Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Chuuk
  • PAIPEL
  • PUK
  • MEETINGS
  • w99 12/1 p. 6-11
  • Manaueni Manauom Me Ren An Kot Kewe Pwon

Ese wor video fán iten ei kinikin.

Omusaaló, a wor osukosuk le eppietá ewe video.

  • Manaueni Manauom Me Ren An Kot Kewe Pwon
  • Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—1999
  • Itelap Kisikis
  • Pwal Ekkóch
  • Jiowa A Aukuukalo An Kewe Foffor Ngeni Aramas
  • Kot A Angang le Efisata Letipan
  • Kot A Kuna Met Epwe Fis lon Mwach Kkan
  • Eu Angang Mi Fokkun Watte
  • Jiowa A Alisi ewe Angang
  • Ousap Fangeta!
  • A Chiechi Ngeni ewe Kot mi Enlet
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2013
  • A Kúna Manaw me Pwal Fúmén Aramas
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2013
  • Pwata Kot A Echeni Noa Pwata Sipwe Kipwichi
    Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú​—2008
  • Noa A Fala Efóch Waimw
    Nei Puken Pwóróusen Paipel
Pwal Och
Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—1999
w99 12/1 p. 6-11

Manaueni Manauom Me Ren An Kot Kewe Pwon

“Ngang Kot, esap wor eman luki. Ngang chok Kot, esap wor eman a wewe ngeniei. Ua osuni me lepopun mine epwe fis le sopolan, ua pwal pwarata seni ekewe fansoun lom mettoch resamwo fis.”​—AISEA 46:9, 10.

1, 2. Ikkefa ekkoch sokkopaten ekiek ussun an Kot angolong lon fofforun fonufan?

AIFA me watteen an Kot angolong lon mwokutukutun fonufan? Mi sokkopat an aramas ekiek. Ekkoch ra ekieki pwe Kot ese angolong lon ekkewe foffor won fonufan. Seni chok ewe fansoun an a forata aramas, ese mochen are ese tongeni fori och mettoch fan iter. Me ren ei sokkun ekiek, Kot a ussun emon sam mi iseta noun we won efoch paisiken, alukuchara, me tiini pwe epwe sai won ewe aal. Mwirin ewe sam a chok feilo. Noun we at a anaemon chok; epwe turutiu are esap turutiu. Met epwe fis esap chuen alongolong won fofforun ewe sam.

2 Pwal eu ekiek, pwe Kot a emmweni kinikin meinisin lon manauach me a fokkun angolong lon fofforun forian kewe meinisin. Ika a pwung ena ekiek, ekkoch repwe apasa pwe Kot ese chok efisi ekkewe mettoch mi murinno lon manauach nge pwal ewe atai alluk me riaffou a kan kku aramas. Ach silei ewe enlet ussun fofforun Kot epwe alisata ach silei ussun met epwe fori. Epwe pwal apochokkula ach luku pwe an Kot kewe pwon repwe pwonuta.​—Ipru 11:1.

3. (a) Ifa ussun sia silei pwe Jiowa emon Kot mi apwonueta an kewe kokkot? (b) Met popun a fen awewe won an Jiowa ‘ekiekieta,’ are ‘alapalapa,’ an we kokkot?

3 Ika epwe polu ewe kapas eis ussun ukuukun an Kot angolong lon fofforun aramas, sipwe miritiiti ewe poraus mi enlet pwe Jiowa ewe Kot mi apwonueta an kokkot. A pwalo ren pwisin itan. “Jiowa” a wewe ngeni “A Efisi An Epwe Wiliiti.” Pokiten an kewe foffor, Jiowa a efisi an wiliiti ewe Sou Apwonuetaan an kewe pwon meinisin. Pokiten ena, Jiowa a fen awewe won ussun emon mi ‘ekiekieta,’ are alapalapa an kewe kokkot fan iten och mettoch are foffor lon mwach kkan. (2 King 19:25; Aisea 46:11) Ekkeei kapas ra pop seni ewe kapas lon Ipru ya·tsarʹ, mi kan ngeni ewe kapas a wewe ngeni “chon fori sepi.” (Jeremaia 18:4) Ussun emon chon for sepi mi angangoch epwe tongeni alapalapa ewe pwokak pwe a wiliiti eu sepi mi ling, Jiowa mi tongeni alapalapa, are emmweni, met a fiffis, ren an epwe apwonueta letipan.​—Efisus 1:11.

4. Ifa ussun Kot a fen ammonlata ei fonufan fan iten aramas?

4 Ren chok awewe, Kot a akotta pwe ewe fonufan epwe wiliiti eu leeni mi lingoch ikewe aramas mi unusoch me alleasochisoch repwe nonnom ie. (Aisea 45:18) Loom, loom, mwen an forata ewe aemonun mwan me fefin, Jiowa a pwarata an tongeer ren an ammonlata leenier. Ekkewe sopwun akkom lon ewe puken Keneses a pwaralo ifa ussun Jiowa a akkota ran me pwin, fonu me saat. Mwirin a forata ekkewe ira me mantoto. An amonlata fonufan ren an epwe fich ngeni aramas ar repwe nonnom won, a fis ren fite, fite ngerou ier. A fisioch ewe angang. Ewe aemonun mwan me fefin ra poputa manauer lon Ichen, eu paratis mi amwarar, a wor mettoch meinisin mi lamot ngeni manauer lon pwapwa. (Keneses 1:31) Iwe, Jiowa a wesewesen angolong lon mwokutukutun fonufan, ren an ekis me ekis alapalapa an we angang pwe epwe pwonuta an we kokkot mi tekia. Chommongeloon aramas won fonufan a fen siwili ifa ussun Jiowa a angolong lon mwokutukutun fonufan?

Jiowa A Aukuukalo An Kewe Foffor Ngeni Aramas

5, 6. Met popun Kot a aukuukalo an kewe foffor ngeni aramas?

5 Inaamwo ika a nom ren Jiowa watteen manamanan nge, ese emmweni me nemeni kinikinin manauen aramas meinisin. Mei wor popun an ese fori. Eu popun, pun aramas ra for lon lapalapen Kot, me ra tufichin fori alon pwisin letiper. Ir repwe pwisin filata met repwe fori. Jiowa ese erianikich le fori alon we; esap ussun ita kich ningio. (Tuteronomi 30:19, 20; Josua 24:15) Inaamwo ika epwe tongeni wor liwinin ach kewe foffor, ren tong Kot a chuen mut ngeni ach filata chommong mettoch ren ach sipwe nemeni manauach.​—Rom 14:12; Ipru 4:13.

6 Pwal eu popun Kot ese emmweni manauach meinisin a weneiti ewe kapas eis a piita lon Ichen. Setan a u ngeni pwungun an Kot nemenem. A fos ngeni If ussun an If tufichin pwisin uta​—ewe mettoch neminna, me mwirin puluwan we Atam, ra etiwa. (Keneses 3:1-6) Ren an epwe polueni alon Setan we, Kot a mut ngeni an aramas pwisin nemenemeniir ren och fansoun ren ar repwe sotun le anneta pwungun alon Setan we. Ina eu popun sisap tongeni tipi ngeni Kot ren ekkewe mettoch mi mwaal aramas ra fori. Moses a mak ussun ekkewe aramas mi u ngeni Kot: “Ra pwisin fori minne mi mwaal; esap ir noun Kot kewe, ewe apwangapwang pwisin ar we.”​—Tuteronomi 32:5, New World Translation.

7. Ifa an Jiowa we kokkot fan iten ei fonufan me aramas?

7 Inaamwo ika a mut ngeni aramas ar pwisin filata, me ar sotuni sokkopaten nemenem mi imulo seni an we nge, Kot ese unusen amonungau seni met a fiffis won fonufan, eu mettoch epwe amoielo ach apilukuluk pwe Kot epwe chuen apwonueta an kewe pwon. Inaamwo ika Atam me If ra fen u ngeni an Kot nemenem nge, Jiowa ese siwili an kokkot mi pwarata tong ngeni fonufan me aramas. Epwe siwili ei fonufan ngeni eu paratis mi ur ren aramas mi unusoch, alleasochisoch, me pwapwa. (Luk 23:42, 43) Ewe poraus lon ewe Paipel seni Keneses tori Pwarata a awewei ifa ussun Jiowa a fen angang ngeni pwonutaan ena kokkot.

Kot A Angang le Efisata Letipan

8. Met a kapachelong lon an Kot emmweni Chon Israel ngeni ewe Fonu mi Pwoneitiu?

8 Ren an kewe foffor lefiler me Israel, Jiowa a pwarata pwe epwe apwonueta an kewe kokkot. Ren chok awewe, Jiowa a alukuluku ngeni Moses pwe epwe angasalo Israel seni Isip me emmweniirelong lon ewe fonu mi pwoneitiu, eu fonu mi pwuluoch me fonueras. (Ekistos 3:8) Iei eu poraus mi amwarar me a alukulukuur. Epwe wewe ngeni ngaseloon ekkewe Chon Israel​—arapakan ulungat milion ren ekkewe mi fitiir​—seni eu muu mi pochokkul me ese mochen angaseerelo. (Ekistos 3:19) Mei wor ekkewe muu mi pochokkul mi fen nonnom lon ewe fonu repwe fonueni mi mochen u ngeniir. (Tuteronomi 7:1) Lefilen Chon Israel me ewe fonu repwe fonueni, mei wor eu fonu mi poon nge ekkewe aramas repwe osupwangen mongo me konik. Iei eu fansoun a suuk ngeni Jiowa ewe tufichin pwarata pwe i Kot me watteen an manaman.​—Lifitikos 25:38.

9, 10. (a) Met popun Josua a silei pwe sipwe tongeni lukuluk won an Jiowa kewe pwon? (b) Ifa lamoten ach luku pwe Jiowa a tufichin efeiochu noun kewe chon angang mi tuppwol?

9 Kot a emmwenawu Israel seni Isip ren ekkewe foffor mi pwarata an manaman. Akkom a fen efisata ekkewe engol riaffou mi atteri muun Isip. Mwirin a aimufesenni ewe Setipar pwe Israel epwe su nge, ekkewe soufiun Isip mi tapweerelo ra malo. (Kol Fel 78:12, 13, 43-51) Jiowa a tumunu Israel atun ekkewe 40 ier ra nonnom lon ewe fonu poon ren an amongooniir mana, awora konik, me ren an efisi pwe ufer kewe resap mesilo me tumunu pwe pecher rete pwolo. (Tuteronomi 8:3, 4) Lupwen Israel a feilong lon ewe Fonu Mi Pwoneitiu, Jiowa a alisata ar akkufu chon ewe fonu. Josua, emon mi fokkun luku an Jiowa kewe pwon, a fen kuna ekkeei mettoch meinisin. Ina popun epwe tongeni apasa ngeni ekkewe mwan lon ranin we: “Ami meinisin oua silei seni lelukemi me letipemi, pwe ewe Samol mi Lapalap a ngenikemi ekewe mettoch mi murina meinisin a pwon ngenikemi. Iteiten pwon a eani ngenikemi ra pwonueta, nge esap wor eu me leir esap pwonueta.”​—Josua 23:14.

10 Ussun Josua me loom, Chon Kraist ikenai ra unusen luku pwe Kot a mochen me a tufich le alisi chokkewe mi angang ngeni. Ei sile a wewe ngeni eu kinikin mi lamot lon ach luku. Ewe aposel Paul a makkei: “Are emon esap luku, iwe, esap tongeni apwapwai i. Pun are emon mi mochen arap ngeni Kot, epwe fakkun luku pwe . . . a liwini ngeni ir ekkewe mi kukutta i.”​—Ipru 11:6.

Kot A Kuna Met Epwe Fis lon Mwach Kkan

11. Ikkefa ekkewe mettoch mi atufichi Jiowa le apwonueta an kewe pwon?

11 Iwe, sia fen kuna pwe Kot a mut ngeni an aramas pwisin nemenemeniir nge a nom ren ewe manaman me ewe mochen le angang ngeni pwonutaan an kewe kokkot. Iwe nge, mei wor pwal eu mettoch mi alisata pwonutaan an Kot kewe pwon. Jiowa mi tongeni silei met epwe fis lon mwach kkan. (Aisea 42:9) Me ren noun we soufos, Kot a apasa: “Oupwe chechemeni ekewe mettoch mi fis me lomlom. Ngang Kot, esap wor eman luki. Ngang chok Kot, esap wor eman a wewe ngeniei. Ua osuni me lepopun mine epwe fis le sopolan, ua pwal pwarata seni ekewe fansoun lom mettoch resamwo fis. Iwe, ua apasa pwe epwe fis mine ua ekiekieta.” (Aisea 46:9, 10) Emon chon atake mi silelap a silei ineet me ia epwe fot ekkewe pwikil ie, nge epwe chuen wor an tipemwaramwareiti ifa ussun repwe maarita. Iwe nge, a nom ren “ewe Kingen fansoun meinisin” ewe sile mi pwung ussun mwach kkan. Ina popun a silei ineet me ia epwe fori och mettoch fan iten alisataan an kokkot.​—1 Timoti 1:17.

12. Ifa ussun Jiowa a anganga an tufichin kuna met epwe fis lon mwach kkan lon ranin Noa we?

12 Ekieki mwo ifa ussun Kot a anganga an tufichin kuna met epwe fis lon mwach kkan lon ranin Noa. Pokiten watteen ewe ngauen aramas won fonufan, Kot a filata pwe epwe nnielo aramas mi alleasolap. A filata ewe fansoun epwe fori, mwirin 120 ier. (Keneses 6:3) Ren an filata ena fansoun mi titchik, Jiowa ese chok ekieki taloon ekkewe aramas mi ngau, och mettoch epwe tongeni fori lon ese lifilifil menni fansoun. An Jiowa kokkotun fansoun a pwal atufichi amanauen ekkewe aramas mi pwung. (Alollo ngeni Keneses 5:29.) An Kot tipatchem a pwalo ren an silei ineet a awiisa ngeni emon ewe angang epwe efisi amananauen ekkewe mi pwung. A ngeni Noa nafochun sile. Noa epwe wiisen falei eu waimw ren an “epwe amanaua chon le imwan,” me ekkewe aramas mi ngau repwe malo ren eu nooter.​—Ipru 11:7; Keneses 6:13, 14, 18, 19.

Eu Angang Mi Fokkun Watte

13, 14. Met popun ar falei ewe waaimw a weires?

13 Ekieki mwo ei wiis ussun ita en Noa. Pokiten Noa a angang ngeni Kot, a silei pwe Jiowa epwe tongeni nnielo aramas mi ngau. Nge mwen epwe fis, epwe wor och angang​—eu angang epwe fisita chok ika mi watte an luku. An Noa falei ewe waaimw a wewe ngeni eu angang mi fokkun watte. Kot a affata saisin ewe waaimw. Ewe waaimw epwe ttam seni ekkoch leenien urumot me tekian epwe lollo ngeni eu imw mei wor limu sassar. (Keneses 6:15) Esap wor chommong chon falei me resap kon lien silei ifa ussun repwe fori. Esap pwal wor ekkewe sokkun pisekin angang mi kawor iei. Pwal och, ese nom ren Noa an Jiowa tufich le silei met epwe fis lon mwach kkan, iwe, esap silei ekkewe mettoch mi tongeni piita lon mwach kkan me ifa ussun repwe eppeti are alisata ewe angang. Ese mwaal a fen tepetep an Noa kewe kapas eis. Ifa ussun repwe kutta ekkewe pisek mi lamot fan iten ewe angang? Ifa ussun epwe ioni ekkewe man? Met sokkun mongo repwe uwei me ifa watteen ewe mongo? Ineet ewe Nooter epwe fis?

14 Mei pwal wor ekkewe mettoch mi fiffis lefilen aramas lon ranin we. Ekkewe Nefilim​—noun ekkewe chonlang mi ngau me fin fonufan​—ra auralo fonufan ren foffor mwanesol. (Keneses 6:1-4, 13) Pwal och, ar falei ewe waaimw esap tongeni fis le monomon. Aramas repwe mochen silei met Noa a foffori me Noa epwe ereniir. (2 Piter 2:5) Repwe apunga Noa? Aapw! Me loom, emon mwan mi tuppwol, Inok, a afalafala pwe ekkewe mi ngau repwe nninniilo. An we poraus a kon aniuoput ngeni aramas pwe Kot “a angei i,” are a awesi manauan pwe ekkewe chon oput resap nnielo Inok. (Keneses 5:24; Ipru 11:5; Juta 14, 15) Noa esap chok afalafala eu poraus aramas repwe oput nge epwe pwal falei eu waaimw. Atun an falei ewe waaimw, ena angang epwe wewe ngeni eu minen achechchem mi manaman ussun an Noa tuppwol atun piloon kewe mi chok ingau!

15. Met popun Noa a luku pwe epwe tongeni apwonueta wiisan?

15 Noa a silei pwe ewe Kot mi Manaman epwe alisata me efeiochu ewe angang. Jiowa a pwisin awiisa ngeni i ewe angang. Jiowa a alukuluku Noa pwe i me noun kewe repwe feilong lon eu waaimw mi unus me repwe manau seni ewe Nooter epwe tori unusen fonufan. Kot a pwal apochokkula ena pwon ren eu atipeeu lefiler. (Keneses 6:18, 19) Ese mwaal, Noa a silei pwe Jiowa a fen ekieki me mwan ussun mettoch meinisin mi kapachelong lon ewe angang. Pwal och, Noa a silei pwe a nom ren Jiowa nafochun an manaman ren an epwe awora an alillis. Iwe, an Noa luku a amwokutu i ngeni an kewe foffor. Ussun mwirimwirin we, Eperiam, Noa a “fakkun meefi pwe minne Kot a pwonei, epwe pwal tongeni fori.”​—Rom 4:21.

16. Atun a feffeita ewe angang, ifa ussun a pochokkulelo an Noa we luku?

16 A lo ekkewe ier me a feffeita ewe angang, me a fen pochokkulelo an Noa luku. Ra pwakini ekkewe osukosuk ren ifa ussun repwe falei ewe waaimw me ren kaworen ewe pisek. Rese kkuf ren ekkewe sossot. An aramas u ngeniir ese tongeni eppeti ewe angang. An Noa we famili a fen meefi an Jiowa alillis me tumun. Atun Noa a foffori ewe angang, ‘an we luku mi letelo ren sossot a fen efisata an likiitu.’ (Jemes 1:2-4) Lo, lo, lo, a wes ewe waaimw, a poputa ewe Nooter. Noa me noun kewe ra manau. Noa a kuna pwonutaan an Kot kewe pwon, ussun Josua a fori mwirin. Noa a kuna eu feioch pokiten an we luku.

Jiowa A Alisi ewe Angang

17. Ifa ussun ach ei fansoun a wewe chok me ranin Noa we?

17 Alon Jises, ach keei ran repwe ussun chok ekkewe ranin Noa. Kot a filata pwal eu fansoun le ataielo ekkewe aramas mi ngau me a fen filata ewe fansoun epwe fis. (Mattu 24:36-39) A pwal ammonlata fan iten amanauen ekkewe mi pwung. Me loom, Noa a wiisen falei eu waaimw nge, noun Kot kewe chon angang ikenai ra wiisen esilefeili an Jiowa kewe kokkot, asukula aramas ussun an we Kapas, me foralo chon kaeo.​—Mattu 28:19.

18, 19. Pwata sia silei pwe Jiowa a alisata ewe angangen esilefeili ewe kapas allim?

18 Ika Jiowa ese fen nom ren Noa le alisi me tumunu i, esap fen wes ewe waaimw. (Alollo ngeni Kol Fel 127:1.) Ussun we chok, ika esap wor an Jiowa alillis, esap chuen wor eu lamalamen Kraist mi enlet mi poppochokkulelo. Ina eu mettoch Kameiliel, emon Farisi mi tekia me emon senseen ewe Alluk lon ewe aewin senturi a esinna. Lupwen ewe Sanhedrin, an Chon Jus, a mochen nnielo ekkewe aposel, a fonoor: “Iei upwe chok apasa ngenikemi usun atekkeei, pwe ami oupwe emmwen senir, o likitirelo chok. Pun ika ei ekiek me ei angang a pop seni aramas, epwe fakkun sapongau. Nge ika a popu seni Kot, ami ousap tongeni pworacho ngenir.”​—Fofor 5:38, 39.

19 Sopwochun ewe angangen afalafal, lon ewe aewin me lon ei senturi, a fen anneta pwe ei angang ese pop seni aramas, nge seni Kot. Ewe lesen mwirin ei epwe awewe won ekkoch mettoch me foffor ra fen alisata sopwochun ei angang watte.

Ousap Fangeta!

20. Io kewe ra alisikich atun sia afalafala ewe kapas allim?

20 Inaamwo ika sia manau lon “ekkewe fansoun weires,” sipwe chuen tongeni lukuluk pwe Jiowa a nemeni mettoch meinisin. A alisi me apochokkula noun kewe aramas atun ra angang ngeni ar repwe awesalo ewe angangen afalafala ewe kapas allim mwen sia tori ewe fansoun Kot a filata ren sopwoloon ei otot mi ngau. (2 Timoti 3:1; Mattu 24:14) Jiowa a etiwakich le ‘angangfengen ren i.’ (1 Korint 3:9) Sia pwal luku pwe Jises a nom rech lon ei angang me sipwe pwal tongeni lukuluk won ewe alillis me emmwen seni ekkewe chonlang.​—Mattu 28:20; Pwarata 14:6.

21. Ifa ewe luku sisap tunalo?

21 Pokiten ar anganga ar luku lon an Jiowa kewe pwon, Noa me an we famili ra manau seni ewe Nooter. Chokkewe mi anganga ena esin luku iei repwe tongeni manau seni ewe “riaffou mi lapalap” mi feffeito. (Pwarata 7:14) Sia manau lon eu fansoun mi fokkun amwarar. Mettoch mi watte lamoter repwe fisita! Kot epwe muttir efeiochukich ren ewe minefo lang me fonufan mi ling ikewe pwung epwe nonnom ie. (2 Piter 3:13) Kesap lukulukungau lon om luku fan eu pwe met Kot a apasa, epwe fokkun apwonueta.​—Rom 4:21.

Poraus Sipwe Chechchemeni

◻ Met popun Jiowa ese nemeni kinikinin manauach meinisin?

◻ Ifa ussun a pwalo an Jiowa tufichin apwonueta an kewe kokkot ren an kewe foffor ngeni Israel?

◻ Ifa ussun a pwalo an Jiowa tufichin kuna met epwe fis lon mwach kkan lon ranin Noa we?

◻ Met sipwe tongeni luku ussun an Kot kewe pwon?

    Meinisin mi Peres lón Fósun Chuuk (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chuuk
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share