‘Zeizong Vialte Ah A Kan Hnemtu Pathian,’ Jehovah Kha I Bochan
“Kan Bawipa Jesuh Khrih i a Pa le a Pathian, zaangfahnak in a khatmi kan Pa, zeizong vialte ah a kan bawmtu [“hnemtu,’’ NW] Pathian cu lawm u sih!”—2 KOR. 1:3.
1. Ahopaoh nih zeidah kan herh?
KAN chuahka in hnemh a haumi kan si. Bawhte nih a ṭahmi in hnemh a duh a langhter. Pom a duh ca le a hnuk a haal caah a si kho men. Kan upat tik zong ah hnemh kan herh caan a um. A hlei in harnak kan ton caan ah a si.
2. Jehovah nih amah aa bochanmi kha zei bia dah a kamh hna?
2 Kan innchungkhar le hawikom nih tlawmpal cu an kan hnemh khawh ko. Asinain harnak kan ton fate cu an kan bawm kho lo. Pathian lawnglawng nih zeitik caan paoh ah a kan bawmh khawh. Baibal nih hitin bia a kan kamh: “A autu vialte hna cu an pawng khin a umhnawh hna, . . . an herhmi vialte kha a pek hna i an aunak kha a theih.” (Salm 145:18, 19) Hitin a ti rih: “A dingmi cu BAWIPA nih a zohkhenh hna i an aunak kha a theih.” (Salm 34:15) Pathian bawmhnak le hnemhnak hmuh kan duh ahcun amah kan i bochan a hau. David nih hitin a ṭial: “Hremnak a ingmi hna caah BAWIPA cu himnak hmun a si i harnak caan ah ralhruang fek a si. Maw BAWIPA, nangmah an hngalmi nih cun an in bochan lai, nangmah sinah a rami cu ahohmanh na kaltak bal hna lo.”—Salm 9:9, 10.
3. Jehovah nih a kan dawt kha Jesuh nih zeitindah a chim?
3 Jehovah nih amah a biami hna kha mansung ah a chiah hna. Mah kha Jesuh chimmi hi bia ah kan hmuh: “Pithlung panga cu pia hnih ah an zuar hna a si lo maw? Asinain an lak i pakhat hmanh khi Pathian nih a philhmi hna an um lo. Nan lu cung samfa hmanh kha a rel dih hna. Cucaah nan thinphang hlah u: pithlung tampi nakin pei nan sun deuh cu!” (Luka 12:6, 7) Jehovah nih Israel mi kha “nannih cu kaan dawt zungzal hna i dong loin kaan zohkhenh zungzal ko hna” tiah a ti hna.—Jer. 31:3.
4. Zeicah Jehovah biakam kan zumh khawh?
4 Jehovah le a biakam kan zumhmi nih harnak kan ton tikah kan hna a ngamter. Joshua bantukin Pathian kan i bochan awk a si. Hitin a chim: “Pathian nih nanmah kong ah biakamnak a tuahmi thilṭha vialte lakah pakhat hmanh pakpalawng a can lo kha . . . nan hngalh; nannih caah a dihlak in a tlung dih, pakhat hmanh a bau lo.” (Josh. 23:14) Harnak kan ton ruang ah kan ngaih a chiat hmanh ah, “Pathian nih a biakamnak cu a zulh ko lai” i zumhfekmi a salle cu zeitikhmanh ah a kaltak hna lai lo ti kan zumh khawh.—1 Korin 10:13 rel.
5. Midang kha zeicah kan bawmh khawh hna?
5 Lamkaltu Paul nih Jehovah cu “zeizong vialte ah a kan bawmtu Pathian” a si tiah a ti. A hrampi holh i ‘bawmh’ timi biafang cu a ngaih a chiami pakhatkhat kha “hnemh, ngamter asiloah lunglawmhter” tiah leh khawh a si. Mah kha biachim le tuahsernak ah zaangfahnak langhternak in tuah khawh a si. Jehovah nih cutin a tuah taktak. (2 Korin 1:3, 4 rel.) Vancung kan Pa cu zeithil hmanh asiloah ahohmanh nih an kham kho lo, cucaah amah a dawmi hnemh awkah zei thil paoh a tuah khawh. “Pathian sin in bawmhnak kan hmuh” caah kanmah zong nih “harnak a phunphun” a ingmi unau kha kan bawmh khawh ve hna. Jehovah tluk in a kan bawm khotu ahohmanh an um lo.
Ngaihchiattertu Thil
6. Kan ngaih a chiattertu thil cheukhat cu zeidah an si?
6 Kan nunchung ah a phunphun in hnemh kan herh. Hnemh kan herh bik caan cu kan dawtmi pakhatkhat, a hlei in innchung hawi asiloah fale nih an kan thihtak tikah a si. Mi nih an kan thleidan tik zong ah hnemh kan herh. Kan dam lo, kan si a fah, kan hun tar, chungkhar buainak a um le vawlei thil sining a ṭhatlo ruang zong ah hnemh kan herh.
7. (a) Harnak kan ton tikah zeicah hnemh kan herh? (b) Jehovah nih a “lung a kuaimi” kha zeitindah a hnemh khawh hna?
7 Harnak kan tonmi nih lungthin, ruahnak, ngandamnak le zumhnak a rawhter khawh caah hnemh kan herh. Tahchunhnak ah, lungthin kong hi ruathmanh. Baibal nih lungthin cu “a kuai” kho tiah a ti. (Isa. 61:1) Jehovah nih kan lung a kuai tikah a kan bawmh khawh, zeicahtiah “lungkuai mi kha a damter hna i an hma kha a menpiak hna” caah a si. (Salm 147:3) A fakmi harnak kan ton hmanh ah Pathian sinah zumhnak he thla kan cam le a nawlbia kan zulh ahcun kan lungfahnak a damter lai.—1 Johan 3:19-22; 5:14, 15 rel.
8. A chiatnaklei ruahnak kan ngeih tikah Jehovah nih zeitindah a kan bawmh?
8 Hneksaknak phunphun kan ton tikah a chiatnaklei ruahnak kan ngei kho i hnemh kan hau. Zumhnak hneksaknak kan tonmi kha kanmah ṭhawnnak in kan tei kho men lai lo. Salm caṭialtu nih hitin a ṭial: “Khuaruahhar vansang au in ka um tikah na ka hnemh i ka lung na ka lawmhter.” (Salm 94:19) Paul zong nih hitin a ṭial: “Zeithil kong hmanh ah lungrethei in um hlah u. Thla nan camnak ah Bawipa cu nan herhmi kha hal u law nan hal tikah lunglawm tein hal zungzal u. Cun Pathian daihnak, minung hngalhnak a lonhtu nih cun, Khrih Jesuh chungah nan lungthin le nan ruahnak cu him tein a chiah lai.” (Fil. 4:6, 7) Baibal rel le relmi ṭha te’n ruah ṭhannak nih a chiatnaklei ruahnak ngeih lo awk a kan bawmh khawh.—2 Tim. 3:15-17.
9. Thinphannak zeitindah tei khawh a si?
9 A caan ah hnabeidong in kan thin a phang kho. Mah tikah Jehovah nih tuah hna seh ti a kan duhmi asiloah Khrihfabu pekmi rian kha ka ṭuan kho lai lo tiah kan ruah khawh. Cu bantuk caan zong ah Jehovah nih a kan hnemh i a kan bawmh. Tahchunhnak ah, Jehovah nih Joshua kha Israel mi lamhruai in a ṭhawngmi an ral pawl doh a fial. Cu tikah Moses nih Israel mi kha hitin a ti hna: “Ṭhawng u law, nan ralṭha ko u, ṭih hlah u, an hmai ah therphang hlah u; zeicaahtiah nanmah he a kalmi cu BAWIPA nan Pathian a si; an deuh hna lai lo i an hlaw fawn hna lai lo.” (Deut. 31:6) Jehovah nih a bawmh caah Joshua nih Pathian miphun kha Biakammi Ram ah a hruai khawh hna i an ral kha an tei hna. Rili Sen an rak tan lio ah Moses zong Jehovah nih a rak bawmh ve.—Ex. 14:13, 14, 29-31.
10. Ngaihchiatnak nih kan ngandamnak a hnorsuan tikah zeinihdah a kan bawmh khawh?
10 Ngaihchiatnak nih kan ngandamnak a hnorsuan khawh. A caan hmaante in rawl-ei, a zatawk in i dinh, eksasai tuah le inn le pum thiang tein chiahnak nih kan ngan a damter. Cun Baibal chimmi hmailei kong ruah zong ngandamnak ca bawmtu a si. Cucaah kan lungre a theih tikah Paul tonmi le thazaang a pemi hi bia i cinken hi bawmtu a si: “Khat lei khat lei in an kan rial dip lengmang, sihmanhsehlaw kan kek ngaingai bal lo; lungaw ṭawm in kan um tawn, sihmanhsehlaw kan hnabei a dong bal lo; ral tampi kan ngei, sihmanhsehlaw hawi pakhat lo in kan um bal lo; ceite in an kan ṭhuat tawn, sihmanhsehlaw kan thi taktak bal lo.”—2 Kor. 4:8, 9.
11. Kan zumhnak a der ahcun zeidah tuah khawh a si?
11 Hneksaknak cheukhat nih kan zumhnak a hnorsuan khawh. Cu bantuk caan zong ah Jehovah nih a kan bawmh khawh. Baibal nih hitin a ti: “Harnak a ingmi kha a bawmh hna i ṭhumhnak a tongmi kha a cawi hna.” (Salm 145:14) Kan zumhnak a der tikah Khrihfa upa kan chimh hna awk a si. (Jeim 5:14, 15) Baibal nih zungzal nunnak ruahchannak a kan pekmi kan i cinken ahcun zumhnak hneksaknak kan tonmi kha kan in khawh lai.—Johan 17:3.
Pathian nih a Hnemhmi hna
12. Jehovah nih Abraham kha zeitindah a hnemh?
12 Salm caṭialtu nih Jehovah kha hitin a ti: “Na sal bia na ka kamhmi kha philhhlah, na biakamnak cu kaa ruahchannak hrampi a si. Nganfah ka in hmanh ah ka hna a ngam, zeicahtiah na biakamnak nih nunnak a ka pek.” (Salm 119:49, 50) Kannih cu Jehovah nih a hnemhmi hna kong aa ṭialmi Baibal kan ngei. Tahchunhnak ah, Jehovah nih Sodom le Gomorrah khua hrawh a timh tikah Abraham cu a lungre a thei ngai. Pathian kha hitin a hal: “A suallomi cu a sualmi hna sinah na thah chih taktak ko hna lai maw?” Jehovah nih miding 50 na hmuh hna ahcun Sodom khua cu ka hrawk lai lo tiah bia a kamhnak thawng in Abraham kha a hnemh. Asinain Abraham nih Jehovah kha miding 45, 40, 30, 20, 10 an um ah tah na hrawk lai maw? tiah voinga tiang a hal chap. A hal fate mah zat an um ahcun ka hrawk lai lo tiah lungsau te le zaangfahnak he a leh. Sodom khua ah miding pahra hmanh an um lo. Asinain Jehovah nih Lot le a fanule pahnih tu cu a khamh hna.—Gen. 18:22-32; 19:15, 16, 26.
13. Hannah nih Jehovah aa bochan zeitindah a langhter?
13 Elkanah nupi Hannah cu fa a ngeih khawh lo caah a lung a rawk tuk. Mah kong he aa tlaiin Jehovah sinah thla a cam i Tlangbawi Ngan Eli nih “Israel mi Pathian nih amah na halmi cu in pe ko seh” tiah a ti. Mah tikah Hannah cu a lung a dai i “ngaihchia mithmai a pu ti lo.” (1 Sam. 1:8, 17, 18) Hannah nih a harnak kha Jehovah kut ah a chiah i aa bochan. Zei thil a chuah lai a hngal lo nain a hna a ngam. A caan a phanh tikah Jehovah nih a thlacamnak a leh. Fa a hung pawi i fapate a hrin i Samuel tiah min a sak.—1 Sam. 1:20.
14. David cu zeicah hnemh a herh? Mah kha aho sinah dah a hal?
14 Pathian nih a hnemhmi a dang pakhat cu hlanlio Israel Siangpahrang David a si. Jehovah nih “lungthin kha a zoh.” Cucaah David kha Israel siangpahrang i a thim tikah David nih thil hmaan a tuah lai le a hmaanmi biaknak a ṭanh lai kha a hngalh. (1 Sam. 16:7; 2 Sam. 5:10) Asinain, a hnu ah David cu Bath-sheba he nupa sualnak an tuah i a sualnak thuh awkah Bath-sheba vapa kha a thah. David nih sualnak ngan ka tuah ti a hngalh tikah Jehovah sinah hitin thla a cam: “Na zaangfahnak a ngan caah ka sualnak cu ka thianhpiak ko hna. Ka ṭhatlonak cu ka ṭawlpiak hna law ka sualnak cu ka thianhpiak ko hna. Ka palhnak cu kaa hngal i ka sualnak cu kaa thei zungzal ko.” (Salm 51:1-3) David cu aa ngaihchih taktak caah Jehovah nih a ngaihthiam nain a sualnak man tu cu a zun. (2 Sam. 12:9-12) Asinain Jehovah zaangfahnak cu a caah hnemtu a si.
15. Jesuh cu a thih hlan ah Jehovah nih zeitindah a bawmh?
15 Jesuh cu vawlei cung a nun lio ah hneksaknak tampi a tong. Mah kha Pathian nih a awnhmi a si, asinain Jesuh cu zumhfek tein a um. Anih cu Jehovah aa bochanmi le Pathian Nawlngeihnak a ṭanh zungzalmi mitling a si. Mi nih an rawi hlan le an thah hlan deuh ah Jehovah sinah hitin thla a cam: “Keimah nawl si lo in nangmah nawl si kho seh.” Cu tikah vancungmi a hung lang i Jesuh cu a hnemh. (Luka 22:42, 43) Cuticun Pathian nih Jesuh cu mah lio caan i a herhmi hnemhnak, thazaang le bawmhnak a pek.
16. Zumhnak ruang ah nunnak pek a hauh hmanh ah Jehovah nih zeitindah a kan bawmh khawh?
16 Kan zumhnak ruang ah nunnak pek a hauh hmanh ah zumhfek tein um awk Jehovah nih a kan bawmh khawh. Cun thawhṭhannak ruahchannak zong nih kan hna a ngamter. Hmanung bik ral a simi thihnak “tei” a si lai ni zong kan i ngaih. (1 Kor. 15:26) A thimi cangmi Pathian salle le midang cu Jehovah nih aa cinken hna i an tho ṭhan lai. (Johan 5:28, 29; Lam. 24:15) Jehovah kamhmi thawhṭhannak kan zumh caah hremnak kan ton hmanh ah ruahchannak kan ngei i kan hna a ngam.
17. Kan dawtmi an thih tikah Jehovah nih zeitindah a kan hnemh?
17 Kan dawtmi a thimi hna cu a nuammi vawlei thar ah an tho ṭhan lai ti kan hngalh caah kan hna a ngam. Cu tikah cun ngaihchiattertu thil a um ti lai lo. Hi vawlei ṭhalo hrawh a si tikah a luatmi Jehovah salle “mibu nganpi” cu a thoṭhanmi pawl donnak le cawnpiaknak tinvo an hmu lai.—Biat. 7:9, 10.
Zungzal Hmunmi Pathian Ban
18, 19. Pathian nih a salle hremnak an ton tikah zeitindah a hnemh hna?
18 Moses nih Israel mi caah thazaang petu le hnemtu a simi hla kha hitin a ṭial: “Zungzal hmunmi Pathian cu na umnak hmun a si i Na tangah zungzal hmunmi ban kha an um.” (Deut. 33:27) Profet Samuel zong nih Israel mi kha hitin a ti hna: “BAWIPA nan zulhnak khan pial loin nan lungthin dihlak in BAWIPA rian kha ṭuan tuah u; . . . a min ngan ruang ah hin, BAWIPA nih a mi cu an hlonh hna lai lo.” (1 Sam. 12:20-22) Jehovah kha zumhfek tein kan biak chung paoh cu zeitikhmanh ah a kan hlaw lai lo. Bawmh kan herh tik paoh ah a kan bawmh zungzal lai.
19 Hi ni hmanung bik harnak caan ah Pathian nih a mi kha a bawmh hna i a hnemh hna. Tuchan ah vawlei pumpi ah a ummi unau tampi cu Jehovah an biak ruangah mi nih an hrem hna i thong an thlak hna. Harnak ton tikah Jehovah nih a miphun a hnemh taktak hna ti kha an hmuhtonnak nih a langhter. Tahchunhnak ah, Soviet Union ah a ummi unaupa pakhat cu a zumhnak ruang ah kum 23 chung thong a tla. Asinain thonginn chung ah bupi cauk a hmuh khawh caah mah in thazaang le hnemhnak a hmu. Hitin a chim: “Thong ka tlak chung ah Jehovah kha kaa bochan deuh i a sin in thazaang ka hmu.”—1 Piter 5:6, 7 rel.
20. Jehovah nih a kan hlaw lai lo ti kha zeicah kan zumh khawh?
20 Hmailei ah zei bantuk thil kan ton hmanh ah ‘Jehovah nih a mi cu a hlaw hna lai lo’ timi hnemtu bia hi kan i cinken awk a si. (Salm 94:14) Kanmah theng hnemh kan herh ko nain midang zong kan hnemh ve hna awk a si. Harnak in a khatmi vawlei ah a ngaih a chiami pawl zeitindah hnemh khawh a si kha a hnu capar ah kan i ruah lai.
Zeitindah Na Leh Lai?
• Kan ngaih a kan chiattertu thil cheukhat cu zeidah an si?
• Jehovah nih a salle kha zeitindah a hnemh hna?
• Zumhnak ruang ah nunnak pek a hauh hmanh ah zeinihdah kan hna a ngamter khawh?
[Cahmai 25nak i hmanthlak]
Tawnghtham Khawh Ning
▪ Lungthin Salm 147:3; 1 Johan 3:19-22; 5:14, 15
▪ Ruahnak Deut. 31:6; Salm 94:19; Fil. 4:6, 7
▪ Ngandamnak 2 Kor. 4:8, 9
▪ Zumhnak Salm 145:14; Jeim 5:14, 15