Ka Fen Tipisin Ü Ngeni Ewe Ngün Mi Fel?

“Mi wor tipis mi emweni aramas ngeni mäla.”—1 JON 5:16.

“FANSOUN meinisin a iei chök ai ekiek, pwe ua fen tipisin ü ngeni ewe ngün mi fel.” Ina makkeien emön fefin lon Germany, inaamwo ika a angang ngeni Kot. Chon Kraist ra tongeni wesewesen tipisin ü ngeni än Kot we ngün mi fel are manaman?

² Ewer, aramas ra tongeni tipis ngeni än Jiowa we ngün mi fel. Iei alon Jises Kraist: “Iei mine üpwe ürenikemi: Än aramas tipis meinisin repwe musala, pwal ar kewe kapasen turunufas ra apasa, nge are eman a eäni kapasen turunufas ngeni Ngünmifel esap fokun musala.” (Mattu 12:31) Iei eü kapas mi öüröürakich: “Pun are sia chök sopwela le föri tipis mürin ach sia fen silei ewe let, esap chüen wor och asor fänäsengesin ach tipis. Nge sipwe chök witiwit fän niuokus ren ewe Ränin Kapwüng.” (Ipru 10:26, 27) Iwe, iei makkeien ewe aposel Jon: “Nge mi wor tipis mi emweni aramas ngeni mäla.” (1 Jon 5:16) Nge ika emön epwe tipis watte, epwe itä pwisin meefatä ika a fen föri ewe sokkun tipis mi “emweni aramas ngeni mäla”?

Aier a Atoto Omusomusen Tipis

³ Jiowa ewe Sou Kapwüng mi lapalap ren chon föfför-mwääl. A enlet pwe kich meinisin sipwe etittin mwen mesan, iwe, fansoun meinisin a kan föri minne mi pwüng. (Keneses 18:25; Rom 14:12) Jiowa epwe apwüngalo ika sia fen föri ewe sokkun tipis esap tongeni musolo, iwe, epwe tongeni angei senikich an ngün mi fel. (Kölfel 51:11) Iwe nge, ika sia wenewenen letipechou ren och tipis, neman sia enletin aier. Iwe nge, met weween aier mi enlet?

⁴ Ach aier a wewe ngeni ach siwili ach ekiek ussun och tipisich loom are och tipis sia fen ekiekin föri. A wewe ngeni ach meefi letipechou are mengiringir, iwe, ach kullulo seni alen tipis. Ika sia tipis watte nge sia fen föri minne kewe mi affata pwe sia enletin aier, iwe, ei kapas seni ewe sou makkei kölüpin epwe tongeni aururukich: “[Jiowa] esap föri ngenikich ükükün ach tipis, esap pwal liwini ngenikich ükükün ach föföringau. Pun usun ekewe läng ra tekia seni fanüfan, iei usun an we tong ellet a tekia ngeni chokewe mi niuokusiti i. Pun usun meserän a toau seni epilen, iei usun a atoauala ach pupungau senikich. Usun eman sam a tongei nöün kana, iei usun ewe Samol mi Lapalap a tongei chokewe mi niuokusiti i. Pun a silei sokosokuch, a chemeni pwe kich pwül echök.”—Kölfel 103:10-14.

⁵ Makkeien ewe aposel Jon ei a pwal tongeni aururukich: “Iwe, iei usun sia silei pwe sia pop seni ewe let. Iei usun sipwe pwal eäni apilükülük mwen mesen Kot. Are mwelien letipach a atipisikich, sia silei pwe Kot a tekia seni mwelien letipach, a pwal silei mettoch meinisin. Iei mine, chiechiei kana mi achengicheng, are mwelien letipach esap atipisikich, sia eäni apilükülük mwen mesen Kot. Sia angei seni Kot meinisin mine sia tüngor, pun sia aleasochisi an kewe allük o föri met epwe pwapwa ren.”—1 Jon 3:19-22.

⁶ Sia “silei pwe sia pop seni ewe let” pokiten ach pwärfengenni tong lefilach me esap kich sou föfföri tipis. (Kölfel 119:11) Ika letipach a apwüngükich, epwe mürinnö ach sipwe chechchemeni pwe “Kot a tekia seni mwelien letipach, a pwal silei mettoch meinisin.” Jiowa a ümöümöch ngenikich pun a silei ach “tong enlet ngeni [pwiich] kewe souläng,” ach fiffiu ngeni tipis, me ach achocho le föri letipan. (1 Piter 1:22) Letipach esap “atipisikich” ika sipwe lükü Jiowa, pwärfengenni tong lefilach, me esap kich aramas mi pükün filatä alen tipis. Sipwe tongeni “eäni apilükülük mwen mesen Kot” lon iotek, me i epwe pölüenikich pokiten ach äkkälleäsochisi an kewe allük.

Ir mi Tipisin Ü ngeni ewe Ngün mi Fel

⁷ Met sokkun tipis esap tongeni musolo? Ren ach sipwe pölüeni ena kapas eis, sipwe ppii ekkoch pworaus lon Paipel. Ekkena pworaus repwe tongeni aururukich ika sia fen aier nge sia chüen riäfföü pokiten ach tipis watte. Sipwele küna pwe musoloon och tipis esap longolong woon ewe sokkun tipis emön a föri, nge woon ewe popun an a fis, napanapen letipen emönnewe, me ükükün watteen an pukun filatä pwe epwe tipis.

⁸ Le atun manauen Jises, chon Jus mi wisen sou emmwen lon pekin lamalam ra mmen oput Jises, iwe, ra tipisin ü ngeni ewe ngün mi fel. Ra küna angangen än Kot ngün mi fel le pöün Jises lupwen a föri ekkewe manaman mi mwareiti Jiowa. Iwe nge, ekkena chon oputa Kraist ra apasa pwe ena manaman a popu seni Setan ewe Tefil. Me ren Jises, chokkana mi esiita än Kot ngün mi fel ra föri eü tipis esap tongeni musolo lon “ei fansoun ikenai tori feilfeilachök.”—Mattu 12:22-32.

⁹ Esiit a wewe ngeni kapas mi ngaü are kapasen turunufas ussun emön. Pokiten ewe ngün mi fel a popu seni Kot, iwe, kapas mi ü ngeni an ngün mi fel a ussun chök kapasen ü ngeni Jiowa. Ika aramas repwe eäni ena sokkun kapas, nge resap aier, iwe, esap tongeni musolo ar tipis. Än Jises kapas ussun ena sokkun tipis a affata pwe Jises a kapas ussun aramas mi pukun filatä pwe repwe ü ngeni angangen än Kot ngün mi fel. Pokiten än Jiowa ngün mi fel a nom ren Jises, nge chokkewe mi ü ngeni ra apasa pwe ena manaman a popu seni ewe Tefil, iwe, ra tipis pokiten ar esiita ena ngün. Ina minne, iei alon Jises: “Nge are eman a eäni kapasen turunufas usun Ngünmifel, esap fokun tongeni musala, pun a föri och tipis esap wor komusalan lon fansoun esemüch.”—Mark 3:20-29.

¹⁰ Pwal ekieki mwo pworausen Jutas Iskariot. A föfföringaü pun a solä seni ewe pworun moni a wisen tümünü. (Jon 12:5, 6) Mwirin, Jutas a feilo ren ekkewe chon Jus mi wisen sou nemenem, iwe, a tipeeü ngeni an epwe afangemä Jises ren 30 föün silfer. Ewer, Jutas a mengiringir mwirin an afangemä i, nge ese aier ren an we tipis. Ina popun, esap fichiiti an epwe manausefäl, iwe, ina minne, Jises a apasa pwe i ewe “noun kiteter.”—Jon 17:12; Mattu 26:14-16.

Ir Rese Tipisin Ü ngeni ewe Ngün mi Fel

¹¹ Fän ekkoch Chon Kraist repwe chüen meefi letipechou ren ar atai än Kot kewe allük me loom mwirin ar pwäri ar tipis watte me ar küna älillis seni ekkewe elter. (Jemes 5:14) Ika a ina ussuch, neman sipwe küna älillis seni ach käeö minne Paipel a apasa ussun chokkewe mi küna musoloon ar tipis.

¹² A fokkun watte tipisin King Tafit ren Patsipa, pwülüwen Uria. Lupwen a netiu me woon osun imwan we, a küna ena fefin mi liöch an a tutu, iwe, Tafit a tiiti ngeni imwan we imwen king, iwe, a lisowu ngeni. Mwirin an silei pwe neminewe a pwopwo, a ekiekietä eü raü pwe pwülüwan we, Uria, epwe onnut ren pwe epwe aopa an lisowumwääl ngeni. Lupwen ese pwönütä ena raü, ena king a raüangaüei Uria pwe epwe mälo lon maun. Mwirin, Tafit a pwülüweni Patsipa, iwe, a nöüni emön ät me woon, nge ewe mönükol a mälo.—2 Samuel 11:1-27.

¹³ Jiowa a angang woon minne a fis lefilen Tafit me Patsipa. Kot a omusalo tipisin Tafit, neman pokiten an aier me pwal fän iten ewe pwon lefiler fän iten ewe Mwu. (2 Samuel 7:11-16; 12:7-14) Neman Patsipa a aiersefäl, pun a küna feiöchün an wiliti inen King Solomon me emön inelapen Jises Kraist. (Mattu 1:1, 6, 16) Ika sia fen tipis, a mürinnö ach sipwe chechchemeni pwe Jiowa a küna ach aier.

¹⁴ Watteen än Jiowa tufichin omusalo tipisin aramas a ffatolo lon pworausen King Manasa lon Juta. A fokkun watte an ipweri allükün Jiowa. Manasa a aüetä rongen asor fän iten Paal, a fel ngeni “ekewe fün läng meinisin,” me a pwal mwo nge aüetä rongen asor fän iten kot chofona lon pwalangen ruu imwen fel. A asoresini nöün kewe ät lon ekkei, a apöchökküla angangen roong, me a amwökütü chon Juta me Jerusalem pwe repwe “föri mine a ngau lap seni chon ekewe mwü ra föri, ir chokewe ewe Samol mi Lapalap a arosala me mwen ekewe aramasen Israel.” Ese aüseling ngeni kapasen öüröür seni nöün Kot kewe soufos. Iwe, lo, lo, lo, Manasa a eolo ren ewe kingen Asiria. Lupwen a fötek, Manasa a aier me a ikkiotek ngeni Kot fän tipetekison, iwe, Kot a omusalo i me a eliwinisefällielong lon wisan we, wisen king lon Jerusalem, iwe, me ikewe ie a apöchökküla fel mi enlet.—2 Kronika 33:2-17.

¹⁵ Fitepuku ier mwirin, ewe aposel Piter a tipis watte lupwen a amam Jises. (Mark 14:30, 66-72) Iwe nge, pokiten Jiowa a “müttir le amusala tipis,” iwe, a omusalo tipisin. (Aisea 55:7) Met popun? Pun Piter a enletin aier. (Luk 22:62) Nime rän mwirin lon ewe ränin Pentikos, a ffat pwe Kot a omusalo tipisin pun Piter a wisen afalafal ussun Jises fän pwora. (Fofor 2:14-36) A itä wor och popun ach sipwe lükü pwe Kot esap tongeni omusalo tipisin chon Kraist mi enletin aier lon ei fansoun? Iei makkeien ewe sou makkei kölüpin: “Are en, äm Samol mi Lapalap, kopwe maketiu äm kewe tipis, iö epwe tongeni manau? Nge en ka amusala äm tipis.”—Kölfel 130:3, 4.

Ifa Ussun Sipwe Tongeni Akükkünalo Aürek Ussun Tipis

¹⁶ Ekkena pworaus asan repwe tongeni akükkünalo ach aürek ussun ach itä tipisin ü ngeni ewe ngün mi fel. Ra affata pwe Jiowa a kan omusalo chon tipis mi aier. A äkkäeüin lamot ach sipwe tinikken le iotek ngeni Kot. Ika sia fen tipis, sipwe tongeni tingor omusomus fän iten än Jises asorun penmanau, ümöümöchün Jiowa, manauach ese unusöch sia alemwiri seni popuch kewe, me ach tuppwöl le angang ngeni Kot. Pokiten ach silei pwe Jiowa a ümöümöch, sipwe tongeni tingor omusomus fän ach lükülük pwe epwe mutatä ach tingor.—Efisus 1:7.

¹⁷ Epwe ifa ussun ika sia fen tipis, nge sise tongeni iotek pun sia samau lon pekin ngün pokiten ach tipis? Iei makkeien Jemes ussun ena: “Epwe titi ekewe souakomwen mwichefel, pwe repwe iotek won o epiti ngeni lö seni föün olif fän iten ach we Samol. Iwe, ei iotekin lükülük epwe apöchöküla ewe chon samau. Ach Samol epwe apwäki, nge ekewe tipis a föriir repwe musala.”—Jemes 5:14, 15.

¹⁸ Inaamwo ika emön a tipis, iwe, a katowu seni ewe mwichefel pokiten an ese aier, nge esap weween pwe esap tongeni musolo an tipis. Iei makkeien Paul ussun emön chon kepit mi katowu seni ewe mwichefel lon Korint pokiten an tipis: “A naf fän iten ei aramas pwe a küna apwüng lon ei ükükün me ren chomong leimi. Nge iei oupwe amusala tipisin ätewe o echipa letipan, pwe esap tolong lon letipeta mi fokun watte, pwe epwe fangatä an souläng.” (2 Korint 2:6-8; 1 Korint 5:1-5) Iwe nge, ren ar repwe tufichin chikaretä lon pekin ngün, a lamot ngeni aramas mi mwäällilo ar repwe ngüüri älillis mi longolong woon Paipel ekkan elter repwe awora ngeniir, iwe, epwe pwal pwälo ren föfförür kewe pwe ra enletin aier. A lamot an epwe nom rer “uwa mi fich ngeni aier.”—Luk 3:8.

¹⁹ Met epwe tongeni ämeef ngenikich pwe sia fen tipisin ü ngeni ewe ngün mi fel? Eli sia kon eipö are a ürikich och samau, iwe, sia apwangapwang ren. Ika ina, iwe, eli ach iotek me asösö epwe tongeni älisikich. Nge äkkäeüin, sisap mwut ngeni Setan an epwe äletipechoukich pwe site ükütiü seni ach angang ngeni Kot. Pokiten Jiowa esap pwapwaiti mäloon chon föfföringaü, iwe, esap fokkun pwapwaiti pöütüloon nöün kewe chon angang. Ina minne, ika sia lolilen pokiten ach meefi pwe sia fen tipisin ü ngeni ewe ngün mi fel, a lamot ach sipwe äkkälleäni ewe Kapasen Kot, pachelong ekkewe kinikin mi tongeni aururukich, awewe chök ren ewe puken Kölfel. A lamot ach sipwe fiffiti mwich me ewe angangen afalafala pworausen ewe Mwu. Ren ach föfföri ekkena mettoch, sipwe “pöchökkül lon [ach] lükülük” me sipwe ngaselo seni aürek, aürekin ach itä föri och tipis esap tongeni musolo senikich.—Taitos 2:2.

²⁰ Ren chokkan mi lolilen pokiten ar itä tipisin ü ngeni ewe ngün mi fel, repwe pwisin eisiniir ekkeei kapas eis: ‘Üa fen itä esiita ewe ngün mi fel? Üa wesewesen aier seni tipisi? Üa lükü pwe Kot a omusaeilo? Ngang emön chon rikilo seni Kot, iwe, üa oputa saram lon pekin ngün?’ Neman chokkana repwe mirititi pwe rese esiita än Kot ngün mi fel, me esap ir chon ü ngeni Kot. Ir mi aier, me ra lükü än Jiowa tufichin omusalo tipisin aramas. Ika ra ina ussun, iwe, rese tipisin ü ngeni än Jiowa ngün mi fel.

²¹ A ifa me watteen feiöchüch ach sia silei pwe sise tipisin ü ngeni ewe ngün mi fel! Iwe nge, a wor kapas eis ussun ena mettoch lon ena eü lesen mwirin ei. Ren chök awewe, sipwe tongeni pwisin eisinikich: ‘Än Kot ngün mi fel a wesewesen ekkemmweniei? Uwaan ena ngün a kan pwäpwälo lon manauei?’

Ifa Ussun Kopwe Pölüeni?

• Pwata sia tongeni apasa pwe aramas ra tongeni tipisin ü ngeni ewe ngün mi fel?

• Met weween aier?

• Iö kewe ra tipisin ü ngeni ewe ngün mi fel lupwen Jises a nom woon fönüfan?

• Ifa ussun sipwe tongeni amoielo ach aürek ussun ach itä föri ewe sokkun tipis esap tongeni musolo?

[Study Questions]

1, 2. Pwata sia silei pwe aramas mi tongeni tipisin ü ngeni än Kot we ngün mi fel?

3. Met sipwe tongeni apasa ika sia wenewenen letipechou ren och tipisich?

4. (a) Met weween aier? (b) Pwata Kölfel 103:10-14 a tongeni aururukich?

5, 6. Met a mak lon 1 Jon 3:19-22, me ifa weween makkeien ena aposel?

7. Musoloon och tipis a longolong woon met?

8. Ifa ussun ekkoch chon Jus mi wisen sou emmwen lon pekin lamalam ra tipisin ü ngeni ewe ngün mi fel?

9. Met weween esiit, me met Jises a apasa ussun?

10. Pwata Jises a apasa pwe Jutas ewe “noun kiteter”?

11-13. Ifa ussun King Tafit a tipis ren Patsipa, me ifa ussun napanapen än Kot angang woon tipisiir epwe tongeni aururukich?

14. Ifa ussun pworausen King Manasa a affata watteen än Kot tufichin omusalo tipisin aramas?

15. Menni pworaus ussun ewe aposel Piter a affata pwe a watte än Jiowa tufichin omusalo tipisin aramas?

16. Ach tufichin küna omusomus seni Kot a longolong woon met?

17. Met sipwe föri ika sia fen tipis me a lamot ngenikich älillis lon pekin ngün?

18. Inaamwo ika emön epwe katowu seni ach mwichefel, nge pwata sisap apasa pwe esap tongeni musolo an tipis?

19. Met epwe tongeni älisikich pwe sipwe “pöchökkül lon [ach] lükülük”?

20. Met sokkun kapas eis epwe tongeni älisi aramas ar repwe weweiti pwe rese tipisin ü ngeni ewe ngün mi fel?

21. Ena eü lesen mwirin ei epwe weneiti met sokkun kapas eis?

[Picture on page 15]

Chokkewe mi apasa pwe Jises a föri manaman ren manamanen Setan ra tipisin ü ngeni än Kot ngün mi fel

[Picture on page 16]

Inaamwo ika Piter a amam Jises, nge sap minne a föri ewe sokkun tipis esap tongeni musolo