Buọt Idem ye “Ebiereikpe Ofụri Ererimbot” Emi Esituade Owo Mbọm!

1. Nso ke Jehovah ekekpep Abraham emi ọkọdọn̄de Abraham esịt?

YAK itịn̄ iban̄a nneme kiet emi Abraham mîkefreke tutu enye akpa. Abasi ama ada angel ọdọhọ enye ke imọn̄ isobo Sodom ye Gomorrah tutu n̄kpọ ndomokiet isụhọke. Se eti owo Abasi oro okokopde ama afịna enye, enye onyụn̄ obụp ete: “Nte oyosobo ndinen owo ọkọrọ ye mme idiọkowo? . . . Nte Ebiereikpe ofụri ererimbot idinamke se inende?” Jehovah ama enyene ime ekpep edima ufan esie oro n̄kpọ emi enyenede ufọn ọnọ kpukpru nnyịn onyụn̄ ọdọn̄de nnyịn esịt, oro edi, ke tutu amama Abasi idisoboke ndinen owo.​—Gen. 18:23-33.

2. Nso inam inịm ke se ededi emi Jehovah ebierede esinen, ke enye esinyụn̄ atua owo mbọm?

² Nso inam inịm ke se ededi emi Jehovah ebierede esinen, ke enye esinyụn̄ atua owo mbọm? Se inamde inịm edi ke imọdiọn̄ọ ke “Jehovah ese esịt” kpukpru owo. (1 Sam. 16:7) Enye oro akam edi mben-o. Jehovah ọdiọn̄ọ “esịt kpukpru nditọ owo.” (1 Ndi. 8:39; 1 Chron. 28:9) Akpanikọ edi oro, inyụn̄ idịghe ekpri n̄kpọ. Jehovah enyene ọniọn̄ utọ oro idụhe, ndien idịghe kpukpru ini ke se enye ebierede edinen̄ede in̄wan̄a nnyịn. Se spirit Abasi akanamde apostle Paul etịn̄ aban̄a Jehovah Abasi ete ke “mme ikpe esie ẹkak owo ndidụn̄ọde” enen̄ede odot!​—Rome 11:33.

3-4. Nso ke ikeme ndikere ndusụk ini? Nso ke idineme ke ibuotikọ emi? (John 5:28, 29)

³ Kpa ye oro, ndusụk ini mbiet n̄kpọ emi Abraham okobụpde ekeme ndifịna nnyịn n̄ko. Imekeme ndikere ite: ‘Ndi mbon emi Jehovah okosobode, utọ mme owo ke Sodom ye Gomorrah, ẹkeme ndifiak ndu uwem? Ndi owo mmọ ndomokiet ekeme ndisịne ke otu “mme anam ukwan̄n̄kpọ” emi Bible ọdọhọde ke “ẹyeset”?’​—Utom 24:15.

⁴ Ẹyak ifiak ikere se idiọn̄ọde iban̄a ediset ke n̄kpa. Ndondo emi, ima ikpụhọ se ikesikpepde iban̄a ‘ndiset ke n̄kpa ndụk uwem’ ye ‘ndiset ke n̄kpa ndụk ikpe.’a (Kot John 5:28, 29.) Oro anam ikpụhọde mme n̄kpọ en̄wen emi ikesikpepde. Iyeneme mme ukpụhọde oro ke ibuotikọ emi ye ke enye emi etienede. Imọn̄ ineme se Jehovah esibierede yak enen. Ke enye oro, idibem iso ineme se nnyịn mîdiọn̄ọke, ekem iyeneme se idiọn̄ọde.

SE NNYỊN MÎDIỌN̄ỌKE

5. Nso ke mme n̄wed esop Abasi ẹkesitịn̄ ẹban̄a mbon emi Jehovah okosobode ke Sodom ye Gomorrah?

⁵ Ke ini edem, mme n̄wed esop Abasi ẹma ẹsineme se isitịbede inọ mbon emi Jehovah okosobode. Ikesidọhọ ke utọ mme owo nte mbon emi Jehovah okosobode ke Sodom ye Gomorrah idisetke tutu amama. Edi ke Otu Emi Ẹsede Ẹban̄a Utom Nnyịn ẹma ẹkenen̄ede ẹtịn̄ enyịn ẹkpep ẹban̄a n̄kpọ oro ẹnyụn̄ ẹfiak ẹbọn̄ akam etieti, se mmọ ẹkụtde owụt ke nnyịn ikemeke ndikọn̄ ubọk ke esịt ntịn̄ utọ ikọ oro. Ntak idọhọde ntre?

6. Nọ uwụtn̄kpọ ndusụk mme anam ukwan̄n̄kpọ emi Jehovah okosobode. Nso ke Bible mîtịn̄ke iban̄a mmọ?

⁶ Ẹyak ise ndusụk uwụtn̄kpọ emi ẹsan̄ade n̄kpọ ye se inemede oro. Mme mbụk ke Bible emi ẹtịn̄de se Jehovah akanamde mme anam ukwan̄n̄kpọ ẹwak. Uwụtn̄kpọ kiet edi ke Jehovah ama ada Ukwọ eyo Noah osobo ata ediwak owo emi owo mîdiọn̄ọke ibat. Efen edi ke Jehovah ama ọdọhọ ikọt esie ẹwot mme owo ke idụt itiaba emi ẹkedụn̄de ke Isọn̄ Un̄wọn̄ọ. Jehovah ama onyụn̄ ada angel kiet owot mbonekọn̄ Assyria 185,000 efep okoneyo kiet kpọt. (Gen. 7:23; Deut. 7:1-3; Isa. 37:36, 37) Ke uwụtn̄kpọ mbita oro, ndi enyene se ikụtde ke Bible emi owụtde ke Jehovah ama ebiere ete ke ndomokiet ke otu mbon emi ẹkekpan̄ade do idisetke tutu amama? Ihih, nnyịn ikwe-o. Nso inam ikeme ndidọhọ ntre?

7. Nso ke nnyịn mîdiọn̄ọke iban̄a mbon emi ẹkesobode ke Ukwọ m̀mê ke ini nditọ Israel ẹkedade isọn̄ Canaan ẹnyene? (Se ndise .)

⁷ Nnyịn idiọn̄ọke se Jehovah ekebierede ọnọ owo kiet kiet, inyụn̄ idiọn̄ọke m̀mê mbon emi ẹkekpan̄ade do ẹma ẹnyene ifet ndikpep n̄kpọ mban̄a Jehovah nnyụn̄ n̄kabade esịt. Ke eke Ukwọ oro, Bible ọdọhọ ke Noah ekedi “ọkwọrọ edinen ido.” (2 Pet. 2:5) Edi Bible itịn̄ke m̀mê ini emi Noah osụk ọkọn̄de akamba ubom oro m̀mê enye ama odomo n̄ko ndikwọrọ ikọ nnọ kpukpru owo ke iso isọn̄ emi Ukwọ oro edisịmde. Eke mme idụt Canaan onyụn̄ aka nditie ntre. Nnyịn idiọn̄ọke m̀mê kpukpru ndiọi owo oro ẹma ẹnyene ifet ndikpep n̄kpọ mban̄a Jehovah nnyụn̄ n̄kabade esịt.

8. Nso ke nnyịn mîdiọn̄ọke iban̄a mbon Sodom ye Gomorrah?

⁸ Ididọhọ didie ke eke mbon Sodom ye Gomorrah? Lot emi ekedide edinen owo okodụn̄ ke otu mmọ. Edi ndi imọdiọn̄ọ m̀mê enye ama ekeme ndikwọrọ ikọ nnọ kpukpru mmọ? Nnyịn idiọn̄ọke. Ekpedi idiọk, mbon obio oro ẹma ẹdiọk-o, edi ndi kpukpru mmọ ẹkediọn̄ọ se inende ye se mînenke? Ti ke irenowo ẹkewọrọ ọkwọkudịm ẹka ndidan̄ isenowo Lot. Bible onyụn̄ ọdọhọ ke mbon emi ẹkeyịrede udịm ẹka ndinam etịme ido oro ẹkedi “ọtọn̄ọde ke ekpri eyeneren tutu esịm akani eren.” Emi owụt ke ebiet emi kpukpru mmọ ẹkekponde ama obụrọde enyene ndịk, ke anaedi akananam mmọ ikenyeneke ifet ndidiọn̄ọ se Abasi adade ke eti ye idiọk. (Gen. 19:4; 2 Pet. 2:7) Edi ndi imekeme nditịn̄ n̄kọn̄ okpokoro ndọhọ ke Jehovah emi edide Abasi mbọm ama ebiere ete ke owo ndomokiet ke otu irenowo emi enye okosobode do idisetke tutu amama? Se Jehovah eketịn̄de ye Abraham ama owụt ke ndinen owo emi ẹdude ke obio oro iyọhọke ukpọk duop. (Gen. 18:32) Mmọ ẹkedi mme anam ukwan̄n̄kpọ, ukwan̄n̄kpọ oro okonyụn̄ anam Jehovah osobo mmọ. Enye ikeduehe se anamde. Edi ke ntak oro, ndi imekeme nditịn̄ nsọn̄ uyo nte ke baba owo mmọ ndomokiet idisịneke ke otu “mme anam ukwan̄n̄kpọ” emi ‘ẹdisetde’? Ihih, nnyịn ikemeke nditịn̄ ntre!

9. Nso ke nnyịn mîdiọn̄ọke iban̄a Solomon?

⁹ Kop n̄kpọ en̄wen mi. Imesikop mbụk ndinen owo ke Bible emi ẹkekabarede mme anam ukwan̄n̄kpọ. Owo kiet ntre ekedi Edidem Solomon. Ẹma ẹnen̄ede ẹkpep enye n̄kpọ ẹban̄a Jehovah ye nte enye akpatuakde ibuot ọnọ Jehovah, Jehovah ama onyụn̄ ọdiọn̄ enye utọ oro idụhe. Edi aka ko, nso ke enye akanam? Enye ama ọkpọn̄ Jehovah ọkọtọn̄ọ ndibon edọn̄ ke isọn̄ nnọ mme abasi ubọkowo. Ndiọi n̄kpọ emi enye akanamde ẹma ẹyat Jehovah esịt etieti, ndien ufen emi nditọ Israel ẹkebọde ke ntak oro ikedịghe n̄kpọ isua ikie. Imokụt ke Bible ke ekedi Solomon akpa, ẹdọhọ ke enye “osụhọde ana ye mme ete ete esie.” Mbon emi ẹtịn̄de ẹban̄a do ẹsịne utọ nti owo Abasi nte Edidem David ete esie. (1 Ndi. 11:5-9, 43; 2 Ndi. 23:13) Edi ndi oro ọwọrọ ke Solomon eyeset? Bible idọhọke ntre-o. Ndusụk owo ẹkeme ndikere ke enye eyeset nan̄a sia kpa Bible ọdọhọ ke “ikpe idiọkn̄kpọ etebe owo emi ama akakpa.” (Rome 6:7) Ih, Bible ọdọhọ ntre, edi oro iwọrọke ke kpukpru mbon emi ẹkpade ẹyeset. Idịghe kpukpru mmọ ẹnyene unen ndiset mfiak ndidu uwem. Ediset ke n̄kpa edi enọ; Abasi ima kpọt ekeme ndinọ owo enọ oro. Mbon emi enye oyomde ndinọ ifet yak ẹnam n̄kpọ ẹnọ imọ ke nsinsi ke enye esinyụn̄ ọnọ. (Job 14:13, 14; John 6:44) Ndi ẹyenọ Solomon utọ enọ oro? Jehovah kpọt ọdiọn̄ọ ibọrọ mbụme oro, nnyịn idiọn̄ọke. Edi se idiọn̄ọde eke nnyịn edi ke Jehovah edinam nnennen n̄kpọ.

SE IDIỌN̄ỌDE

10. Ndi esinenem Jehovah ndisobo mme owo? (Ezekiel 33:11) (Se ndise n̄ko.)

¹⁰ Kot Ezekiel 33:11. Jehovah esibiere se enye edinamde mme owo, enye onyụn̄ anam idiọn̄ọ nte utom oro esitiede enye ke idem. Spirit Abasi ama anam apostle Peter ewet mbiet n̄kpọ emi prọfet Ezekiel ekewetde. Peter ọkọdọhọ ke “Jehovah . . . [iyomke] baba owo kiet atak.” (2 Pet. 3:9) Ata akpanikọ edi oro, onyụn̄ ọdọn̄ nnyịn esịt. Ke ntak oro, imọdiọn̄ọ ke Jehovah isidịghe owo ama ededue enye, enye osobo owo oro ete ke idisetke tutu amama. Mbọm esie okpon etieti. Enye esitua owo mbọm ini ekededi emi enye ekemede nditua, ibọhọke-bọhọ edi n̄kpọ emi mîdịghe se ẹtuade owo mbọm.

11. Mmanie ke owo mîdinamke ẹset? Inam didie idiọn̄ọ?

¹¹ Nso ke idiọn̄ọ iban̄a mbon emi mîdisetke? Uwụtn̄kpọ ifan̄ kpọt ke Bible ke ikụt iban̄a utọ mbon oro.b Se Jesus eketịn̄de aban̄a Judas Iscariot ama owụt ke utọ owo oro idisetke. (Mark 14:21; se n̄ko John 17:12 ye se ẹwetde ẹban̄a itien̄wed oro ke nwtsty.) Judas ama ọdiọn̄ọ ke se imọ inamde oro, ke imọ inam idiọkn̄kpọ idian Jehovah Abasi ye Eyen Esie. Edi enye ama okokoi ntem atat enyịn anam. (Se Mark 3:29 ye se ẹwetde ẹban̄a itien̄wed oro ke nwtsty.) Jesus ama ọdọhọ n̄ko ke ndusụk ikpọ owo ido ukpono emi ẹkekọbọde enye ẹyekpa idinyụn̄ isetke tutu amama. (Matt. 23:33; se n̄ko John 19:11 ye se ẹwetde ẹban̄a “the man” ke nwtsty.) Apostle Paul ama odụri mme owo utọn̄ n̄ko ete ke mbon emi ẹkpọn̄de Jehovah inyụn̄ ikabakede esịt idisetke.​—Heb. 6:4-8; 10:29.

12. Nso ke idiọn̄ọ iban̄a mbọm Jehovah? Nọ uwụtn̄kpọ.

¹² Edi nso ke idiọn̄ọ iban̄a mbọm Jehovah? Nso ke enye anam emi owụtde ke enye “[iyomke] baba owo kiet atak”? Se mi nte Jehovah akatuade ndusụk mbon emi ẹkenamde ikpọ idiọkn̄kpọ mbọm. Ikpọ idiọkn̄kpọ emi Edidem David akanamde ama esịne efịbe ye uwotowo. Edi David ama akabade esịt, Jehovah onyụn̄ atua enye mbọm, efen enye. (2 Sam. 12:1-13) Isua emi Edidem Manasseh akadade anam ndiọi n̄kpọ ama awak akan isua emi enye akadade anam nti n̄kpọ. Ndiọi n̄kpọ esie ẹkedi utọ emi ẹdide owo okpokop edịghe ekere m̀mê owo ye iyịp osụk anam utọ n̄kpọ oro. Edi idem ye utọ owo emi ọkọdiọkde idiọk emi owo ekemede ndikere ke inyeneke se ikpanamde ẹfen enye, Jehovah ama atua Manasseh mbọm, efen enye sia enye ama akabade esịt. (2 Chron. 33:9-16) Mme uwụtn̄kpọ oro ẹti nnyịn ke Jehovah okpokụt ntak nditua owo mbọm, ke ayatua. Enye ayanam utọ mme owo oro ẹset sia mmọ ẹma ẹkụt ke se mmimọ ikanamde ama ọdiọk etieti ẹnyụn̄ ẹkabade esịt.

13. (a) Nso ikanam Jehovah atua mbon Nineveh mbọm? (b) Nso ke Jesus ekeditịn̄ aban̄a mbon Nineveh?

¹³ Imọdiọn̄ọ n̄ko ke Jehovah ama atua mbon Nineveh mbọm. Abasi ọkọdọhọ Jonah ete: “Idiọkn̄kpọ mmọ ọmọdọk edi ke iso mi.” Edi ini mbon Nineveh ẹkekabarede esịt, Jehovah ama efen mmọ. Jehovah ama okop mmọ mbọm akan Jonah. Ikememke-o; ekedi se Abasi eteti prọfet esie emi okofụtde esịt oyom ndibomo ete ke mbon Nineveh emi enye okokụt do idiọn̄ọke nnasia, idiọn̄ọke ufien. (Jonah 1:1, 2; 3:10; 4:9-11) Aka ko, Jesus ama ada uwụtn̄kpọ mbon Nineveh oro ekpep mme owo ke Jehovah esinam se inende kpukpru ini, ke enye esinyụn̄ atua owo mbọm. Jesus ọkọdọhọ ke mbon Nineveh emi ẹkekabarede esịt “ẹyedaha ẹda ke ikpe.”​—Matt. 12:41.

14. Mbon Nineveh ‘ndiset ndụk ikpe’ ediwọrọ nso?

¹⁴ Didie ke mbon Nineveh ‘ẹdidaha ẹda ke ikpe’? Jesus ama ekpep ke ini ke edi ke iso emi mme owo ‘ẹdisetde ke n̄kpa idụk ikpe.’ (John 5:29) Enye eketịn̄ aban̄a isua tọsịn kiet emi enye edikarade. Ini oro, “ndinen owo ye mme anam ukwan̄n̄kpọ” ẹyeset. (Utom 24:15) Mme anam ukwan̄n̄kpọ “ẹyeset ke n̄kpa ẹdụk ikpe.” Oro ọwọrọ ke Jehovah ye Jesus ẹyetịn̄ enyịn ẹse mmọ, ẹse uwem mmọ, ẹnyụn̄ ẹse m̀mê mmọ ẹnyịme se ẹdade Ikọ Abasi ẹkpep mmọ, ẹnyụn̄ ẹnanam se mmọ ẹkpepde. Edieke owo Nineveh ekededi emi ẹnamde eset esịnde ndituak ibuot nnọ Jehovah, Jehovah idiyakke enye aka iso odu uwem. (Isa. 65:20) Edi amaedi kpukpru mbon emi ẹmekde ndika iso ntuak ibuot nnọ Jehovah, eke mmọ ọyọfọn sia mmọ ẹyenyene idotenyịn ndika iso ndu uwem ke nsinsi nsinsi!​—Dan. 12:2.

15. (a) Ntak emi nnyịn mîkpọdọhọke ke baba owo kiet emi ẹkesobode ke Sodom ye Gomorrah idisetke? (b) Didie ke se idude ke Jude 7 akpan̄wan̄a nnyịn? (Se ekebe oro, “Ikọ Jude Ọkọwọrọ Nso?”)

¹⁵ Ini Jesus etịn̄de ikọ aban̄a mbon Sodom ye Gomorrah, enye ọkọdọhọ ke n̄kpọ ọyọfọn ye mmọ “ke Usen Ikpe” akan ye mbon emi ẹkesịnde imọ ye se imọ ikpepde. (Matt. 10:14, 15; 11:23, 24; Luke 10:12) Nso ke ikọ esie ọkọwọrọ? Imekeme ndikere ke Jesus okonyụn̄ etetịn̄ ikọ oro, ke ikọdiọkke utọ oro. Edi itiehe nte ekedi ntre. Ti ke ini Jesus ọkọdọhọde ke mbon Nineveh ẹyedaha ẹda ke ikpe, idighe mbubru ke enye akanam. “Usen Ikpe” emi enye akasiakde ke se enye eketịn̄de aban̄a mbon Sodom ye Gomorrah edi ukem ye “ini ikpe” emi enye eketịn̄de aban̄a ke eke mbon Nineveh. Mbon Sodom ye Gomorrah ẹma ẹnam ndiọi n̄kpọ kpa nte mbon Nineveh. Edi mbon Nineveh ẹma ẹnyene ifet ndikabade esịt. Ti n̄ko se Jesus eketịn̄de aban̄a ‘ndiset ke n̄kpa ndụk ikpe.’ Mbon emi ẹdisetde idụk ikpe ẹsịne “mbon oro ẹkenamde se idiọkde.” (John 5:29) Ntre etie nte ekpri idotenyịn osụk odu ọnọ mbon Sodom ye Gomorrah. Imekere ke ndusụk mmọ ẹyeset. Nnyịn ke idem nnyịn iyenyene ifet ndikpep mmọ n̄kpọ mban̄a Jehovah ye Jesus Christ.

16. Nso ke idiọn̄ọ iban̄a nte Jehovah edibierede m̀mê anie ke enye edinam eset? (Jeremiah 17:10)

¹⁶ Kot Jeremiah 17:10. Ufan̄ikọ oro etịn̄ se idiọn̄ọde ibio ibio ntem: Toto ke eset, Jehovah edi enye emi ‘esidụn̄ọrede esịt, onyụn̄ odụn̄ọrede ekpụt.’ Ke n̄kpọ aban̄ade ediset ke n̄kpa emi editịbede ke ini iso, enye “[ọyọnọ] owo kiet kiet [utịp] nte ekemde ye usụn̄ esie.” Nte Jehovah esinamde edi oro toto ke eset. Eke mîdotke se ẹtuade mbọm, Jehovah idituaha; edi eke odotde se ẹtuade mbọm, enye ayatua. Ntre ikpanaha idọhọ ke owo ntem m̀mê owo ntem idisetke, ibọhọke-bọhọ edi ke se Bible etịn̄de anam idiọn̄ọ ke owo oro idisetke!

“EBIEREIKPE OFỤRI ERERIMBOT” AYANAM “SE INENDE”

17. Nso iditịbe inọ mbon emi ẹma ẹkekpan̄a?

¹⁷ Toto ke ini emi Adam ye Eve ẹketienede Satan ẹsọn̄ ibuot ye Jehovah Abasi, ibat biliọn owo emi ẹkpade awak enyene ndịk. Ibat mme owo emi “n̄kpa” emi edide “asua” nnyịn adade edi ọkwọk-udịm! (1 Cor. 15:26) Nso iditịbe inọ kpukpru mbon emi n̄kpa adade do? Ibat ibat kpọt ke otu mmọ, emi ẹkesọn̄ọde ẹda ye Christ ẹyeset ẹkedu ke heaven ikpaha aba. Mmọ ẹdi owo 144,000. (Edi. 14:1) Ediwak irenowo ye iban eken emi ẹsọn̄ọde ẹda ye Jehovah ẹnyụn̄ ẹmade enye ẹyesịne ke otu “ndinen owo” emi ẹdisetde, mmọ ẹyenyụn̄ ẹdu uwem ke isọn̄ emi ke nsinsi edieke mmọ ẹdikade iso ẹdi ndinen owo ke isua tọsịn kiet emi Christ edikarade ye ke ini akpatre udomo. (Dan. 12:13; Heb. 12:1) N̄ko, ke isua tọsịn kiet emi Christ edikarade, “mme anam ukwan̄n̄kpọ” emi ẹsịnede mbon emi ẹdide akananam mmọ inamke n̄kpọ inọ Jehovah, m̀mê idem mbon emi “ẹkenamde se idiọkde” ẹyenyene ifet ndikpụhọde nnyụn̄ nnam n̄kpọ nnọ Jehovah. (Luke 23:42, 43) Edi ndusụk owo ẹma ẹdiọk ẹbe nde ẹnyụn̄ ẹnen̄ede ẹbiere ndisọn̄ ibuot ye Jehovah nnyụn̄ nsịn ndinam se enye ọdọhọde tutu Jehovah ebiere ke inyeneke se idinamde imọ inam mmọ ẹset tutu amama.​—Luke 12:4, 5.

18-19. (a) Nso ikeme ndinam inịm ke kpukpru se Jehovah ebierede aban̄a kpukpru mbon emi ẹkekpade ẹnen, ndudue idụhe? (Isaiah 55:8, 9) (b) Nso ke idineme ke ibuotikọ emi etienede?

¹⁸ Ndi imenyene eti ntak ndinen̄ede nnịm ke se ededi emi Jehovah ebierede ọnọ owo ọyọfọn, ndudue idụhe? Ih, imenyene! Jehovah ọfọn ama, enye enyene ọniọn̄ akan, enye onyụn̄ edi “Ebiereikpe ofụri ererimbot” emi esituade owo mbọm. Abraham ama enen̄ede ọdiọn̄ọ se itịn̄de oro. Jehovah ekpep Eyen esie se akpanamde onyụn̄ ayak enye ebiere se iditịbede inọ kpukpru owo. (John 5:22) Jehovah ye Jesus Eyen esie ẹdiọn̄ọ se idude kpukpru owo ke esịt. (Matt. 9:4) Mmọ idinamke ndudue ke se mmọ ẹdibierede inọ owo kiet kiet, mmọ ẹdinam “se inende”!

¹⁹ Ẹyak inen̄ede ibiere ndinịm ke Jehovah ọdiọn̄ọ se ifọnde ikan. Imokụt ke nnyịn idotke ndibiere ikpe nnọ owo ndomokiet, edi Jehovah odot. (Kot Isaiah 55:8, 9.) Oro anam isana kpukpru se ẹkpebebiere ẹban̄a owo isịn enye ye Eyen esie ke ubọk. Eyen esie edi Edidem emi uwem esie owụtde ke enye enen̄ede enyene esịt mbọm nte Ete esie, onyụn̄ esibiere nnennen n̄kpọ ukem nte Ete esie. (Isa. 11:3, 4) Edi nso ke ikeme nditịn̄ mban̄a nte Jehovah ye Jesus ẹdibierede ikpe inọ mme owo ke ini akwa ukụt? Nso ke nnyịn mîdiọn̄ọke iban̄a n̄kpọ oro? Nso ke idiọn̄ọ? Iyọbọrọ mme mbụme oro ke ibuotikọ emi etienede.