Unusen Kúna Feiéch Seni Álleaan Paipel

1-3. Ifa usun ach ákkálleani Paipel me akkapwénúetá minne sia káé epwe álisikich?

IEI alón emén fin Kraist chinnap, “Iteiten lesossor ua kilisou ngeni Jiowa ren an ákkálisiei le weweiti ewe Paipel.” Inaamwo ika a fen álleani unusen ewe Paipel lap seni fán fáik, nge a chúen ákkálleani. Emén fépwúl Chón Kraist a makkeei pwe álleaan Paipel a álisi le silei pwe Jiowa wesewesen emén, me a apéchékkúlaló an riri ngeni. A erá, “Ua fókkun pwapwa iei!”

² Ewe aposel Petrus a áiti ngenikich pwe mi lamot ach sipwe aúcheani ewe enlet seni án Kot we Kapas. (1 Pet. 2:2) Lupwen sia káé ewe Paipel me apwénúetá met a apasa, sia tongeni eáni ewe mwelien letip mi limeliméch me meefi lamoten manawach. Minne sia káé seni Paipel a tongeni álisikich an epwe wor chiechiach mi múrinné, iir kewe ra pwal tongei me angang ngeni ewe Kot mi enlet. Ikkena ekkewe popun mi múrinné pwe sipwe “pwapwaiti än Kot allük.” (Rom 7:22) Ikkefa pwal ekkóch feiéch sipwe kúna ren ach kákkáé Paipel?

³ Lapólóón óm silei usun Jiowa me Néún we, pwal ina lapólóón óm tonger me tongei ekkewe ekkóch. Pwal och, ewe Paipel epwe áiti ngonuk ifa usun Kot epwe amanawa ekkewe aramas mi pwúng lupwen epwe nieló ekkewe mi ngaw. Lón óm angangen afalafal, ka asukula ngeni aramas eú kapas allim. Me ka tongeni lúkúlúk pwe Jiowa epwe álisuk le asukula aramas usun met ka fen káé.

ÁLLEANI EWE PAIPEL ME EKILONEI MET KA ÁLLEANI

4. Met weween án emén “méngúngú le álleani” ewe Paipel?

⁴ Jiowa a mochen sipwe awora fansoun le ekilonei me weweiti minne sia álleani lón Paipel. A ereni Josua: “Kosap ükütiu le apworausa masouen ei puken allük, kopwe ekieki usun [“méngúngú le álleani,” NW] lerän me lepwin.” (Jos. 1:8; Kölf. 1:2) A wewe ngeni ach sipwe álleani unusen ewe Paipel fán osomong are mwéngúnúngún atun sia álleani? Aapw. A wewe ngeni pwe mi lamot kopwe akkammang le állea pwe epwe naf óm fansoun le ekieki usun met ka álleani. Ei mettóch epwe álisuk óm kopwe nefótófót wóón ekkewe wokisin mi tongeni álisuk me apéchékkúlok. Lupwen ka kúna eú pwóróus mi apéchékkúl, kosap mwittir le álleani, eli kopwe mwo mwéngúnúngún le álleani pwe kopwe tongeni ekiekifichi. Iwe, minne ka álleani a tongeni wesewesen achchúngú letipom. Pwata a lamot ena? Pún lupwen ka wesewesen weweiti án Kot we fén, epwe amwékútuk óm kopwe mochen apwénúetá.

5-7. Áweweei ifa usun óm ammanga óm állea me álleaniéchú án Kot we Kapas a tongeni álisuk le (a) álleasochisi án Kot kewe allúk; (b) kapaséch ngeni ekkewe ekkóch; (c) lúkúlúk wóón Jiowa pwal mwo nge atun ekkewe fansoun weires.

⁵ Lupwen sia álleani ekkóch puk lón Paipel sia ekieki pwe mi weires ach sipwe weweiti, epwe tongeni álilliséch ngenikich ika sia ammanga ach állea me álleaniéchúúr pwe sipwe ekiekiir. Áwewe chék, ekieki usun emén sáráfé Chón Kraist mi ákkálleaniéchú ewe puken Osea. Lón sópwun 4, a kaúló mwirin an álleani wokisin 11 tori 13 pwe epwe ekieki usur. (Álleani Osea 4:11-13.) Pwata a afóta ekiekin wóón ekkena wokisin? Pún kukkuto chék, lón sukul a kúna sóssót le féri ekkewe mettóch mi limengaw. Nge lupwen a ekilonei ekkeei wokisin a ereni pwisin i: ‘Jiowa a kúna án aramas féffér mi ngaw inaamwo ika ra féri atun ra áláeménúló. Use mochen asonga i.’ Ei alúwél a apposa letipan pwe epwe álleasochisi án Jiowa kewe allúk usun liméchúch.

⁶ Ei oruuen pwóróus, ekieki emén fin Kraist mi ákkálleaniéchú ewe puken Sowel me a tori sópwun 2, wokisin 13. (Álleani Sowel 2:13.) Ei wokisin a álisi le mirititi lamoten an epwe áppirú Jiowa, ewe emén mi “kirikiröch me chen . . . songomang o tongotam.” A filatá an epwe féri siwil lón manawan pún fán ekkóch a kapasechou me arochongaw ngeni pwúlúwan we me ekkewe ekkóch.

⁷ Aúlúngátin pwóróus, ekieki usun emén mwán Chón Kraist mi pwúpwúlú me wor néún kewe. A péút seni an angang me a lólilen ren ifa usun epwe atufichi an famili. A álleaniéchú ewe puken Nahum. Lón Nahum 1:7 a álleani pwe Jiowa a silei chókkewe ra lúkúlúk wóón i me epwe túmúnúúr “lon fansoun riaföü.” Ei mettóch a álisi le mirititi pwe Jiowa a tongei i me chón an famili. Iwe iei ese chúen kon lólilen. Mwirin a álleaniéchú wokisin 15. (Álleani Nahum 1:15.) Pwiich ei a mirititi pwe a tongeni ánnetatá an lúkúlúk wóón Jiowa ren an afalafala ewe kapas allim pwal mwo lón fansoun weires. Iwe, atun a kúkkútta an mineféén angang, a filatá le alapaaló an fiti ewe angangen afalafal.

8. Áweweei och pwóróus ka káé seni óm álleaan Paipel.

⁸ Ekkena pwóróus mi álilliséch sia kerán káé usun ra feito seni ekkewe puk lón Paipel ekkóch ra ekieki pwe a weires ar repwe weweiti. Nge lupwen ka kúna ekkewe wokisin mi apéchékkúl lón ekkena puk, kopwe mochen sópweló le ákkálleaniir. Ra tongeni aururukich me etipachemakich. Meinisin ekkewe puk lón Paipel ra pwal tongeni álisikich. Án Kot we Kapas a usun eú leeni ikewe mi ireir chómmóng pisek aúchea ie. Lupwen ka álleani unusen ewe Paipel, kopwe kúkkútta ekkewe pisek aúchea are ekkewe kapasen emmwen mi aúchea me minen apéchékkúl mi mak lón!

ACHOCHO LE WEWEITI MINNE KA ÁLLEANI

9. Met sipwe tongeni féri pwe sipwe alapaaló ach weweéchúti ewe Paipel?

⁹ A mmen lamot kopwe álleani ewe Paipel iteiten rán. Nge kopwe pwal túmúnú pwe kopwe weweiti met ka álleani. Ina popun, kopwe kútta pwal ekkóch pwóróus seni néúch kewe ekkóch puk me káé pwóróusen ekkewe aramas, leeni me ekkewe mettóch a fis mi weneiti ewe pwóróus ka álleani. Ika kese silei ifa usun kopwe apwénúetá och mettóch ka álleani lón Paipel, ka tongeni tingor álillis seni ekkewe chón emmwen lón mwichefel me pwal ekkóch Chón Kraist mi ásimaw. A lamot ngeni emén popun Chón Kraist itan Apollos álillis pwe epwe weweéchúti ewe pwóróus mi enlet lón Paipel.

10, 11. (a) Ifa usun Apollos a kúna álillis pwe epwe lipwákéchúló usun emén chón afalafala ewe kapas allim? (b) Met sipwe tongeni káé seni pwóróusen Apollos? (Ppii ewe pwóór “Ka Eáni Káit Ekkewe Mineféén Áwewe?”)

¹⁰ Apollos, i emén chón Jus Chón Kraist mi sileéchú án Kot we Kapas me emén chón afalafal mi tinikken. Ewe puken Föför a erá pwe a afalafal usun Jesus. Nge Apollos ese silei pwe Jesus a fen áiti ngeni néún kewe chón káé och pwóróus minefé usun papatais. Lupwen Prisila me Akwila, eú pean pwúpwúlú Chón Kraist, ra rongorong pwe Apollos a afalafal lón Efisos, iwe ra “awewefichi ngeni ewe Alen ach Samol.” (Föf. 18:24-26) Ifa usun Apollos a feiéch seni ei álillis?

¹¹ Lupwen Apollos a ló Akaia, a sópweló le afalafal. A álisi chókkewe mi lúkú ewe kapas allim ren an néúnéú án Kot we Kapas le ánnetatá mwen aramas pwe ekkewe chón Jus ra mwáál, me Jesus i ewe Kraist. (Föf. 18:27, 28) Pokiten iei Apollos a fen weweiti weween án Chón Kraist papatais, iwe a “fokun alisi” ekkewe minefé ar repwe feffeitá lón ewe enlet. Met sipwe tongeni káé seni ei pwóróus? Sia tongeni áppirú Apollos ren ach achocho le weweiti minne sia álleani lón Paipel. Nge mi lamot sipwe pwal tipetekison me kilisou le etiwa ekkewe kapasen éúréúr mi tongeni elipwákéchúkich lón ach angangen asukula aramas.

ÁEÁ MINNE KA KÁÉ LE ÁLISI ARAMAS

12, 13. Ifa usun sipwe néúnéúéchú ewe Paipel le álisi ewe chón káé le feffeitá?

¹² Sia pwal tongeni álisi aramas usun chék Prisila, Akwila me Apollos. Met meefiom lupwen ka álisi emén mi pwapwaiti ewe enlet le féri siwil lón manawan pwe epwe tongeni feffeitá lón ewe enlet? Are ika en emén mwán mi ásimaw lón ewe mwichefel, met meefiom lupwen emén Chón Kraist a kilisou ngonuk ren óm fénéú seni Paipel lupwen a nóm fán weires? Sia fókkun pwapwa lupwen sia néúnéú ewe Paipel le álisi ekkewe ekkóch le féri siwil lón manawer.a (Ppii ewe pwóróus fan.) Ifa usun kopwe féri ena?

¹³ Lón fansoun Elias we, chómmóng chón Israel ra tiperúerú ika repwe fiti ewe fel mi enlet are fel mi chofona. Minne Elias a ereni ekkena chón Israel, a tongeni álisi emén chón káé Paipel esaamwo filatá an epwe angang ngeni Jiowa. (Álleani 1 King 18:21.) Are emén chón káé Paipel mi niwokkus ika chienan kewe are chón an famili repwe esiita pokiten an káé Paipel. Ka tongeni álisi an epwe filatá le fel ngeni Jiowa ren óm áweweei ngeni Aisea 51:12, 13.​—Álleani.

14. Met epwe álisuk le chechchemeni ekkewe wokisin lón Paipel pwe kopwe tongeni álisi ekkewe ekkóch?

¹⁴ A wor chómmóng pwóróus lón Paipel mi tongeni apwúngúkich me apéchékkúlakich. Nge eli ka tipemwaramwar ren ifa usun kopwe silei menni wokisin ka tongeni néúnéú atun a lamot ngonuk. Álleani ewe Paipel iteiten rán, me ekilonei minne ka álleani. Ekis me ekis kopwe sissilei ekkewe wokisin lón Paipel, me Jiowa a tongeni áeá an we manaman mi fel le álisuk óm kopwe chechchemeniir.​—Mark. 13:11; álleani Johannes 14:26.b

15. Met epwe álisuk pwe epwe lapóló óm weweiti án Kot we Kapas?

¹⁵ Tingorei Jiowa an epwe fang ngonuk tipachem usun chék King Salomon. A lamot ngonuk tipachem pwe kopwe féri ewe angangen afalafal me apwénúetá wisom kewe lón ewe mwichefel. (2 Kron. 1:7-10) Áppirú ekkewe soufós ren óm kákkáéfichi ekkewe pwóróus lón Án Kot we Kapas. Ei mettóch epwe álisuk le silei ewe enlet usun Jiowa me letipan. (1 Pet. 1:10-12) Ewe aposel Paulus a ereni Timoty an epwe káé “ekewe kapasen lükülük, pwal ekewe kapasen kait.” (1 Tim. 4:6) Ika ka sópweló le kákkáé ewe Paipel, epwe lapóló óm weweiti me silei ifa usun kopwe néúnéú ewe Paipel le álisi aramas. Óm lúkú epwe pwal péchékkúleló.

ÁLLEAAN PAIPEL A EÚ MINEN TÚMÚN NGENIKICH

16. (a) Ifa usun án chón Perea álleani ewe Paipel iteiten rán a álisiir? (b) Pwata a lamot ngenikich ikenái ach sipwe álleani Paipel iteiten rán?

¹⁶ Ekkewe chón Jus mi nónnóm lón Perea ra álleaniéchú ewe Kapasen Kot iteiten rán. Lupwen Paulus a afalafal ngeniir, ra alélléfengeni minne a apasa me minne ra pwisin silei seni ewe Kapasen Kot. Chómmóng leir ra mirititi pwe minne Paulus a áiti ngeniir, ina ewe enlet, iwe, ra “lükü Jesus.” (Föf. 17:10-12) Ei pwóróus a áiti ngenikich pwe ach álleani ewe Paipel iteiten rán a tongeni álisikich le apéchékkúla ach lúkú Jiowa. A lamot sipwe eáni ewe sókkun lúkú mi péchékkúl ika sia mochen kúna manaw lón án Kot we fénúfan sefé.​—Ipru 11:1.

17, 18. (a) Ifa usun tong me lúkú mi péchékkúl ra túmúnú letipach? (b) Ifa usun ápilúkúlúk a túmúnúkich?

¹⁷ Paulus a áweweei pwe a lamot ngenikich lúkú, tong me ápilúkúlúk. A erá: “Nge kich sia chon lerän, ousipwe mamasafichi. Sipwe üföüf lükülük me chen usun chök eman a üföüf echö chechen leupw mi för seni mächä, sipwe pwal eäni apilüköchün manau pwe ina imwach akau.” (1 Tes. 5:8) Eché chechchen leupw ina ewe minen túmún ewe soufiu a úféúf pwe epwe túmúnú ngasangasan. Pwal ina chék usun, a lamot ach sipwe túmúnú letipach. Lupwen a péchékkúl án emén Chón Kraist lúkú án Kot kewe pwon me a péchékkúl an tong ngeni Kot me ekkewe ekkóch, iwe, a túmúnú letipan. Epwe achocho úkúkún an tufich pwe epwe nóm fán án Kot chen.

¹⁸ Paulus a pwal fós usun lamoten ach sipwe imweimw ewe akkaw lón kapas monomon. Ina ewe “apilüköchün manau.” Ekkewe soufiu lón fansoun lóóm ra imweimw akkaw pwe epwe túmún chamwer. Lupwen sia apéchékkúla ach ápilúkúlúk wóón án Jiowa tufichin amanawakich, ach ápilúkúlúk a tongeni túmúnú ach ekiek. Ach ápilúkúlúk mi péchékkúl epwe álisikich le sú seni ekkewe chón rikiló me ar kewe kapas mi ngaw, ekkewe mi tongeni mwittir chéúló lón ewe mwichefel usun och semmwen. (2 Tim. 2:16-19) Ach ápilúkúlúk epwe pwal apéchékkúlakich me túmúnúkich seni ekkewe féffér mi mwáál.

ÁLLEAAN PAIPEL EPWE ÁLISIKICH LE KÚNA MANAW LÓN EKKEWE RÁNIN LESÓPWÓLÓÓN

19, 20. Met popun sia fókkun aúcheani án Kot we kapas? Ifa usun sipwe pwáraatá pwe sia aúcheani? (Ppii ewe pwóór “Jiowa A Awora Met mi Fókkun Lamot Ngeniei.”)

¹⁹ Lón ei atun sia arap ngeni sópwólóón ei ótót, a lamot sipwe awatteeló ach lúkúlúk wóón án Jiowa we Kapas. A tongeni álisikich le úkútiw le féri ekkewe féffér mi ngaw sia eérenaaló, me fiu ngeni mochenin futukach. Epwe aururukich me apéchékkúlakich le likiitú fán ekkewe sókkópaten sóssót sia kúna seni Satan me an ei fénúfan. Ekkewe kapasen éúréúr lón án Jiowa Kapas repwe álisikich ach sisap rikiló seni ewe alen manaw.

²⁰ Letipen Kot pwe “aramas meinisin repwe küna manau.” Kapachelong néún Kot kewe chón angang me chókkewe ra etiwa ach afalafal ngeniir me áiti ngeniir usun ewe kapas allim. Nge mi lamot meinisin mi mochen kúna manaw seni sópwólóón ei ótót repwe “silei ewe let.” (1 Tim. 2:4) A lamot sipwe álleani ewe Paipel me apwénúetá an kewe kapasen éúréúr ika sia mochen kúna manaw. Ach álleani Paipel iteiten rán a pwáraatá úkúkún ach aúcheani án Jiowa we Kapas.​—Joh. 17:17.