ZANNOO YƐLƐ 45
YIELOŊ 111 Our Reasons for Joy (Yɛlɛ Naŋ Vɛŋ Teŋ Taa Popeɛloŋ)
Yɛlɛ Naŋ Na Baŋ Soŋ Baalkaareba Ka Ba Naŋ Taa Popeɛloŋ
‘Noba naŋ borɔ neŋ neŋtaŋ na kyɛŋ neŋ popeɛloŋ yieme.’—YIEM. 126:5.
YƐLƐ TE NAŊ NA ZANNE
Te na zanne nyɛɛ yɛlɛ naŋ na baŋ soŋ noba naŋ kaara baalba ka ba are yelkpeɛne ba naŋ tuoro noɔreŋ, ka lɛ vɛŋ ka ba naŋ kyɛnɛ taa popeɛloŋ.
1-2. Ka hooŋ kaara neɛ kaŋa naŋ beɛrɛ zu, bo noɔre ka Jehoova eŋ ko bo? (Yeng Yelibie 19:17) (Kaa a fotori.)
TE YƆƆDƆƆ kaŋa naŋ be Korea paaloŋ yeleeŋ ka: “N neŋ N pɔge naŋ kultaa yuomo naŋ pare 32 la ŋa. Kyɛ, yuomo anuu mine naŋ pare la ŋa ka N pɔge beɛrɛ, ka lɛ vɛŋ maŋ kaara o zu. O taaɛ baaloŋ nimizeɛ kaŋa, azuŋ a maŋ eɛ kpeɛŋaa ka o leɛ o meŋɛ fẽẽ gba. N nɔŋɛɛ N pɔge soŋ, azuŋ N ba deɛnɛ neŋ o yɛlɛ. N poɔ pɛlɛɛŋ N naŋ kaara o zu, kyɛ zisoɔree zaa o maŋ gaŋɛɛ asibiti gado zuŋ te dieŋ. N maŋ gaŋɛɛ o lombori a nyɔge o nuŋ teŋ zaa gaŋ gbire.”
2 Ho kaarɛɛ neɛ kaŋa ho naŋ nɔŋ aŋa ho dɔgrɔ, kultatɔ, bie, kyɛbee ho zɔmeŋɛ zu bee?a Nɔkpeɛne zaa kyebe ka ho poɔ pɛlɛɛŋ ka ho kaara o soba zu. Nɔmmo na hoŋ taa ko Jehoova na la vɛŋ hoŋ de ho meŋɛ tere a kaara o soba zu. (1 Tim. 5:4, 8; Gyi. 1:27) Kyɛ, saŋa kaŋa ho maŋ tuoree yelkpeɛne mine noba naŋ ba baŋ. Saŋa kaŋa meŋ, ho na baŋ teɛreŋ ka neɛzaa ba baŋ lɛ na yɛlɛ naŋ dɔɔnɔ bo aseŋ. Ka hooŋ wa be noba poɔŋ, ho maŋ laaraŋ, kyɛ ka hooŋ wa be zie kaŋaŋ ho yoŋ, ho maŋ ŋmaarɛɛ neŋtaŋ. (Yiem. 6:6) Yelmeŋɛ la, ana baŋ eɛ kpeɛŋaa ko noba mine ka ba baŋ yelkpeɛne na hoŋ tuoro, kyɛ Jehoova yɛŋ baŋɛɛ a zaa. (De manne neŋ Yiibu 3:7.) Jehoova de la ho neŋtaŋ ŋmaabo, ane yɛlɛ na zaa hoŋ de ire neŋ sareka na tegroŋ yaga zaa. (Yiem. 56:8; 126:5) Jehoova nyɛrɛɛ yɛlɛ na zaa ho naŋ erɛ a de sonnɔ ho nɔŋneba na. O eŋɛɛ noɔre ka, ka hooŋ wa kaara ho nɔŋneba naŋ beɛrɛ zu, o na ko boŋ saŋyɔɔ.—Kanne Yeng Yelibie 19:17.
Ho kaarɛɛ ho nɔŋna kaŋa bee? (Kanne wɛlbo 2)
3. Bo yelkpeɛne ka Aboraham neŋ Saara da tuore saŋa na baŋ kaara Tɛra zu na?
3 Ka hooŋ kaa a Baabole poɔŋ, ho na nyɛɛ dɔba neŋ pɔgeba mine naŋ da kaara ba nɔŋneba naŋ beɛrɛ zu. Ba mine la Aboraham neŋ Saara. Saŋa na baŋ da yi Ur teŋɛ na, ba saa Tɛra yuomo da ta ŋa 200. Kyɛ, ba da de oŋ poɔ ba eŋɛŋ. Ba da tu la sori aŋa kilometare 960 a te ta Heeraŋ. (Mun. 11:31, 32) Aboraham neŋ Saara da nɔŋɛɛ Tɛra, kyɛ a da ba e mɔlɔ ka ba kaara o zu, bonso a sokyɛŋ da ba e mɔlɔ. Aminekaŋaŋ, boŋtanne ane bonne zuri baŋ da zeŋ a kyɛnɛ a sori. Azuŋ, a da ba e mɔlɔ ko Tɛra naŋ e neŋnyaaŋaa ka o zeŋ a zuŋ a tu a so-tɔɔre ŋa. Saŋa kaŋa, Aboraham neŋ Saara na maŋ baleŋ soŋ. Aneazaa, Jehoova da ko baŋ faŋa baŋ tɔnne a sokyɛŋ. Aŋa lɛ na Jehoova naŋ da soŋ Aboraham neŋ Saara na, o na soŋɛɛ ho meŋ, a eŋ bo faŋa.—Yiem. 55:22.
4. Bo yɛlɛ teŋ na zanne a zannoo ŋa poɔŋ?
4 Popeɛloŋ na baŋ soŋ boŋ ka ho kaara ho nɔŋneba naŋ beɛrɛ na zu velaa. (Yeng. 15:13) Ka yɛlɛŋ e kpeɛŋaa seŋ wala ho zemmo poɔŋ, kyɛ ho na baŋ taaɛ popeɛloŋ. (Gyi. 1:2, 3) Bo yɛlɛŋ na baŋ soŋ bo ka ho taa a popeɛloŋ ŋa tɔ? Maŋ puore sɔre Jehoova ka o soŋ bo ka ho maŋ de ho teɛroŋ eŋ yɛlɛ naŋ na baŋ vɛŋ ka ho taa popeɛloŋ eŋɛŋ. A zannoo ŋa poɔŋ, te na lɛ zannɛɛ yɛlɛ mine naŋ na baŋ soŋ noba naŋ kaara baalba neŋ neŋnyaane ka ba naŋ kyɛnɛ taa popeɛloŋ. Te na zanne nyɛɛ yɛlɛ na noba mine meŋ naŋ na baŋ e a de soŋ ba. Kyɛ a dɛndɛŋ soba, yɛ vɛŋ ka te nyɛ bon nanso aŋ e nimizeɛ ka noba naŋ kaara baalba naŋ kyɛnɛ taa popeɛloŋ, ane yɛlɛ naŋ na baŋ vɛŋ ka ba popeɛloŋ baare.
YƐLƐ NAŊ NA BAŊ VƐŊ KA A E KPEƐŊAA KA HO TAA POPEƐLOŊ
5. Bonso aŋ e nimizeɛ ka noba naŋ kaara baalba naŋ kyɛnɛ taa popeɛloŋ?
5 Ka noba naŋ kaara baala popeɛloŋ wa baare, a na baŋ eɛ kpeɛŋaa ka ba tonɔ ba toma na. (Yeng. 24:10) Ka ba naŋ wa bale meŋ, ana baŋ eɛ kpeɛŋaa ka ba wulo noba na baŋ kaara na nimimaaroŋ, kyɛbee a de sommo naŋ seŋ neŋ ko ba. Bo yelkpeɛne mine la na baŋ vɛŋ ka noba naŋ kaara baalba popeɛloŋ baare?
6. Bonso ka noba mine naŋ kaara baalba maŋ bale ba zaa?
6 Saŋa kaŋa ho zaaŋ na maŋ bale. Te yɔɔpɔge kaŋa baŋ boɔlɔ Leah yeleeŋ ka: “Haali ka yɛlɛŋ wa kyɛŋ soŋ zaa bebiri kaŋa, kyɛ N zaaŋ maŋ bale. Ka zieŋ wa mãã, N ba maŋ lɛ taa faŋa ka N e yelzaa. N ba maŋ taa faŋa ka N de N fone a sɛge text message a de toɔle neɛ gba.” Noba mine ba maŋ taa wagre ka ba pɛnne, kyɛbee a meŋ yi te deɛ saseɛ gba. Te yɔɔpɔge Inés yeleeŋ ka: “A maŋ eɛ kpeɛŋaa ko ma ka N gbiri seŋ. Zisoɔree saŋa, N maŋ iree goɔŋ poɔŋ awaraayi zaa a kaa N serɛ-ma zu. Yuomo yaga la ŋa ka N neŋ N serɛ ba toɔ̃ nyɛ wagre a na baŋ gaa zie kaŋa a te pɛnne.” Noba mine naŋ kaara baalba zuŋ, ka ba naŋ wa toŋboɔle ba ka ba wa lammo kaŋa, kyɛbee a de Jehoova puoruu toma mine korɔ ba, ba ba maŋ sage, bonso a fɛrɛɛŋ ka ba de ba wagre kpoŋ zie zaa a kaara ba nɔŋna na. A maŋ vɛŋeŋ baŋ teɛre ka ba eɛ ba yoŋ, bonso ba koŋ baŋ e yɛlɛ na zaa baŋ boɔrɔ ka ba erɛ na.
7. Boŋ maŋ vɛŋ ka baalkaareba maŋ korɔ ba menne sããnaa kyɛbee ka ba poɔ sãã?
7 Baalkaareba na baŋ korɛɛ ba menne sããnaa, kyɛbee ka ba poɔ sãã. Te yɔɔpɔge Jessica yeleeŋ ka: “Gbɛɛ yaga, N maŋ teɛreŋ ka N ba kaara N nɔŋna na zu velaa. Ka maaŋ wa de wagre ka N pɛnne, N maŋ korɛɛ N meŋɛ sããnaa.” Noba naŋ kaara baalba zaaŋ maŋ te bale neŋ toma na baŋ tonɔ na, azuŋ ba maŋ korɛɛ ba menne sããnaa neŋ baŋ bale zuŋ, bonso ba maŋ teɛreŋ ka a ba seŋ ka ba bale saŋa na baŋ kaara ba nɔŋna na. Yɛlɛ naŋ gaali ba mine zuŋ, ba maŋ wa baŋna ka ba yelee potu-yɛlɛ ko a baala na baŋ kaara na. Lɛ maŋ vɛŋeŋ baŋ lɛ korɔ ba menne sããnaa. (Gyi. 3:2) Noba mine meŋ, ka ba naŋ leɛteɛre lɛ na o soba naŋ da taa laafeeloŋ naŋ soma ane faŋa saŋa kaŋa naŋ pare, kyɛ ka baaloŋ kpɛ o soba oŋ gaŋ na, a maŋ dɔɔnɔ baŋ yaga. Te yɔɔpɔge Barbara yeleeŋ ka: “Ka maaŋ wa nyɛ lɛ na N nɔŋna na baaloŋ naŋ nyɛrɛ nimitɔɔre gaabo, ka lɛ vɛŋ ka o soba kɔgrɔ na, a maŋ dɔɔnɔ maŋ yaga zaa.”
8. Manne yɛlɛ mine naŋ wuli ka ka baalbaŋ wa puore baalkaareba bareka, a maŋ eŋ baŋ faŋa yaga.
8 Baalkaareba maŋ teɛreŋ ka noba na baŋ kaara na niŋe ba paale neŋ yɛlɛ na baŋ erɛ korɔ ba na. Ananso la ka, gbɛɛ yaga noba na baŋ maŋ kaara na ba maŋ puore ba bareka neŋ tonkpeɛne na baŋ tonɔ a kaara ba na. Kyɛ, ka neɛŋ puore ba bareka, a maŋ eŋ baŋ faŋa yaga zaa. (1 Tɛs. 5:18) Te yɔɔpɔge Melissa yeleeŋ ka: “Saŋa kaŋa, yɛlɛ maŋ gaali maŋ maŋ ŋma neŋtaŋ. Kyɛ, ka noba na maŋ kaara naŋ wa yelko ma ka, ‘Bareka neŋ yɛlɛ na zaa hoŋ erɛ korɔ ma na,’ N poɔ maŋ pɛleŋ yaga! Ka zieŋ wa nyaa a maŋ eŋ maŋ faŋa, ka N eŋɛ nyagra ka N naŋ moɔ̃ niŋe kaara ba zu.” Te yɔɔdɔɔ Ahmadu meŋ yeleeŋ ka, ka neɛ na oŋ kaara naŋ wa puoruu bareka, a maŋ emooŋ faŋa yaga zaa. O neŋ o pɔge kaarɛɛ ba arelee kaŋa naŋ e kuŋkuŋlere. Ahmadu yeleeŋ ka: “Te baŋɛɛŋ ka te arelee na ba baŋ yɛlɛ na zaa teŋ maŋ de iri neŋ sareka ka lɛ vɛŋ teŋ toɔ̃ kaara o zu. Kyɛ, ka onaŋ wa puore te bareka, kyɛbee a yelko te ka o nɔŋ teŋ, te poɔ maŋ pɛleŋ yaga.’”
YƐLƐ NAŊ NA BAŊ SOŊ BO KA HO NAŊ KYƐNƐ TAA POPEƐLOŊ
9. Bo yɛlɛ ka baalkaareba na baŋ e a de wuli ka ba baŋɛɛ ba e ta zie?
9 Baŋ ho e ta zie. (Yeng. 11:2) Te ba maŋ taa a wagre neŋ a faŋa ka te e yelzaa te naŋ boɔrɔ ka te e. Azuŋ, a na somaŋ ka ho baŋ yɛlɛ na hoŋ na baŋ e, ane yɛlɛ na hoŋ koŋ baŋ e. A ba e faa ka ho yelko o soba ka ho koŋ baŋ e yɛlɛ mine. Lɛ wuleeŋ ka ho baŋɛɛ ho e ta zie. Ka noba mineŋ boɔrɔ ka ba soŋ bo, yi ho poɔ zaa a sage a sommo. Te yɔɔdɔɔ Jay yeleeŋ ka: “Yɛlɛ zaa naane teŋ na baŋ e. Azuŋ, ka teneeŋ baŋ te e ta zie, a ta erɛ yɛlɛ naŋ gaŋ te faŋa, a na soŋ teŋ ka te naŋ taa popeɛloŋ.”
10. Bonso aŋ e nimizeɛ ka baalkaareba maŋ teɛrɛ yɛlɛ gɛrɛ tɔɔre? (Yeng Yelibie 19:11)
10 Maŋ teɛrɛ yɛlɛ gɛrɛ tɔɔre. (Kanne Yeng Yelibie 19:11.) Ka hooŋ maŋ teɛrɛ yɛlɛ gɛrɛ tɔɔre, ho na maŋ mãã la ho meŋɛ saŋa na neɛ naŋ wa dɔŋ ho suuri. Neɛ naŋ teɛrɛ yɛlɛ gɛrɛ tɔɔre maŋ moɔrɔŋ ka o baŋ bon nanso neɛ kaŋa naŋ erɛ yɛlɛ mine. Ho nyɛɛ, baalonne mine maŋ vɛŋeŋ ka neɛ erɛ yɛlɛ mine neŋ o gyogo naŋ ba kyaare taa. (Ikil. 7:7) Aŋa mannoo poɔŋ, baaloŋ na toɔ̃ vɛŋeŋ ka nimimaaroŋ neŋ yɛŋ soba maŋ zɔɔrɔ yɛlɛ, kyɛbee a maŋ nyɔge yelkaŋa lɛɛŋ a ba le ka o bare. Kyɛbee o soba na baŋ ŋmoonɔŋ, azuŋ yelzaa kyebe hoŋ na baŋ e a vɛŋ ka o soba niŋe pa. Ka hooŋ kaara neɛ kaŋa naŋ beɛrɛ baaloŋ nimizeɛ kaŋa, a na somaŋ ka ho zanne yɛlɛ yaga a kyaare o soba baaloŋ na. A na soŋ boŋ ka ho wa nyɛ ka a baaloŋ la vɛŋ ka o soba erɛ o yɛlɛ lɛ, kyɛ a ba e ka o gyogo la lɛ.—Yeng. 14:29.
11. Bo yelnimizeɛ la aŋ seŋ ka baalkaareba maŋ bɔ wagre a erɛ bebiri zaa? (Yieme 132:4, 5)
11 Maŋ bɔ wagre a erɛ yɛlɛ naŋ na vɛŋ ka ho neŋ Jehoova niiloŋ na e kpeɛŋaa. Saŋa kaŋa, aseŋ ka ho maŋ ŋmaa yɛlɛ mine eebo bare, ka lɛ vɛŋ ka ho toɔ̃ nyɛ wagre a ko “yɛlɛ naŋ fɛre yaga zaa.” (Fil. 1:10) A yɛlɛ na kaŋa naŋ e nimizeɛ yaga zaa la, hoŋ na erɛ yɛlɛ naŋ na vɛŋ ka ho neŋ Jehoova niiloŋ e kpeɛŋaa. Naa Deevid da ba de Jehoova puoruu yɛlɛ deɛnɛ neŋ. (Kanne Yieme 132:4, 5.) Azuŋ, a eɛ nimizeɛ ka ho meŋ maŋ bɔ wagre bebiri zaa a maŋ kanne a Baabole, a kyɛ puore sɔre meŋ. Te yɔɔpɔge Elizab yeleeŋ ka: “Ka maaŋ wa puore sɔre, a kanne a yieme gane ziiri naŋ diire sukyiri, a teɛre a yɛlɛ gaa tɔɔre, a maŋ vɛŋeŋ maŋ naŋ taa popeɛloŋ. N koŋ baŋ manne lɛ na puoro naŋ soŋ ma aseŋ. Gbɛɛ yaga, N maŋ puore sɔrɛɛ Jehoova a bebiri poɔŋ ka o ko ma sukyirimaaroŋ.”
12. Bonso aŋ e nimizeɛ ka baalkaareba kaara ba laafeeloŋ zieŋ soŋ?
12 Kaara ho laafeeloŋ zieŋ soŋ. Baalkaareba maŋ taaɛ yɛlɛ yaga ka ba e, azuŋ a maŋ eɛ kpeɛŋaa ka ba nyɛ wagre a di bondirii naŋ soma, bonso ba ba maŋ taa wagre ka ba gaa te da boma a wa maale bondirii naŋ eŋnɛ faŋa a di. Bondi-sonne ane kɔbɔ dɛnnoo na baŋ soŋ boŋ ka ho taa laafeeloŋ naŋ soma, ka lɛ vɛŋ ka ho maŋ teɛrɛ yɛlɛ velaa. Azuŋ, ka hooŋ wa nyɛ wagre fẽẽ, maŋ di bondirii naŋ eŋnɛ faŋa, a kyɛ dɛnnɛ ho kɔbɔ meŋ. (Efe. 5:15, 16) Ane meŋ, maŋ bɔ wagre a gbiri aseŋ. (Ikil. 4:6) Yelpeɛreba naŋ baŋ nensaalaa kyaporo yɛlɛ velaa yeleeŋ ka, goɔŋ maŋ vɛŋeŋ ka neɛ kyaporo leɛ maale o meŋɛ. Laafeeloŋ gane kaŋa meŋ yeleeŋ ka, ka neɛŋ gbiri seŋ, o soba maŋ taaɛ teɛroŋ yeni, azuŋ o maŋ toɔ̃ mãã la o meŋɛ saŋa na oŋ wa tuoro yelkpeɛne. A fɛrɛɛŋ ka ho maŋ bɔ wagre a pɛle ho niŋe meŋ. (Ikil. 8:15) Baalkaara kaŋa wulee yɛlɛ naŋ vɛŋ oŋ naŋ taa popeɛloŋ. O yeleeŋ ka: “Ka a saluoniŋ wa soma, N maŋ yiŋ ka ŋmenaa ŋmɛ ma fẽẽ. Kyuu zaa, N maŋ kaa iree bebiri kaŋa ka N neŋ N zɔmeŋɛ kaŋa de pɛle te niŋe.”
13. Bonso aŋ soma ka te maŋ laara? (Yeng Yelibie 17:22)
13 Ka yɛlɛ mineŋ wa erɛ bo laare, ho na baŋ laŋ. (Kanne Yeng Yelibie 17:22; Ikil. 3:1, 4) Laare somaŋ a ko te laafeeloŋ. Ka hooŋ wa kaara baala kaŋa, saŋa kaŋa yɛlɛ koŋ maŋ kyɛŋ aŋa lɛ na hoŋ kaara soriŋ na fẽẽ zaa. Haali saŋa na ho eŋɛ naŋ kyoɔre na, ka hooŋ de a yɛlɛ la, a na eɛ mɔlɔ ka ho are a yelkpeɛŋaa noɔreŋ. Ka hooŋ maŋ maale laare ka ho neŋ baala na hoŋ kaara na la, a na baŋ vɛŋeŋ ka yɛ niiloŋ na e kpeɛŋaa.
14. Ka hooŋ manne yɛlɛ naŋ fɛrɛ bo na ko ho zɔmeŋɛ kaŋa naŋ peɛle bo, sobuo aŋ na baŋ soŋ bo?
14 Manne yɛlɛ naŋ fɛrɛ bo na ko ho zɔmeŋɛ kaŋa hoŋ dɛle. Lɛ zaa ho naŋ moɔrɔ, kyɛ saŋa kaŋa yɛlɛ na baŋ gaali boŋ. Ana saŋa na, a na somaŋ ka ho manne yɛlɛ naŋ fɛrɛ bo na ko ho zɔmeŋɛ kaŋa naŋ peɛle bo naŋ koŋ vɛŋ ka ho teɛre ka a ba seŋ ka ho vɛŋ ka yɛlɛ fɛrɛ bo lɛ. (Yeng. 17:17) Ka o sobaŋ mãã o meŋɛ a kyɛlle woŋ ho yɛlɛ na, a yeli yɛlɛ naŋ diire sukyiri a ko bo, a na vɛŋeŋ ka ho naŋ taa popeɛloŋ.—Yeng. 12:25.
15. Ka hooŋ de ho teɛroŋ eŋ ho teɛretɔ na eŋɛŋ, sobuo aŋ na baŋ ko bo popeɛloŋ?
15 Maŋ ŋmaa foto ho teɛroŋ poɔŋ a nyɛ ho neŋ ho nɔŋna na naŋ laŋ erɛ yɛlɛ Paradiisi poɔŋ. Teɛre baŋ ka, ho koŋ kaara ho nɔŋna na tegitegilɛ. A piilee saŋa na, Jehoova ba maale te ka te kaara baalba tegitegilɛ. (2 Kor. 4:16-18) Nendaare kaŋa, te zaa na taaɛ “a nyɔvo-meŋɛ” na. (1 Tim. 6:19) Ka ho neŋ ho nɔŋna na hoŋ kaara naŋ maŋ dire dama a kyaare yɛlɛ na yɛŋ na laŋ erɛ Paradiisi poɔŋ, a na vɛŋeŋ ka yɛ maŋ taa popeɛloŋ yaga. (Aiz. 33:24; 65:21) Te yɔɔpɔge Heather yeleeŋ ka: “Gbɛɛ yaga, N maŋ yelko la noba na maŋ kaara na ka, a koŋ kɔɔre, te na laŋ sɛ la boma, a laŋ zo, a zɔŋ sakeɛ meŋ. Te na laŋ sɛ la paanuu, a maale bondirii ko te nɔŋneba naŋ iri yi kũũni poɔŋ na. N ne ba zaa maŋ puoree Jehoova bareka neŋ oŋ ko te a teɛretɔ ŋa.”
YƐLƐ HO TAABA NAŊ NA BAŊ E A SOŊ BO
16. Bo yɛlɛ teŋ na baŋ e a de soŋ baalkaareba naŋ be te lantaapuoruu na poɔŋ? (Kaa a foto.)
16 Ho yɔɔmine na baŋ soŋ boŋ ka ho nyɛ pɛnnoo. Ho yɔɔmine naŋ be a lantaapuoruu poɔŋ na baŋ soŋ boŋ a kaa ho nɔŋna na. Lɛ na baŋ soŋ boŋ ka ho nyɛ pɛnnoo fẽẽ a toɔ̃ e ho yɛlɛ mine meŋ. (Gal. 6:2) Daagbuli zaa, naaŋ moɔleba maŋ sɛgrɛɛ yɛlɛ ko a yɛlɛ ŋa. Te yɔɔpɔge Natalya kaarɛɛ o serɛ naŋ e gbɛree. O yeleeŋ ka: “Daagbuli zaa poɔŋ, te yɔɔdɔɔ kaŋa naŋ be a lantaapuoruu poɔŋ maŋ de la bebi-yenaa bee bebie ayi mine a wa soŋ kaa N serɛ na. Ba maŋ laŋ toŋɛɛ a naaŋ moɔloo toma, a di dama, a laŋ kaa vidiori meŋ. N serɛ poɔ maŋ pɛleŋ yaga saŋa na te yɔɔdɔɔ na naŋ wa wa o zie. A maŋ vɛŋeŋ maŋ meŋ nyɛ vuo a e N yɛlɛ mine. Ka te yɔɔ na kaŋaŋ boɔrɔ, o na baŋ wa gaŋɛɛ a baala yiriŋ ka lɛ vɛŋ ka neɛ naŋ kaaroo na toɔ̃ gbiri aseŋ.
Wala hoŋ na baŋ e a soŋ baalkaara kaŋa naŋ be ho lantaapuoruu poɔŋ? (Kanne wɛlbo 16)c
17. Wala teŋ na baŋ e a soŋ baalkaareba a lantaapuoruu lammore saŋa?
17 Ho na baŋ soŋɛɛ baalkaareba saŋa na baŋ wa a lammozie. A na baŋ eɛ kpeɛŋaa ko baalkaareba ka ba nyɛ tɔnɔ yaga yi a lantaapuoruu lammore, gbandige lammore, ane lammobɛrɛ poɔŋ, bonso ba maŋ de la ba wagre kpoŋ zie zaa a kaara neŋ ba nɔŋna na. A lammore saŋa, a lantaapuoruu neɛ kaŋa na baŋ de la o meŋɛ tere a wa zeŋ kaara a baala, ka lɛ vɛŋ ka neɛ naŋ kaaroo na toɔ̃ kyɛlle a lammo yɛlɛ velaa. Ka a baalaŋ be dieŋ a koŋ baŋ yi, ho na baŋ gaaɛ o die a te kɔnɛt a lammo, ka lɛ vɛŋ ka neɛ naŋ kaaroo na toɔ̃ gaa a lammozie.
18. Bo yɛlɛ teŋ na baŋ lɛ e a de soŋ baalkaareba?
18 Maŋ pugiro baalkaareba, a maŋ puoro korɔ ba meŋ. A na somaŋ yaga zaa ka a lantaapuoruu nembɛrɛ maŋ te puore baalkaareba gbɛɛ yaga. (Yeng. 27:23) Lɛ zaa te zemmo yɛlɛ naŋ be, kyɛ te kaŋa zaa na baŋ yi la te poɔ zaa a pugi baalkaareba saŋa zaa teŋ wa nyɛ a vuo. Te na baŋ puore sɔrɛɛ Jehoova ka o naŋ kyɛnɛ eŋnɛ ba faŋa, a kyɛ sonnɔ ba ka ba naŋ taa popeɛloŋ.—2 Kor. 1:11.
19. Bo teɛretɔ teŋ taa?
19 A koŋ kɔɔre, yelzaa naŋ maŋ vɛŋ ka te sukyiri dɔɔnɔ te ka Jehoova na iri bare. Baaloŋ ane kũũ koŋ lɛ bebe. (Yel. 21:3, 4) “Gbɛrɛɛ na vara-kyinneŋ aŋa iree.” (Aiz. 35:5, 6) Nyaammo ane toɔrɔ na zaa teŋ maŋ tuoro saŋa na teŋ wa kaara te nɔŋneba naŋ beɛrɛ na na wa eɛ ‘yelkorɔ na koŋ lɛ wa te teɛroŋ poɔ.’ (Aiz. 65:17) Pampana ŋa gba, saŋa na teŋ kyɛnlɛ ka Jehoova wa paale nɔɛ na zaa oŋ eŋ na, kyɛ te baŋɛɛŋ ka Jehoova daaŋ koŋ gyɛ te bare zaa. Ka teneeŋ dɛle Jehoova, o na eŋ teŋ faŋa ka te “dire kannyiri yelzaa poɔ ne popeɛloŋ.”—Kol. 1:11.
YIELOŊ 155 Te Popeɛloŋ Daŋ Koŋ Baare
a A zannoo ŋa poɔŋ, baalkaara na baŋ are ko la neɛ naŋ kaara neŋnyaaŋaa kyɛbee baala. Te naŋ boɔrɔ ka a zannoo yɛlɛ e ŋmaa zuŋ, te mannɛɛ neɛ naŋ kaara baala yoŋ yɛlɛ.
b Ba leɛrɛɛ a yuori.
c A FOTO POƆ YƐLƐ: Te yɔɔpɔgeba bayi mine la gaa te puore te yɔɔpɔge nyaaŋaa kaŋa, ka lɛ na vɛŋ ka neɛ naŋ kaaroo na na baŋ yi te deɛ saseɛ fẽẽ.