Txini Ensunzihu na Malabo 40 Omariha a Yezu Velaboni ya Vati

1-2. Txini epadduwile mudhidhi wadhowa anamafwara eli a Yezu o Emauz?

YALI labo 16 ya Nisan yaka ya 33 Kristu babaliwe. Anamafwara a Yezu àli okubanyene vina àli awovene. Eli mwa awene ahibudduwa o Jeruzalemi badhowa w’o Emauz, sidadi yalapelana makilometuru 11 na Jeruzalemi. Awene ahikumuwa venjene sabwani Yezu wahimala okwa, awene ajedhela wi Mesiya agahikosa dhilobo dhotikiniha mwa Ayuda, mbwenyi ejo kigapadduwile vina. Musogorhomwa yahidha opadduwa elobo yohijedheleya.

² Mulobwana wahamuziwani wahawaddamela vina baroma okosa oleddo na awene. Anamafwaraya na odhugudheya ahimwaddela dhotene dhimpadduwele Yezu. Nona mulobwanaya wahiroma wawaddela dhilobo dhigahidduwalilani. “Oromana mazu a Mizé, apulihaga na mazu a anamavuhulela,” iyene ohitapulelamo wi Mesiya wanfwanyela otabuwa vina okwa. Mufiyeli anamafwaraya eli o Emauz, awene ahizinddiyela wi mulobwana ole—ddi Yezu wavenyihiwe mukwani na Mulugu! Ninowodha wubuwela wagalala okanile anamafwara abale sabwa ya oziwa wi Mesiya wahivenyiwa mukwani!—Lk. 24:​13-35.

3-4. Txini epadduwile na anamafwara a Yezu vina txini enasekeserhe iyo mu nsunzoni ntti? (Merelo 1:3)

³ Yezu wahattanyuwela anamafwara aye dila dhinjene mwari mwa malabo aba 40. (Kengesa Merelo 1:3.) Mwari mwa mudhidhi obu, Yezu ohapangarhaza anamafwara aye àli okubanyene vina awovene. Awene ahagalala venjene vina ahiliba murima wi adhowegevi alaleyaga vina asunzihaga miselu dhapama dha Omwene.a

⁴ Osunza sabwa ya dhipadduwile mudhidhi obu wotikiniha wa egumi ya Yezu, enele onikamihedha venjene. Mu nsunzoni ntti, ninele wona mukalelo olabihedhile Yezu malabo aba wi (1) alibihe anamafwara aye, (2) akamihedhe ononelamo venjene Malebo vina (3) washagiha wi awodhe ottidda mabasa menjene agakanilani musogorho. Nigasunzaga dhipaddi esi, ninele wona mukalelo onawodhihu ofwara yotagiha ya Yezu.

WAPANGARHAZE ENA

5. Anamafwara a Yezu afunelani opangarhaziwa?

⁵ Anamafwara a Yezu anfwanyela opangarhaziwa. Sabwaya jani? Sabwani ena ahittiya nyumba, anamudhi awa vina marhondda awa wi anfware Yezu. (Mt. 19:27) Ena ekatanaliwa na attu a mmuruddani sabwa ya okala anamafwara a Yezu. (Jo. 9:22) Awene ahikosa guru esi dhotene sabwani anziwa wi Yezu ddi Mesiya agadhile. (Mt. 16:16) Mbwenyi vowi Yezu wahikwa, awene ahiyelela njedhelo nawa vina ahikumuwa vaddiddi.

6. Txini ekosile Yezu mmaleliye ovenyihiwa mukwani?

⁶ Yezu wanziwa deretu wila wiwa opa wa anamafwara aye kiyali sabwa ya wobana mpaddi womuyani, mbwenyi vowi ahimuyelela muttu wamukweletxani vaddiddi. Nona labo nakakene nivenyihiwiye mukwani, iyene wahiroma walibiha akwaye. Motagiha, wahimuttanyuwela Maria Madalena mudhidhi waliye mwikuttani onlaga. (Jo. 20:​11, 16) Iyene vina wahattanyuwela anamafwara eli alogiwe omaromo wa nsunzo ntti vina murumiwi Pedro. (Lk. 24:34) Txini ensunzihu na yotagiha ya Yezu? Ninele wona epadduwile mudhidhi omuttanyuweliye Maria Madalena.

7. Mowiwanana na Joau 20:​11-16, Yezu omonile Maria akosaga eni, nanda txini ekosiliye wi amukamihedhe? (Koona vina foto.)

⁷ Kengesa Joau 20:​11-16. Labo 16 na Nisan na membesi, ayana ang’onovi ahidhowa mwikuttani mwekiwe Yezu. (Lk. 24:​1, 10) Mmodha wa ayana aba wali Maria Madalena. Mufiyeliye mwikuttani, wahizinddiyela wi maningo a Yezu kaalimo. Iyene wahittamaga wi amwaddele Pedro na Joau yapadduwile, musogorhomwa wahavelela wikuttaniwa. Mmalelani wona wi txibarene mwikuttanimwa kamwali elo, alobwana abale ahiyelela vatakulu. Mbwenyi Maria kadhowile na awene. Iyene wahiwala onlaga. Txipo kobuwela wi Yezu wela omoona. Yezu wahoona wi Maria wela omunlela vina wanfuna ompangarhaza. Nona iyene wahimuttanyuwela vina wahimwaddela mazu ovevuwa, mbwenyi ampangarhazile vaddiddi. Yezu wahinvaha Maria mabasa amakamaka vaddiddi—iyene wanfwanyelela wawaddela abalaye wi Yezu ohivenyihiwa mukwani.—Jo. 20:​17, 18.

8. Ninawodhe dhavi omutagiha Yezu?

⁸ Ninawodhe dhavi omutagiha Yezu? Dhahene ninga Yezu enowodheya wapangarhaza abalihu na arogora odhowagavi amulabelaga Yehova. Mukalelo mmodha wa okosa ejuwene, ja ozuzumela makattamiho agumananina, otamela ononelamo mukalelo oniviwamo awene, wakamihedha na dhilobo dhinfunani vina wapangarhaza. Koona epadduwile na murogora dhahi okuweliwa Jocelyn, murogoriye ohikwa na ngovi. Iyene ohiloga: “Mwari mwa myeri dhinjidhene, miyo ddakala wokubanyene vina wodhugudheyene.” Mbwenyi mbali dhahi na mwadhiye ahimuwoba Jocelyn wi adhowe vatakulu vawa. Ahinvaha nikamihedho nafuniye, ahimweddiha n’okwela vina ahiloga wi iyene okana ttima vaddiddi vamentoni va Yehova. Jocelyn ohiloga: “Miyo ddali wodhugudheyene ninga ddasegedheyile mbara mwapadduwa otagala wa manebe. Mbwenyi Yehova ohalabihedha atelani aba wi addivune. Na nikamihedho nawa miyo ddahiwodha okana wili wagalala oku ddimulabelaga Yehova.” Enowodheya iyo vina wapangarhaza abalihu nigavuruwana na ofwaseya dhinlogani vina mukalelo oniviwamo awene, ninofwanyela wavaha nipangarhazo ninfunani na efunelo ya wakamihedha ohittiya omulabela Yehova.—Rom. 12:15.

WAKAMIHEDHE ENA OMUNONELAMO BIBILIA

9. Dhorutxa gani dhigumanilena anamafwara a Yezu, nanda Yezu wakamihedhile dhavi?

⁹ Anamafwara a Yezu annimukuluvela Bibilia vina anivilibihedha omwiwelela Yehova. (Jo. 17:6) Masiki dhawene, awene ahizuzuma mudhidhi wapiwe Yezu. Yezu wanziwa wi anamafwara aye ahikana nroromelo vina animukwela Yehova. Mbwenyi wahizinddiyela wi awene anfwanyelela ononelamo pama Malebo. (Lk. 9:​44, 45; Jo. 20:9) Nona iyene wahakamihedha ononelamo pama esile dhengesilani mMaleboni. Koona mukalelo okosiliye ejuwene mudhidhi wattanyuweliye anamafwara aye eli adhowa o Emauz.

10. Yezu wakamihedhile dhavi anamafwara aye ononelamo wi iyene ddi Mesiya? (Luka 24:​18-27)

¹⁰ Kengesa Luka 24:​18-27. Vamaromo Yezu kavilagihile. ottiya ejuwene, iyene ohakosa mavuzo anamafwaraya. Sabwaya jani? Txino iyene wafuna àvahe gari wi ologe yali mmirimani mwawa. Jijuwene ekosilani. Awene ahiloga wi obuwela wila Yezu agahikala Mwene mw’Izrayel vina agahafurula Ayuda mmadani mwa akadda Roma. Yezu ohattiya ologa dhotene dhali mmirimani mwawa, musogorhomwa iyene ohilabihedha Malebo wi akamihedhe alobwana abale ononelamo mavuhulo menjene amalile wakwanihedheya.b Mudhidhi mung’onovi musogorhomwa omattiyu obule, iyene ohafwanya anamafwara ena vina otapulelamo pama mavuhulo abale. (Lk. 24:​33-48) Txini ensunzihu?

11-12. (a) Txini ensunzihu na mukalelo wasunziha Yezu dhibaribari dha mBibiliani? (Koona vina mafoto.) (b) Namasunziha wa Nortey omukamihedhile dhavi?

¹¹ Ninawodhe dhavi omutagiha Yezu? Ogeddihaga nsunzo na Bibilia kakosa mavuzo wi omukamihedhe namasunza wawo ologa dhili mmurimani mwaye. (Gano 20:5) Venevo ogamala ononelamo mukalelo oniviwamo iyene, kamukamihedhe ofwanya malebo a Bibilia anamukamihedhe owanana makattamiho angumaniyena. Vina ottiya ologa enfwanyeliye okosa omulagihe mukalelo onawodhiye omulabihedha Bibilia wi aziwe enfwanyeliye okosa. Koona yotagiha ya mbali dhahi w’o Gana okuweliwa Nortey.

¹² Nortey vaniyena vyaka 16, wahiroma omusunza Bibilia. Mbwenyi anamudhi aye kaziveliwe. Txini ekosiliye wi adhowegevi amusunzaga Bibilia? Namasunziha waye wa Bibilia wahimwengesela nivuru na Mateu kapitulu 10 vina wahimwaddela wi Mukristu webaribari onele ofwara-fwariwa. Nortey ohiloga: “Varomilemi ofwara-fwariwa, ddahikana nikuluvelo wi ddahifwanya ebaribari.” Namasunziha wa Bibilia wa Nortey wahimukamihedha otanalela enloga Mateu 10:​16, iyene wanfwanyela olagiha nriho mbwenyi okala txenjewa agalogaga mwaha wa Bibilia na attu ena. Mmaleliye obatiziwa, Nortey wanfuna okala pionero, mbwenyi papayaye wafuna wi iyene akose masunzo manddimuwa. Wili namasunziha waye wa Bibilia kamwaddelile yafwanyeliye okosa, ottiya ejo ohimukosa mavuzo mang’onovi wila amukamihedhe Nortey otanalela magano mang’onovi a mBibiliani wi awodhe okosa yogana yaye. Yodhelavoya? Nortey wahigana ovolowa mmabasani a mudhidhi wotene. Papayaye kaziveliwe nne vang’onovi, nona wahimuttamagiha vatakulu. Na dhotene esi dhipadduwile txini elogile Nortey? Iyene ohitapulelamo: “Miyo ddihikana ebaribari wi ddihikosa yosakula yofwanyelela.” Nigaakokomeza ena otanalela enloga Bibilia, ninowakamihedha olibiha nroromelo nawa vina odhowagavi amulabelaga Yehova.—Ef. 3:​16-19.

WASHAGIHE ABALI WI AKALE MIVAHO

13. Txini ekosile Yezu wi mabasa a olaleya adhowegevi vasogorho mmaleliye wiyelela wirimu? (Éfeso 4:8)

¹³ Bali velaboni ya vati, Yezu ohikosa dhotene dhimukumbirhile Yehova. (Jo. 17:4) Mbwenyi Yezu kobuwela dhahi, ‘Akala onofuna wi dhilobodha dhedde pama, okose wamwinya.’ Ottiya ejuwene vyaka ttaru na jiddiga dha mabasa aye olaleya, iyene wahashagiha attu ena. Yezu wanakuluvela anamafwara aye vina wahavaha mabasa a olaleya na osunziha miselu dhapama—ottiya ejuwenevi ohavaha mabasa a ozuzumela mabila aye—nanda anamafwara aye ena aromile ozuzumela mabasa manddimuwa txino ahinakwaniha vyaka 30 dhobaliwa. (Kengesa Éfeso 4:8.) Alobwana aba ahilaba na nttokoso vamodha na Yezu vina àli aweddeyana na iyene, mbwenyi ahinadhowa wirimu Yezu oshagiha wi awodhe okala mivaho. Iyene washagihile dhavi?

14. Txini ekosile Yezu wi àsunzihe anamafwara aye mwari mwa malabo 40 omariha velaboni ya vati? (Koona vina foto.)

¹⁴ Iyene ohavaha anamafwara aye malago mang’onovi abuwene afwanyelani wiwa, mbwenyi okosile ejuwene na opama. Yezu wahizinddiyela wi anamafwara ena dila dhinjene ankana dhowaganyedha, nona wahavaha malago ewanana na makani aba. (Lk. 24:​25-27; Jo. 20:27) Yezu vina wahawaddela wi anfwanyelela ozuzumela nlogo na Yehova ottiya otamela okanetxa kobiri. (Jo. 21:15) Iyene ohawubutxedha wi kafwanyela oladdaniha dhawodhani okosa mmabasani a Yehova na dhakosa attu ena. (Jo. 21:​20-22) Yezu vina ohisisigula dhubuwelo dhohifwanyelela dhananina mwaha wa Omwene wa Mulugu vina ohakamihedha ozuzumela mabasa olaleya. (Mer. 1:​6-8) Txini ensunzavo anddimuwa a mmulogoni?

15-16. (a) Na mukalelo gani onawodhe anddimuwa a mulogo omutagiha Yezu? Katapulela. (b) Patrick okamihedhiwe dhavi?

¹⁵ Anddimuwa a mmulogoni anawodhe dhavi omutagiha Yezu? Anddimuwa a mmulogoni anofwanyela washagiha abali wi azuzumele mabasa anakelani mmulogoni, masiki agakala azombwe vaddiddi.c Mbwenyi anddimuwa a mmulogoni kanfwanyela ojedhela wi abali ashagihiwe akose dhotene moligana. Awene anofwanyela washagiha azombwe na mukalelo waderetu dhawene panawodhe abali aba osunza okala attu oviyeviha, okuluveleya vina omala-nawale wi àkamihedhe ena.—1 Tim. 3:1; 2 Tim. 2:2; 1 Ped. 5:5.

¹⁶ Koona mukalelo okamihedhiwe mbali Patrick sabwa ya wakela malago. Valiye muzombwe, iyene wanloga na obure vina na mukalelo wohifwanyelela, masiki na arogoraya. Venevo munddimuwa wa mmulogoni ohizinddiyela wi Patrick wanfwanyela okosa matxinjo mang’onovi vina wahinvaha nlago nohipiriheya. Patrick ohiloga, “Ekosiliye ehiddikamihedha vaddiddi, mwebaribari miyo ddankumuwa venjene abali agakelaga ettomo yafunimi vaddiddi. Mbwenyi nlago nttile na munddiwa wa mulogo nihiddikamihedha wona wi ddanfwanyela ozuzumela okala muttu woviyeviha ddalabelaga abalaga na arogora ottiya okana mabasa menjene obe ettomo mmulogoni.” Yodhelavoya, Patrick wahittomiwa ninga munddimuwa wa mmulogoni na vyaka 23.—Gano 27:9.

17. Yezu olagihile dhavi wi wanakuluvela anamafwara aye?

¹⁷ Yezu kavahile anamafwara aye mabasa a olaleya bahi, mbwenyi ohavaha vina mabasa a osunziha malebo. Txino anamafwara aye obuwela wi kagawodhile wakwanihedha mabasa aba. Mbwenyi, Yezu kaganyedha ewodhelo yawa ya wakwaniha mabasa aba. Iyene wahikana nikuluvelo ntti, nona wahiloga dhahi: “Baba oddiruma miyo, miyo vina ddinourumani nyuwo.”—Jo. 20:21.

18. Anddimuwa a mulogo anamutagihe dhavi Yezu?

¹⁸ Anddimuwa a mmulogoni anawodhe dhavi omutagiha Yezu? Anddimuwa a mmulogoni anna ttotto anoziwa ttima ya wavaha mabasa abale anshagihiwa. (Fil. 2:​19-22) Motagiha enowodheya anddimuwa a mulogoni wawika azombwe mmabasani okuputta vina ovenyihedha Nyumba ya Omwene. Agamala wattomela mabasaya, anolagiha wi anowakuluvela modhela washagiha vina okuluvela wi anele ottidda mabasaya mofwanyelela-mwene. Mbali onkuweliwa Mateu ottomiwe ovanenevi ninga munddimuwa wa mulogoni, ohiloga wi elobo modha emukamihedhile jawi anddimuwa a mmulogoni ahimushagiha, mbwenyi vina ahikuluvela wi iyene agahiwodha wakwaniha mabasaya yeka musogorho. Iyene ohiloga: “Mudhidhi wavonyimi awene anddikamihedha wona mukalelo ogawodhilimi okosa mottiyana dila yina.”d

19. Txini enfunihu okosa?

¹⁹ Yezu ohilabihedha malabo aye 40 omariha velaboni ya vati wi àpangarhaze, àsunzihe vina àshagihe ena. Iyo ninofuna venjene otagiha ekosiliye. (1 Ped. 2:21) Mwinyene Yezu onele onikamihedha okosa ejuwene. Sabwani iyene ohipikirhela: “Ddili na nyuwo masiku otene ofiyedha omagomelo wa elabo.”—Mt. 28:20.