Ottawe Mwiddimani—Weddege Mutxezani

1-2. (a) Valebele murumiwi Paulo akadda Éfeso, dhilobo gani dhampadduwela? (b) Mavuzo gani anfunihu wakula?

MASIKI murumiwi Paulo vafugeliwiye mukamburha o Roma, iyene wahikosa guru vaddiddi wi apangarhaze abalaye. Vowi kawodha okosa oleddo wa odhowa wawona kove na kove iyene walebela makarta. Karta nimodha walebele akadda Éfeso yaka ya 60 obe 61 EC.—Ef. 1:1; 4:1.

² Vyaka kumi mundduni, Paulo wahikala na abali aba o Éfeso, alaleyaga vina asunzihaga miselu dhapama. (Mer. 19:​1, 8-10; 20:​20, 21) Iyene wannakwela venjene abali aba vina wanfuna wakamihedha wi adhowegevi amulabelaga Yehova nororomeleya. Kito Paulo ologele nni makani a eddima vina txeza? Vina txini ensunza iyo na malago avahiliye akadda Éfeso? Ninele wona dhowakula dha mavuzo aba.

OBUDDUWA MWIDDIMANI ODHOWA MUTXEZANI

3. Mazu gani alabihedhile Paulo mukartani nalebeliye akadda Éfeso?

³ Murumiwi Paulo ohalebela dhahi akadda Éfeso: “Wale mwedda mwiddimani; ddabuno mulí mutxezani.” (Ef. 5:8) Paulo olabihedhile mazu aba eddima vina txeza wi onihe matxinjo akosile akadda Éfeso. Ndowe nooneni emuttukuleli Paulo ologa wi akadda Éfeso wale “[edda] mwiddimani.”

4. Akadda Éfeso ali dhavi mwiddimani mpaddi wa relijiau?

⁴ Relijiau dhottambi. Ahinakala Akristu, abali a o Éfeso ahikana dhilemelelo dha relijiau dhottambi vina ankosa dhilobo dha muniya. Musidadi ya Éfeso mwahimagiwa mparha wa mulugu wa muyana wa Agregu wakuweliwa Artemis, mwa mparha mitanu na minli dhowumiha milomo dhamagiwe musidadi mwa Éfeso nsaka nttile mmodhaya wali obuwene, attu andhowa mumparhani mpu wila awebedhe amilugu awa. Wubiwa vina osasanyiwa wa maladdaniho a mulugu Artemis, yali marhondda aranjuliwana venjene. (Mer. 19:​23-27) Ottiya ejo, muttette obule wanziwiwa vaddiddi sabwa ya masalapitho akosiwamo.—Mer. 19:19.

5. Mararuwo àttukuleli dhavi akadda Éfeso okala mwiddimani?

⁵ Mararuwo. Akadda Éfeso ahikana elemelelo ya okosa mararuwo vina kakana manyazo a ologa makaniya aba muteyatruni vina mmakapela. (Ef. 5:3) Akadda Éfeso enjene “arimeliwa thima y’omuthu wawa,” mazu aba antapulela ohiwa opa. (Ef. 4:​17-19) Ahinatti osunza ebaribari mwaha wa eli yapama vina eli yabure, mobuwelo wawa kuwasumulela agakosa elobo yabure, awene vina katanala akala merelo awa animusilidha Yehova obe nne. Jijene emuttukulele Paulo ologa wi “malago awa aathitha, murima wawa wovadda oafuga zelu ahiziw’elo, kunafwanyihe egumi ya Mulugu.”

6. Paulo ologele nni wi akadda Éfeso “ddabuno [ali] mutxezani”?

⁶ Mohagalaliha-mwene akadda Éfeso enagu ahittiya wedda mwiddimani. Paulo ohiloga wi “ddabuno mulí mutxezani, vowi muvolowelana na Nabuya.” (Ef. 5:8) Awene ahisakula wedda mowiwanana na mazu a Mulugu ali ninga txeza yamoneya dila yawa. (Masal. 119:105) Attu aba ahittiya weddana dhilemelelo dha kapela dhottambi vina mararuwo. Awene ahittukula meddelo a Mulugu vina ahivilibihedha omwebedha Yehova na omwagalaliha.—Ef. 5:1.

7. Dhimpadduwa mwigumini mwehu dhinladdana dhavi na dhàpadduweli Akristu o Éfeso?

⁷ Na mukalelo wakakene iyo vina nihinatti osunza ebaribari, nali mwiddimani mpaddi wa relijiau vina mararuwo. Ena mwa iyo anja mattanga a relijiau dhottambi, oku ena ahikana elemelelo ya okosa mararuwo. Mbwenyi musunzelihu ebaribari baniroma ottiyaniha dhabure na dhapama nihikosa matxinjo baniroma okalawo mowiwanana na efunelo ya Yehova. Vina yosakula eji ehinidhelana mareliho menjene. (Iza. 48:17) Masiki dhawene ovanene ninogumanana makattamiho. Mbwenyi ninofwanyela ovilibihedha wi nittiye wedda mwiddimani vina needdegevi ninga ana a muwariyani. Ninawodhe dhavi okosa ejuwene?

Image digitally reproduced with the permission of the Papyrology Collection, Graduate Library, University of Michigan, P.Mich.inv. 6238. Licensed under CC by 3.0

KATTAWA WEDDA MWIDDIMANI

8. Mowiwanana na Éfeso 5:​3-5, txini yafwanyela Akristu ottawa?

⁸ Kengesa Éfeso 5:​3-5. Wi awodhe orabela wedda mwiddimani yali yofuneya akadda Éfeso orabela merelo amusilidha Yehova. Kiyali merelo a mararuwo bahi, mbwenyi vina ologa makani oladdanana. Paulo ohawaddela akadda Éfeso wi anfwanyela orabela dhilobo esi kofuna wakela nlivo Mumweneni mwa Kristu, mwa Mulugu.

9. Ninfwanyelela nni orabela elobo txilobo eniwanana na mararuwo?

⁹ Iyo vina kaninfwanyela ovolowelana mabasa anira attu mwipipini. (Ef. 5:11) Ebaribariya jawi, akala muttu onokalelavi ntidi ovuruwana, woona vina ologa dhilobo dha mararuwo kinamurutxe muttuya oddo okosa elobo yabure. (Wita 3:6; Tia. 1:​14, 15) Elabo dhahi abali enjene ahita nikuru mu redes sociais wi ologegemo makani. Vamaromo makaniya alogani ali a dhilobo dhomuyani, mbwenyi mokubanyiha-mwene makaniya ahidha otedemanela epaddi ya mararuwo. Mwa ovira wa mudhidhi abali enjene ahiloga wi ba makanene aba attukulele okosa mararuwo.

10. Txini enkosa Satana wi aninyengette? (Éfeso 5:6)

¹⁰ Elabo ya Satana enotamela oninyengetta wubuwela wi esile, dhinloga Yehova wi sabure iyo noonege ninga sapama. (2 Ped. 2:19) Eji kinnitikiniha! Sabwani murega wa Satana onlabihedhitxiye oromana wale bubuwene, wanyengetta attu ohiwodha ozinddiyela eli yaderetu eli yabure. (Iza. 5:20; 2 Kor. 4:4) Nona mafilme menjene, porogarama dha mu televizau vina, saiti dha mwinternetini dhinovuwiha mobuwelo ongudulana na magano a Yehova! Satana onfuna wi iyo nubuwelege wila dhilobo dhonyakuwa na mweddelo wabure onkosiwa mwilaboni masaka abano dhinorumelihiwa vina kadhinniputtula.—Kengesa Éfeso 5:6.

11. Empadduwele Angela enoniha dhavi wi jamalago ovirihamo nigano ninfwanyeya va Éfeso 5:7? (Koona vina foto.)

¹¹ Satana onfuna wi iyo nandane na attu ahinnikamihedha okosa efunelo ya Yehova. Nona Paulo awaddela dhahi akadda Éfeso: “Nyuwo kamwiwananege na awene,” kuloga, na attu ankosa dhilobo dhinona Yehova wi sabure. (Ef. 5:7) Masaka abano ninofuniwana okala txenjewa mottiyana na abali a o Éfeso sabwani masaka abano kinrutxa okalaga na attu, ottiya bahi kove na kove vina mu redes sociais. Angela,a onkala o Ásia ozinddiyela wi redes sociais dhinodha okala dhilobo dhowopiha vaddiddi. Iyene ohiloga dhahi: “Enkala ninga murega ohinziwa weyo wi onodhowa wamageyevo, miyo ddahifiyedha wawita ‘amarho’ ahariha magano a Yehova, omamalelowa ddahiroma wubuwela wi kiyali yabure okana mweddelo wahamuzivela Yehova.” Mowagalaliha-mwene anddimuwa a mmulogoni na okwela ahimukamihedha Angela okosa matxinjo. Iyene onodhowavi alogaga dhahi: “Ovano ddinodhaliha mobuwelo waga na dhilobo dhomuyani ottiya dhilobo dhili mu redes sociais.”

12. Txini enanikamihedhe odhowavi neddagana magano a Yehova anoniha yapama na yabure?

¹² Kanikwekwetteye na yubuwelo ya mwilaboni yawi kahiyo yabure okana mweddelo wohifwanyelela. Iyo ninoziwa wi oku ottambi. (Ef. 4:​19, 20) Nona enokala yamalago ovivuza: ‘Miyo ddinovyang’anela, ddinorabela okana mandano na attu o mabasani, oskola obe na attu ena ahinriha magano oligana a Yehova? Na oliba murima ddinobarela magano oligana a Yehova masiki akala attu ena kanriha, obe anona ninga ddinottabwiha dhilobodha?’ Ninga munlagiha 2 Timóteo 2:​20-22, enofuneya vina okala txenjewa nigasakulaga amarho mmulogoni. Kanidduwale wi ninodhaga omaga mandano na abali ahinanikamihedhe odhowavi nimulabelaga Yehova.

MWEDDEGEVI NINGA “ANA A MUWARIYANI”

13. Txini entapulela odhowavi needdaga ninga ana a muwariyani? (Éfeso 5:​7-9)

¹³ Paulo wahakokomeza Akristu o Éfeso obudduwa mwiddimani vina odhowavi eddaga ninga ana a muwariyani. (Kengesa Éfeso 5:​7-9.) Eji entapulela eni? Entapulela wi ninofuniwana okana mweddelo ononiha wi nili Akristu ebaribari mwa dhokosa dhehu dhotedhene. Wi ejo ewodheye ninofuniwana mudhidhi wotene omwengesa vina omusunza Bibilia na nikamihedho na mapublikasau ehu. Ejo bilivi, elobo yamakamaka ja ofwaseyela yotagiha na masunziho a Yezu, oli “warya w’elabo.”—Jo. 8:12; Gano. 6:23.

14. Muya wokoddela onnikamihedha dhavi?

¹⁴ Akala ninofunavi weddaga ninga “ana a muwariyani” ninele ofuna nikamihedho na muya wokoddela. Sabwaya jani? Sabwani enorutxa vaddiddi muttu odhowavi akaanaga mweddelo wokoddela mwilaboni ejino. (1 Tes. 4:​3-5, 7, 8) Muya wokoddela onele onikamihedha owanana mubuwelo wa mwilaboni, ontaganyiheya na filozofia vina dhubuwelo dhihiniwanana na ejile enubuwela Yehova. Muya wokoddela onele onikamihedha okala attu ofewa murima, okana yeddelo yoligana vina yebaribari.—Ef. 5:9.

15. Marhe gani anniwodhiha wakela muya wokoddela? (Éfeso 5:​19, 20)

¹⁵ Marhe meena a wakela muya wokoddela, olobela. Yezu ohiloga wi Yehova onowavaha muya wokoddela abale animuloba. (Lk. 11:13) Ottiya ejo nigakala mumodhani mmatugumanoni nimuttittimihaga Yehova ninowakela muya wokoddela. (Kengesa Éfeso 5:​19, 20.) Weddihiwa na muya wokoddela onele onikamihedha odhowavi nilagihaga mikalelo dhinimwagalaliha Mulugu.

16. Txini enanikamihedhe okosa dhogana dhaderetu? (Éfeso 5:​10, 17)

¹⁶ Akala ninofuna okosa yogana yamakamaka, nivilibihedhe oziwa efunelo ya Yehova vina nigaziwa, nikose dhilobo dhiniwanana na efuneloya. (Kengesa Éfeso 5:​10, 17.) Nigafwanya magano a Bibilia aniwanana na makattamiho ehu, enkala ninga nifwanyile ejile enubuwela Yehova sabwa ya makaniya anipattile. Mwa venevo nigavirihamo magano a Yehova panwodhihu okosa dhogana dhaderetu.

17. Ninalabihedhe dhavi pama mudhidhi wehu? (Éfeso 5:​15, 16) (Koona vina foto.)

¹⁷ Paulo ohalaga vina akadda Éfeso olabihedha pama mudhidhi wawa. (Kengesa Éfeso 5:​15, 16.) Mwiddani wehu “Satana,” onfuna wi iyo nizuzumelege venjene dhilobo dha elabo ejino ofiyedha ohikaanaga mudhidhi wa omulabela Mulugu. (1 Jo. 5:19) Se ozinddiyela Mukristu agahidha oroma ozuzumela dhilobo ninga kobiri, ganyo vina masunzo ottiya opura gari eji wi amulabele venjene Yehova. Ejo kopadduwa egahilagiha wi Mukristu oddo oroma wubuwela ninga attu a mwilaboni. Enoziweya wi kobiri, ganyo vina okana dhilobo dhofuneya kahiyo yabure, mbwenyi dhilobo esi txipo kadhikale vamburoni voroma mwigumini mwehu. Akala ninofuna odhowavi needdaga ninga “ana a muwariyani,” jamalago olabihedha pama mudhidhi wehu nizuzumelaga elitxi yamakamaka.

18. Txini ekosile Donald wila alabihedhe pama mudhidhi waye?

¹⁸ Okale txenjewa wila wone akala onofwanya gari ya omulabela venjene Yehova. Jijuwene ekosile Donald, onkala o Joni. Iyene ologile dhahi: “Ddahipima wi ddone mukalelo walabihedhimi egumi yaga, venevo ddahimulobelela Yehova na murima waga wotene, ddikumbirhaga wi iyene addikamihedhe olaba venjene mmabasani a olaleya. Ddahimuloba vina wi addikamihedhe okana ganyo egaddikamihedhile olaba venjene mmabasani a olaleya. Na nikamihedho na Yehova jijuwene epadduwile. Vasogorhova miyo na mwadhaga nahiroma olaba mabasa a mudhidhi wotene.”

19. Ninawodhe dhavi odhowavi needdaga ninga “ana a muwaryani”?

¹⁹ Karta nalebeli Paulo Akristu o Éfeso nihakamihedha odhowavi amulabelaga Yehova n’ororomeleya. Karta ntti ninkosa epaddi ya Bibilia ninowodha onikamihedha. Ninga moonelihu, ninowodha onikamihedha wasakula pama amarho ehu, vina mavego, ninonikokomeza ohitxelela omusunza Bibilia wila txeza ya ebaribari edhowegevi yeddihaga egumi yehu. Vina ninowoniha ttima enna muya wokoddela, sabwani ononikamihedha okana mikalelo dhaderetu. Ovirihamo malago alogile Paulo ononikamihedha okosa dhogana dha malago, dhogana esuwene dhili mumodhani na efunelo ya Yehova. Okosa dhilobo esi, onele onikamihedha odhowavi needdaga muwariyani, ottiya weddaga mwiddimani ya elabo ejino!