Kuchi Mutuhasa Kununga ni Kuzanga Mandumbu Jetu?

1-2. (a) Mumu liaka Paulu ambile ngwenyi, zango ‘linahiane’ yitanga yeswe? (b) Yihula yika mutukumbulula ha mutwe uno?

MUZE postolo Paulu te anahanjika hakutwala ku ufulielo, kutalatala ni zango, iye yahwisa maliji jenyi ha kwamba ngwenyi: “Zango linahiana [yitanga] yino.” (1 Kori. 13:13) Mba mumu liaka Paulu ambile chocho? Mumu kulutwe, yilakenyo yeswe ya Zambi hakutwala ku chifuchi chaha muyikamanunuka. Hachino, kutuchi kafupiwa nawa kupwa ni ufulielo ni kutalatala. Alioze, nihindu mutukafupiwa kusolola zango hali Yehova ni hali akwetu. Kwamba umwenemwene, zango lietu hali ayo mulikanunga ni kukola matangwa eswe.

² Amu zango mulinunga ni kupwa chitanga chilemu ku mwono wetu, mutukumbulula yihula yino yitatu. Chitangu, mumu liaka twatamba kulizanga umwe ni mukwo? Chamuchiali, kuchi twakusolola ngwetu, tunalizange umwe ni mukwo? Chamuchitatu, kuchi mutuhasa kununga ni kulizanga chinji?

MUMU LIAKA TWATAMBA KULIZANGA UMWE NI MUKWO?

3. Yuma yika yakututwala kulisolwela zango umwe ni mukwo?

³ Mumu liaka chili chilemu kuli yetu kulizanga umwe ni mukwo? Mumu muze twakuzanga mandumbu jetu, twakusolola ngwetu tuli Akwa-Kristu amwenemwene. Yesu kambile kuli apostolo jenyi ngwenyi: “Nyi munulizanga umwe ni mukwo, atu eswe makanyingika ngwo yenu nuli tumbaji twami.” (Yoa. 13:35) Chikwo nawa, zango liakukwasa kufunga kulinunga chetu. Kashika Paulu ambile ngwenyi, zango lili “muya ungunu.” (Kolo. 3:14) Alioze kuli nawa chuma chikwo chilemu chize chakututwala mba tulizange umwe ni mukwo. Postolo Yoano yasoneka ngwenyi: “Yoze wakuzanga Zambi, katamba kuzanga nawa ndumbwenyi.” (1 Yoa. 4:21) Muze twakulizanga umwe ni mukwo, twakusolola ngwetu tunazange Zambi.

4-5. Kuchi kuzanga Zambi chinakwate ha zango lize tukwete hali mandumbu jetu? Lumbununa.

⁴ Mu mutapu uka zango lietu hali Zambi, linakwate ha zango lize twakusolwela mandumbu jetu? Tunyongenu ha chize mbunge ya mutu yakukwata ha yihanda yikwo ya mujimba. Ha mashimbu amwe, mandotolo kakuzachisa kwoko lia mutu hanga apime mbunge yenyi. Hachino, kakuhasa kumona nyi mbunge ya mutu wacho yili kanawa nyi ka. Yika chilweza chino chinatulongesa hakutwala ku zango?

⁵ Ngwe chizechene ndotolo mahasa kupima mbunge ya mweji kupalikila ha kwoko lienyi, ni yetu mutuhasa kumona nyi zango lietu kuli Zambi linakolo ha kutala ha zango lize tukwete kuli akwetu. Nyi mutunyingika ngwetu, zango lize tukwete hali mandumbu jetu linakekema, chino hanji muchisolola ngwo, zango lietu hali Yehova nelio kulishi kanawa. Alioze, nyi mashimbu eswe mutuzanga mandumbu jetu, chino muchisolola ngwo, zango lietu kuli Yehova linakolo.

6. Mumu liaka twatamba kulihulumba nyi zango lize tukwete hali mandumbu jetu linatepuluka? (1 Yoano 4:7-9, 11)

⁶ Nyi zango lietu hali mandumbu mulikekema, yino yili ponde yinene. Mumu liaka tunambe chocho? Mumu yino yili jila yize yinasolola ngwo, zango lietu kuli Yehova linayi ni kukekema. Postolo Yoano kasolwele pundu chikuma chino muze ambile ngwenyi: “Yoze keshi kuzanga ndumbwenyi yoze anamono, kechi kuhasa kuzanga Zambi yoze keshi kumona.” (1 Yoa. 4:20) Yika twalilongesa ha maliji wano? Twalilongesa ngwetu, mutuhasa wika kuvwisa Yehova kuwaha “nyi mutulizanga umwe ni mukwo.”—Tanga 1 Yoano 4:7-9, 11.

KUCHI MUTUHASA KULIZANGA UMWE NI MUKWO?

7-8. Mumu mutapu uka mutuhasa kusolola ngwetu, twakulizanga umwe ni mukwo?

⁷ Ha versu jinji mu Mbimbiliya, twakuwanaho shimbi ja Zambi jize jinatukolweza hanga “tulizange umwe ni mukwo.” (Yoa. 15:12, 17; Roma 13:8; 1 Tesa. 4:9; 1 Petu. 1:22; 1 Yoa. 4:11) Alioze zango lili chitanga cha ku mbunge, chekwamba chize twakwivwa muchima lietu. Kashika, kukushi mutu niumwe yoze mahasa kumona yize yili ku mbunge yetu. Mba kuchi akwetu mahasa kunyingika ngwo, twakwazanga? Mahasa kuchimona kupalikila mu maliji ni mu yitanga yetu.

⁸ Kuli majila anji waze mutuhasa kusolwelamo ngwetu, twakuzanga mandumbu jetu. Tutalenu yimwe yilweza: “Hanjikenu umwenemwene umwe kuli mukwo ni mukwo.” (Zeka. 8:16) “Pwenu ni sambukila umwe ni mukwo.” (Marku 9:50) “Ha ulemu, eswe nukaliange kulilemesa umwe ni mukwo.” (Roma 12:10) “Litambulenu umwe ni mukwo.” (Roma 15:7) “Nungenu . . . ni kulikonekena umwe ni mukwo.” (Kolo. 3:13) “Nungenu ni kulimbachila yilemu umwe ni mukwo.” (Ngala. 6:2) “Nungenu ni kulitakamisa umwe ni mukwo.” (1 Tesa. 4:18) ‘Nungenu ni kulilembejeka umwe ni mukwo.’ (1 Tesa. 5:11) ‘Lilembelenu umwe ni mukwo.’—Tia. 5:16.

9. Mumu liaka chili chilemu kutakamisa mandumbu jetu? (Tala nawa chizulie.)

⁹ Tutalenu mutapu umwe uze mutuhasa kusolwelamo ngwetu, twakuzanga akwetu. Ha paragrafu yize twahichika, twamona ngwetu, Paulu kambile ngwenyi: “Litakamisenu umwe ni mukwo.” Mba mumu liaka chili chilemu kutakamisa mandumbu jetu? Mukanda umwe wahanjika ya Mbimbiliya unambe ngwo, liji lize Paulu azachishile hakutwala ku “kutakamisa,” linalumbunuka “kupwa sali lia mutu yoze unamono lamba ni kumukolweza.” Kashika, muze mutukolweza mandumbu jetu waze anamono lamba, acho tunaakwase hanga anunge ni kulingila Yehova ni ushishiko. Hita tangwa mututakamisa umwe ndumbu, acho tunasolola ngwetu twakumuzanga.—2 Kori. 7:6, 7, 13.

10. Kulifwa chika chili hakachi ka keke ni utakamiso?

¹⁰ Nyi umwe mevwila keke mutu yoze unamono lamba, mazanga kumutakamisa ni kumukwasa. Kashika, chitangu twakuvwila mutu keke, hanyima mba mutumutakamisa. Tutalenu chize Paulu anatesa keke ya Yehova, ni utakamiso uze yetu twakuhana. Paulu kanambe ngwenyi, Yehova kali “Tata ya keke, kanda Zambi ya utakamiso.” (2 Kori. 1:3) Nota ya mu Mbimbiliya yetu yimwe, yinalumbununa maliji wano ngwo, “keke yakulumbama” hanga yisolole keke yinji yize mutuhasa kwivwila akwetu. Kashika, Zambi kanamuvuluka ngwo “Tata hanji Chishina cha keke, mumu lia keke yinji yize akuvwila atu.” Keke yino ye yakumutwala hanga atutakamise “mu lamba lietu lieswe.” (2 Kori. 1:4) Chizechene ngwe meya akekema akuhuzulula tachi ja yoze unaanwa, Yehova kakututakamisa ni kuhuzulula tachi jetu, muze tunapalika mu yipikalo. Kuchi mutuhasa kwimbulula Yehova ni kwivwila akwetu keke ni kwakolweza? Chuma muchitukwasa kuchilinga, chili kupwa ni yitanga yimwe mu mbunge yize muyitukwasa hanga tutakamise akwetu.Yitanga yika yenayo?

11. Kulita ni A-Kolosu 3:12; ni 1 Petulu 3:8, yitanga yikwo yika yize twatamba kupwa nayo mba tununge ni kuzanga mandumbu jetu ni kwatakamisa?

¹¹ Yika muyitukwasa tangwa ha tangwa, “kununga ni kuzanga akwetu ni kwatakamisa”? Tunafupiwa kusolola yitanga yimwe ngwe, kulisa mu chihela cha akwetu, kusolola zango lia undumbu ni utu. (Tanga A-Kolosu 3:12; 1 Petulu 3:8.) Kuchi yitanga yino muyitukwasa? Nyi mutuvwila mandumbu jetu keke, ni kulihulumba hali ayo mutuzanga chinji kwakolweza muze anapalika mu lamba. Ngwe chizechene Yesu ambile, “kanwa liakuhanjika yize yinalumbama mu mbunge. Mutu mupema, kakutuhwisa yuma yipema ku upite wenyi.” (Mateu 12:34, 35) Kukolweza mandumbu jetu a malunga ni a mapwo waze anapalika mu yipikalo, pundu yili jila yilemu yakusolwelamo ngwo, twakwazanga.

KUCHI MUTUHASA KUNUNGA NI KUZANGA CHINJI MANDUMBU JETU?

12. (a) Twatamba kukeya ni yika? (b) Chihula chika mutukumbulula haliapwila?

¹² Yetu eswe tunazange ‘kununga ni kulizanga umwe ni mukwo.’ (1 Yoa. 4:7) Alioze twatamba kwiwuluka ngwetu, Yesu katowezele ngwenyi, “zango lia atu anji mulikakekema.” (Mateu 24:12) Hano Yesu te keshi kwamba ngwenyi, tumbaji twenyi anji makecha kulisolwela zango umwe kuli mukwo. Kashika, twatamba kukeya hanga kuhona cha zango chize chinasoloka hano hashi, chichine kutukwika kusolwela mandumbu jetu zango. Hachino, tutalenu ha chihula chikwo chilemu: Yika muyihasa kutukwasa kunyingika ngwetu, zango lietu hali mandumbu jetu linakolo?

13. Yika muyihasa kusa mu cheseko zango lize tukwete hali mandumbu jetu?

¹³ Chuma chize muchitukwasa kunyingika nyi zango lize tukwete hali mandumbu jetu linanungu ni kukola, chili kuhengwola yuma yize twakulinga muze mukusoloka yimwe. (2 Kori. 8:8) Yino yinasoloka zwalala ha yize postolo Petulu ambile ngwenyi: “Kuhiana yuma yeswe, lizangenu chinji umwe ni mukwo, mumu zango liakufuka shili yinji.” (1 Petu. 4:8) Mu maliji akwo, ulelu ni uhenge wa akwetu, muyihasa kweseka zango lize tukwete hali ayo.

14. Kulita ni 1 Petulu 4:8, zango lia mutapu uka twatamba kusolola? Lumbununa.

¹⁴ Tuhengwolenu kanawa yize Petulu ambile. Maliji atangu a versu 8, kanasolola zango lize twatamba kupwa nalio— ngwo “lizangenu chinji.” Liji lize Petulu azachishile hano “chinji,” linalumbunuka “kutachika.” Chihanda chamuchiali mu versu chinasolola yize mutulinga nyi mutuzanga chinji akwetu. Mutufuka hanji kulengulula uhenge wa akwetu. Tunyongenu ha chikuma chino: chili ngwe mutwanda zango lietu, ngwe chize chapwa hina lize liakulitachika, mututachika hanga tufuke nalio hi shili yimuwika ko hanji yaali ka, alioze “shili yinji.” Ha chikuma chino, “kufuka” muchihasa kulumbunuka kukonekena. Ngwe chizechene hina liakufuka chipeka hanji chimbandu chize chili ku majimba wa mutu, zango lize tuli nalio hali akwetu mulihasa kufuka ulelu, ni uhenge wa mandumbu jetu.

15. Yika mutuhasa kulinga nyi mutuzanga chinji mandumbu jetu? (A-Kolosu 3:13)

¹⁵ Zango lietu liatamba kupwa linji lize mulitukwasa hanga tukonekene uhenge wa mandumbu jetu, chipwe ngwe ha mashimbu amwe muchipwa chikalu kuchilinga. (Tanga A-Kolosu 3:13.) Muze twakukonekena akwetu twakusolola ngwetu, zango lietu lili likolo ni kuvwisa Yehova kuwaha. Mba yika muyitukwasa nawa kulengulula yuma yize akwetu akulinga yakutuvwisa kupiha ni kukonekena uhenge wo?

16-17. Yika nawa muyitukwasa kuvulama uhenge wa mandumbu jetu? Lumbununa. (Tala nawa chizulie.)

¹⁶ Tunafupiwa kulihulikila ha yitanga yipema ya mandumbu jetu hi ha uhenge wo ko. Tuhengwolenu chilweza chino. Tunyongenu ngwe uli ha chiwanyino ni amwe mandumbu ni kulivwisa kuwaha; mba kusongo yenu eswe munukwata foto. Alioze, yena muzanga kukwata foto jinji mumu hanji yitangu kuyichi kutuhuka kanawa. Hachino, mukwata foto jitatu. Ha foto jacho, mumona ngwe yimwe ndumbu umwe katuhukile kanawa. Yika mulinga ni foto yacho? Muyijimuna, mumu uli ni jikwo jaali; mba ha foto jino jaali mandumbu eswe katuhuka kanawa, kuchingako ni ndumbu yoze watuhukanga chipi ha foto yitangu.

¹⁷ Haliapwila tesa foto jize watulika ni yuma yize nwalinga ha tangwa liacho. Chochene, uli ni yuma yipema walinga ni mandumbu je yize wafunga mu manyonga. Alioze hanji ha mashimbu jacho, umwe ndumbu hanji pangi kalinga chuma chize kuchapemene. Yika mulinga ni chuma chacho? Kuchichi kulita kuchijimuna ngwe chize wajimuna foto yize yipi? (Yishi. 19:11; Efwe. 4:32) Nyi mulihulikila ha yuma yipema yize alinga mutu yoze wapwanga nenyi ha chiwanyino, muchipwa chashi kuvulama chuma chipi chize alinga. Yuma yipema yize alinga hanji ye mufupa kutulika.

MUMU LIAKA CHILI CHILEMU KUZANGA MANDUMBU JETU MUSONO?

18. Yika walilongesa ha mutwe uno hakutwala ku zango?

¹⁸ Mumu liaka twatamba kununga ni kulizanga chinji umwe ni mukwo? Ngwe chize twamona, nyi mutulizanga chinji umwe ni mukwo, acho tunasolola zango lietu hali Yehova. Kuchi mutuhasa kusolola zango liacho kuli mandumbu jetu? Jila yimwe yize mutuhasa kuchilingila yili wika kwatakamisa. Keke ye muyitukwasa mba ‘tununge ni kulitakamisa umwe ni mukwo.’ Mba kuchi mutuhasa kununga ni kulizanga chinji umwe ni mukwo? Ha kusa tachi hanga tukonekene uhenge wa akwetu chipwe ngwe muchipwa chikalu kuchilinga.

19. Mumu liaka musono chili chilemu kulizanga chinji umwe ni mukwo?

¹⁹ Mumu liaka musono chili chilemu kulisolwela zango umwe ni mukwo? Petulu kasolwele chikuma chacho muze ambile ngwenyi: “Songo lia yuma yeswe linakundama. Kashika, . . . lizangenu chinji umwe ni mukwo.” (1 Petu. 4:7, 8) Yika twatamba kushimbwila, amu songo lia hano hashi hapi linakundama? Yesu kahanyine utowezo uno kuli tumbaji twenyi ngwenyi: “Makanuvwila kole kuli akwa-mavungu eswe mumu lia jina liami.” (Mateu 24:9) Mba tuhase kukumba kole yino yeswe, twatamba kulinunga ni mandumbu jetu. Nyi twachilinga, Satana kechi kuhasa kutuhandununa, mumu mutupwa alinunga mu zango—we “muya ungunu uze wakununga atu.”—Kolo. 3:14; Fwili. 2:1, 2.