Vennak Innsang ONLINE LIBRARY
Vennak Innsang
ONLINE LIBRARY
Chin (Hakha)
  • BAIBAL
  • CAUK
  • PUMHNAK
  • w07 4/15 cc. 14-19
  • Khrihfa Bu Nih Jehovah Thangṭhat Seh

Video a um lo.

Sorry, video awn khawh a si lo.

  • Khrihfa Bu Nih Jehovah Thangṭhat Seh
  • Vennak Innsang Jehovah Pennak Thanhnak—2007
  • Biatlangte
  • A Konglam Aa Lomi
  • Chiti Thuhmi Pathian Khrihfa Bu
  • “Bu”​—⁠Sullam Dang hna
  • Khrihfa Bu nih Jehovah An Thangṭhat
  • Khrihfa Bu Nih Thazang Hmu Seh
    Vennak Innsang Jehovah Pennak Thanhnak—2007
  • Jehovah Khrihfabu Ah Na Dirhmun
    Vennak Innsang Jehovah Pennak Thanhnak (Cawn Awk Cauk)—2020
  • Khrihfabu Na Rian Kha Sunsak
    Vennak Innsang Jehovah Pennak Thanhnak—2009
  • Khrihfabu Ah A Ummi A Ṭhami Lungput Kha Kilveng
    Vennak Innsang Jehovah Pennak Thanhnak—2012
Vennak Innsang Jehovah Pennak Thanhnak—2007
w07 4/15 cc. 14-19

Khrihfa Bu Nih Jehovah Thangṭhat Seh

“Ka unau hna sinah na kong cu ka chim lai, Aa pummi an dihlak [“bu,” NW] hmai ah nangmah cu kan thangṭhat lai.”​—⁠HEBRU 2:⁠12.

1, 2. Zeiruangah bu cu a ṭhathnem tuk i a biapi bik hmuitinh cu zeidah a si?

TUANBIA chung vialte ah minung nih innchungkhar timi bu chungah hawikomhnak le himnak an hmuh cang. Asinain, vawlei cung pumpi i minung nuai tampi cu a dang bu pakhat ah hawikomhnak le himnak an hmuh kha Baibal nih a langhter. Mah cucu Khrihfa bua​ a si. Aa dawhriami chungkhar na ngeih ah siseh, na ngeih lo ah siseh cu bu i timhtuah ningcang thawngin Pathian tuahpiakmi cungah naa lawm kho. Jehovah Hngaltu hna bu he naa komh a si ahcun a nuammi hawikomhnak le himnak a um tiah na chim khawh hrimhrim lai.

2 Mah bu cu hawikomhnak bu sawhsawh men a si lo. Hnulei sining aa khatmi asiloah lentecelhnak le tuah huammi ah duhnak aa khatmi pawl hmunkhat ah i khawmhnak bu pakhat a si lo. Cu nakin, hi bu timh-​tuah ningcang i a biapi bik hmuitinh cu Jehovah Pathian thangṭhat a si. Hlanlio caan pi in cuti a si kha Salm cauk nih hmual ngei in a langhter. Salm 35:18 ah hitin kan rel: “Mi zapi pumhnak [“bu,” NW] ah kan lawmh lai i mi zapi hmai ah cun kan thang-​ṭhat lai.” Cun Salm 107:​31, 32 zongah hitin a kan forh: “BAWIPA cu an cung i thil ṭha a tuahmi ruangah khan le a fekmi a dawtnak ruangah khan, an lawmh hrimhrim awk a si. A mi hna an i pumhnak [“bu,” NW] ah khan a lianhngannak cu an chim awk a si.”

3. Paul a chim bangin [Khrihfa] bu i rian pakhat cu zeidah a si?

3 “Pathian innchungkhar cu a nungmi Pathian [Khrihfa] bu, biatak a dirkamhtu le biatak i a tungpi kha a si” tiah lamkaltu Paul nih a ti tikah bu i a biapi ngaimi a dang rian kong kha a hlei in a langhter. (1 Timote 3:15) Zei bu kong dah Paul nih a chimmi a si? Baibal ah “bu” timi biafang kha zei sullam in dah a hman? Mah cucu kan nunnak le hmailei kongah zei huham dah a ngeih awk a si? Aphi hmuh khawh awkah Baibal chungah “bu” timi biafang a hman ning kha i ruah hmasa u sih.

4. Hebru Baibal ah “bu” tiah lehmi biafang cu tam deuh ah zeitindah hman a si?

4 “Bu” tiah lehmi Hebru biafang cu ‘pumhkhawmh’ asiloah ‘i pumh’ ti sullam a ngei. (Deuteronomi 4:10; 9:10) Salm caṭialtu nih “bu” timi biafang kha vancungmi hna le miṭhalo pawl he aa tlai in a hman. (Salm 26:5; 89:​5-7) Asinain, Hebru Baibal nih mah biafang kha Israel mi hna he aa tlai in tam deuh a hman. Israel miphun cu “BAWIPA mibu” si dingin thim an rak si.​—⁠Nambar 20:4; Nehemiah 13:1; Joshua 8:35; 1 Samuel 17:47; Mikah 2:⁠5.

5. Zei Grik biafang dah “bu” tiah leh a si i mah biafang cu zei sullam dah a ngeih khawh?

5 Mah he aa pehtlaimi Grik biafang cu ek·kle·siʹa a si i “chuah” le “auh” timi Grik biafang pahnih in a rami a si. Efesa khua ah Demetrias nih Paul doh awkah a forhfialmi ‘mi zapi aa pummi’ bantuk mibu pakhat kha a langhter khawh. (Lamkaltu 19:​32, 39, 41) Asinain Baibal nih mah biafang kha Khrihfa bu caah tam deuh a hman. Baibal lehnak cheukhat nih “biakinn” tiah an leh nain The Imperial Bible-Dictionary nih mah biafang cu “biaknak caah Khrihfa pawl an i pumhkhawmhnak inn a si hrimhrim lo” tiah a ti. Hngalh duh awk ngai a simi cu “bu” timi biafang kha Khrihfa Grik Baibal ah a tlawm bik sullam pali in a hman.

Chiti Thuhmi Pathian Khrihfa Bu

6. David le Jesuh nih aa pummi [bu] hmai ah zeidah an rak tuah?

6 Lamkaltu Paul nih Salm 22:22 i David bia kha cherhchan in Jesuh he pehtlaihnak a ngeih kha hitin a rak ṭial: “‘Ka unau hna sinah na kong cu ka chim lai, Aa pummi an dihlak [“bu,” NW] hmai ah nangmah cu kan thangṭhat lai.’ Cucaah [Jesuh cu] zeizong kip ah ‘a unau hna’ bantuk kha a si awk hrim a si i cu bantuk in a si cu, annih nih sual ngaihthiamnak an hmuh khawh nakhnga ding caah, zumhawk a tlakmi le zaangfah a thiammi an tlangbawi ngan a si nakhnga caah a si.” (Hebru 2:​12, 17) Hlan Israel mibu hna an i pumhnak ah David nih Pathian kha a rak thang-​ṭhat. (Salm 40:⁠9) Asinain Paul nih “aa pummi an dihlak hmai ah” Jesuh nih Pathian a thangṭhat a ti tikah zeidah a chim duhmi a si? Zei aa pummi bu dah a si?

7. Khrihfa Grik Baibal ah “bu” timi biafang kha zei a biapi bik sullam ngei in dah a hman?

7 Hebru 2:​12, 17 chung bia hi sullam a ngei ngaingai. Mah nih Khrih cu bu chungmi pakhat a si ve i bu chungah Pathian min kha a unau hna sinah a chim ti a langhter. Cu a unau hna cu hodah an si? Annih cu “Abraham tefa” an si i chiti thuhmi Khrih unau, vancung ah “Pathian nih a kawh ve mi” hna an si. (Hebru 2:16–3:1; Matthai 25:40) Cucaah, Khrihfa Grik Baibal ah “bu” timi biafang i a biapi bik sullam cu Khrih i chiti thuhmi hnu zultu in dirhmi bu a si. Hi chiti thuhmi 144,000 hna cu “Pathian fapa upa bikbik, vancung ah an min aa ṭial cangmi hna” in dirh a si.​—⁠Hebru 12:⁠23.

8. Khrihfa bu dirh a sinak kong kha Jesuh nih zeitindah a rak chimchung?

8 Cu Khrihfa “bu” dirh a sinak kong kha Jesuh nih a rak langhter. A thih hlan kum khat tluk hrawng ah lamkaltu pakhat kha hitin a rak ti: ‘Nang cu Piter na si kan ti. Cun hi lung cungah hin ka [Khrihfa] bu hram ka bunh lai i cucu thihnak hmanh nih a tei kho lai lo.’ (Matthai 16:18) Cu lung cu Jesuh a si kha Piter le Paul nih fiang tein an rak hngalhthiam. Lung a simi Khrih cungah thlarau biakinn saknak ah “a nungmi lung” in sak a simi hna cu ‘Pathian nih khuaruahharmi thil a tuahmi thanh awkah a thimmi’ an si tiah Piter nih a rak ṭial.​—⁠1 Piter 2:​4-9; Salm 118:22; Isaiah 8:14; 1 Korin 10: 1-4.

9. Zeitik ah dah Pathian [Khrihfa] bu cu dirh a si?

9 “Thimmi hna” cu zeitik ah dah Khrihfa bu in dirh an rak si? Jerusalem khua i aa pummi zultu hna cungah Pathian nih thiang thlarau a toih hnanak A.D. 33 kum Pentekos ni ah a si. Cu ni hnuah Piter nih Judah mi le Judah phun aa hrawmmi mibu kha hmual ngei ngai in phung a rak chimh hna. Jesuh thihnak nih an lungthin a hriahmi mi tampi cu an i ngaichih i tipil an ing. Mi thongthum nih cuticun an tuah hnuah a karh chin lengmangmi Pathian [Khrihfa] bu thar i bu chungmi an hung si tiah Baibal ah ṭial a si. (Lamkaltu 2:​1-4, 14, 37-47) Cuti a karh cu thisa Israel mi cu Pathian [Khrihfa] bu a si ti lo ti kha Judah mi le Judah phun aa hrawmmi hna nih an cohlan caah a si. Chiti thuhmi Khrihfa pawl cu “Pathian Israel miphun” in dirh an si i Pathian [Khrihfa] bu an hung si.​—⁠Galati 6:​16, NW; Lamkaltu 20:⁠28.

10. Pathian [Khrihfa] bu le Jesuh i pehtlaihnak cu zeitindah a si?

10 Jesuh le chiti thuhmi pawl an i dan kha “Khrih le [Khrihfa] bu” timi bia in Baibal nih a langhter tawn. Jesuh cu chiti thuhmi Khrihfa bu i Lu a si. Pathian nih “Khrih cu a pum a simi [Khrihfa] bu lu” ah a ser tiah Paul nih a rak ṭial. (Efesa 1:​22, 23; 5:​23, 32; Kolose 1:​18, 24) Nihin ah hi bu chungmi chiti thuhmi a tang rihmi cu vawlei cungah tlawmpal lawng an um. Asinain, an Lu a simi Jesuh nih a dawt hna kha kan zumh khawh. An cungah Jesuh nih a ngeihmi lungput kha Efesa 5:25 nih hitin a langhter: “Vale hna, Khrih nih [Khrihfa] bu a dawt i a nunnak a pek bantuk in nannih zong nih nan dawt hna awk a si.” Jesuh nih a dawt hnanak cu annih nih Jesuh vawlei cung a um lioah a rak tuah bantuk in ‘ka in thangṭhatnak, Pathian sinah pekchanhmi raithawinak’ kha an pek zungzal caah a si.​—⁠Hebru 13:⁠15.

“Bu”​—⁠Sullam Dang hna

11. Khrihfa Grik Baibal ah “bu” timi biafang kha a pahnihnak zei sullam in dah a hman?

11 Baibal ah “bu” timi biafang kha “Pathian [Khrihfa] bu” a simi 144,000 chiti thuhmi an bu ningpi kha si loin duhnak ka a kheng deuhmi sullam zong in a hman. Tahchunhnak ah, Paul nih Khfrihfa phu khat sinah hitin a rak ṭial: “Judah mi si hna seh, Jentail mi si hna seh, Pathian [Khrihfa] bu si hna seh, ahohmanh harnak nan pek hna nakhnga lo, cuticun nan nuncan ning cu siter ko u.” (1 Korin 10:32) Korin khua i Khrihfa pakhat nih aa tlak lomi thil a tuah ahcun midang kha a tlukrilhter khawh hna. Asinain, cu tuahsernak nih kha lio caan in nihin ni caan tiang Grik mi, Judah mi asiloah chiti thuhmi vialte kha a tlukrilhter kho hna lai maw? A si kho lo. Cucaah mah cacang i “Pathian [Khrihfa] bu” cu caan caan khat ah a rak nungmi Khrihfa pawl kha a chim duhmi a si. Mi pakhat nih bu i Pathian lamhruainak, ṭanpinak, thluachuahnak kong a chim tikah khuazei hmun i a ummi an si ah, caan caan khat i a rak nungmi Khrihfa vialte kha a chim duhmi a si. Asiloah nihin Pathian [Khrihfa] bu nih a hmuhmi lawmhnak, daihnak kong a chim tikah mah bu cu vawlei cung pumpi i Khrihfa unau dihlak kha a chim duhmi a si.

12. Baibal ah “bu” timi biafang kha a pathumnak zei sullam in dah a hman?

12 Baibal ah “bu” timi biafang i a pathumnak sullam cu hmun pakhat ah a ummi Khrihfa vialte a si. “Judea ram le Galili ram le Samaria ram i a ummi [Khrihfa] bu vialte nih khan daihnak caan an hmu” tiah Baibal nih a ti. (Lamkaltu 9:31) Judea, Galili, Samaria ram hna ah Khrihfa phu pakhat nak tam a um nain a dihlak huap in “bu” tiah a auh. A.D. 33 Pentekos ni le kha caan hnu ah tipil a ingmi milu nih Jerusalem pawngkam ah hmaan tein aa pumkhawmmi phu khat nak tam a um kha a langhter. (Lamkaltu 2:​41, 46, 47; 4:4; 6:​1, 7) Herod Agrippa I nih a thih kum A.D. 44 tiang Judea ram kha a uk i 1 Thesalon 2:14 ningin A.D. 50 tluk tiang Judea ram chungah [Khrihfa] bu tampi a rak um. Cucaah Herod nih “[Khrihfa] bu chungmi cheukhat kha a hrem hna” timi nih Jerusalem ah aa pummi phu tampi kha a chim duhmi a si.​—⁠Lamkaltu 12:⁠1.

13. Baibal ah “bu” kha hman tawn lengmangmi a palinak zei sullam in dah a hman?

13 “Bu” timi biafang i bia ka a kheng deuhmi le hman lengmangmi a palinak sullam cu inn ti bantuk hmun, i pumhkhawhnak mah le hmun i bu pakhat ah a ummi Khrihfa pawl kha an si. Paul nih “Galati ram [Khrihfa] bu hna, NW” kong a rak chim. Rom ram ah cu bantuk [Khrihfa] bu tampi a um. Antiok, Derbe, Listra le Ikonium khua hna aa telmi Galati ram kong a chim tikah “[Khrihfa] bu hna” ti in Paul nih tam a huapmi biafang kha voi hnih tiang a rak hman. Sining a tlinhmi Khrihfa upa asiloah bu zohkhenhtu pawl kha cuka hmun i [Khrihfa] bu hna ah khan rian pek an rak si. (1 Korin 16:1; Galati 1:2; Lamkaltu 14:​19-23) Baibal chim ningin annih vialte cu “Pathian [Khrihfa] bu hna” an rak si.​—⁠2 Thesalon 1:4; 1 Korin 11:⁠16.

14. Baibal cang cheukhat ah “bu” ti a hman ning zoh tikah zei biachahnak dah kan tuah khawh?

14 Thil umtuning cheukhat ah Khrihfa pumhnak hna cu umnak inn pakhat ah i pumh khawh tiangin mi tlawmte an si. Asinain, “bu” timi cu mah bantuk mi tlawmte he zong aa tlai. Prisilla le Akuila, Nimfa le Filemon hna i inn ah aa pummi bu hna kong kha Baibal ah kan hmuh. (Rom 16:​3-5; Kolose 4:15; Filemon 2) Mah hihi umnak inn ah hmaan tein aa pummi mi tlawmte a simi nihin mah le hmun i [Khrihfa] bu hna caah thazang petu hrampi pakhat a si awk a si. Kum zabu pakhatnak i mah bu hme tete kha Jehovah nih a rak cohlan bantuk in nihin zongah a cohlan i thiang thlarau in lam a hruai i a ṭanpi.

Khrihfa Bu nih Jehovah An Thangṭhat

15. Hmasa [Khrihfa] bu cheukhat ah thiang thlarau rian ṭuannak zeitindah a rak langh?

15 Salm 22:22 a tlinnak kan hmuh bantuk in Jesuh nih aa pummi an dihlak hmai ah Pathian kha a rak thang-​ṭhat. (Hebru 2:12) Jesuh i zumhawktlak zultu pawl zong nih an thangṭhat ve. Kum zabu pakhatnak i a hmaanmi Khrihfa hna cu Pathian fapa le Khrih unau si dingin thiang thlarau toih an si tikah a cheukhat nih a hleikhunmi tinvo an hmuh chap. Annih nih khuaruahhar a simi thlarau laksawng hna kha an rak hmuh. Cu thlarau laksawng cheukhat cu fimnak le hngalhnak in bia chim thiamnak, zawtnak damh khawhnak, Profet bia chim khawhnak le holh phun dang in holh khawhnak hna an si.​—⁠1 Korin 12:​4-11.

16. Khuaruahhar a simi thlarau laksawng i aa tinhmi pakhat cu zeidah a si?

16 Holh phun dang in holhnak he aa tlai in Paul nih hitin a rak ṭial: ‘Thlarau laksawng in hla ka sa lai i ka lungthin zong in ka sa fawn lai.’ (1 Korin 14:15) A chimmi bia kha midang nih an hngalhthiam i lam a hruai hna nakhnga a biapit zia kha a rak hngalhthiam. Paul aa tinhmi cu bu chungah Jehovah thang-​ṭhat ding a si. Cucaah thlarau laksawng a hmumi pawl kha hitin a rak forh hna: ‘Bu a ṭhanchotertu ding laksawng kha duh khun u.’ Cu bu cu mah le hmun i [Khrihfa] bu a si i cuka ah thlarau laksawng kha an langhter lai. (1 Korin 14:​4, 5, 12, 23) Mah le hmun i a ummi [Khrihfa] bu hna kha Paul nih lung siaherhnak a ngeih hna i bu pakhat cio i Khrihfa pawl nih Pathian thangṭhatnak caan ṭha an hmuh lai kha fiang tein a hngalh.

17. Nihin mah le hmunhma i [Khrihfa] bu he aa tlai in zeidah kan zumh khawh?

17 Jehovah nih [Khrihfa] bu kha a ṭanpi i a hman peng rih. Tuchan Pathian miphun nih duhdim in an hmuhmi thlarau rawl zohnak thawngin vawlei cung i chiti thuhmi Khrihfa phu kha Pathian nih thluachuah a pek hna ti hngalh khawh a si. (Luka 12:42) Pathian nih vawlei cung pumpi i unau run dihlak kha thluachuah a pek hna. Cun tuahsernak in siseh, thazang a pemi bia chimnak in siseh Sertu a thangṭhatmi mah le hmun i [Khrihfa] bu hna kha Pathian nih thluachuah a pek. Cuka ah Baibal hngalhnak le cawnpiaknak kan hmuhnak thawngin kan umnak hmun [Khrihfa] bu i kan i pumh khawh lo tik caan hna ah Pathian kan thangṭhat khawh.

18, 19. Mah le hmun [Khrihfa] bu i thinlung ṭha a ngeimi hna nih zeidah tuah an duh?

18 Paul nih Masidonia ram, Filipi [Khrihfa] bu i a ummi Khrihfa pawl hitihin tha a rak pek hna kha philh hlah: “Nan ca i thla ka cam tawnmi cu, . . . Jesuh Khrih lawng nih a kan pek khawhmi ziaza ṭha taktak in nan nunnak cu a khat lai i cucu Pathian sunparnak le thangṭhatnak caah a si lai.” Mah ah Jesuh an zumhnak kong le hmailei ruahchannak kong midang chimh aa tel. (Filipi 1:​9-11; 3:​8-11) Cucaah, Khrihfa pawl kha hitihin Paul nih tha a rak pek hna: ‘Kan ka in thangṭhatnak, Jesuh thawngin Pathian sinah kan pekchanh-​mi kan raithawinak kha pe zungzal ko u sih.’​—⁠Hebru 13:⁠15.

19 Jesuh bantuk in “aa pummi an dihlak hmai ah” Pathian thangṭhat kha na duh maw? Pathian a hngal rih lomi le a thangṭhat rih lomi hna hmai ah na ka in Jehovah thangṭhat cu na duh maw? (Hebru 2:12; Rom 15:​9-11) Kan bialehnak cu Pathian timhnak ah mah le hmun i [Khrihfa] bu a rian zeitindah kan hmuh timi cungah aa hngat lai. Jehovah nih mah le hmun i [Khrihfa] bu kha zeitindah lam a hruai i a hman, mah cu nihin kan nunnak i zei hmun ah dah a um awk a si ti kha a hun changtu capar ah kan i ruah lai.

[A Tanglei Fianternak]

a “Bu” timi biafang hi Lai Baibal Thiang ah “aa pummi, mi zapi pumhnak, mi hna an i pumhnak, pumhnak, mibu, Khrihfabu, . . . tbk” in a phunphun in an leh. Bu tiah lehmi a hramthawk Hebru le Grik biafang cu “timhnak pakhat caah hmunkhat ah aa pummi mibu” tinak a si. Cucaah, hi capar ah bu tiah lehmi biafang a tam deuh cu Jehovah biak awkah hmunkhat i aa pummi mibu kha a chim duhmi a si.

[Cahmai 19nak i Hmanthlak]

Naa Cinken Maw?

• Chiti thuhmi Khrihfa pawl in dirhmi “Pathian [Khrihfa] bu” cu zeitindah a hun i thawk?

• Baibal ah “bu” timi kha zei sullam dang pathum in dah a hman rih?

• Bu he aa tlai in David, Jesuh le kum zabu pakhatnak Khrihfa hna nih zeidah tuah an duh i mah nih zeitindah a kan ṭhathnem awk a si?

    Hakha Vennakinnsang Cauk Hna (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chin (Hakha)
    • Share
    • Duhmi Kha Thim
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Zulh Awk Phunglam Hna
    • Pumpak Kong Policy
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Log In
    Share