Anie Edi Jesus Christ?
“EDIWAK owo oro mîdịghe mme Christian ẹkam ẹnịm ke akpanikọ ẹte ke Enye ekedi akwa ye enyene-ọniọn̄ andikpep. Enye ke akpanikọ ekedi kiet ke otu mme owo oro ẹnyenede odudu ẹkan, oro akanam ẹdude uwem.” (The World Book Encyclopedia) Anie ke “Enye” edi? Jesus Christ, andikọtọn̄ọ Ido Ukpono Christ. Nte ọmọfiọk owo emi enye edide? Nte enye otụk uwem fo ke usụn̄ ekededi?
Ẹwet mme n̄kpọntịbe ẹban̄ade utom ukwọrọikọ Jesus ke Bible ke n̄wedmbụk inan̄ oro ẹkotde mme Gospel. Mme mbụk emi ẹdi akpanikọ adan̄a didie? Ewetmbụk oro ẹtịmde ẹdiọn̄ọ, Will Durant, ke ama okodụn̄ọde mme mbụk Gospel oro, ekewet ete: “Ndidọhọ ke usụhọde owo ifan̄ ke emana kiet ẹketịbi mbụk aban̄ade ata okopodudu ye ediye owo ntre ẹdi, emi enyenede ata n̄kokon̄ ido uwem onyụn̄ anamde mme owo ẹnen̄ede ẹdiana kiet nte nditọete, ekpedi utịben̄kpọ oro ọsọn̄de ediwak owo ndinịm ke akpanikọ akan utịben̄kpọ ekededi oro ẹwetde ke mme Gospel.”
Nte ededi, ediwak miliọn owo ke Edem Usiahautịn Asia ye ke mme ebiet efen inen̄ekede ifiọk Jesus Christ. Mmọ ẹkeme ndinịm ke akpanikọ nte ke enye ama odu, edi mmọ ikereke ke enye enyene n̄kpọ ndomokiet ndinam ye uwem mmimọ. Mbon efen ẹkere ke idotke mmimọ ikere iban̄a Jesus ke ntak mme n̄kpọ oro mme andidọhọ ke idi mme anditiene enye ẹnamde. Ndusụk owo ke Japan ẹsidọhọ ‘n̄kọ mmọ ẹkeduọk bọm atọm ke Nagasaki, kpa obio emi mme Christian ẹwakde ẹkan ata ediwak obio en̄wen ke Japan.’
Edi, nte afo ọkpọdọhọ ke abiausọbọ edi ntak unana nsọn̄idem owo udọn̄ọ edieke owo udọn̄ọ oro okpude nditiene ndausụn̄ abiausọbọ? Baba-o. Mbon Christendom ke anyan ini ẹma ẹtre nditiene ndausụn̄ Jesus ke nte ẹkpekọkde mme mfịna oro mmọ ẹsobode ke usen ke usen. Ntre, ntak mûkpepke n̄kpọ uban̄a Jesus ke idemfo, utu ke ndisịn enye ke ntak inua-okot mme Christian oro mîtieneke ndausụn̄ esie? Dụn̄ọde Bible, nyụn̄ diọn̄ọ owo emi Jesus enen̄erede edi ye nte enye ekemede ndikpụhọde uwem fo.
Jesus Eteme Nnyịn Ete Ima Kiet Eken
Jesus Christ ekedi akwa andikpep emi okodụn̄de ke Palestine ke se ikperede ndisịm isua 2,000 emi ẹkebede. Owo inen̄ekede ifiọk ekese n̄kpọ iban̄a ini uyen esie. (Matthew, ibuot 1 ye 2; Luke, ibuot 1 ye 2) Ke ini Jesus ekedide isua 30, enye ama ọtọn̄ọ utom ‘editie ntiense nnọ akpanikọ.’ (John 18:37; Luke 3:21-23) Mme andiwet Gospel inan̄ oro ẹban̄ade mbụk uwem Jesus ẹkewụk ntịn̄enyịn ke an̄wan̄wa utom ukwọrọikọ esie, kpa akpatre isua ita ye ubak oro enye okodude ke isọn̄.
Ke ini utom ukwọrọikọ esie, Jesus ama eteme mme mbet esie nte mmọ ẹkpesede ẹban̄a nsio nsio mfịna ke uwem. Nso ke enye eketeme mmọ ete ẹnam? Enye eketeme mmọ ete ẹnyene ima. Ke kiet ke otu ukwọrọikọ oro ẹtịmde ẹfiọk ke mbụk, oro ẹkotde Ukwọrọikọ Oro ke Obot, Jesus ama ekpep mme mbet esie nte mmọ ẹkpewụtde ekemmọ owo ima. Enye ọkọdọhọ ete: “Ke ntre, kpukpru n̄kpọ eke mbufo ẹyomde mme owo ẹnam ye mbufo, ana mbufo n̄ko ẹnam kpasụk ntre ye mmọ.” (Matthew 7:12) Ẹkot edumbet emi Mfọnmma Ibet. “Mme owo” oro Jesus eketịn̄de aban̄a ke itie emi ẹsịne idem mbon oro ẹdide mme asua owo. Ke ukwọrọikọ oro, enye ọkọdọhọ ete: “Ẹka iso ẹma mme asua mbufo ẹnyụn̄ ẹbọn̄ akam ẹban̄a mmọ eke ẹkọbọde mbufo.” (Matthew 5:44) Ndi utọ ima oro ikpọkọkke ediwak mfịna oro nnyịn isobode mfịn? Adausụn̄ Hindu oro Mohandas Gandhi ekekere ntre. Ẹdọhọ ke enye ọkọdọhọ ete: ‘Ke ini nnyịn idianade kiet inam mme ukpepn̄kpọ oro Christ ekekpepde ke Ukwọrọikọ Oro ke Obot, nnyịn iyọkọk mme mfịna ofụri ererimbot.’ Edieke ẹdade se Jesus ekekpepde aban̄a ima ẹsịn ke edinam, ẹkeme ndikọk ediwak mfịna ubonowo.
Nte Enye Okowụtde Ima
Jesus ama anam se enye ekekpepde. Enye ekenịm udọn̄ mbon en̄wen ke ebeiso ama onyụn̄ enen̄ede ama mme owo. Usen kiet, Jesus ye mme mbet esie ẹma ẹkpep mme owo n̄kpọ tutu mmọ ikam inyeneke ifet ndidia udia. Jesus ama okụt ke oyom mme mbet imọ ‘ẹduọk odudu esisịt,’ ntre mmọ ẹma ẹka ndobo ndobo ebiet. Edi mme owo ẹma ẹbem mmọ iso ẹkesịm do ẹnyụn̄ ẹtie ẹbet mmọ. Afo akpakanam n̄kpọ didie edieke okpokodude ke ukem idaha oro Jesus okodude? Nte ededi, Jesus ama “atua mmọ mbọm” onyụn̄ “ọtọn̄ọ ndikpep mmọ ediwak n̄kpọ.” (Mark 6:30-34) Akwa mbọm emi, oro Jesus ekesinyenede ekesinụk enye ndin̄wam mbon en̄wen.
Se Jesus ekesinamde ke ufọn mbon en̄wen ikokụreke ke enye ndikpep mmọ ikọ Abasi. Enye ama esinọ ata un̄wam n̄ko. Ke uwụtn̄kpọ, usen kiet enye ama ọnọ owo 5,000 udia (ẹsịnede iban ye nditọwọn̄) emi ẹkekpan̄de utọn̄ ẹnọ enye tutu ke mbubịteyo. Ke idaha efen, enye ama ọnọ owo 4,000 udia. Ke akpa idaha, enye akada uyo ition ye iyak iba, ndien ke ọyọhọ iba, enye ada uyo itiaba ye n̄kpri iyak ifan̄. (Matthew 14:14-21; 15:32-38; Mark 6:35-44; 8:1-9) Mme utịbe utịbe edinam! Ke akpanikọ, enye ekedi anam utịben̄kpọ.
Jesus ama ọkọk ediwak mbon udọn̄ọ n̄ko. Enye ama ọkọk mme nnan, mbụn̄ọ, mbon akpamfia, ye mme inan. Kamse, enye ama akam anam mme akpan̄kpa ẹset! (Luke 7:22; John 11:30-45) Ini kiet, owo akpamfia kiet ama ekpe enye ubọk ete: “Edieke afo akam amade, emekeme ndinam mi nsana.” Jesus ọkọbọrọ didie? “Enye onyụn̄ anyanade ubọk otụk enye, onyụn̄ ọdọhọ enye ete: ‘Mmama. Sana.’” (Mark 1:40, 41) Ama esinen̄ede ọdọn̄ Jesus ndin̄wam mmọ. Mme utịben̄kpọ oro enye akanamde ẹma ẹwụt ima oro enye ekenyenede ọnọ mbon ukụt.
Nte ọsọn̄ ndinịm mme utịben̄kpọ Jesus ke akpanikọ? Edi Jesus akanam ata ediwak utịben̄kpọ esie ke eferife. Idem mme andibiọn̄ọ enye, emi ẹkedomode ndikụt ndudue nnọ enye ke kpukpru idaha, ikekemeke ndifan̄a nte ke enye ekedi anam utịben̄kpọ. (John 9:1-34) Ke adianade do, mme utịben̄kpọ esie ẹma ẹnyene uduak. Mmọ ẹma ẹn̄wam mme owo ndifiọk Jesus nte enye emi Abasi okosiode ọdọn̄.—John 6:14.
Ndikam nnam ibio ibio ndụn̄ọde mban̄a mme ukpepn̄kpọ Jesus ye usụn̄ uwem esie ẹnam nnyịn itetịm ima enye onyụn̄ onụk nnyịn ndiyom ndikpebe ima esie. Edi, emi idịghe n̄kukụre usụn̄ oro Jesus ekemede nditụk uwem fo. Enye ikedịghe sụk akwa andikpep oro ekpepde n̄kpọ aban̄a ima. Enye ama owụt ke imọ ima idodu uwem nte ikpọn̄-ikpọn̄ edibon Eyen Abasi mbemiso ikamanade. (John 1:14; 3:16; 8:58; 17:5; 1 John 4:9) N̄ko, enye ke odu uwem idahaemi, kpa se inamde enye akam edi ata akpan owo ke uwem fo. Bible owụt ke ẹma ẹnam Jesus eset ẹnyụn̄ ẹdori enye ke ebekpo idahaemi nte Edidem Obio Ubọn̄ Abasi. (Ediyarade 11:15) Jesus ọkọdọhọ ete: “Nsinsi uwem ọwọrọ mmọ ndinyene ifiọk mban̄a fi, ata Abasi kierakiet, ye enye emi afo okosiode ọdọn̄, kpa Jesus Christ.” (John 17:3; 20:31) Ke akpanikọ, ndinyene ifiọk mban̄a Jesus Christ ekeme ndida nsịm nsinsi uwem ke Paradise! Didie ke emi ekeme nditịbe? Ntak emi mûkpepke n̄kpọ efen efen uban̄a Jesus man okụt nte ‘ima Christ onụkde nnyịn’ ndikpebe enye? (2 Corinth 5:14) Mme Ntiense Jehovah ẹyekop inemesịt ndin̄wam fi.—John 13:34, 35.
Ibọhọke ẹwụt ke usụn̄ efen, kpukpru itie Bible oro ẹkotde ẹto Edisana N̄wed Abasi Ibom.