“Feffetal Fan Ach Luku, Nge Esap Fan Kunaen Mesach”
“Sia feffetal fan ach luku, nge esap fan kunaen mesach.”—2 KORINT 5:7.
1. Met weween “feffetal fan luku”?
ITEITEN fansoun sipwe eani ewe sokkun iotek mi tipeeu ngeni ewe emmwen lon ewe Kapasen Kot, sia kan pwarata pwe mei wor ach luku. Ach luku epwe pwal pwalo lupwen sipwe poputa le kapas ngeni aramas ussun an Kot Muu. Iwe, lupwen sipwe fangolo manauach ngeni Jiowa, sipwe pwarata pwe sia mochen ‘feffetal fan ach luku,’ weween, sia mochen achocho ngeni ewe sokkun manau mi nom fan nemenien luku.—2 Korint 5:7; Kolose 1:9, 10.
2. Pwata an emon fiffiti kokkotun ewe mwichefel, esap ina wesewesen eu pisekin annet pwe a wor an luku?
2 Ren ach sipwe eani ena sokkun manau, a lamot ach sipwe eani ewe sokkun luku mi lukuchar. (Ipru 11:1, 6) Chommong aramas ra efich Chon Pwarata Jiowa pokiten ekkewe alluk fan iten manau mi limoch me ewe tong ra kuna lein ekkewe Chon Pwarata. A murinno meefier, nge esap weween pwe a wor ar luku. Eli a pochokkul lukuen puluwen pwal ekkoch are lukuen semer me iner, iwe, eli repwe ekis fiti fofforun ir kewe ra tongei. Iei enletin eu feioch lon an emon famili, nge esap iei ita siwilin an emon pwisin tongei Kot me an pwisin eani lukuluk won i.—Luk 10:27, 28.
3. (a) Ren ach sipwe eani luku mi lukuchar, met sipwe wesewesen achifoua ussun ewe Paipel? (b) Pwata ekkoch ra muttir achifoua pwe ewe Paipel a popu seni Kot, nge ekkoch ra lukulukummang?
3 Ir mi enletin feffetal fan luku ra achifoua ren unusen letiper pwe ewe Paipel, iei ewe Kapasen Kot. A wor chommong pisekin annet pwe ewe Paipel mi Fel a wesewesen “popu seni ngunun Kot.”a (2 Timoti 3:16) Epwe ifa ukuukun an emon chosani ekkena pisekin annet mwen an epwe achifoua ena? Eli epwe longolong won an lewo. Eli minne epwe efisata lukuen emon esap efisata lukuen pwal emon. Fan ekkoch, inaamwo ika emon epwe kuna chommong pisekin annet mi lukuchar, nge eli esap tipeeu ngeni minne mi letelo. Met popun? Pun a wor och mochenin le alollolun letipan. (Jeremaia 17:9) Ina minne, inaamwo ika emon epwe apasa pwe a mochen silei ussun an Kot kokkot, nge eli letipan epwe tipeni an epwe pacheoch ngeni fonufan. Eli esap mochen likiti ewe sokkun manau mi u ngeni allukun Paipel. Iwe nge, ika emon a enletin mwoneiti minne mi enlet, me ika a wenechar letipan, me ika a tipetekison, iwe, lo, lo, epwe miritiiti pwe ewe Paipel, iei Kapasen Kot.
4. Emon epwe fet ren an epwe forata an luku?
4 Fan chommong, mwirin fitu chok maram, aramas mi kuna alillis le kakkaeo Paipel ra weweiti pwe a somolo ekkewe pisekin annet pwe ina ewe Kapasen Kot. Ika ena mettoch epwe amwokutur pwe repwe suuki letiper fan iten ar repwe kait me ren Jiowa, iwe, ekiekir kewe, mochenir kewe, me meefier kewe epwe siwil ekis me ekis pwe epwe tipeeu ngeni minne repwe kakkaeo. (Kol Fel 143:10) Rom 10:10 a apasa pwe “ren ewe letip” emon epwe pwarata an luku. Ena sokkun luku epwe pwarata wesewesen meefien emonnewe, me epwe pwapwalo lon unusen manauan.
Fofforun Noa a Popu seni an Luku mi Lukuchar
5, 6. An Noa luku a longolong won met?
5 Noa emon mi eani luku mi lukuchar. (Ipru 11:7) An luku a longolong won met? A nom ren Noa alon Kot, nge sap minne mi mak ena kapas. Keneses 6:13 a apasa pwe “Kot a apasa ngeni Noa: ‘Upwele asopwolo manauen mettoch meinisin pun fonufan a ur ren foffor mi mwanesol pokiter.’” Jiowa a ereni Noa pwe epwe falei efoch waaimw me a aiti ngeni ifa ussun an epwe falei. Iwe mwirin, Kot a ereni: “Nge ren ngang, upwe efisata eu noter won fonufan pwe epwe nnielo me fan lang monumanau meinisin ewe manamanen manau a nom lon. Mettoch meinisin mi nom won fonufan repwe sopwolo.”—Keneses 6:14-17.
6 A fen pung ut mwen ena fansoun? Paipel ese affata. Keneses 2:5 a apasa: “Jiowa Kot esaamwo apungatiu ut.” Nge a ina ussun an Moses awewei lapalapen fonufan fansoun langattam mwen ranin Noa, nge a manau fitepuku ier mwirin Noa. Ussun a mak lon Keneses 7:4, Jiowa a kapas ussun ut lupwen a fos ngeni Noa, iwe, neman Noa a weweiti alon. Iwe nge, an Noa luku ese longolong won minne a tufichin kuna. Ewe aposel Paul a makkei pwe a tori Noa “ourour seni lang ussun minne esaamwo kuna.” Kot a ereni Noa pwe epwe awarato won fonufan “ewe watteen lolo,” are “ewe matauen lang,” ussun eu footnote lon ewe New World Translation a awewei lon Keneses 6:17. Ena mettoch esaamwo fis fan eu tori ena fansoun. Nge Noa a tongeni kuna mettoch meinisin Kot a forata, iwe, a pwarata pwe Kot a wesewesen tufichin awarato eu noter. Noa a mwokut pokiten an luku, iwe, a falei ewe waaimw.
7. (a) Met a lamot ngeni Noa ren an epwe fori minne Kot a alluku ngeni? (b) Ifa ussun sia kan feioch ren ach ekieki an Noa luku, me ifa ussun ach luku epwe tongeni wiliiti eu feioch ngeni chon oruch?
7 Kot ese affata ngeni Noah lon menni ran ewe Noter epwe war. Nge sap minne Noa a tipemwaramwar, iwe, a likiti mwo an angang won ewe waaimw me ewe angangen afalafal. Lon fansoun mi fich, Kot a ereni Noa inet epwe tolong lon ewe waaimw. Nge me mwan, “Noa a chok fori mettoch meinisin Kot a alluku ngeni. A fori minne chok wisan.” (Keneses 6:22) Noa a fetal fan luku, nge esap fan kunaen mesan. A ifa watteen ach kilisou pokiten an fori ena mettoch! Pokiten an luku, sia manau ikenai. Ren pwal pwisin kich, ewe luku sia pwarata epwe tongeni wor watte nemenian won minne epwe fis lon mwach kkan, esap fan itach chok pwe pwal fan iten nouch kewe me chon oruch kewe.
Lukuen Eperiam
8, 9. (a) Ifa longolongun an Eperiam luku? (b) Ifa ussun Jiowa a ‘pwa’ ngeni Eperiam?
8 Pwal ekieki mwo Eperiam. (Ipru 11:8-10) An luku a longolong won met? Chon leenian we, Ur lon Kaltia, ra fel ngeni kot chofona me ra tipemmong won pisek. Nge pwal fitu mettoch ra emmweni an Eperiam ekiek. Ese mwaal a tongeni chiechi ngeni noun Noa we itan Shem, pwe manauan a sopwosopwolo ukuukun 150 ier mwirin uputiuen Eperiam. Eperiam a achifoua pwe Jiowa “ewe Kot mi Unusen Tekia, Chon Fforata lang me fonufan.”—Keneses 14:22.
9 Pwal eu mettoch a efisata eu siwil watte lon manauen Eperiam. Jiowa a “pwa ngeni . . . Eperiam lupwen a nonnom lon Mesopotamia, mwen an nonnom lon Haran, iwe, a ereni i, ‘Kele feilo seni fonuom me pwal seni mararum kewe, iwe, kopwe feilong lon ewe fonu upwe aiti ngonuk.’” (Fofor 7:2, 3) A ifa ussun an Jiowa ‘pwa ngeni’ Eperiam? Eperiam ese wesewesen kuna Kot. (Ekistos 33:20) Iwe nge, a tufich pwe Jiowa a pwa ngeni Eperiam lon eu ttan fitifengen me lingan mi sokkolo amwararan, are ren emon chonlang, are chon tupuni. (Alollo ngeni Keneses 18:1-3; 28:10-15; Lifitikos 9:4, 6, 23, 24.) Ese lifilifil ifa ussun Jiowa a pwa ngeni Eperiam, nge ei mwan mi tuppwol a achifoua pwe Kot a suuki ngeni eu wis mi auchea. Iwe, Eperiam a mwokut fan an lukuluk.
10. Ifa ussun Jiowa a apochokkula an Eperiam luku?
10 An Eperiam luku ese longolong won an silei titchikin porausen ewe fonu Kot a emmwen ngeni. Ese longolong won an silei inet epwe fonueni ena fonu. A wor an luku pokiten an silei pwe Jiowa, i ewe Kot mi Unusen Tekia. (Ekistos 6:3) Jiowa a ereni Eperiam pwe epwe wor mwirimwirin, nge fan ekkoch a ekieki ika ifa ussun ena mettoch epwe tongeni fis. A fen chinnap. (Keneses 15:3, 4) Jiowa a apochokkula lukuen Eperiam ren an ereni pwe epwe neta ngeni ekkewe fuu me alleaniir ika pwe a tufich. Kot a apasa, “Epwe ina ussun mwirimwirum kewe.” A wesewesen chung letipen Eperiam. A ffat pwe ewe Chon Fforata masouen lang mi lingemwarar epwe tongeni apwonueta minne a fen pwonei. Eperiam a “luku Jiowa.” (Keneses 15:5, 6) Eperiam ese luku pokiten chok an efich minne a rong, nge a lukuchar minne an luku a longuni.
11. (a) Lupwen a arap ngeni 100 ierin, met meefien Eperiam ussun an Kot pwon pwe Sera, emon mi chinnap, epwe nounatiu emon at? (b) Mei fet lukuen Eperiam lupwen a kuna sossot, sossotun an epwe uwei noun we ngeni ewe Chuuk Moraia pwe epwe asoresini ie?
11 Lupwen Eperiam a arap ngeni 100 ierin me puluwan we Sera a arap ngeni 90 ierin, Jiowa a pwal kapas ussun an pwon pwe Eperiam epwe nouni emon at me won Sera. Eperiam a ekiekifichi nonnomur. “Nge pokiten an Kot pwon, ese tipemwaramwar pokiten nafanguen luku, nge a pochokkulelo ren an luku, iwe, a alinga Kot me a wesewesen achifoua pwe minne a pwonei a pwal tufichin fori.” (Rom 4:19-21) Eperiam a silei pwe an Kot pwon esap tongeni chofona. Mwirin, pokiten an luku, Eperiam a alleasochis lupwen Kot a ereni pwe epwe uwei noun we Aisek ngeni ewe fonu Moraia me asoresini i ie. (Keneses 22:1-12) Eperiam a unusen luku pwe ewe Kot mi efisata uputiuen noun we ren eu manaman epwe pwal tongeni amanauasefalli i ren an epwe apwonueta ekkewe pwal fitu pwon a eani fan iten atewe.—Ipru 11:17-19.
12. Ifa ukuukun an Eperiam feffetal fan luku, me epwe ifa liwiniir me chon le imwan kewe mi pwarata pwe ra eani luku mi pochokkul?
12 Eperiam a pwarata pwe luku a emmweni manauan, esap fan ekkoch chok, pwe lon unusen manauan. Lon unusen manauan Eperiam ese angei seni Kot och kinikinin ewe Fonu mi Pwonetiu pwe alemwiriin. (Fofor 7:5) Iwe nge, sap minne Eperiam a chipwangolo, iwe, liwiniti Ur lon Kaltia. Ren 100 ier, tori an malo, a imweimw tento lon ewe fonu Kot a emmwen ngeni. (Keneses 25:7) Iei alon Ipru 11:16 ussun ir me puluwan we Sera, nour we Aisek, me noun nour we itan Jekop: “Kot ese saueiti an epwe iteni ar Kot, pun a fen ammonlata eu telinimw fan asengesir.” Ewer, Jiowa a fen ammonlata leenier won ewe fonufan epwe nom fan nemenien an we Muun Messais.
13. Ikenai, io lein noun Jiowa kewe chon angang ra eani ewe sokkun luku mi nom ren Eperiam?
13 Ikenai a wor aramas mi ussun Eperiam lein noun Jiowa kewe chon angang. Ra fen feffetal fan luku ren fite ier. Lon ewe pochokkul Kot a kan awora, ra fen pworacho ngeni sossot mi ussun chok chuuk. (Mattu 17:20) Rese lukulukungau lon ar luku pokiten ar rese silei ineet Kot epwe ngeniir ewe alemwir a fen pwonei. Ra silei pwe alon Jiowa esap tongeni chofona, me ra meefi pwe ra mmen feioch pokiten ar kapachelong lein noun kewe Chon Pwarata. A ina ussun meefiom?
Ewe Luku mi Amwokutu Moses
14. Ifa ussun a fforutiu longolongun an Moses luku?
14 Moses pwal emon mi pwarata an luku. Ifa longolongun an luku? A fforutiu le monukolun. Inaamwo ika noun Farao we fopul a kuna Moses mi pappas lon eu pwor lon ewe Chanpupu Nail me a angei pwe noun, nge pwisin inan we, ewe fin Jus itan Jokopet, a aoupu ewe at me a tuttumunu le monukolun. Neman Jokopet a asukulafichi i, me a aiti ngeni pwe epwe tongei Jiowa me aucheani an kewe pwon ngeni Eperiam. Mwirin, lupwen i chon le imwen Farao, Moses a “kait lon sokkun tipatchemen chon Isip meinisin.” (Fofor 7:20-22; Ekistos 2:1-10; 6:20; Ipru 11:23) Iwe nge, inaamwo ika Moses emon aramas tekia, nge letipan a fitipach ngeni noun Kot kewe aramas mi fotek.
15. A fet Moses pokiten an pwarata pwe a peni noun Jiowa kewe aramas?
15 Lupwen a 40 ierin, Moses a awatalo emon chon Isip ren an epwe selani emon chon Israel mi kuna kirikiringau. Ena poraus a affata ekiekin Moses ussun noun Kot kewe aramas. A enlet pwe “ren luku, Moses, lupwen a watteta, ese mochen aramas repwe ko ngeni i noun noun Farao we fopul.” Ese tipeni “ewe pwapwaan tipis mi nom fansoun mwochomwoch” pokiten i emon lein ekkewe nouwisen Isip, nge an luku a amwokutu i pwe epwe pwarata an peni noun Kot kewe aramas mi kuna kirikiringau.—Ipru 11:24, 25; Fofor 7:23-25.
16. (a) Met Jiowa a awisa ngeni Moses, me ifa ussun Kot a alisi i? (b) Lupwen a apwonueta wisan we, ifa ussun Moses a pwarata an luku?
16 Moses a mwotores fan iten an epwe alisi aramasan kewe, nge esaamwo tori an Kot fansoun pwe repwe ngaselo. Ina popun, Moses a su seni Isip. Ina epwe 40 ier mwirin, Jiowa a tinatiu emon chonlang pwe epwe awisa ngeni Moses an epwe liwiniti Isip ren an epwe emmwenawu chon Israel seni ena fonu. (Ekistos 3:2-10) Met meefien Moses? Ese tipemwaramwar ussun an Jiowa tufichin angasalo Isip, nge a meefi pwe a lipwakingau fan iten ewe wis Kot a isetiu mwan. Fan tong, Jiowa a apochokkula Moses. (Ekistos 3:11-4:17) A pochokkuleta lukuen Moses. A liwiniti Isip me fan chommong a ouroura Farao ussun ekkewe riaffou epwe wareiti Isip ika i esap angasalo Israel pwe epwe feilo fel ngeni Jiowa. Ese nom ren Moses ewe manaman ren an epwe efisata ekkena riaffou. Atewe a feffetal fan an luku, nge esap fan kunaen mesan. A luku Jiowa me an kapas. Farao a amosoku Moses. Nge Moses a likiitu. “Ren luku, a lo seni Isip, nge ese niueiti songen ewe king, pun a uppos ussun ita nge a nengeni ewe Emon sise tongeni kuna.” (Ipru 11:27) Moses ese unusoch. A mwaallilo fan ekkoch. (Numperis 20:7-12) Iwe nge, mwirin an seikita me ren Kot, luku a nemeni manauan.
17. An Noa, Eperiam, me Moses feffetal fan luku a efisata met fan iter, inaamwo ika rese kuna an Kot we fonufan sefo?
17 Amwo om luku epwe ussun lukuen Noa, Eperiam, me Moses. A enlet pwe rese kuna an Kot we fonufan sefo. (Ipru 11:39) Esaamwo tori ewe fansoun Kot a filata, weween, mei wor pwal ekkoch mettoch lon an kokkot epwe chuen pwonuta akkom. Iwe nge, ese apwangapwangolo ar luku alon Kot, me iter a mak lon noun Kot we puken manau.
18. Ren ir mi filita ngeni manau lon lang, pwata a lamot ar repwe feffetal fan luku?
18 Ewe aposel Paul a makkei pwe “Kot a akkota och mettoch mi murinno lon mwach kkan fan asengesich.” Weween, Kot a akkota och mettoch mi murinno ren ir mi ussun Paul, nge ir mi filita pwe repwe manau lon lang fiti Kraist. (Ipru 11:40) Ikkena ir chokkana Paul a akkaewin ekieki lupwen a makkei 2 Korint 5:7: “Sia feffetal fan ach luku, nge esap fan kunaen mesach.” Lupwen a makkei ena, esor emon leir mi fen angei liwinir lon lang. Rese tongeni kuna liwinir ren wesewesen meser, nge mi lukuchar longolongun ar luku. Kraist a fen manausefal seni malo, nge i mwenuwaan lein ir kewe repwe kuna ewe feiochun ar repwe manau lon lang. Iwe, lap seni 500 chon pwarata ra fen kuna i mwen an we feita lang. (1 Korint 15:3-8) A wor popun watte ar repwe anomu unusen manauer fan nemenien ena luku. A pwal nom rech popun mi lukuchar ach sipwe feffetal fan luku.
19. Ussun a mak lon Ipru 1:1, 2, Kot a fen fos ngenikich ren an nounou io?
19 Ikenai, Jiowa ese kan foffos ngeni noun kewe aramas ren an tinatiu emon chonlang, nge a ina ussun an fos ngeni Moses unukkun ewe ira mi pulopulen ekkei. Kot a fen fosoto ren an nounou Noun we. (Ipru 1:1, 2) Minne Kot a apasa ren an nounou atewe, a fen makkei lon Paipel, iwe, a fen affou lon ekkewe fos won unusen fonufan.
20. Ifa ussun minne mi nom rech ikenai a lap seni minne a nom ren Noa, Eperiam, me Moses?
20 Minne a nom rech a mmen lap seni minne a nom ren Noa, Eperiam, me Moses. A nom rech unusen ewe Kapasen Kot, me chommong masouan ra fen pwonuta. Pokiten ekkewe poraus meinisin mi mak lon Paipel ussun ekkewe mwan me fefin mi anneta pwe ir chon pwarata mi tuppwol ngeni Jiowa fan sokkun sossot meinisin, Ipru 12:1 a peseikich pwe “Sipwe pwilitatiu mettoch meinisin mi chounikich me ewe tipis mi mecheresin pacherikich, iwe, sipwe likiitu le ssa lon ewe kitir mi nom mwach.” Sisap eani ewe ekiek pwe esor lamoten ach sipwe tuttumunu ach luku. “Ewe tipis mi mecheresin pacherikich,” iei nafangauen luku. A lamot ach sipwe akkachocho ren unusen ach tufich ren ach sipwe likiitu le “feffetal fan luku.”
[Footnote]
a Pi The Bible—God’s Word or Man’s?, forien ewe Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
Ifa Meefiom?
◻ Ifa weween ach “feffetal fan luku”?
◻ Ifa ussun sipwe tongeni kuna feioch seni an Noa pwarata an luku?
◻ Ifa ussun lapalapen an Eperiam pwarata an luku a kan alisikich?
◻ Pwata Paipel a fili Moses pwe epwe eu leenien appiru fan iten luku?
[Sasing lón pekin taropwe 8]
Eperiam a feffetal fan luku
[Sasing lón pekin taropwe 8]
Moses me Aaron ra pwarata ar luku lupwen ra fos ngeni Farao