Ẹkpono Eyen, Akpan Isụn̄utom Jehovah
“Owo eke mîkponoke Eyen ikponoke Ete emi ọkọdọn̄de Enye.”—JOHN 5:23.
1. Didie ke Christendom ndinịm Abasi-Ita-ke-Kiet edi esuene ọnọ Jesus?
MFỊN ediwak owo ke Christendom ẹdọhọ ke imokpono Jesus Christ, edi mmọ ẹnam se ikam idide isio ye oro. Didie ke edi ntre? Ọfọn, ediwak owo ẹdọhọ ke Jesus edi Ata Ọkpọsọn̄ Abasi, ye nte ke Abasi, kpa Andibot kpukpru n̄kpọ, ekedi isọn̄ edidụn̄ onyụn̄ akpa nte owo. Se ẹtịn̄de emi odu ke ukpepn̄kpọ Abasi-Ita-ke-Kiet, emi edide akpan ukpepn̄kpọ Christendom. Edi edieke Abasi-Ita-ke-Kiet edide nsu, edieke Jesus, ke akpanikọ, ekpride akan, onyụn̄ odude ke idak Abasi, nte ediwụt emi ẹwụtde itie ebuana esie ye Abasi ke idiọk usụn̄ mi ikpanamke Jesus okûkop inemesịt? Ke akpanikọ, enye akpada utọ ediwụt ke idiọk usụn̄ oro nte esuene ọnọ idemesie ye kpukpru se enye ekekpepde.
2. Didie ke N̄wed Abasi in̄wan̄în̄wan̄ owụt ke Jesus ekpri akan Abasi onyụn̄ odu ke idak esie?
2 Akpanikọ edi-o, Jesus akananam idọhọke ke idi Abasi, edi enye ndien ndien ekesitịn̄ aban̄a idemesie nte “Eyen Abasi.” Idem mme asua esie ẹma ẹdiọn̄ọ emi. (John 10:36; 19:7) Jesus okodu ke edidemede kpukpru ini ndimenede Ete nnyụn̄ nsụhọde idemesie ndu ke idak Esie, nte enye ọkọdọhọde ete: “Eyen ikemeke ndinam baba n̄kpọ kiet ke Idemesie, ke mîbọhọke se okụtde nte Ete anamde; koro n̄kpọ ekededi eke Ete anamde, kpa oro n̄ko ke Eyen onyụn̄ etiene anam. Ami n̄kemeke ndinam baba n̄kpọ kiet ke Idemmi . . . koro mbịneke uduak Idemmi, edi mbịne uduak Andidọn̄ Mi.” N̄ko, enye ama ọdọhọ ete: “Koro ntode Enye, onyụn̄ edi Enye ọkọdọn̄ Mi.” Enye ama ọdọhọ n̄ko ete: “Ami n̄koto ke Abasi n̄wọrọ ndi.” (John 5:19, 30; 7:28, 29; 8:42) Akananam Jesus ikam inọhọ ekikere ite ke imọ ikedi Abasi m̀mê ikedi n̄ka ye enye. Ntre ndikpep utọ n̄kpọ ntre esuene Jesus.
Usụn̄ En̄wen Oro Ndusụk Owo Ẹsuenede Jesus
3. (a) Ke ndifan̄a nso mban̄a Jesus ke ndusụk owo ke Christendom esuene enye? (b) Nso ikọ ntiense ke Jesus ọkọnọ aban̄a edidu esie mbemiso edide owo?
3 Odu n̄ko, ke ata esen esen usụn̄, ndusụk owo mfịn ke Christendom ẹmi ẹsuenede Jesus ke ndifan̄a nte ke enye ama odu uwem mbemiso edide owo. Nte ededi, edi n̄kukụre ke nnyịn ifiọkde nte ke Jesus ke ata ata usụn̄ okoto heaven edi isọn̄ ke nnyịn ikeme nditọn̄ọ ndikpono enye ke nnennen usụn̄. Jesus ke idemesie ama etịn̄ ndien ndien ete ke imọ ima idodu mbemiso idide owo. Enye ọkọdọhọ ete: “Baba owo kiet ikọdọkke ikodụk ke heaven, ke mîbọhọke Enyeemi okotode ke heaven osụhọde edi, kpa Eyen Owo.” Ekem enye ama ọdọhọ ete: “Ami ndi odu uwem uyo emi okotode ke heaven osụhọde . . . Ẹkpetie ndien didie edieke mbufo ẹkpekụtde Eyen Owo ọdọkde aka ke ọtọ nte Enye ekebemde iso odu?” Ndien ọtọn̄ọ ntak ọdọhọ ete: “Mbufo ẹto ke isọn̄, Ami nto ke enyọn̄ . . . Ke akpanikọ ke ndọhọ mbufo nte, Ami ndudu ndien Abraham edimana.” (John 3:13; 6:51, 62; 8:23, 58) Jesus ama etịn̄ n̄ko aban̄a edidu esie mbemiso edide owo ke akam oro enye ọkọbọn̄de ọnọ Ete esie eke heaven ke okoneyo oro ẹdade enye ẹnọ.—John 17:5.
4. (a) Ke udiana usụn̄ ewe ke ediwak owo ẹsuene Jesus? (b) Uyarade ewe ekpenyene ndikem ndisọn̄ọ nte ke Jesus ama enen̄ede odu uwem, ndien ntak-a?
4 Ndusụk owo ke Christendom ẹkam ẹka anyan ẹkaha ke ndifan̄a nte ke Jesus ekedi owo mbụk, nte ke enye akananam idụhe uwem nte owo. Edieke enye ke akpanikọ mîkodụhe uwem, ufọn ndomokiet ikpodụhe ndineme ntak ye nte nnyịn ikpekponode enye. Edi akpakịp ikọ ntiense mme andikokụt oro ẹketịmde ẹnịm ke N̄wed Abasi ẹkpenyene ndidi uyarade oro ekemde ndisọn̄ọ ye unana eyịghe nte ke Jesus ama enen̄ede odu uwem ke isọn̄. (John 21:25) Emi enen̄ede edi akpanikọ sia mme akpa Christian ẹkesiwakde ndisịn uwem ye ifụre mmọ ke itiendịk ke ndikpep mban̄a Jesus. (Utom 12:1-4; Ediyarade 1:9) Nte ededi, ke ẹsiode se mme anditiene enye ẹkewetde ẹban̄a enye efep, ndi ẹkeme ndiwụt edidu Jesus?
5, 6. Nso ke uyarade eke mbụk, ke ẹsiode N̄wed Abasi ẹfep, owụt aban̄a ata edidu Jesus Christ?
5 The New Encyclopædia Britannica (1987) ọdọhọ ete: “Nsio nsio mbụk ẹyarade nte ke idem mme andibiọn̄ọ Ido Ukpono Christ ke mme ini eset akananam iyịkke mbụk aban̄ade Jesus.” Nso idi ndusụk nsio nsio mbụk ẹmi? Nte eyen ukpepn̄kpọ Jew oro, Joseph Klausner, ọdọhọde, ikọ ntiense eke akpa uwetn̄kpọ Talmud odu. (Jesus of Nazareth, page 20) Ikọ ntiense eke Josephus, ewetmbụk owo Jew eke akpa-isua-ikie odu n̄ko. Ke uwụtn̄kpọ, enye anam an̄wan̄a editọn̄ James ke itiat, owụtde enye nte “eyeneka Jesus emi ẹkotde Christ.”—Jewish Antiquities, XX, [ix, 1].
6 Adianade do, odu ikọ ntiense eke mme akpa ewetmbụk mbon Rome, akpan akpan eke Tacitus oro ẹketịmde ẹkpono. Enye ama ewet ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ ọyọhọ isua ikie iba aban̄a “otu kiet oro ẹkesuade ke ntak ẹkesịnde mmọ ke ndek, emi mbio obio ẹkekotde mme Christian. Christus [Christ], emi enyịn̄ oro [Christian] ekenyenede ntọn̄ọ oto, ama ọbọ ebe-ubọk ufen ke ini ukara Tiberius ke ubọk ekpeikpe nnyịn kiet.” (The Annals, XV, XLIV) Ke adade uyarade oro nte ke Jesus ekedi owo mbụk nte okponde akan se enenide, owo France oro, Jean-Jacques Rousseau, kpa ekpepn̄kpọ mban̄a ido uwem eke ọyọhọ isua ikie-18 ama ọsọn̄ọ ete: “Mbụk Socrates, emi owo ndomokiet mîdomoke ndiyịk, itịmke idi akpanikọ nte eke Jesus Christ.”
Mme Ntak Ndikpono Eyen
7. (a) Ewe ikọ ntiense N̄wed Abasi obiom nnyịn mbiomo ndikpono Jesus Christ? (b) Didie ke Jehovah akakaiso okpono Eyen esie?
7 Idahaemi nnyịn imedisịm n̄kpọ aban̄ade edikpono Jesus Christ. Nte ke mme anditiene enye ẹnyene mbiomo ndikpono enye edi se ẹkemede ndikụt ke ikọ esie oro ke John 5:22, 23: “Ete inyụn̄ ikpehe ikpe baba owo kiet, edi akayak kpukpru edibiere ikpe esịn Eyen ke ubọk, man kpukpru owo ẹkpono Eyen kpa nte mmọ ẹkponode Ete. Owo eke mîkponoke Eyen ikponoke Ete emi ọkọdọn̄de Enye.” Ọtọn̄ọde ke ediset ke n̄kpa Christ, Jehovah omokpono Eyen esie okosịm idem n̄kpon n̄kan udomo, ‘ọnọde enye ubọn̄ ye ukpono ke ndikpa n̄kpa.’ (Mme Hebrew 2:9; 1 Peter 3:22) Ke ata akpanikọ, nnyịn imenyene ntak ndikpono Jesus ke se enye edide ye ke se enye anamde.
8. Ke ntak mme ewe n̄wọrọnda akpanikọ ẹban̄ade Jesus Christ ke enye odot ndibọ ukpono?
8 Jesus Christ odot ndibọ ukpono koro enye, nte Logos, m̀mê Ikọ, edi ata eti anditịn̄ ikọ nnọ Jehovah. Ke N̄wed Abasi ana in̄wan̄în̄wan̄ nte ke enyịn̄ oro “Ikọ” enyene Jesus mbemiso enye edide isọn̄ ọkọrọ ye ke enye ama ọkọdọk ke heaven. (John 1:1; Ediyarade 19:13) Ke Ediyarade 3:14 enye etịn̄ aban̄a idemesie nte “ebeiso ke otu kpukpru se Abasi obotde.” Idịghe enye n̄kukụre ndidi “akpan ke otu kpukpru edibotn̄kpọ” ikpọn̄ edi nte ‘ikpọn̄îkpọn̄ edibon Eyen,’ enye edi n̄kukụre owo oro Jehovah Abasi okobotde nnennen nnennen. (Colossae 1:15, NW; John 3:16) Adianade do, “oto ke Enye ẹkenam kpukpru n̄kpọ; ndien mîtoho ke Enye, inamke n̄kpọ baba kiet eke ẹkenamde.” (John 1:3) Ntre, ke ini nnyịn ikotde ke Genesis 1:26 nte ke Abasi ọkọdọhọ ete, “Ẹyak nnyịn inam owo isịn ke mbiet nnyịn, etie nte nnyịn,” “nnyịn” oro esịne Logos, m̀mê Ikọ. Ke akpanikọ, akpanikọ oro nte ke Jesus mbemiso edide owo ama enyene utịbe utịbe ifet ndibuana ye Jehovah Abasi ke edibot n̄kpọ anam enye odot ndibọ akwa ukpono.
9. Ntak emi nnyịn isịmde ubiere nte ke Jesus edi Michael, akwa angel, ndien didie ke Michael okpono Jehovah ke se iban̄ade okpo Moses?
9 Jesus Christ odot n̄ko ndibọ ukpono koro enye edi ọbọn̄ angel, m̀mê akwa angel Jehovah. Ke ewe ntak ke nnyịn isịm ubiere oro? Ọfọn, ikọ oro “akwa,” oro ẹdiande ke iso emi ọwọrọde “ọbọn̄” m̀mê “etubom,” owụt nte ke akwa angel kiet kpọt odu. Ikọ Abasi etịn̄ aban̄a enye ke ebuana ye Ọbọn̄ Jesus Christ oro ẹnamde eset. Nnyịn ikot ite: “Koro Ọbọn̄ ke Idemesie eyeto ke heaven ọsụhọde ye n̄kpo, ye uyo archangel [akwa angel], ye ukorowo Abasi; ndien mmọemi ẹkpan̄ade ke Christ ẹyebemiso ẹset.” (1 Thessalonica 4:16) Akwa angel emi enyene enyịn̄, nte nnyịn ikotde ke Jude 9 ite: “Michael, akwa angel oro, ke edin̄wana emi enye an̄wanade ye Satan [“Devil,” NW], ke adan̄aemi enye enenide aban̄a okpo Moses, ikedehede isụn̄i enye ke ikpe, edi ọdọhọ ete, Ọbọn̄ [“Jehovah,” NW] akpakam asua ọnọ fi.” Ke mîbemke Jehovah iso ke ndidede mbiere ikpe nnọ Devil, Jesus ke ntre ama okpono Ete esie eke heaven.
10. (a) Didie ke Michael adaiso ke ndin̄wana nnọ Obio Ubọn̄ Abasi? (b) Nso udeme ke Michael ekenyene ke ebuana ye idụt Israel?
10 Michael akwa angel oro an̄wana ke ibuot Obio Ubọn̄ Abasi, adade iso ke ndinam heaven asana ọbọhọ Satan ye udịm mme demon esie. (Ediyarade 12:7-10) Ndien prọfet Daniel ọdọhọ ke ‘enye adaha ada ke ibuot ikọt Abasi.’ (Daniel 12:1) Etie, ke ntre, nte ke Michael edi “angel Abasi emi ebemde mme udịm Israel iso” ye nte ke enye edi kiet oro Abasi akadade ke ndida ikọt esie nsịm Isọn̄ Un̄wọn̄ọ. Abasi okowụk ete, “Kpeme idemfo bak enye, nyụn̄ kop uyo esie, kûyat enye esịt [“kûsọn̄ ibuot ye enye,” NW]: . . . koro enyịn̄ mi odude enye ke idem.” (Exodus 14:19; 23:20, 21) Ye unana eyịghe anaedi akwa angel Jehovah ama enyene akwa udọn̄ ke ata ikot enyịn̄ Abasi. Ke otịmde odot enye ama edin̄wam angel en̄wen oro ẹkedọn̄de ọkọdọn̄ prọfet Daniel esịt, emi okopodudu demon ekedịbede ebet. (Daniel 10:13) Ekeme ke ntre ndisịne ifiọk ndiberi nte ke angel oro okowotde mbonekọn̄ Sennacherib 185,000 ikedịghe efen ikan Michael, akwa angel.—Isaiah 37:36.
11. Ke ndikebịne ewe usụn̄uwem ke isọn̄ ke Jesus odot ndibọ ukpono nnyịn?
11 Idịghe Jesus Christ ndidot se ẹnọde ukpono ikpọn̄îkpọn̄ ke ntak owo emi enye edide edi enye n̄ko odot ukpono nnyịn ke ntak se enye anamde. Ke uwụtn̄kpọ, enye edi n̄kukụre owo ndikodu mfọnmma uwem. Ẹkebot Adam ye Eve ke mfọnmma usụn̄, edi mfọnmma mmọ ikebịghike. Nte ededi, Jesus Christ ama ọsọn̄ọ ada ‘anam akpanikọ, inyeneke n̄kari, isan̄ake ye mme anamidiọk’ kpa ye kpukpru se Devil akanamde osịm enye ke idomo ye ukọbọ. Ke kpukpru ẹmi “enye ikanamke idiọkn̄kpọ, akanam inyụn̄ ikwe Enye abian̄a ke inua.” Enye nte enende ama ekeme ndibụp mme andibiọn̄ọ enye ẹmi ẹkedide mbon ido ukpono ete: “Ewe owo ke otu mbufo ekeme ndiwụt idiọkn̄kpọ eke nnamde?” Owo mmọ ndomokiet ikekemeke! (Mme Hebrew 7:26; 1 Peter 2:22; John 8:46) Ndien koro enye ye unana idiọkn̄kpọ okomụmde nsọn̄ọnda akama, Jesus ama owụt unen oro Ete esie eke heaven enyenede nte nnennen Andikara ofụri ekondo onyụn̄ owụt Devil nte edide idiọk ye akwa osu nsu.—Mme N̄ke 27:11.
12. (a) Nso utọ owo ke Jesus ekedi, ndien nso ke enye akanam onyụn̄ osobo ke ibuot mmọ en̄wen? (b) Ntak emi afo ọkpọdọhọde ke Jesus odot ndibọ ukpono nnyịn ke se enye ekedide ye ke ntak se enye okosobode-e?
12 Jesus Christ odot ukpono nnyịn, idịghe koro enye okodude mfọnmma, anana idiọkn̄kpọ uwem ikpọn̄îkpọn̄ edi koro enye n̄ko ekedide eti owo, anana ibụk owo n̄waidem. (Men N̄wed Mbon Rome 5:7 domo.) Enye ye unana edikpa mba ama anam n̄kpọ ke ufọn udọn̄ n̄kpọ eke spirit ye eke obụkidem mme owo. Nso ifịk ke enye okowụt ntem ke ufọk Ete esie, ndien nso ime ke enye ekenyene ntem ke ndinam n̄kpọ ye mme mbet esie! Nso ndutụhọ ke enye okonyịme ndibọ ntem ke ndinam uduak Ete esie! Kaban̄a ọkpọsọn̄ idomo oro okosịmde enye ke in̄wan̄ Gethsemane, Bible ọdọhọ ete: “Enye odụk ke ọkpọsọn̄ en̄wan, onyụn̄ ọdọdiọn̄ ọsọn̄ọ ọbọn̄ akam: ndien ibibiak Esie etie nte mme ntọi iyịp eke ẹtọide ke isọn̄.” Ih, enye “ọkọbọn̄ akam onyụn̄ anam n̄kpeubọk ye ọkpọsọn̄ eseme ye mmọn̄eyet.” (Luke 22:44; Mme Hebrew 5:7) Prọfet Isaiah ekebemiso etịn̄ nnennen nnennen didie ntem aban̄a ọkpọsọn̄ idomo esie ke Isaiah 53:3-7!
13. Nso eti uwụtn̄kpọ ke Jesus okonịm ọnọ nnyịn ke ndikpono Ete esie eke heaven?
13 Jesus n̄ko odot ndibọ ukpono nnyịn ke ntak eti uwụtn̄kpọ oro enye okonịmde ọnọ nnyịn ke ndikpono Ete esie eke heaven. Enye ama ekeme ndidọhọ mfọn mfọn ete: “N̄kpono Ete Mi.” (John 8:49) Enye kpukpru ini ama esinọ Jehovah Abasi ukpono ebe ke ikọ ye edinam esie. Ntre, ke ini enye ọkọkọkde eren kiet udọn̄ọ, mbụk Bible idọhọke ite ke mme owo ẹkenọ Jesus ubọn̄, edi nte ke “mmọ enyụn̄ ẹtoro Abasi.” (Mark 2:12) Ntre ke utịt utom esie eke isọn̄, Jesus nnennen nnennen ama ekeme nditịn̄ ke akam oro enye ọkọbọn̄de ọnọ Ete esie eke heavan ete: “Ami mma nnọ Fi ubọn̄ ke isọn̄, kemi n̄kanamde utom eke Afo ọkọnọde Mi nnam.”—John 17:4.
Se Enye Akanamde Ọnọ Nnyịn
14. Nso ke n̄kpa Jesus anam ọnọ nnyịn oro anamde enye odot ndibọ ukpono?
14 Jesus onyụn̄ odot ndibọ ukpono nnyịn akamba akamba didie ntem ke kpukpru se enye akanamde ọnọ nnyịn! Enye ama akpa aban̄a mme idiọkn̄kpọ nnyịn man nnyịn ikpodu ke emem ye Jehovah Abasi. Jesus eketịn̄ aban̄a idemesie ete: “Eyen Owo [ikedịghe], man ẹnam n̄kpọ ẹnọ Enye, edi man Enye anam n̄kpọ ọnọ owo, onyụn̄ ọnọ uwem Esie ndifak ediwak owo.” (Matthew 20:28) Ntre, n̄kpa esie anam kpukpru se Obio Ubọn̄ edinamde ọnọ nnyịn mme owo ẹkeme ndidu: uwem oro mîkemeke ndikpa ke heaven ọnọ owo 144,000 ẹmi ẹnamde n̄wanndọ esie ye nsinsi uwem ke paradise isọn̄ ọnọ ediwak million owo eken ẹmi ẹwụtde mbuọtidem ye n̄kopitem mmọ ke idak udomo.—Psalm 37:29; Ediyarade 14:1-3; 21:3, 4.
15. Nso idi uwụtn̄kpọ kiet oro Jesus akayararede edu Ete esie ọnọ nnyịn?
15 Jesus Christ omodot n̄ko ndibọ ukpono koro, nte Akwa Andikpep, enye ke mfọnmma usụn̄ ama ayarade uduak ye edu Ete esie ọnọ nnyịn. Ke uwụtn̄kpọ, ke Ukwọrọikọ esie oro ke Obot, enye ama owụt nte Ete esie ọfọnde ido ke ndinọ nti owo ye ndiọi un̄wana utịn ye edịm ukem ukem ndien ekem ọdọhọ ete: “Mbufo ẹfọn ẹma ndien, kpa nte Ete mbufo ke heaven ọfọnde ama.”—Matthew 5:44-48.
16. Didie ke apostle Paul eketịn̄ ibio ibio aban̄a usụn̄uwem Jesus Christ oro odotde ukpono?
16 Apostle Paul mfọn mfọn ama etịn̄ ibio ibio aban̄a usụn̄uwem Jesus oro odotde ukpono ke ini enye ekewetde ete: “Okposụkedi enye okodude ke mbiet Abasi, [enye] ikekereke ndiwamade itie ke odudu mbọ, oro edi, nte ke imọ ikpedi n̄ka ye Abasi. Baba, edi enye ama an̄wan̄a idemesie onyụn̄ ada mbiet ofụn esịne onyụn̄ edidu nte owo. Akande oro, ke ini enye odude nte owo, enye osụhọde idemesie onyụn̄ osụk ibuot tutu osịm n̄kpa, ih, n̄kpa ke eto ndutụhọ.”—Philippi 2:5-8, NW.
Nte Nnyịn Ikemede Ndikpono Eyen
17, 18. Ke ewe nsio nsio usụn̄ ke nnyịn ikeme ndinọ Jesus Christ ukpono?
17 Sia Jesus Christ nte eyịghe mîdụhe odotde ndibọ ukpono nnyịn, mbụme oro isịmde edi-o: Didie ke nnyịn ikeme ndikpono Eyen? Nnyịn inam ntre ke ndikọn̄ mbuọtidem ke uwa ufak esie, ndien nnyịn iwụt mbuọtidem oro ke ndinam mme usio-ukot oro ẹyomde ẹmi ẹdide editua n̄kpọfiọk, edikabade esịt, ediyak idem nnọ, ye edina baptism. Ke ndika mbịne Jehovah ke akam ke enyịn̄ Jesus, nnyịn ikpono Jesus. Nnyịn ikaiso ke ndikpono enye ke ini nnyịn inamde mme ikọ esie: “Edieke owo ekededi oyomde nditiene Mi, yak enye akan̄ idemesie onyụn̄ emen eto ndutụhọ esie etiene Mi kpukpru ini.” (Matthew 16:24, NW) Nnyịn ikpono Jesus Christ ke ini nnyịn inamde item esie ndibemiso nyom Obio Ubọn̄ Abasi ye edinen ido esie, ndien nnyịn ikpono enye ke ini inamde ewụhọ esie ndibuana ke utom edinam mbet. N̄ko, nnyịn ikpono Jesus ke ini iwụtde ima nditọete oro enye ọkọdọhọde nte ẹdidade ẹdiọn̄ọ kpukpru mme ata anditiene enye.—Matthew 6:33; 28:19, 20; John 13:34, 35.
18 N̄ko, nnyịn inọ Eyen ukpono ke ndida enyịn̄ esie ke idem nnyịn, ikotde idem nnyịn mme Christian, ndien ekem idude uwem ekekem ye enyịn̄ oro ebe ke eti edu nnyịn. (Utom 11:26; 1 Peter 2:11, 12) Apostle Peter ọkọdọhọ ete ke nnyịn ikpetiene nde ikpat Jesus ket-ket. (1 Peter 2:21) Ke ndikpebe enye ke kpukpru edu nnyịn, ke ntre, nnyịn n̄ko ikpono enye. Ndien ke akpanikọ, ke ini nnyịn inịmde Editi n̄kpa Christ kpukpru isua, nnyịn inọ enye san̄asan̄a ukpono.—1 Corinth 11:23-26.
19, 20. (a) Nso mme utịp ke Jesus enyene ọnọ mme anditiene enye ke ndikpono enye, kemi ye ke ini iso? (b) Nso mbuọtidem ke nnyịn ikeme ndinyene ke se iban̄ade Eyen?
19 Nso utịp ke Jesus enyene ọnọ mme mbet esie ke nditiene usụn̄uwem oro ọnọde enye ukpono? Enye ọkọdọhọ ete: “Ke akpanikọ ke ndọhọ mbufo, baba owo kiet idụhe, eke ọkọkpọn̄de ufọk, m̀mê nditọeka iren, m̀mê nditọeka iban, m̀mê eka, m̀mê ete, m̀mê nditọ, m̀mê isọn̄, ke ntak Mi ye ntak gospel, emi mîdibọhọ n̄kpọ utịm ikikie kemi ke ini emi, m̀mê ufọk, ye nditọeka iren, ye nditọeka iban, ye mme eka, ye nditọ, ye isọn̄, ikọrọ ye ukụt: ye nsinsi uwem ke eyo emi edidide.”—Mark 10:29, 30.
20 Ih, edieke nnyịn inamde uwaidem ke ntak Jesus, enye eyekụt ete ke ẹnọ nnyịn utịp. Jesus ọn̄wọn̄ọ ọnọ nnyịn ete: “Owo ekededi eke edinyịmede ke iso owo ete, idi okịm, Ami nyenyụn̄ nnyịme enye ke iso Ete Mi emi odude ke heaven.” (Matthew 10:32) Ntre kpa nte Ete eke heaven okponode mmọ oro ẹkponode enye, nnyịn imekeme ndinyene mbuọtidem nte ke ikpọn̄îkpọn̄ edibon Eyen Jehovah eyekpebe Ete esie ke afan̄ emi, idem kpa nte Eyen anamde ke mme n̄kpọ efen.
Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?
◻ Didie ke ediwak owo ke Christendom ẹsuene Eyen?
◻ Nso ikọ ntiense ke Jesus ọkọnọ kaban̄a edidu esie mbemiso edide owo?
◻ Nso idi ndusụk ntak oro nnyịn inyenede ke ndikpono Jesus?
◻ Nso idi ndusụk usụn̄ oro nnyịn ikemede ndikpono Jesus?
◻ Ndikpono Jesus Christ osụn̄o ke mme ewe edidiọn̄?