Dhebɔ ˗nu ˗kun ˗së ˗sü:ˈPë Biblö ˗ya pö

«˗Dhɛ ˈa kun ˈtɩtɩ, n dhoo ˗kun n ˗man ˗ni ˈgü ˈö ˈsi bho n ˗gɔ yi ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˈka. ˗Dhɛ ˈa gwaan kpɔ n ꞊gɔn dhö ˗kun ˈwɔn do ˈö bhë ˗a kë ˗ni ˈgü n ˈka ˈpö. Waa ö ꞊gɔn ˗wo ˗kun n ˈsü ˗ni ˈgü ꞊dhɛ ꞊dhuëŋ ˈdhö. ˗A ˗wɔn ˈgü, ˗yö ˗kun n ˈˈpiʋ̈ ˈa n ˗de zë.»—Madhu,a Ɛndö.

Mɛn ˈˈdhɛkësü ˗kɔlokota ˈö ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˗todhʋ̈sü ˈgü ˈwo˗ ˗dhɛ OMS bhë ˗ya ˗pö: «ˈWɔn yaa ˗kë dhebɔ ˗nu ˈka ˗sü ˈö bhë ˗yö ˗dhɛ ꞊gban ˈgü ꞊dɛɛ.» ˗Ya ˗pö ꞊dhɛ ˗wa dhebɔ ˗yaaga ˈsü, ˗a mɛn do ˗yö ˗mü ˈö˗ ˗bha ˗tosɛta ˈgü, ꞊waa˗ man ɛɛnˈˈ ˗wa wɔ ˗a ˈˈpiʋ̈ ˈˈgbɩɩdhɛ ˈka.

꞊Ya kë ꞊dhɛ ꞊ya kë ˈˈdhʋ̈ ü ˈka do, ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗kë ü ˈgü ꞊dhɛ ˗dhɛ ˈˈpɛpɛ ˈü ˗dho ˈdho ˗a ˗bha mɛn ˈbha ˗dho ü man, ˈö ˈsi bho ü ˗gɔ ɛɛnˈˈ ˈö ˗wɔ ü ˈˈpiʋ̈ ˈˈgbɩɩdhɛ ˈka. ˗Dhɛ ˈö ˗kë ꞊dhɛ ˗wo ˈwɔn yaa suu ˗nu ˈwo bhë ˗a ˗kë dhebɔ ˗nu ˈka bhë, ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗kë ü ˈgü ꞊dhɛ mɛn ꞊vadhɛ ˗bha ˗zotadhe ˈgü ‹dhebɔ ˗nu ꞊bhlëë ˈyaa ˈdhö.› ˈYö ˗Zlan ˗zë ꞊wɛ? Dhebɔ ˗nu ˗wɔn ˗ya ˗gɔ ˈˈgbɩɩ˗ ꞊dedewo ˗ee?

˗Zlan ˗yö dhebɔ ˗nu ˗yö ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

Biblö ˈˈɲan: «˗Yö dhe waa˗ gɔɔn˗ ˗nu ˗kë ö ˗bhɔ ˗bha në˗ ˈka.»—ˈWunzüdɔdhɛ 1:27.

˗A ˗gɛn: ˗Zlan ˗yö gɔɔn˗ waa dhebɔ ˗nu ˗da. ˗An ꞊gban ꞊bhlëë ˗yö do ˗a ˈˈɲan ˈˈdhiʋ̈. ꞊Ya ˈgo mü, ˗ya ˈˈpiʋ̈ kö gɔɔn˗ ˗bha «dhebhɔ ˗dhɔ ˗ya kë ꞊dhɛ ˗a ˗dɩ ˗dhɔ ˈdhö˗ ˗dɩ ˗kë ˗kɔ ˈö˗ ˈgü bha˗ ˈdhö,» kö ˈyaa ˈdho ˗ya ˗a ˗gɔ ˈˈdhiʋ̈ ˗a ˗man ˗sü waa ˈsi ˗bho ˗a ˗gɔ ˗sü ˈka. (Efɛzö 5:33; Kodhɔsö 3:19) ꞊Ya za ˈgü ꞊dhɛ dhebɔ ˗nu ˗bha ˗kë ˗kun ˗së ˈgü ˗sü ˗wɔn ˗yö ˗Zlan ˗gɔ ˈˈgbɩɩ˗ ꞊dedewo.

«˗Dhɛ ˈa kun ˈˈtɩtɩ, n ˗man ˈkɔdhigümɛn ˈbha ˗nu ˗wo ˗wɔ n ˈˈpiʋ̈ ˈˈgbɩɩdhɛ ˈka. ˗Dhɛ ˈö n ˗kwɛ ˗yö ˗kë 17, n ˗gɔmɛn ˗ya ˗pö ꞊dhɛ ˈmiin ˈˈwɩ˗ ˗bha kö ˈa ˗wɔ ˗a ˈˈpiʋ̈, ö dho n bho yö ˈgü. ˗Dhɛ ˈa ˗kë ˈkpii˗, n ꞊gɔn, n ˗man ˈkɔdhigümɛn ˗nu waa n ˗yayɔɔ ˗nu ˗wo n ˗kun ˈyaa˗. ˈˈKɛɛ ˗dhɛ ˈö ꞊ɲɔɔn mü, ˈyö ˈa Zoovab ˈö ˗kë kwa ˗Damɛn ˈka, ˗a dɔ. ˗Yö ꞊bhlëë ˗ya dhebɔ ˗nu ˗bha. ˗A kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˗ya ˗zɔn n ˗dhɛ ꞊dhɛ n ˗dhɔ ˗ya ˗kë, ˈö n ꞊bhlëë ˈdhö ˈdhö ˗a ˈˈɲan ˈˈdhiʋ̈.»—Madhi, Azantinö.

ˈMën ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ü ˗takun kö ˈü ü ˗de ꞊slɔɔ?

Biblö ˈˈɲan: «Mɛn ˈˈtɔŋdë ˈbhaa ˗yö ˗dhö ˈö mɛn ˗wɔn ˈdhö˗ ˗gɔ ˈˈgbɩɩ˗ ˈö ˗ʒiö ˗a ˈka mɛn ˗de ꞊dhegblü ˗ta.»—Proverbes 18:24.

˗A ˗gɛn: Mɛn ˈö ü ˈˈtɔŋdë ꞊dede ˈka, ˗yö ˗dho ü ˗takun. ꞊Ya kë ꞊dhɛ ˗a ˗kë ˈˈdhʋ̈ ˗sü ˗dho ˈwɔn ˗së kë ü ˗dhɛ, ˗bhö ü zuʋ̈ˈˈ ˈˈpʋ mɛn ˈbha ˈü ˈdhaŋ bho ˗a ˈˈdhiʋ̈ ˗a ˗dhɛ.

«˗Kwɛ 20 ˗yö ˗ʒiö kö ˈmiin˗ pö mɛn ˈbha ˗dhɛ do ꞊dhɛ ˗wa wɔ n ˈˈpiʋ̈ ˈˈgbɩɩdhɛ ˈka. ˗A ˗wɔn ˈgü a ˗gla zuʋ̈dhiʋ̈tɛɛ waa ˗gɔ ˈgü dɔ ˗gbɔudhö ˈka. Zuʋ̈gblüdhi ˈyaa kun n ˗gɔ. ˈˈKɛɛ ˗dhɛ ˈa ˈwɔn ˈa bɔ ˗a ˈgü ˗a ꞊blɛɛ mɛn ˈbha ˗dhɛ, ˗yö ˈwɔn ˗së ꞊va ꞊dede ˗kë n ˗dhɛ.»—Elifö, Tiiki.

Biblö ˈˈɲan: «˗Ka ka ˗ta bho ka ˗bha ˗zʋgɔndhe ˗nu ˗kwɛɛ ˈka˗ ˗ta, ˗a ˗gɛn ˗mü ꞊dhɛ ˗a ˈˈtʋ̈ng ˗yö ka ˈgü.»—1 Piɛdhö 5:7.

˗A ˗gɛn: ˈBha bhɛɛˈˈ, ˗Zlan ˗yö ö ˈˈtʋ ˗to ü ˗bha ꞊dedewo. (Psaume 55:22; 65:2) ˗Dhɛ ˈö ˗kë ꞊dhɛ ˗a ˈˈtʋ̈ŋ ˗yö ü ˈgü bhë, ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ü ˗takun kö ˈü˗ ˈwɔn dɔ ꞊dhɛ ü ꞊bhlëë ꞊dede ˗yö ˗dhö.

«Zoova dɔ ˗sü ˗yö n ˗takun ˈyö ˈa ˗ya n ˗de ꞊slɔɔ ˗sü ˗bha ˈwɔn yaa ˈˈpɛpɛ ˈa bɔ ˗an ˈgü bhë, ˗an ˗gɔ. ˈˈTʋ̈ŋ yö˗ ˈgü, a ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈa n zuʋ̈ˈˈ pʋ ˗Zlan ˗dhɛ bhɛɛwo ˈgü. ˗Yö kë ˗sü ˈka ꞊dhɛ n ˈˈtɔŋdë ˈö n ˗zopiʋ̈wɔn ˗nu ˈgüman ꞊dedewo, ˗a ˈdhö.»—Anö, Belizö.

˗Zlan ˗dho ˗a kë ˈö dhebɔ ˗nu ˗wëëdhɛ bho ˗sü ˗yö ɲën yi ˈbha ˈka ˗ee?

Biblö ˈˈɲan: «Zoova [ . . . ] ˗dho ˗tenën ˗nu waa ˗wëëmɛn ˗nu ˗bha za dɔ, kë ˈˈdhʋ̈ kö mɛn ˗nu ˈö ˈwo ˈˈsɛ ˗ta yö ˈö ˈwo dho ga bhë, ˗a ˗mɛn ˈbha ˈyaa ˈdho ˈˈsuʋ̈ ˗da ˗an ˈgü.»—Psaume 10:​17, 18.

˗A ˗gɛn: ˗Zlan ˗dho ˈwɔn yaa ˈö˗ ˈbha ˗nu kë dhebɔ ˗nu ˗wëëdhɛ bho ˗sü waa pë ˈˈdhiʋ̈˗ ˗kë ˗an ˈka ˗sü ˈka bhë, ˗a ꞊gban ˈˈpɛpɛ ɲën.

«˗Dhɛ ˈa˗ ˈwɔn dɔ ꞊dhɛ ˗a ˈˈtʋ̈ŋ ˗ya ˈto ˈˈtɩtɩ kö Zoova ˗yö dhebɔ ˗nu ˗wëëdhɛ bho ˗sü bho ˈˈshia˗ bhë, a kë n ˗de ˈgü ˗së. ˗Yö n zuʋ̈ˈˈ ˈwaannu ꞊dedewo.»—Bɛɛtinö, Mɛsikö.

˗Kɔ ˈö Biblö ˗yö ˗zoyö ˗dhɛkpaɔ dhiʋ̈ˈˈ ˗së ˗dhɛ ˗sü nu mɛn ˗dhɛ, ˈpë ˗kë ˈü ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈü ˈdhaŋ bho pë ˈö˗ pö ˗a ˈˈdhiʋ̈ waa ˗kɔ ˈö Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu ˗wo mɛn ˗nu ˗takun Biblö ˈka ꞊dɛɛ, ˈbha˗ pö ˈü ˈbhaa ˈgüman, ˗bhö ˗a pö ˗a ˗dhɛ kö ˗yö nu ˗wo ü ˗dhɛ.

˗Bhö ˈwɔn ˗gɔ ˈö yö ˗a ˗dhɛ ˈö ˈˈgan ˗bhaa ˈka ˗a ˈsü.