ESTUDIO 23
CʼAY 2 Jiñi i cʼabaʼ Jehová
¿Muʼ ba a wen qʼuel ti ñuc i cʼabaʼ Jehová?
«Testigojetla c chaʼan» (IS. 43:12).
TEMA
Mi caj laj qʼuel chuqui tac miʼ mejlel lac mel chaʼan mi lac pʌs chaʼan Jehová chʼujulʌch yicʼot chaʼan mach i sujmic pejtelel tsaʼ bʌ i yʌlʌ Satanás tiʼ tojlel.
1, 2. ¿Bajcheʼ la cujil chaʼan jiñi ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal tiʼ tojlel Jesús jiñʌch i cʼabaʼ Jehová?
TIʼ tojlel Jesús maʼañic yambʌ ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal bajcheʼ i cʼabaʼ i Tat. I jiñʌch am bʌ i ñumen coltʌbe i cʼabaʼ. Cheʼ bajcheʼ tsaʼ laj qʼuele ti yambʌ estudio, tsaʼto i yʌcʼʌ i bʌ ti chʌmel chaʼan miʼ sʌqʼuesʌben i cʼabaʼ i Tat (Mar. 14:36; Heb. 10:7-9). I cheʼ bʌ miʼ yujtel jiñi Mil jab mi caj i chaʼ aqʼuen jiñi i Yumʌntel chaʼan jin jach Jehová miʼ yʌqʼuentel i ñuclel (1 Cor. 15:26-28). Pejtelel am bʌ i mele (chaʼle) Jesús yicʼot muʼto bʌ caj i mel miʼ pʌs bajcheʼ cʼamel miʼ cʼuxbin i Tat.
2 Jesús tsajñi ila ti pañimil (mulawil) tiʼ cʼabaʼ i Tat (Juan 5:43; 12:13). Tsiʼ colta jiñi xcʌntʼañob chaʼan miʼ cʌmbeñob i cʼabaʼ Jehová (Juan 17:6, 26). Jiñi i cʌntesa yicʼot milagro tac tsaʼ bʌ i mele tsiʼ jamʌ pʌsʌ chaʼan jiñʌch Jehová tsaʼ bʌ i yʌqʼue i ñaʼtʌbal yicʼot i pʼʌtʌlel (Juan 10:25). Jesús tsiʼ cʼajtibe Jehová tiʼ tojlel jiñi xcʌntʼañob i chaʼan, tsiʼ yʌlʌ: «Cʌntañob tiʼ caj jiñi a cʼabaʼ» (Juan 17:11). Jin chaʼan, mi Jesús tsiʼ wen qʼuele ti ñuc i cʼabaʼ Jehová, ¿mejl ba la cʌl chaʼan juntiquil mach bʌ i cʌñʌyic yicʼot maʼañic bʌ miʼ cʼʌmben i cʼabaʼ Jehová tiʼ sujm woli (choncol) i tsajcan Jesús?
3. ¿Chuqui mi caj laj qʼuel ti ili estudio?
3 Jiñi i sujm bʌ xñoptʼañonla mi lac chaʼlen wersa lac lajin Jesús. Jin chaʼan, mi lac wen qʼuel ti ñuc jaʼel jiñi i cʼabaʼ Jehová (1 Ped. 2:21). Ti ili estudio mi caj laj qʼuel chaʼan jiñi mucʼoʼ bʌ ti subtʼan ili ora miʼ yʌcʼob ti cʌjñel jiñi i cʼabaʼ (Mat. 24:14). Mi caj laj qʼuel jaʼel chucoch jiñi i cʼabaʼ Jehová jiñʌch ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal yom ti lac tojlel.
LAC PIʼɅLOB MUʼ BɅ I CHʼɅMBEÑOB MAJLEL I CʼABAʼ
4. a) ¿Chuqui tiʼ subeyob cʌytʌl Jesús jiñi xcʌntʼañob i chaʼan? b) ¿Chuqui ti cʼajtiya mi caj lac jacʼ?
4 Cheʼ bʌ Jesús muqʼuix caj i chaʼ majlel ti panchan, tiʼ sube cʌytʌl jiñi xcʌntʼañob i chaʼan: «Mi caj laʼ taj laʼ pʼʌtʌlel cheʼ bʌ jiñi chʼujul bʌ espíritu miʼ tilel ti laʼ tojlel. I mi caj laʼ sujtel tic testigo ti Jerusalén, tiʼ petol Judea yicʼot ti Samaria, i cʼʌlʌlto ti ñajt bʌ pañimil» (Hech. 1:8). Jiñi wen tʼan mach yaʼ jach mi caj i sujbel ti Israel, mi caj i cʼotel jaʼel ti yan tac bʌ tejclum chaʼan jiñi yambʌ lac piʼʌlob miʼ mejlelob ti sujtel ti xcʌntʼan i chaʼan Jesús (Mat. 28:19, 20). Pero mi laj qʼuel chaʼan Jesús tsiʼ yʌlʌ: «Mi caj laʼ sujtel tic testigo». ¿Yom ba i yʌl jiñi chaʼan jiñi tsijib xñoptʼañob cojach mi caj i sujtelob tiʼ testigo Jesús, o yomʌch miʼ cʌmbeñob i cʼabaʼ Jehová jaʼel? Muʼ bʌ i yʌl Hechos capítulo 15 miʼ coltañonla lac ñaʼtan.
5. ¿Bajcheʼ tsiʼ pʌsʌyob jiñi apóstolob yicʼot ancianojob ti Jerusalén chaʼan wen ñuc i cʼʌjñibal cheʼ miʼ cʌjñel i cʼabaʼ Jehová? (Qʼuele jaʼel jiñi dibujo).
5 Ti jabil 49, jiñi apóstolob yicʼot ancianojob ti Jerusalén tsiʼ tempayob i bʌ chaʼan miʼ yʌlob chuqui yom miʼ melob jiñi mach bʌ judíojobic chaʼan miʼ sujtelob ti xcʌntʼan i chaʼan Jesús. Cheʼ bʌ tsaʼ ujti jiñi tempa bʌ, Santiago, jiñi i yijtsʼin Jesús tsiʼ yʌlʌ: «Symeón [Pedro] tsaʼ ujti i tsictesʌbeñonla chaʼan Dios tsaʼix i chʼʌmʌ jiñi mach bʌ judíojobic, chaʼan miʼ mejlel i yajcan lac piʼʌlob mach bʌ judíojobic chaʼan miʼ chʼʌmbeñob majlel i cʼabaʼ jaʼel». ¿Majqui i cʼabaʼ mi caj i chʼʌmob majlel? Santiago tsiʼ taja ti tʼan tsaʼ bʌ i yʌlʌ jiñi xʼaltʼan Amós, tsiʼ yʌlʌ: «Chaʼan jiñi wiñicob cʌylemobto bʌ miʼ melbeñob i yeʼtel Jehová yicʼotob jiñi quixtañujob tiʼ pejtelel tejclum tac, quixtañujob muʼ bʌ i cʌjñelob tij cʼabaʼ. Cheʼʌch miʼ yʌl Jehová» (Hech. 15:14-18). Jiñi tsijib xcʌntʼañob mi caj i cʌñob Jehová i mi caj i chʼʌmbeñob majlel i cʼabaʼ. Ili yom i yʌl chaʼan mi caj i cʌjñelob tiʼ cʼabaʼ Jehová yicʼot mi caj i yʌcʼob ti cʌjñel ili cʼabaʼʌl.
Jiñi apóstolob yicʼot ancianojob ti Jerusalén tsiʼ chʼʌmbeyob i sujm chaʼan jiñi xcʌntʼañob i chaʼan Jesús mi caj i yʌcʼob ti cʌjñel i cʼabaʼ Jehová i mi caj i yʌqʼuentelob i cʼabaʼ Jehová. (Qʼuele jiñi párrafo 5).
6, 7. ¿Chucoch tsajñi Jesús ila ti pañimil, i chuqui jiñi ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal tsaʼ tili i mel?
6 Laʼ laj cʼajtesan chaʼan i sujmlel i cʼabaʼ Jesús jiñʌch «Jehová jiñʌch coltaya». I Jehová tsiʼ cʼʌñʌ Jesús chaʼan miʼ coltan pejtelel muʼ bʌ i ñopob. Jesús tsajñi ila ti lum chaʼan miʼ yʌcʼ i cuxtʌlel ti laj caj (Mat. 20:28). Wocolix i yʌlʌ chaʼan tsiʼ yʌcʼʌ i cuxtʌlel, ti lac pejtelel mi lac mejlel ti ñusʌbentel lac mul i miʼ mejlel lac taj laj cuxtʌlel mach bʌ añic miʼ jilel (Juan 3:16).
7 Pero, ¿chucoch yom mi laj coltʌntel? Tiʼ caj tsaʼ bʌ ujti yaʼ ti jardín de Edén. Cheʼ bajcheʼ tsaʼ laj qʼuele ti yambʌ estudio, Adán yicʼot Eva tsiʼ yʌcʼʌyob i bʌ tiʼ contra Jehová i tsaʼ chʌmiyob (Gn. 3:6, 24). Pero mach jiñic ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal cheʼ mi laj coltʌntel. Anto yambʌ ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal, jiñʌch cheʼ miʼ sʌqʼuesʌbentel i cʼabaʼ Jehová tiʼ caj jiñi lot tac tsaʼ bʌ ajli tiʼ tojlel (Gn. 3:4, 5). Jin mecu chaʼan, jiñi lac piʼʌlob yom miʼ ñaʼtañob chaʼan luʼ toj chuqui miʼ mel Jehová yicʼot chaʼan chʼujulʌch jiñi i cʼabaʼ. Jesús jiñʌch am bʌ i ñumen colta chaʼan miʼ sʌqʼuesʌntel i cʼabaʼ Jehová come cheʼ bʌ tsaʼ chojqui tilel tiʼ tsʼʌctesa ti wen pejtelel tsaʼ bʌ i sube Jehová.
¿Mejl ba la cʌl chaʼan juntiquil mach bʌ i cʌñʌyic yicʼot maʼañic bʌ miʼ cʼʌmben i cʼabaʼ Jehová tiʼ sujm woliʼ tsajcan Jesús?
8. ¿Chuqui yom miʼ chʼʌmbeñob i sujm yicʼot miʼ ñopob pejtelel muʼ bʌ i sujtelob ti xcʌntʼan i chaʼan Jesús?
8 Pejtelel jiñi muʼ bʌ i sujtelob ti xcʌntʼan i chaʼan Jesús yom miʼ chʼʌmbeñob i sujm yicʼot miʼ ñopob chaʼan tsaʼ bʌ i coltayonla jiñʌch Jehová, jiñi i Tat Jesús (Juan 17:3). Cheʼ jaʼel, cheʼ bajcheʼ Jesús, mi caj i cʌjñelob tiʼ cʼabaʼ Dios. Yom miʼ chʼʌmbeñob i sujm chaʼan wen ñuc i cʼʌjñibal cheʼ miʼ sʌqʼuesʌbentel i cʼabaʼ Jehová come jiñʌch muʼ bʌ caj i coltañob chaʼan miʼ tajob i cuxtʌlel (Hech. 2:21, 22). Jin chaʼan, jiñi xcʌntʼañob i chaʼan Jesús yom miʼ cʌñob Jehová yicʼot Jesús. Jin mecu chaʼan, tiʼ yujtibal jiñi oración tsaʼ bʌ i mele Jesús, muʼ bʌ lac taj ti Juan 17, miʼ yʌl: «Tsaʼ cʌqʼueyob i cʌn a cʼabaʼ, i mi caj c chʌn acʼ ti cʌñol, chaʼan miʼ mejlel i pʌsob jiñi cʼuxbiya tsaʼ bʌ a pʌsbeyon i joñon temel quicʼotob» (Juan 17:26).
«TESTIGOJETLA C CHAʼAN»
9. ¿Bajcheʼ yilal yom mi laj qʼuelben i cʼabaʼ Jehová jiñi i sujm bʌ xñoptʼañonla?
9 Cheʼ bajcheʼ woli (yʌquel) laj qʼuel tilel, jiñi ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal chaʼan jiñi i sujm bʌ xñoptʼañob jiñʌch jiñi i sʌqʼuesʌntel i cʼabaʼ Jehová (Mat. 6:9, 10). I yomʌch mi lac pʌs ti lac melbal chaʼan jiñi i cʼabaʼ Jehová jiñʌch ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal ti lac tojlel. ¿Chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan miʼ sʌqʼuesʌntel i cʼabaʼ Jehová i miʼ pʌstʌl chaʼan mach i sujmic tsaʼ bʌ i yʌlʌ Satanás tiʼ tojlel?
10. ¿Chuqui miʼ tajtʌl ti tʼan ti Isaías capítulo 42 cʼʌlʌl 44? (Isaías 43:9; 44:7-9; qʼuele jaʼel jiñi foto).
10 Ti Isaías capítulo 42 cʼʌlʌl 44 mi laj qʼuel chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan mi lac sʌqʼuesʌben i cʼabaʼ Jehová. Ti jiñi capítulo tac Jehová miʼ suben jiñi lac piʼʌlob maʼañic bʌ miʼ chʼujutesañob chaʼan miʼ pʌsob mi cuxulʌch jiñi dios tac muʼ bʌ i chʼujutesañob. Cheʼ bajcheʼ miʼ mejlel ti jumpʼejl meloñel, Jehová miʼ cʼajtin mi an majqui miʼ mejlel i pʌs miʼ sujmʌch muʼ bʌ i yʌlob jiñi diosob. Pero maʼañic majqui mi caj i mel (pejcan Isaías 43:9; 44:7-9).
An ti lac wenta mi la cʌcʼ ti cʌjñel majqui jiñi i sujm bʌ Dios. (Qʼuele jiñi párrafo 10 yicʼot 11).
11. ¿Chuqui miʼ suben Jehová jiñi i wiñicob ti Isaías 43:10-12?
11 (Pejcan Isaías 43:10-12). Jehová miʼ suben i wiñicob: «Laʼ Dioson [ . . . ]. Testigojetla c chaʼan». Cheʼ jaʼel tiʼ subeyob: «Maʼanic yambʌ Dios. Joñon jach Dioson» (Is. 44:8). Joñonla miʼ mejlel lac pʌs chaʼan i sujmʌch ili tsaʼ bʌ i yʌlʌ Jehová. Jiñi muʼ bʌ la cʌl yicʼot muʼ bʌ lac mel miʼ mejlel i pʌs chaʼan Jehová jiñʌch jiñi i sujm bʌ Dios yicʼot chaʼan maʼañic yambʌ ñumen ñuc bʌ bajcheʼ Jehová. Ti bajcheʼ chumulonla miʼ mejlel lac pʌs chaʼan mi laj cʼuxbin Jehová tiʼ pejtelel lac pusicʼal yicʼot chaʼan xucʼulonla tiʼ tojlel anquese Satanás miʼ yʌqʼueñonla wocol tac. Cheʼ bajcheʼ jiñi, miʼ mejlel laj coltan chaʼan miʼ sʌqʼuesʌntel i cʼabaʼ Jehová.
12. ¿Bajcheʼ tsaʼ tsʼʌctiyi jiñi profecía am bʌ ti Isaías 40:3, 5?
12 Isaías tsiʼ wʌn alʌ jaʼel chaʼan an juntiquil muʼ bʌ caj i chajpʌben «i bijlel lac Yum» (Is. 40:3). ¿Bajcheʼ tsaʼ tsʼʌctiyi ili profecía? Jiñʌch cheʼ bʌ Juan jiñi Xʼacʼ chʼʌmjaʼ tsiʼ chajpʌbe i bijlel Jesús, tsaʼ bʌ tili tiʼ cʼabaʼ Jehová i tsiʼ chaʼle tʼan tiʼ cʼabaʼ Jehová (Mat. 3:3; Mar. 1:2-4; Luc. 3:3-6). Isaías tsiʼ wʌn alʌ jaʼel: «Mi caj i tsictiyel i ñuclel lac Yum» (Is. 40:5). ¿Bajcheʼ tsaʼ tsʼʌctiyi iliyi? Jiñʌch cheʼ bʌ Jesús tsajñi ila ti pañimil, i come cheʼʌch tsiʼ luʼ mele cheʼ bajcheʼ tsiʼ yʌlʌ i Tat, lajal bajcheʼ junyaj jiñʌch Jehová tsajñi (Juan 12:45).
13. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac lajin Jesús?
13 Cheʼ mi laj coltan chaʼan miʼ sʌqʼuesʌntel i cʼabaʼ Jehová, woli lac lajin Jesucristo. I testigojonla Jehová jaʼel. An la quicʼot i cʼabaʼ Jehová i mi lac suben yambʌlob chuqui tac miʼ mel. Pero chaʼan mi lac tsʼʌctesan ti wen jiñi la queʼtel bajcheʼ i testigo Jehová, yom mi lac subeñob jaʼel chuqui an i mele Jesús yicʼot chuqui mi caj i mel chaʼan miʼ sʌqʼuesʌben i cʼabaʼ Jehová (Hech. 1:8). Jesús jiñʌch jiñi ñumen ñuc bʌ i testigo Jehová, i joñonla mi lac lajin (Apoc. 1:5). Pero, ¿bajcheʼ yilal yom mi laj qʼuel ti jujuntiquilonla jiñi i cʼabaʼ Jehová?
YAN TAC BɅ MEJL BɅ LAC MEL CHAʼAN MI LAC PɅS CHAʼAN MI LAJ QʼUEL TI ÑUC I CʼABAʼ JEHOVÁ
14. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl 1 Corintios 1:31, ¿bajcheʼ yubil mi la cubin chaʼan i cʼabaʼ Jehová?
14 Laʼ laj qʼuel lac bʌ ti ñuc chaʼan i cʼabaʼ Jehová (pejcan 1 Corintios 1:31). Jehová tijicña miʼ yubin cheʼ mi lac mulan lac sub jiñi i cʼabaʼ (Jer. 9:23, 24; 2 Cor. 10:17). Cheʼ mi laj qʼuel lac bʌ ti ñuc tiʼ caj Jehová yom i yʌl chaʼan tijicñayonla cheʼ Jehová jiñʌch lac Dios. Jumpʼejlʌch ñuc bʌ lac majtan cheʼ mi laj coltan chaʼan miʼ sʌqʼuesʌntel i cʼabaʼ. Mach yomic mi laj quisñin lac sub chaʼan i testigojonla Jehová ti la queʼtel (lac troñel), ti escuela, ti lac lumal o baqui jach añonla. Satanás yom chaʼan mi laj cʌy la cʌcʼ ti cʌjñel i cʼabaʼ Jehová (Jer. 11:21; Apoc. 12:17). Satanás yicʼot i wiñicob mach yomobic chaʼan jiñi lac piʼʌlob miʼ cʌmbeñob i cʼabaʼ Jehová (Jer. 23:26, 27). Pero joñonla mi la cʌqʼuen i ñuclel ti jujumpʼejl qʼuin come mi lac wen cʼuxbin (Sal. 5:11; 89:16).
15. ¿Chuqui yom i yʌl cheʼ mi lac bej pejcan Jehová tiʼ cʼabaʼ?
15 Mi lac bej pejcan Jehová tiʼ cʼabaʼ (Jl. 2:32; Rom. 10:13, 14). Cheʼ mi lac pejcan Jehová tiʼ cʼabaʼ mach yom jach i yʌl chaʼan la cujil i cʼabaʼ yicʼot mi laj cʼʌmben. Yom i yʌl chaʼan mi laj cʌn bajcheʼ yilal, mi lac ñop tiʼ tojlel yicʼot mi laj cʼajtiben i coltaya (Sal. 20:7; 99:6; 116:4; 145:18). Yaʼ ochem jaʼel cheʼ mi lac suben yambʌlob chuqui i cʼabaʼ Dios yicʼot bajcheʼ yilal. Mi lac subeñob chaʼan miʼ chaʼ ñaʼtañob i bʌ yicʼot miʼ qʼuextañob i melbal chaʼan wen miʼ qʼuejlelob ti Jehová (Is. 12:4; Hech. 2:21, 38).
16. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac pʌs chaʼan Satanás juntiquilʌch xlot?
16 Mi lac ñusan wocol tac chaʼan mi la cʌqʼuen i ñuclel Jehová (Sant. 5:10, 11). Mi xucʼul mi la cajñel cheʼ bʌ mi lac ñusan wocol tac, mi lac pʌs chaʼan Satanás juntiquilʌch xlot. Ti wajali, Satanás tsiʼ yʌlʌ tiʼ tojlel jiñi i wiñicob Jehová: «Junlajal winicob, miʼ bajñel cʼuxbiñob i bʌ» (Job 2:4). Satanás tsiʼ yʌcʼʌ ti ñaʼtʌntel chaʼan mi caj lac poj melben i yeʼtel Jehová cheʼ wen añonla, pero cheʼ bʌ miʼ tilel wocol tac mi caj laj cʌyeʼ. Job tsiʼ pʌsʌ chaʼan mach i sujmic jiñi tsaʼ bʌ i yʌlʌ come xucʼul tsaʼ ajñi. Joñonla jaʼel miʼ mejlel lac pʌs chaʼan maʼañic baʼ ora mi caj laj cʌy Jehová anquese Satanás miʼ wen aqʼueñonla wocol. Mi lac ñop chaʼan Jehová mi caj i coltañonla come cheʼ bajcheʼ jiñi miʼ yʌqʼuen i ñuclel i cʼabaʼ jaʼel (Juan 17:11).
17. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl 1 Pedro 2:12, ¿bajcheʼ yambʌ miʼ mejlel la cʌqʼuen i ñuclel i cʼabaʼ Jehová?
17 Mi lac pʌs chaʼan mi laj qʼuel ti ñuc i cʼabaʼ Jehová (Pr. 30:9; Jer. 7:8-11). Come i testigojonla Jehová yomʌch mi laj cʌntan lac melbal come miʼ mejlel i ñuqʼuesʌben o i miʼ mejlel i bibʼesʌben i cʼabaʼ (pejcan 1 Pedro 2:12). Jin chaʼan, mi lac chaʼlen wersa chaʼan jiñi muʼ tac bʌ la cʌl o muʼ tac bʌ lac mel miʼ yʌqʼuen i ñuclel. Cheʼ bajcheʼ iliyi, mi la cʌqʼuen i ñuclel i cʼabaʼ Jehová anquese xmulilonla.
18. ¿Bajcheʼ yambʌ mi lac pʌs chaʼan mi laj qʼuel ti ñuc i cʼabaʼ Jehová? (Qʼuele jaʼel jiñi nota).
18 Ñumen ñuc bʌ chaʼañonla jiñʌch chuqui miʼ yʌjlel tiʼ tojlel Jehová i mach jiñic chuqui miʼ ñaʼtʌntel ti lac tojlel (Sal. 138:2). ¿Chucoch mi la cʌl iliyi? Come cheʼ bʌ mi lac mel chuqui tac miʼ mulan Jehová an i tajol mi lac wajlentel yicʼot mi la cʌjlel.a Jesús tsaʼto i yʌcʼʌ i bʌ ti chʌmel anquese pʼumpʼuntic tsaʼ ticʼlʌnti bajcheʼ juntiquil xjontolil, tsiʼ mele iliyi come yom i yʌqʼuen i ñuclel Jehová. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Hebreos 12:2-4, «maʼañic tsiʼ chʼʌmʌ ti ñuc mi tsaʼ ajqʼui ti quisin». Ili yom i yʌl chaʼan maʼañic tsiʼ wen pensari chuqui mi caj i ñaʼtʌntel tiʼ tojlel. Tsaʼ bʌ i ñumen acʼʌ ti ñuc jiñʌch cheʼ miʼ mel chuqui yom bʌ Jehová (Mat. 26:39).
19. ¿Bajcheʼ yilal maʼ qʼuel i cʼabaʼ Jehová, i chucoch?
19 Mi lac wen qʼuel ti ñuc cheʼ mi lac melben i yeʼtel Jehová yicʼot cheʼ mi la cʌjñel bajcheʼ i Testigo. Jin chaʼan, maʼañic mi la cʌcʼ ti ñuc mi woli lac wajlentel o mi woli la cʌjlel. Ñumen ñuc bʌ chaʼañonla jiñʌch cheʼ mi la cʌqʼuen i ñuclel i cʼabaʼ Jehová. Jin chaʼan, la com lac bej aqʼuen i ñuclel anquese Satanás miʼ yʌqʼueñonla wocol tac. Cheʼ bajcheʼ jiñi, mi caj lac mel bajcheʼ tsiʼ mele Jesús, mi caj lac pʌs chaʼan i cʼabaʼ Jehová jiñʌch ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal chaʼañonla.
CʼAY 10 ¡Laʼ lac ñuqʼuesan Jehová!
a Job tsaʼ caji i ñumen acʼ ti ñuc chuqui tsaʼ bʌ ajli tiʼ tojlel cheʼ bʌ jiñi uxtiquil poj i yamigojoʼ bʌ tsaʼ caji i jopʼbeñob i mul. I sujmʌch chaʼan cheʼ bʌ tsaʼ chʌmi i yalobilob yicʼot tiʼ sʌtʌ chuqui tac an i chaʼan «maʼanic tsiʼ chaʼle mulil Job. Maʼanic tsiʼ pʼaja Dios» (Job 1:22; 2:10). Pero cheʼ bʌ tsaʼ caji ti subentel chaʼan tsiʼ mele mach tac bʌ weñic, Job maʼañic tsiʼ ñaʼta chuqui tac tsiʼ waʼ alʌ. Tsaʼ jach caji i coltan i bʌ i tsaʼ ñajʌyi i chaʼan chaʼan ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal jiñʌch chaʼan miʼ coltan ti sʌqʼuesʌntel i cʼabaʼ Jehová (Job 6:3; 13:4, 5; 32:2; 34:5).