Ngaihchiami Hna Kha Hnemh Hna U
“Jehovah nih chiti a ka thuh . . . a ngaih a chiami vialte kha hnemh awk a ka thlah.”—ISAIAH 61:1, 2.
1, 2. Ahodah kan hnemh awk a si i, zeiruangah?
AHMAANMI hnemhnak dihlak i Pathian, Jehovah cu midang cungah harnak a tlun tikah phan awk a kan cawnpiak. “Thanzang a dermi kha bawmh” i, lungretheihmi vialte kha hnemh awk a kan cawnpiak. (1 Thessalon 5:14) Cubantuk bawmhnak a herh tikah, zumtu hawi hna kha kan bawmh hna. Khrihfabu lengah a ummi hna lawng si loin ahlan ah kan cung i dawtnak a ngeilomi hna hmanh dawtnak kan langhter.—Matthai 5:43-48; Galati 6:10.
2 Profet chingchungmi hi ṭuanvo kha Jesuh nih a rak rel i aa pehtlainak kha a rak langhter: “BAWIPA nih a ṭhawnnak in a ka khahter. Sifakmi hna sinah thawngṭha phorh awk le lung a kuaimi hna damter awk . . . a ka thlah. A ngaih a chiami vialte kha hnemh awk” a ka thlah. (Isaiah 61:1, 2; Luka 4:16-19) Hi ṭuanvo cu tuchan chiti thuhmi Khrihfa hna he zong aa pehtlaih tikha caan saupi lio in an rak hngalh cang, “tuudang” zong annih he komh in mah rian kha lung lawm thanuam in an ṭuan.—Johan 10:16.
3. ‘Pathian nih zeiruangah harnak hna tlung awk a awnh? tiah an hal tikah zeitindah kan bawmh khawh?
3 Harnak a tlung i lung a kui tikah ‘Pathian nih zeiruangah harnak hna kha a tlunter?’ tiah biahalnak an tuah tawn. Baibal nih mah biahalnak kha fiangte in a leh. Asinain Baibal cawngtu pakhat a silomi cheukhat caah cu lehnak kha tlamtling in theihthiam awk ah a caan a herh men ko lai. Bawmhnak khe Jehovah Hngaltu hna nin an chuahmi cauk hna ah hmuh khawh a si.a Asinain, hmasa ah Isaiah 61:1, 2 bantuk Baibal cang hna rel menmen in mi cheukhat cu hnemh an si cang, zeicahtian minung kha Pathian nih a hnemh duh ti kha cu Baibal cang hna nih a langhter.
4. Polandram i Hngaltu pakhat nih a lung a dongmi siangnakchianu pakhat kha zeitindah a rak bawmh khawh i, midang kha bawmh awkah mah hmuhtonnak nih nangmah kha zeitindah an bawmh khawh?
4 Upa lawng si loin mino hna zong hnemh an herh ve. Polandram i a lung a dongmi ngakchianu pakhat nih a hawi pakhat sinah ruahnak a hal. Jehovah Hngaltu pakhat a simi a hawi nih duhsahte in a hlathlai tikah ngakchianu nih atang lei i biahalnak cheukhat caah a lung a tlingtermi lehnak a ngeilo ti a rak hngalh: “Ṭhatlonak zeiruangah hitlukin a karh? Mi hna nih zeiruangah harnak an in? A zengmi ka nau hi zeiruangah harnak a in? Zeiruangah lungzawtnak ka ngei hnga? Pathian duhnak cu mahkhakha a si tiah church ah an chim. Cuti a si ahcun Pathian cu ka zumh khawh ti lo!” Hngaltu nih cun Jehovah sinah aw chuah lo in thla a cam hnu ah hitin a rak chim: “Cutin na ka hal caah kaa lawm ngaingai. Kan bawmh lai ta.” Hngaltu theng nih ka ngakchia lioah lung awṭawmnak ka rak ngei, Jehovah Hngaltu hna nih an ka bawmh tiah a rak chim. Hitin a rak fianter: “Minung hna hi Pathian nih harnak a intermi a si lo ti ka rak hngalh. Pathian nih minung cu a dawt, an ṭhatnakbik kha a duh, a rauh hlan ah vawlei cungah thlennak nganpi a um cang lai. Zawtnak, tarnak le thihnak a um ti lai lo, cun nawlngaimi hna cu hi vawlei cungah zungzal an nung cang lai.” Mah hngakchianu caah Biathlam 21:3, 4; Job 33:25; Isaiah 35:5-7 le 65:21-25 hna kha a rak relpiak. Saupi an ceih dih in mah nu cu a hna a ngam deuh i hitin a chim: “Atu zeicah dah ka nun ti ka hngalh cang. Rak lengṭhan ka duh?” Baibal cawnnak kha zarhkhat ah voihnih an tuah.
Pathian Pekmi Hnemhnak
5. Zawnruahnak kan langhter tikah zeinihdah a kan hnemh taktak lai?
5 Midang kan hnemh tik hna ah zawnruahmi biafang hna cu aa tlak ngaingai. Kan chimmi bia, kan aw cuaining in lungretheimi hna caah zawn kan ruah taktak tikha kan langhter khawh. Sullam ngeilomi bia chimnak thawngin cutin kan tuah khawh lo. Baibal nih “kan inkhawhnak le Cathiang chung i hnemhnak thawngin ruahchannak kan ngei” tiah a ti. (Rom 15:4, NW) Cu ruangah, Pathian Pennak cu zeidah a si tikha aa tlakmi caan ah fianter in atu harnak hna kha zeitindah a kan tuahpiak lai tikha Baibal in kan rel piak khawh. Cun mahcucu zeiruangah bochan awktlakmi ruahchannak a si tikha kan ruah khawh lai. Cuticun, kan hnemh khawh lai.
6. Baibal chung i hnemhnak in ṭhathnemnak tlamtling in kan i lak khawh nakhnga minung hna kha zeidah an theihthiam awkah kan bawmh hna awk a si?
6 Kan hnemhmi hna ṭhathnemnak tlamtling in an hmu nakhnga a hmaanmi Pathian kha an hngalh awk a herh, Amah cu zeibantuk Pathian dah a si i a biakamnak hna cu zumhtlak a si tikha hngalh awk a herh. Jehovah a bialomi pakhat kha kan bawmh tikah hi kong hna hi kan fianter ahcun a ṭha. (1) Baibal chung i hnemhnak cu a hmaanmi Pathian Jehovah sinin a ra. (2) Jehovah cu Liannganbikmi, van le vawlei Sertu a si. Dawtnak Pathian a si i, zangfahnak le biatak in a khatmi a si. (3) Baibal i a hmaanmi hngalhnak kha cawnnak thawngin Pathian sinah kan naih ahcun, thil sining phunphun kha tei awkah thazang kan ngei khawh lai. (4) Baibal ah mi nih an tonmi hneksaknak hna a langhtermi Baibai cang hna aa tel.
7. (a) ‘Khrih in Pathian pekmi’ hnemhnak kha langhternak thawngin zeidan kan tlinter khawh lai? (b) Thilṭhalo a tuah ruangah a si tiah a ruahmi kha zeitindah na hnemh lai?
7 Baibal a theihngalhmi lungretheihmi hna kha 2 Korin 1:3-7 relpiaknak thawngin cheukhat nih thlarau lei an hnemh khawh cang. Cutin tuah tikah “Khrih hnangamnak [“hnemhnak,” NW] zong cu kan i hrawm ve” tiah an langhter. Mah Baibalcang nih Baibal cu hnemhnak hramthawk a si i ṭhate in ruah awk a si tikha a kan hngalhter. Cun caan dang hna ah ceih awk kong hna i a hramthawk a siter khawh. Pakhatkhat nih harnak a ton mi hna cu thilṭhalo a tuah ruangah a si tiah a ruah ahcun, amah kha biaceih loin 1 Johan 2:1, 2 le Salm 103:11-14 i bia hna kha hngalhnak nih a kan hnemh tikha kan chim khawh. Cuticun Pathian pekmi hnemhnak thawngin midang hna kha kan hnemh khawh lai.
Zaang-ennak, Asilole Chawletnaklei Harnak Ruangah Nuncan A Har Tikah
8, 9. Zaang-ennak a tongmi hna kha zeitindah hnemh khawh a si?
8 Relcawklomi nuai tampi a simi hna cu an umnak hmun ah zaang-ennak asilole raldohnak hna ruangah an nuncan a har cang. Annih kha zeitindah hnemh khawh a si?
9 Khrihfa taktak hna nih vawlei bauinak hna ah holhbia in siseh, tuahnak in siseh zei bu hmanhah i tello dingah an i ralring. (Johan 17:16) Sihmansehlaw, atu harnak hna cu zungzal a hmun lai lo tikha Baibal hman in an langhter. Annih nih Salm 11:5 kha kau i zaang-ennak a duhmi hna cungah Jehovah nih zeitindah a ruah ti kha an hngalhter, asilole Salm 37:1-4 in lehrulh loin Pathian bochan awkah Pathian thazang peknak kha an langhter. Salm 72:12-14 i bia hna nih a lianngan deuhmi Solomon, vancung siangpahrang a simi Jesuh Khrih nih atu zaang-ennak a tonmi sualnak a ngeilomi hna cungah zeitindah a ruah tikha a langhter.
10. Raldohnak caan hna ah na nun ahcun cherhchanmi Baibalcang hna nih zeitindah an hnemh khawh?
10 Mi cheukhat nih nawlngeihnak aa cuhmi bu hmete hna pakhat le pakhat an i doh lio caan ah an nung. Raldohnak le mah nih a chuahtermi harnak hna kha nuncan hmuhtonnak pakhat in an ruah. Ram dang ah an zam ahcun zei zong vialte cu a ṭha deuh lai tiah an ruah. Sihmanhsehlai mi tamdeuh nih cutin hlawhtling in an tuah khawh lo, aa zuammi tampi cu an nunnak an sung cang. Ram dang ah a phanmi hna cu harnak dang tampi kha an ton tawn. Ṭhialnak nakin bochan awk tlak deuhmi thil kha i bochan awk Salm 146:3-6 kha rel i bawmh khawh a si. Matthai 24:3, 7, 14 asilole 2 Timote 3:1-5 i profet chimchungbia nih a kaumi hmuhnak a kan ngeihter i an tonmi sining hna i a sullam kha fiang deuh in hngalh thiam awkah, phundang in chim ahcun hi vawlei sining hlun donghnak caan ah kan nung ti kha a kan hngalhter. Salm 46:1-3, 8, 9 le Isaiah 2:2-4 tibantuk Baibalcang hna nih a daimi hmailei a um taktak tikha a kan theihter.
11. Nitlak lei Afrika i nu pakhat kha zeinihdah a hnemh i, zeiruangah?
11 Nitlaklei Afrika i raldohnak caan ah nu pakhat cu meithal kuan hna lakah a inn in a zam. A nuncan ah ṭihnak, ngaihchiatnak le lungretheihnak in a khat. Ahnu ah, mah innchungkhar cu ram dang ah an um tikah a vapa nih a i ṭhitumnak lehhmah kha mei in a rawh i nau a pawi liomi a nupi le kum hra a simi a fapa kha kuatṭhan i biaknak lei hruaitu si awk ah aa khaih. Filipi 4:6, 7 le Salm 55:22 hna le Vennak Innsang le Hlau Tuah! i Baibal capar hna kha an relpiak tikah a nuncan ah hnemhnak le timhnak a rak ngei.
12. (a) Thilrichawva harnak a tongmi hna kha Baibalcang nih zeitindah a hnemh? (b) Asia i Hngaltu pakhat nih thil cawtu pakhat kha zeitindah a bawmh?
12 Thilri chawva harnak nih mi nuai tampi nuncan kha a hrawh. A caancaan ah mahcucu raldohnak le raldohnak nih a chuahtermi thil a si. A dang ahcun cozah phunglam ṭhatlonak le nawlngeitu hna i hakkaunak lengah an dinlonak ruangah an ngeihmi te hna an sung dih. Midang cu thilri chawva an rak ngei tuk lem lo. An dihlak in Pathian an bochan ahcun an tuahmi vialte ṭhatnak an hmu lainak a dingmi vawlei a nai cang ti an hngalh caah hnemhnak an hmu. (Salm 146:6, 7; Isaiah 65:17, 21-23; 2 Piter 3:13) Asiaram pakhat in Hngaltu pakhat cu thil cawtu pakhat nih mah ram chung i chawlehnak sining ruangah a lungre a thei ti a theih tikah cuka i sining cu vawlei cung dihlak sining a si tiah a rak chim. Matthai 24:3-14 le Salm 37:9-11 kha an ceih i Baibal cawnnak pakhat kha hmaanhmaan an rak tuah.
13. (a) Minung hna cu lih biakamnak ruangah an lung a dongh tikah annih bawmh awkah Baibal kha zeitindah kan hman lai? (b) Sining ṭhalo hna nih Pathian a um lo tiin a ruahter hna ahcun annih he zeitindah ruahṭi awk naa zuam lai?
13 Minung cu kum tampi harnak an in tikah, asilole lih biakamnak hna ruangah an lung a dong tikah Iziptram ah “an lung a donhg tuk” caah Moses nawl a rak ngaih lomi Israelmi he an i lo men lai. (Exodas 6:9) Cubantuk sining ah, atu harnak hna kha a tei khawh i mi tampi nuncan kha a hrawhmi rap hna kha hrial awkah Baibal nih a bawmh khawhmi ningcang hna kha langhternak cu a ṭhahnem. (1 Timote 4:8b) Cheukhat nih harnak tangah an nun caah Pathian a um lo, asilole Pathian nih a zohkhenh lo tinak a si tiah an ruah tawn. Pathian nih bawmhnak a rak pek, sihmanhsehlaw mah bawmhnak kha mi hna nih an cohlan lo tikha aa tlakmi Baibal cang hna in na ruah khawh.—Isaiah 48:17, 18.
Thlichia Hna le Lihhninnak Hna Ton Tikah
14, 15. Thil ṭihnung pakhat a tlun tikah Jehovah Hngaltu hna nih zawnruahnak kha zeitindah an langhter?
14 Thilchia, lihnin, mei, asilole bom puahnak hna an ton tikah lungre theinak a chuak. A luatmi hna kha zeitindah hnemh khawh a si?
15 A kan zohkhenhmi pakhat a um tikha mi nih an hngalh awk a herh. Ram pakhat ah a puarhrangmi ṭhuatnak a cang hnuah, mi tampi cu ṭihphan in an um. Mi tamdeuh cu an innchungkhar i pakhat, eidin a kawlmi, hawile hna, rian, himnak tiah an ruahmi paoh kha an rak sungh dih. Cutikah Jehovah Hngaltu hna nih an umnak hmun in mi hna sinah an kal i an sunghnak caah zawnruahnak an langhter i Baibal in hnemhmi bia hna in an bawmh. Mi tampi nih cutin zawnruahnak kha an lawmh taktak ko.
16. El Salvador ram ah harnak a tlung tikah Hngaltu hna i phungchim rianṭuannak cu zeiruangah hmual a ngei?
16 El Salvador ram ah 2001 kum ah lihhninnak nganpi a tlung i mi tampi a thihtermi vawlei a rak min. Hngaltu unau nu i kum 25 a simi fapa pakhat le a fapa he aa hammi nu i a nau pahnih cu an thi. Mah pa i a nu le a hammi nu cu phungchim rianṭuannak ah teima in an i tel cawlh. A thimi hna kha Pathian nih a auh, asilole an thihnak cu Pathian duhnak a si tiah mi tampi nih an chimh. Hngaltu hna nihcun Pathian nih fahnak a kan tonter duh lo ti in Phungthlukbia 10:22 kha cherhchan in an chim. Minung an thihnak cu Pathian duhnak a si lo, minung sualnak ruangah a si tiah Rom 5:12 kha an relpiak. Cun, Salm 34:18, Salm 37:29, Isaiah 25:8 le Biathlam 21:3, 4 i hnemhnak pemi thawng kha an langhter. Ahleikhun in mah nu pahnih i an innchungmi hna cu mah harnak ah khan an a thi caah mi hna nih ṭhate in an ngaihpiak i Baibal cawnnak tampi an tuah khawh.
17. Harnak caan ah, zeibantuk bawmhnak dah kan pek khawh?
17 Harnak a tlung tikah bawmhnak a herhmi pakhatkhat kha na ton khawh. Cu ka ah Sibawi va sawmpiaknak, sikhan ah kalpinak asilole eidin, umhmun timhpiaknak aa tel khawh. 1998 kum ah Italiram i cubantuk harnak pakhat a tlung tikah tadincaṭialtu pakhat nih Jehovah Hngaltu hna cu “aa tlakmi ning in rian an ṭuan, biaknak duhdanhnak ngeilo in harnak a tongmi hna kha an bawmh hna” tiah a chim. Ram cheukhat ah ni hmahnungbik caan he pehtlaiin chimchungmi thil hna nih harnak nganpi a tlunter. Cubantuk hmun hna ah Jehovah Hngaltu hna cu Baibal chimchung bia hna kha an langhter i Pathian Pennak nih minung hna kha himnak taktak a pek lai timi Baibalcang in an hnemh hna.—Phungthlukbia 1:33; Mikah 4:4.
Innchungmi Pakhat a Thih Tikah
18-20. Innchungkhar pakhat ah pakhatkhat a thi tikah zeidah na chim lai asilole zeitindah na hnemh lai?
18 Minung nuai tampi cu an dawtmi hna an thih tikah nifate an lungre a thei. Khrihfa phungchim rianṭuannak ah an tel tikah, asilole nifa nuncan rian hna an ṭuan lioah annih he na ton men hna lai. Hnemhmi zeibantuk bia dah na chim khawh lai, asilole zeitindah na tuah khawh lai?
19 Anih cu lungrethei in a um maw? Innchungkhar ah lungretheihnak in a khat maw? Na chim awk bia tampi a um men lai, sihmanhsehlaw hngalhthiamnak langhter awk a biapi. (Phungchimtu 3:1, 7) Aa tlakbikmi cu zawnruahnak langhternak a si men lai, aa tlakmi Baibal cauk (brochure, mekazin asilole weisa) pakhat pek i a dang bawmhnak pek khawh a si, si lo kha hngalh awk ni tlawmpal a rauh hnuah va kal ṭhan. A tlakmi caan pakhatkhat ah Baibal in thazang pemi bia kha chim. Cutin tuahnak nih lungdaihnak a ngeihter khawh lai. (Phungthlukbia 16:24; 25:11) Jesuh a tuah bantukin mithi kha na nunter ṭhan khawh lo. Sihmanhsehlaw, mithi hna i sining he pehtlaihin Baibal langhternak kha na langhter khawh, cubantuk caan ah a hmaanlomi hmuhning hna kha al awk a si lo. (Salm 146:4; Phungchimtu 9:5, 10; Ezekiel 18:4) Thawhṭhannak he pehtlaimi Baibal biakamnak hna kha hmunkhat in nan rel khawh. (Johan 5:28, 29; Lamkaltu 24:15) Baibalcang a sullam kha nan i ruahṭi lioah thawhṭhannak kong Baibal kong pakhat kha na hman khawh. (Luka 8:49-56; Johan 11:39-44) Cun cutin ruahchannak a kan petu dawtnak Pathian i sining hna kha ruahter. (Job 14:14, 15; Johan 3:16) Hi cawnpiaknak hna nih an ṭhathnem ning le zeiruangah na zumh khawh tikha fianter.
20 A ngaih a chiami pakhat kha Kingdam Hall ah sawmnak thawngin innpa hna a dawt taktakmi le pakhat le pakhat thazang pekning a hngalhmi pawl he a theihngalhter lai. Swedenram i nu pakhat nih a nun chung a kawlmi thil kha cuka hmun ah ka hmuh tiah a ti.—Johan 13:35; 1 Thessalon 5:11.
21, 22. (a) Hnemh khawh awkah zeidah kan herh? (b) Baibal ṭhate in a hngalh ciami kha zeitindah na hnemh khawh lai?
21 Khrihfabu ah siseh, leng ah siseh mi pakhat a ngai a chiat ti na hngalh ahcun cubantuk caan ah zeidah ka chim lai, asilole ka tuahpiak lai ti hngalhlo in na um bal maw? Baibal ah “hnemhnak” tiah lehmi Greek biafang i a sullam cu “pawng ah auh” ti a si. Cucaah a hmaanmi hnemhtu pakhat ti cu a ngaih a chiami sinah nangmah pumpak kha i hmannak ti a si.—Phungthlukbia 17:17.
22 Na hnemhduhmi cu thihnak, tlanhnak le thawhṭhannak kong Baibal kong a hngalh cang ahcun tah? Zumtu hawi pakhat a pawng i umnak cu hnemhnak pakhat a si khawh. Bia a chim duh ahcun ṭhate in ngaipiak. Biachim thiam ngai awk a herh lo. Baibalcang hna nan rel ahcun nan pahnih lungthin thazang a pemi Pathian bia tiah ruah. Mah biakamnak hna cu a si taktak hngami an si tiah zumhfeknak langhter. Pathian zangfahnak langhternak le Baibal i a man a sungmi biatak kha chimnak thawngin, a ngaih a chiami hna ‘a hnemhmi Pathian,’ Jehovah sinin hnangamnak le thazang na hmuh khawh lai.—2 Korin 1:3.
[A Tanglei Fianternak]
a Zungzal Nunnak Ah A Hruaimi Hngalhnak, Ṭhen 8; Baibal In Ruahnak, cahmai 393-400, 427-31; Na Zawn An Ruahmi Sertu Pakhat a Um Maw?, Ṭhen 10 cauk hna le; Pathian Nih Na Zawn An Ruah Taktak Maw? brochure kha zoh.
Zeidah Na Chim Lai?
• Harnak a tlung tikah mi tampi nih ahodah sual an phawt i, zeitindah kan bawmh khawh hna?
• Baibal pekmi hnemhnak in midang ṭhathnemnak tlamtling in an hmuh nakhnga zeidah kan tuah khawh?
• Na umnak hmun ah mi tampi kha zei sining hna nih dah a ngaih a chiatter i, zeitindah na hnemh khawh hna lai?
[Cahmai 15nak i Hmanthlak]