinné. Iwe, ussun Saul i emén ena esin chón sukul. Iei met a makkeei mwirin: “Ngang úa fókkun feffeitá me lein chómmóng pilóói kewe chón Jus me lón ewe lamalamen chón Jus, me úa fókkun tinikken lón éérenien semelapei kewe.” (Kal. 1:14) Ewer, án Saul tinikken lón éérenien chón Jus, a efisi an epwe poputá le eriáfféwúmwááli ewe mineféén mwichefelin Chón Kraist.

TAPITA—“A UR REN FÉFFÉR MI MÚRINNÉ”

Tapita a liffang ngeni emén mi tingormaw álillis.

Tapita i emén chón ewe mwichefelin Chón Kraist lón ewe leeni Joppa. Chienan kewe Chón Kraist ra tongei pokiten “a ur ren féffér mi múrinné me liffangen úméúméch.” (Féf. 9:36) A wor ruu iten Tapita ussun chék ekkewe chómmóng chón Jus mi wor ruu iter mi nóm lón ekkewe leeni mi wor chón Jus me chón lúkún Israel ie. Me iten Tapita kana, eú lón kapasen Ipru are Aramaik, nge ewe eú lón kapasen Krik are Latin. Itan we lón kapasen Krik Torkas, nge ewe lón Aramaik “Tapita.” Iir me ruu ekkena it, ra wewe ngeni “Gazelle,” are och sókkun man ussun chék chia.

Ussun Tapita a semmwen me mwittir chék a máló. Chiechian kewe ra fiti ar we ééreni, ra étútú pwe epwe mmólnetá ngeni peiás. Ra akoonaaló inisin lón eú ruumw asan, ese mwáál lón pwisin imwan we. Pokiten pwichikkaren ekkewe fénúen lón Middle East, iwe a lamot ewe somá epwe peiás lón ewe chék rán a máló lón are lón ewe rán mwirin. Ekkewe Chón Kraist lón Joppa ra rong pwe ewe aposel Piter a nóm arapakkan Litta. A tongeni naf án aposel Piter fansoun le ló Joppa me mwen peiáselóón Tapita pokiten towauen lefilen ekkewe ruu telinimw a chék 11 mwail, ina epwe rúáánú awa án emén fetál. Ina minne, chón ewe mwichefel ra tiinaaló rúúemén mwán ar repwe tingorei Piter an epwe mwittir feiló Joppa. (Féf. 9:37, 38) Iei alon emén soukáéén Paipel: “Éérenien ekkewe chón Jus lóóm ar repwe tiinaaló ákkárúúemén soukúné pwe ewe emén epwe wisen alúkúlúkú ewe pwóróus ewe emén a uwei.”

Met a fis atun Piter a war? Iei met Paipel a apasa: “Ra emmwenaatá lón ewe ruumw asan. Nge meinisin ekkewe fefin mi má seniir pwúlúwer ra mwicheto ren, ra kechiw me pwáári ngeni chómmóng úf me úféúfen lúkún Torkas a féri atun a nóm rer.” (Féf. 9:39) Tapita a kan tete fán iten chón ewe mwichefel, iwe ina eú me lein ekkewe popun ra aúcheani neminna. A kan tete úf, úféúfen lón me úféúfen lúkún. Paipel ese pwal affata iká Tapita a mééni meinisin ekkena kire are a chék free an tete fán iter. Ese lifilifil met, nge a wor tongan pokiten an féfférún kirekiréch me “liffangen úméúméch.”

Eli minne Piter a kúna me lón ena ruumw, a efisi an letipechou. Iei alon emén soukáé Paipel itan Richard Lenski: “Ewe chúúpwúl mi fis ikeei a fókkun sókkóló seni ewe chúúpwúl mi fis lón imwen Jairus we, ikewe a wor akúrang ie, ekkewe fefin mi kamé pwe repwe wisen kechiw, me chón play fluut.” (Mat. 9:23) Ena chúúpwúl ren málóón Tapita, a wesewesen seni letiper. Ewe Paipel ese pwal affata iká a wor pwúlúwen Tapita, ina popun chómmóng ra lúkú pwe Tapita ese pwúpwúlú.

Atun Jises a allúkú ngeni néún kewe aposel ar repwe afalafal, a fang ngeniir manamanen “amanawa mi máló.” (Mat. 10:8) Piter a fen kúna án Jises féri ekkena esin manaman, kapachelong an amanawaatá néún Jairus we nengngin, nge ese wor pwóróusen án emén aposel féri ena esin manaman mwen ena. (Mark 5:21-24, 35-43) Nge iei, Piter a atowu ekkewe aramas seni ewe ruumw asan, me mwirin a fókkun iótek. Mwirin a neló mesen Tapita me a mómmóót. A ifa me pwapwaan ekkewe Chón Kraist lón Joppa atun Piter a amanawaatá chiener na mi áchengicheng Tapita!—Féf. 9:40-42.

a Ppii ewe pwóór “Saul ewe Farisi.”

b Lape ngeni, ekkewe chék aposel ra kan fang ngún mi fel ngeni ekkewe ekkóch. Iwe nge, lón ei pwóróus, ussun Jises a ewisa ngeni Ananaias an epwe fang ngeni Saul ewe ngún mi fel. Mwirin án Saul wiliiti emén Chón Kraist, i me ekkewe 12 aposel rese pwóppwóróusfengen ren och fansoun. Iwe nge, ussun Saul a kan akkafalafal lón ena atun. Iwe, Jises a nochchei an epwe kawor ewe péchékkúl mi lamot ngeni Saul pwe epwe apwénúetá wisan le afalafal.

c Ppii ewe pwóór “Tapita—‘A Ur ren Féffér mi Múrinné.’”

    Meinisin mi Peres lón Fósun Chuuk (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chuuk
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share