Jehovah Ọdiọn̄ Mi Kpa ye Emi N̄kedide Eyen Ubuene

N̄KPỌ ikenen̄ekede ikpụhọde ke obio nnyịn ini n̄kakade n̄wed. Ke ufọkn̄wed oro n̄kakade, ikonyụn̄ ikụre n̄wed kiet ye mbon oro ikọtọn̄ọde ntre; kpukpru owo ẹma ẹkpere ndifiọk enyịn̄ kpukpru owo ke obio nnyịn.

N̄kpri in̄wan̄ ọkọyọyọhọ obio Liberty. Ibokpot ke ẹketọ ẹkan. Ete mi ekesinam utom ọnọ enyene-in̄wan̄ kiet ini n̄kamanade. Mma n̄kpep ndiwat traktọ ini n̄kedide uyen nnyụn̄ mfiọk ndinam nsio nsio utom ke in̄wan̄.

N̄kekwe ete mi ini enye edide akparawa. Enye ekedi isua 56 ini mmanade, eka mi edi 35. Ete mi ikokponke idem, edi ama okop odudu onyụn̄ ama ndinam utom. Enye ama ekpep nnyịn ndisịn idem nnam utom. Enye ikedịghe imọ owo, edi ima inyene itie udakibuot, inyene se isịnede, nnyịn ikonyụn̄ itiehe biọn̄. Ete mi ama esima ndidu ye nnyịn. Enye akakpa ini edide isua 93, eka mi akpa ini edide isua 86. Mmọ ndomokiet ikedịghe Ntiense Jehovah. Eyeneka mi erenowo kiet kpọt odu ke esop. Enye edi ebiowo tọn̄ọ ke 1972.

INI N̄KEDIDE EYENỌWỌN̄

Eka mi ama esịn idem etieti ke ufọkabasi mmọ. Enye ama esimen nnyịn aka ufọkabasi Baptist kpukpru Sunday. N̄kedi isua 12 akpa ini emi n̄kopde ke abasi edi ita ke kiet. Ama afịna mi tutu mbụp eka mi nte: “Jesus akpasan̄a didie edi Eyen afiak edi Ete?” Ke nteti enye ọbọrọde mi ete: “Eyen mi, ata ndịben̄kpọ edi oro. Ikemeke-keme ndin̄wan̄a owo.” Ikonyụn̄ in̄wan̄ake mi. Kpa ye oro, mma nna baptism ini ndide isua 14. Ẹma ẹnyịni mi ikata ke edịk. Ẹkedọhọ ke kiet edi ke enyịn̄ Ete, kiet edi ke enyịn̄ Eyen, ọyọhọ ita edi ke enyịn̄ edisana spirit!

Ini n̄kodude ke ufọkn̄wed sekọndri, mma nnyene ufan kiet emi ekesitopde ita adia n̄kpọ. Enye ama ekpek mi ntiene ndụk utopita. Ntre mma ntọn̄ọ ndikpep utopita nnyụn̄ nsịn enyịn̄ ke n̄ka utopita Golden Gloves. N̄kọfọnke ke n̄kpọ utopita oro, ntre mma ntre ke mma n̄kan̄wana ikafan̄ kpọt. Ekem ẹma ẹsịn mi ke utom ekọn̄ United States ẹnyụn̄ ẹnọ mi n̄ka Germany. Ikpọ mbonekọn̄ do ẹma ẹnọ mi n̄ka ufọkn̄wed ekọn̄ sia mmọ ẹkekere ke mmọfiọk ndida usụn̄. Mmọ ikoyomke mi n̄kpọn̄ utom ekọn̄. Edi n̄koyomke ndidi owoekọn̄, ntre ke mma n̄kokụre isua iba emi akanade nnam utom ekọn̄ nnọ idụt nnyịn, mma n̄kpọn̄ utom oro ke 1956. Edi ikebịghike, mma ndụk utom ekọn̄ en̄wen.

NTE N̄KASAN̄ADE NDIKPONO JEHOVAH

Mbemiso ndụkde esop, n̄kesiyom ndidodụk idem, n̄kpon etak afara. Se n̄kesikụtde ke fim ye nte mme owo ẹkesinamde n̄kpọ akanam n̄kere ke erenowo mîtiehe ntre idịghe erenowo. N̄kesikere ke irenowo emi ẹkwọrọde ikọ ẹdi mbe. Edi se n̄kọtọn̄ọde ndikpep ama anam mi n̄kpụhọde. Ke ini n̄kawatde ediye ndatndat moto mi mbe usen kiet, n̄kpri n̄kaiferi iba ẹma ẹda ẹkot mi. Mmọ ẹkedi n̄kpri nditọeka ete emi ọkọdọde adiahaeka mi. Mmọ ẹkedi Mme Ntiense Jehovah. Mmọ ẹma ẹnọnọ mi Enyọn̄-Ukpeme ye Ẹdemede!, edi eketie mi nte Enyọn̄-Ukpeme ọsọn̄ akaha. Isan̄ enye emi mmọ ẹkekot mi Ukpepn̄kpọ N̄wed Esop, ekpri mbono esop emi mme owo ẹkesikade ufọk mmọ ẹkekpep Bible. Mma ndọhọ mmọ yak n̄kekere ise. Mmọ ẹma ẹtuak inua imam ẹnyụn̄ ẹdọhọ mi ẹte: “Kûbian̄a nnyịn-o!” Mma ndọhọ mmọ nte: “Ndibian̄ake mbufo.”

Mma nditua n̄kpọfiọk nte n̄kọdọhọde mmọ ke nditreke ndidi, edi mma nsụk n̄ka sia n̄koyomke ndibian̄a mmọ. Nditọwọn̄ ẹkenam mbono oro enen̄ede enem mi. N̄kpekekereke ke nditọwọn̄ ẹkpefiọk Bible ntre! N̄kọfiọkke-fiọk Bible kpa ye ofụri se n̄kesitienede eka mi n̄ka ufọkabasi kpukpru Sunday. Mma nnyịme ẹkpep mi Bible sia mma nnen̄ede nyom ndifiọk Bible. Kiet ke otu n̄kpọ oro n̄kebemde iso mfiọk ekedi ke Abasi ekere Jehovah. Ini n̄kobụpde eka mi ediwak isua ko ke edem m̀mê mmanie ẹdi Mme Ntiense Jehovah, enye ọkọdọhọ mi ete: “Oh, mmọ ẹsikpono akanieren kiet emi ekerede Jehovah.” Eketie nte ẹfụhọde mi n̄kpọ ke enyịn ini n̄kedifiọkde enyịn̄ Abasi!

Mma nnen̄ede nsịn idem ke esop sia mma mfiọk ke se ẹkpepde mi edi akpanikọ. Ntre mma nna baptism ke March 1957, ọfiọn̄ usụkkiet kpọt tọn̄ọ n̄kodụk akpa mbono esop oro. Mma ndifiọk ndien se inamde owo edi ata erenowo. Ke ini ntide nte n̄kesinamde n̄kpọ akpa, esinem mi ndifiọk ke Bible idọhọke ke ikpọ etak afara anam owo edi ata erenowo. Jesus ama ọfọn ama, ọsọn̄ idem, onyụn̄ okop odudu akan owo en̄wen ekededi. Kpa ye oro, enye ikesin̄wanake en̄wan, edi akakam ‘ayayak ẹtụhọde enye’ nte ẹkebemde iso ẹtịn̄ ke Isaiah 53:​2, 7. Mma ndifiọk ke ata mbet Jesus enyene “nditie sụn̄sụn̄ ye kpukpru owo.”​—2 Tim. 2:24.

Mma ndụk utom usiakusụn̄ ke 1958. Edi n̄kanamke mbịghi. Nso ikanam nsọsọp ntre? N̄koyom ndidọ n̄wan. N̄kọdọ Gloria, kiet ke otu n̄kaiferi oro ẹkekotde mi Ukpepn̄kpọ N̄wed Esop. Ntuaha n̄kpọfiọk nte n̄kọdọde enye. Gloria ekedi n̄kpọuto ọnọ mi ini n̄kọdọde enye, tutu esịm emi enye ke ededi n̄kpọuto mi. Enye ọsọn̄ urua ke enyịn mi akan ata eti daimọn. Enem mi tutu nte n̄kọdọde enye! Yak enye etịn̄ n̄kpọ ekpri aban̄a idemesie:

“Nnyene nditọeka irenowo itiaita ye nditọeka iban itiaita n̄ko. Eka mi ama ọsọn̄ idem ke esop etieti. N̄kedi isua 14 ini enye akpade. Ini oro ndien ke ete mi ọkọtọn̄ọ ndikpep Bible. Ami ye adiahaeka mi ikodu ke ufọkn̄wed sekọndri. Sia eka mi mîdụhe aba, ete mi ama ekeben̄e etubom ufọkn̄wed nnyịn m̀mê mmekeme ndisika n̄wed ndusụk usen ke urua, adiahaeka mi onyụn̄ aka ndusụk usen. Adiahaeka mi okoyom nditie akpatre udomo sekọndri esie ini oro. Usen mmen̄kaha n̄wed, n̄kesidu ke ufọk nse n̄kpri nditọeka mi enyịn nnyụn̄ ntem udia emi kpukpru owo ẹdidiade mbubreyo ke ini ete mi ọnyọn̄de utom edi. Se adiahaeka mi ekesinyụn̄ anamde edi oro usen enye mîkaha n̄wed. Etubom ufọkn̄wed nnyịn ama enyịme isinam ntre tutu adiahaeka mi okụre n̄wed. Ubon Mme Ntiense Jehovah iba ẹkesikpep nnyịn Bible. Owo 11 ke otu nnyịn ẹdi Mme Ntiense Jehovah. Mma nsima ukwọrọikọ etieti kpa ye oro ndide owo o-bụt. Ebe mi ke osụk an̄wan̄wam mi ke n̄kpọ o-bụt emi tutu emi.”

Ikanam ndọ ke February 1959. Ima ima utom usiakusụn̄ etieti. Ama enen̄ede ọdọn̄ nnyịn ndikanam utom ke ibuot itieutom nnyịn. Ntre ke July isua oro, ima isịn n̄wed iyom ndikanam utom ke Bethel. Brọda Simon Kraker emi okobụpde nnyịn mbụme oro ẹsibụpde mbon emi ẹyomde ndika Bethel ama ọdọhọ nnyịn ke owo ikotke n̄wan ye ebe ini oro. Kpa ye oro, nnyịn ikọduọkke idotenyịn. Edi ata ediwak isua ama ebe mbemiso ẹkekotde nnyịn idi Bethel.

Ima iwet ibuot itieutom nnyịn idọhọ ke imoyom ndika n̄kọkwọrọ ikọ ke ebiet emi ẹyomde-yom mme ọkwọrọikọ. Owo ikọdọhọke nnyịn imek ebiet emi ikpamade ndika. Utu ke oro, ẹkenọ nnyịn ika Pine Bluff ke Arkansas. Esop iba okodu do, kiet eke mfiaowo, enye eken eke mbubịt owo. Ẹkenọ nnyịn ika eke mbubịt owo. N̄kpọ nte mme asuanetop 14 kpọt ẹkedu do.

UBAHADE YE ASARI ANAM ỌSỌN̄ NDIKWỌRỌ IKỌ

Ekeme ndidi emekere se ikpanamde mfia ye mbubịt ẹkûdu esop kiet. Nnyịn ikekemeke ndinyan̄a ini oro. Ukara ikenyịmeke mfia ye mbubịt ẹsop idem ọtọkiet, ndibiat ibet emi ama esikam ada mfịna edi. Ke ndusụk itie, idem ama esinyek nditọete ke ẹkeme ndibiat Ufọkmbono Obio Ubọn̄ mmimọ edieke mfia ye mbubịt ẹdụkde mbono esop ọtọkiet. Utọ n̄kpọ emi ama esitịbe. Bodisi ẹma ẹsimụm mbubịt nditọete nnyịn edieke ẹkụtde mmọ ẹkwọrọde ikọ ke ebiet emi mfiaowo ẹdụn̄de; etie nte ẹma ẹsinyụn̄ ẹmia mmọ. Ntre ima inam se ukara ẹdọhọde man ikam ikeme ndikwọrọ ikọ, sia ima inịm ke utọ n̄kpọ oro eyetre usen kiet usen kiet.

Ukwọrọikọ ikesimemke n̄ko ini oro. Ke ini ikwọrọde ikọ ke efakutom emi mbubịt owo ẹdụn̄de, ima isidue ikọkọn̄ usụn̄ufọk afiaowo. Akana isọsọp ibiere m̀mê ikpọkọkwọrọ ikọ inọ enye ekpri, m̀mê ikpekpekpe ubọk idọhọ ke ekedi ndudue inyụn̄ ibe ika ufọk en̄wen. Nte ekesitiede edi oro ke ndusụk itie.

Akana in̄wana n̄kpọ ekpri man ikeme ndise mban̄a idem nnyịn nnyụn̄ n̄ka iso nsiak usụn̄. Ikesinam utom usen inọ mme owo. Edi okụk emi ediwak mmọ ẹkesikpede nnyịn ikesiwọrọke n̄kpọ. Gloria ama esikanam ufọk mme owo asana. Enyene itie kiet emi ẹkeyakde n̄n̄wam enye man enye ọsọp anam ama. Ẹma ẹnọ nnyịn udia uwemeyo, ima itie do idia mbemiso inyọn̄de. Gloria ama esikọkwọhọde ọfọn̄ ọnọ ubon kiet kpukpru urua. Ami n̄kesinam utom ke in̄wan̄esa, nyet window, nnyụn̄ nnam mme utom ntre. Ke ini ikeyetde window ke ufọk afiaowo kiet, Gloria ekesịne ke esịtufọk eyet, ami nda ke an̄wa nyet. Ẹma ẹnọ nnyịn udia sia akada nnyịn ofụri usen oro ndiyet mma. Gloria eketie ke esịtufọk adia, edi itiehe ye mme enyeneufọk. Ami n̄ketie ke itie emi mmọ ẹsinịmde moto ndia. N̄kọdọn̄ke enyịn do sia udia oro ama enem tutu. Nditọ mbon ẹma ẹfọn uwem etieti, ido obio mmọ ekedi mfịna. Ke nteti usen kiet emi ikawahade itie unyam aranuwat. Ke afiaowo ama ekesịn aranuwat ke moto nnyịn ama, mma mbụp enye m̀mê Gloria ekeme ndiken̄ idem ke itie uken̄idem mmọ. Enye ama ese mi ke idiọk enyịn onyụn̄ ọdọhọ ete: “Ẹkọbi.”

NDIFREKE SE NDITỌETE ẸKENAMDE ẸNỌ NNYỊN

Ama esinem nnyịn ndidu ye nditọete, ima isinyụn̄ ima ukwọrọikọ etieti. Ke ini ikesịmde Pine Bluff, ikodụn̄ ye eyenete emi ekedide asan̄autom esop ini oro. N̄wan esie ikedịghe Ntiense Jehovah. Ntre Gloria ama ọtọn̄ọ ndikpep enye Bible, ami n̄kpep eyen mmọ ye ebe esie. Eyen oro ye eka esie ẹma ẹbiere ndikpono Jehovah ẹnyụn̄ ẹna baptism.

Ima inyene nti ufan ke esop mfiaowo. Mmọ ẹma ẹsikot nnyịn ufọk, edi mmọ ẹkesidọhọ idi ke eyo ama okofụk owo idem. N̄ka Ku Klux Klan (KKK) ama ọsọn̄ odudu ini oro tutu. Mbon n̄ka oro ẹma ẹsisịn ntịme ẹnyụn̄ ẹsari asari etieti. Mbubreyo usen kiet, mma n̄kụt ete kiet etiede ke esa ufọk esie. Enye ekesịne ọfọn̄ mbon KKK. Utọ n̄kpọ oro ikanamke nditọete ẹtre ndifọn ido ye kiet eken. Isan̄ kiet, ima iyom okụk se idade ikpe usụn̄ ika akamba mbono. Brọda kiet ama ọbọ moto nnyịn edep man inyene okụk ikpe usụn̄. Ke ọfiọn̄ kiet ama ekebe, ima isan̄a usen kiet ke anainai eyo ikwọrọ ikọ inyụn̄ ikpep mme owo n̄kpọ, ama akak nnyịn ke idem tutu. N̄kpọ oro nnyịn mîkodorike enyịn ama etịbe ini isịmde ufọk. Ima ikụt moto nnyịn anade ke iso ufọk nnyịn! Ẹma ẹwet ekpri n̄kpọ ẹdian ke akrasi iso moto oro ẹte: “Ẹse moto mbufo do. Nnọnọ mbufo. Ami eyenete mbufo.”

Enyene n̄kpọ en̄wen emi ẹkenamde ẹnọ mi emi mmendifreke. Ke 1962, ẹma ẹkot mi ntiene n̄kodụk Ufọkn̄wed Utom Obio Ubọn̄ ke South Lansing ke New York. Ufọkn̄wed oro ekedi ọfiọn̄ kiet, ndien mbon emi ẹkesisede enyịn ke esop, mme esenyịn circuit, ye mme esenyịn district ẹkesika. Ekpat ama asat nnyịn ini ẹkekotde mi ufọkn̄wed oro sia n̄kenyeneke utom. Mbemiso ẹkotde mi ufọkn̄wed oro, mma n̄ka ndụn̄ọde uda owo ke utom ke kọmpeni urụk ukopikọ kiet ke Pine Bluff. Mmọ ẹkpeda mi, ami ndidi akpa obubịt owo ndinam utom ke kọmpeni oro. Ẹma ẹdọhọ ke ẹmọn̄ ẹda mi. Nso ke ndinam idahaoro? N̄kenyeneke okụk ndikpe usụn̄ n̄kodụk ufọkn̄wed oro ke New York. Ntre mma nnen̄ede n̄kere m̀mê n̄kpananam utom oro nnyụn̄ nsion̄o idem n̄kpọn̄ ufọkn̄wed oro. Edi ndifreke se iketịbede ini nsụk nyomde ndiwet n̄kọk itieutom ndọhọ ke ndidịghe ufọkn̄wed oro aba.

Sista kiet emi ebe esie mîkodụhe ke esop ama edikọn̄ usụn̄ufọk nnyịn tụhi tụhi usenubọk kiet. Enye ama ọnọ mi efọkn̄wed. Okụk ọkọyọyọhọ efọkn̄wed oro. Enye ye n̄kpri nditọ esie ẹma ẹsibak ẹdemede kpukpru usenubọk ẹkenam mbiet ke in̄wan̄ cotton. Mmọ ẹkenam oro man ẹnyene okụk ẹnọ mi n̄kpe usụn̄ n̄ka ufọkn̄wed ke New York. Sista oro ama ọdọhọ mi ete: “Ka ufọkn̄wed oro kekpep n̄kpọ nte ekekeme man ama ọnyọn̄ edi afo edikpep nnyịn!” Ekem mma mbụp kọmpeni oro m̀mê mmọ ẹkeme ndiyak urua ition ebe mbemiso nditọn̄ọ utom. Mmọ ẹma ẹdọhọ “baba!” Ikafịnake mi. Mma mbebiere se ndinamde. Enem mi tutu nte mmen̄kanamke utom oro!

Gloria etịn̄ nte n̄kpọ eketiede ke Pine Bluff ete: “Mma mma efakutom oro etieti! Nditọ ukpepn̄kpọ Bible mi ẹma ẹsịm 15 m̀mê 20. Ntre ikesida usenubọk ikwọrọ ikọ ke ufọk ke ufọk, uwemeyo nnyịn isan̄a ikpep nditọ ukpepn̄kpọ nnyịn Bible. Ndusụk usen ima isikpep owo n̄kpọ tutu amia n̄kanika 11 okoneyo. Ukwọrọikọ ama esinem tutu! N̄kpakama ndika iso nnam utom usiakusụn̄. Ntịn̄ akpanikọ, ikọdọn̄ke mi ndikpọn̄ usiakusụn̄ ndụk utom circuit. Edi Jehovah akaduak n̄kpọ en̄wen ọnọ nnyịn.” Enye ama onyụn̄ anam se enye akaduakde.

NTE UTOM CIRCUIT EKETIEDE

Ini ikanamde utom usiakusụn̄ ke Pine Bluff, ima isịn eben̄e idọhọ ke ikpama ndidi mme akpan asiakusụn̄. Ima inen̄ede idori enyịn ke ẹyemek nnyịn mme akpan asiakusụn̄. Nso ikanam inen̄ede idori enyịn ntre? Esenyịn district nnyịn okoyom ika ikan̄wam esop kiet ke Texas, ndien enye okoyom ika do nte mme akpan asiakusụn̄. Ima ima se enye eketịn̄de oro utọ oro idụhe. Edi akana itie ibet n̄kọk itieutom ẹbọrọ nnyịn; ntre ima isisan̄a ise ekebe leta nnyịn nte owo aka idịm usen, edi okosụk ana ukpọk. Ẹma ẹdiwet nnyịn leta ke akpatre, edi ẹkenọ nnyịn ika utom circuit! Ekedi ke January 1965. Ukem ini oro ke ẹkenyụn̄ ẹmek Brọda Leon Weaver esenyịn circuit. Brọda Weaver edi anam-ndutịm Kọmiti N̄kọk Itieutom ke United States idahaemi.

Idem ama enyek mi ini ẹkemekde mi esenyịn circuit. N̄kpọ nte isua kiet mbemiso ẹkemekde mi, Brọda James A. Thompson, Jr emi ekedide esenyịn district ama ese m̀mê mmodot. Enye ama etịn̄ n̄kpọ ifan̄ emi mmennamke ọfọn, onyụn̄ asiak mme edu emi anade eti esenyịn circuit enyene. Esisịt ini ke mma n̄kọtọn̄ọ utom circuit, mma ndikụt ke ata eti item ke enye ọkọnọ mi oro. Brọda Thompson ekedi akpa esenyịn district mi ini ẹkemekde mi esenyịn circuit. Mma n̄kpep ediwak n̄kpọ nto enye.

Ini oro owo ikesidaha anyan ini ikpep obufa esenyịn circuit utom. Ntre mma nsan̄a ye esenyịn circuit kiet urua kiet nse nte enye anamde utom ye esop kiet. Ekem enye onyụn̄ ese nte ami nnamde ye esop en̄wen urua oro eketienede. Enye ama etịn̄ n̄kpọ ifan̄ oro mmennamke ọfọn onyụn̄ etịn̄ mme n̄kpọ emi ẹdin̄wamde mi n̄keme ndinam utom mi ọfọn. Ikakanke oro. Ke nteti nte ndọhọde n̄wan mi nte: “Nso inam enye mîsụk ifiakke isan̄a ye nnyịn ekpri?” Enyene se n̄kedifiọkde nte ini akakade. Idụhe nte mûdukwe nti nditọete emi ẹdin̄wamde fi; akam edi afo ndiyak mmọ ẹn̄wam fi. Osụk enenem mi nte nditọete emi ẹma ẹkebịghi ke esop ẹken̄wamde mi, utọ nte Brọda J. R. Brown emi ekedide esenyịn oro asan̄ade-san̄a, ye Fred Rusk emi okodude ke Bethel.

Asari ama okpon ini oro etieti. Enyene ini emi mbon KKK ẹkesan̄ade ẹkanade obio emi ikakade ikese esop ke Tennessee. Mmeti ini en̄wen emi otu oro ikasan̄ade ikwọrọ ikọ ẹkewahade itie unyamudia ndiduọk odudu. Ini ndahade n̄ka ndiken̄ idem, eren kiet emi akakamade iso ibak ibak ama adaha etiene mi. Enye ama ewet n̄kpọ emi owụtde ke mfiaowo ẹfọn ẹkan ọyọhọ idem. Brọda kiet emi ekedide afiaowo ama odụk edi n̄ko. Brọda oro ama okon̄ odụk idem akan nnyịn mbiba. Enye ama obụp mi ete: “Brọda Herd, n̄kọ mfịna idụhe?” Ete oro ama ọsọsọp ọwọrọ, iken̄ke idem aba. Ke ofụri isua emi, se n̄kụtde edi ke idịghe uduot ikpọkidem esinen̄ede anam ẹsari owo, edi idiọkn̄kpọ emi ikadade imana esinam. Mmokụt n̄ko ke kpukpru nnyịn ke esop Abasi idi nditọete inamke n̄kpọ m̀mê idi mfia m̀mê mbubịt, ye nte ke eyenete ekeme ndinyịme ndikpa ke ibuot fo edieke anade enye anam ntre.

ABASI ENEN̄EDE ỌDIỌN̄ MI

Ikanam utom circuit isua 12, inam utom district isua 21. Jehovah ama ọdiọn̄ nnyịn etieti ke ofụri isua oro, ediwak n̄kpọ ama onyụn̄ etịbe emi ekenemde nnyịn etieti. Nnyịn ikọdiọn̄ọke ke ofụri emi ke edidiọn̄ en̄wen ke ekebet nnyịn. Ke August 1997, ima idinyene se iketiede ibet ke ata ediwak isua. Ẹma ẹkot nnyịn idi Bethel United States ke isua 38 ama ekebe tọn̄ọ ikesịn n̄wed ndika Bethel. Ikọtọn̄o utom Bethel ke September 1997. N̄kekere ke nditọete oro ẹdade usụn̄ ke Bethel ẹkeyom mi ndi ndin̄wam ke ọfiọn̄ ifan̄ kpọt, edi ikedịghe ntre.

Itieutom Utịm Utom edi akpa itieutom oro ẹkenọde mi n̄kanam utom. Mma n̄kpep ediwak n̄kpọ do. Nditọete oro ẹnamde utom do ẹsibọrọ ediwak mbụme oro otu mbiowo ye mme esenyịn circuit ke ofụri United States ẹsibụpde. Ediwak mbụme emi ẹsiwak n̄kukọhọ etieti, esinyụn̄ oyom ẹnen̄ede ẹtie ẹkere mbemiso ẹbọrọde. Ama enem mi nte nditọete ke itieutom oro ẹkenyenede ime ẹkpep mi utom. Kpa ye oro, n̄kere ke edieke ẹkpedọhọde mfiak n̄kanam utom do, ke n̄kposụk nyenyene ata ediwak n̄kpọ ndikpep.

Ami ye n̄wan mi imama utom Bethel tutu. Ama ememehe nnyịn ndisibak ndemede, ndien emi enen̄ede an̄wam nnyịn ke Bethel. Ke mma n̄kodu ke Bethel n̄kpọ nte isua kiet, ẹma ẹmek mi ẹte nsin̄wam Kọmiti Utom Otu Emi Ẹsede Ẹban̄a Utom Mme Ntiense Jehovah. Ekem ke 1999, ẹma ẹmek mi ẹsịn ke Otu Emi Ẹsede Ẹban̄a Utom Mme Ntiense Jehovah. Utom emi ekpep mi ediwak n̄kpọ. Ata akpan n̄kpọ emi n̄kpepde edi ke Jesus edi ibuot esop, idịghe owo ndomokiet.

Ke ini ntiede n̄kere nte n̄kpọ etiede ye ami ofụri isua emi, esitie mi nte ndi prọfet Amos. Amos ekedi ekpemerọn̄, afiak esitịbi fig eto sycamore emi mme ubuene kpọt ẹkesidiade. Edi Jehovah ama okot Amos adian idem, emek enye prọfet onyụn̄ enen̄ede ọdiọn̄ enye kpa ye oro enye ekedide ubuene onyụn̄ anamde usụhọde utom. (Amos 7:​14, 15) Jehovah ama okot mi adian idem n̄ko kpa ye oro ete mi ekedide ubuene ọtọin̄wan̄ ke Liberty ke Indiana. Enye ọdiọn̄ mi akan se inua ekemede nditịn̄! (N̄ke 10:22) Kpa ye oro n̄kotode ufọk ubuene, Jehovah ọdiọn̄ mi akan nte n̄kpekerede!