Mmanie ‘Ẹdibọhọ’?
“Ẹyenyan̄a kpukpru owo eke ẹsemede ẹkot enyịn̄ Jehovah.”—UTOM 2:21.
1. Ntak emi Pentecost eke 33 E.N. ekedide akpan usen ke mbụk ererimbot?
PENTECOST 33 E.N. ekedi akpan usen ke mbụk ererimbot. Ntak-a? Koro obufa idụt ama amana ke usen oro. Ke akpa, enye ikedịghe ata akamba idụt—sụk mbet Jesus 120 oro ẹkesopde idem ke ubet enyọn̄ ke Jerusalem. Edi mfịn, ke ini edide ẹfre ẹban̄a ata ediwak idụt oro ẹkedude ini oro, idụt oro akamanade ke ubet enyọn̄ oro ke osụk ododu ye nnyịn. N̄kpọntịbe emi edi ata akpan n̄kpọ ọnọ kpukpru nnyịn, sia emi edide idụt emi Abasi emekde ete edi ntiense imọ ke iso ubonowo.
2. Mme utịbe utịbe n̄kpọntịbe ewe ẹkenịm emana obufa idụt idiọn̄ọ?
2 Ke ini obufa idụt oro ọkọtọn̄ọde, mme akpan n̄kpọntịbe ẹma ẹda itie ẹmi ẹkesude mme ntịn̄nnịm ikọ Joel. Nnyịn ikọt iban̄a mme n̄kpọntịbe ẹmi ke Utom 2:2-4: “Idaha kiet uyom oto ke enyọn̄ edi, ebiet uyom ata ọkpọsọn̄ oyobio eke efịmede, enye onyụn̄ ọyọhọ ofụri ufọk oro mmọ ẹtiede ke esịt. Mmọ ẹnyụn̄ ẹkụt mme edeme eke ẹsakde ikan̄, nte ẹdemede idem ẹdoro mmọ ke ibuot, edeme kiet ke owo kiet, edeme kiet ke owo kiet. Ndien Edisana Spirit ọyọhọ kpukpru mmọ ke idem, mmọ ẹnyụn̄ ẹtọn̄ọ ndisem nsio nsio usem, nte Spirit ọnọde mmọ ukeme nditịn̄.” Ke usụn̄ emi mme anam-akpanikọ iren ye iban 120 oro ẹma ẹkabade ẹdi idụt eke spirit, mme akpa andibuana ke se apostle Paul ke ukperedem okokotde “Israel Abasi.”—Galatia 6:16.
3. Ewe prọfesi Joel okosu ke Pentecost 33 E.N.?
3 Otuowo ẹma ẹsop idem ndinam ndụn̄ọde mban̄a “uyom ata ọkpọsọn̄ oyobio eke efịmede,” ndien apostle Peter ama anam an̄wan̄a mmọ nte ke kiet ke otu prọfesi Joel okosu. Ewe prọfesi? Ọfọn, kpan̄ utọn̄ ke se enye eketịn̄de: “Abasi ọdọhọ ete, Ama ekem ke ukperedem ini, nyan̄wan̄a Spirit Mi ndori kpukpru obụkidem: ndien nditọiren mbufo ye nditọ mbufo iban ẹyetịn̄ prọfesi, n̄kparawa mbufo ẹyekụt n̄kukụt, mbiowo mbufo ẹyenyụn̄ ẹdaba ndap: ke eyo oro nyan̄wan̄a Spirit Mi ndori ifịn iren Mi ye ifịn iban Mi; mmọ ẹyenyụn̄ ẹtịn̄ prọfesi. Ndien nyọnọ mme utịben̄kpọ ke ikpaenyọn̄ ke enyọn̄, ye mme idiọn̄ọ ke isọn̄ ke idak; iyịp ye ikan̄ ye uye nsụn̄ikan̄: utịn ayakabade edi ekịm ọfiọn̄ oyonyụn̄ akabade edi iyịp, ndien akwa usen Jehovah emi ọwọrọde etop edidi: ama ekem, ẹyenyan̄a kpukpru owo eke ẹsemede ẹkot enyịn̄ Jehovah.” (Utom 2:17-21) Ẹkụt mme ikọ oro Peter okokotde oto ke Joel 2:28-32, ndien mmọ ndisu ọkọwọrọ ke ini ke okokụre ọkpọn̄ mme Jew. “Akwa usen Jehovah emi ọwọrọde etop,” ini unam ibat Israel oro mîkanamke akpanikọ, ama ekpere. Edi mmanie ke ẹkenyan̄a, m̀mê ẹkebọhọ? Ndien nso ke emi akada aban̄a?
Edisu Iba eke Prọfesi
4, 5. Ke ekerede aban̄a mme n̄kpọntịbe oro ẹkedide ke iso, nso item ke Peter ọkọnọ, ndien ntak emi item oro ekenyenede ufọn ebe eyo esie?
4 Ke mme isua oro ẹketienede 33 E.N., Israel Abasi eke spirit ama ọkọri, edi idụt Israel eke obụk ikọkọrike. Ke 66 E.N., Israel eke obụk ama an̄wana ekọn̄ ye Rome. Ke 70 E.N., Israel ama ekpere nditre ndidu, ndien ẹma ẹfọp Jerusalem ye temple esie ofụri ofụri. Ke Pentecost 33 E.N., Peter ama ọnọ eti item ke ekerede aban̄a n̄kpọ mmọn̄eyet oro akasan̄ade ekpere. Ke afiakde okot oto Joel, enye ama ọdọhọ ete: “Ẹyenyan̄a kpukpru owo eke ẹsemede ẹkot enyịn̄ Jehovah.” Eyen Jew kiet kiet ekenyene ndinam ọkpọkpọ ubiere ndiseme n̄kot enyịn̄ Jehovah. Emi ama esịne edinam n̄kaiso item Peter: “Ẹkabade esịt, ẹnyụn̄ ẹna baptism, kpukpru mbufo, ke enyịn̄ Jesus Christ, man ẹfen mme idiọkn̄kpọ mbufo.” (Utom 2:38) Mbon oro ẹkekpan̄de utọn̄ ke ikọ Peter ẹkenyene ndinyịme Jesus nte Messiah, emi Israel nte idụt ekesịnde.
5 Mme ntịn̄nnịm ikọ Joel oro ẹma ẹnyene akwa odudu ke idem mbon nsụhọdeidem ke akpa isua ikie. Nte ededi, mmọ ẹkam ẹnyene n̄kponn̄kan odudu mfịn koro, nte mme n̄kpọntịbe ke isua ikie 20 ẹwụtde, prọfesi Joel ama osu ọyọhọ ikaba. Ẹyak nnyịn ise nte edide ntre.
6. Didie ke se ẹdade ẹdiọn̄ọ Israel Abasi akana in̄wan̄în̄wan̄ nte 1914 akasan̄ade ekpere?
6 Ke mme apostle ẹma ẹkekpan̄a, idiọk n̄kpasịp nsunsu Ido Ukpono Christ ama edịp Israel Abasi. Nte ededi, ke utịt ini, emi ọkọtọn̄ọde ke 1914, se ẹdade ẹdiọn̄ọ idụt eke spirit emi ama ana in̄wan̄în̄wan̄. Kpukpru emi ekedi ke edisu n̄ke Jesus aban̄ade ibokpot ye idiọk n̄kpasịp. (Matthew 13:24-30, 36-43) Nte 1914 akasan̄ade ekpere, mme Christian oro ẹyetde aran ẹma ẹtọn̄ọ ndidianade idemmọ n̄kpọn̄ Christendom oro mînamke akpanikọ, ẹsịnde mme nsunsu ukpepn̄kpọ esie uko uko ẹnyụn̄ ẹkwọrọde edidi utịt “ini mme Gentile.” (Luke 21:24) Edi akpa ekọn̄ ererimbot, emi akasiahade ke 1914, ama edemede mme eneni ẹmi mmọ mîkeben̄eke idem inọ. Ke idak ọkpọsọn̄ mfịghe, ediwak owo ẹma ẹtek ke ifịk, ndusụk owo ẹnyụn̄ ẹkan̄ mbuọtidem. Ke 1918 utom ukwọrọikọ mmọ ama ekpere nditre.
7. (a) Nso n̄kpọntịbe ebietde eke Pentecost 33 E.N. akada itie ke 1919? (b) Ọtọn̄ọde ke 1919, nso utịp ke edin̄wan̄a spirit Abasi nduọk ekenyene ke idem ikọt Jehovah?
7 Edi, oro ikebịghike. Ọtọn̄ọde ke 1919, Jehovah ama ọtọn̄ọ ndin̄wan̄a spirit esie nduọk ikọt esie ke usụn̄ oro akanamde ẹti Pentecost 33 E.N. Nte ededi, ke 1919 owo iketịn̄ke ikọ ke nsio nsio usem ata ọkpọsọn̄ oyobio ikonyụn̄ ifịmeke. Nnyịn imọfiọk ito mme ikọ Paul ke 1 Corinth 13:8 ite ke ini utịben̄kpọ ama ebe ke anyanini ko. Kpa ye oro, spirit Abasi ama owụt idem in̄wan̄în̄wan̄ ke 1919 ke ini, ke mbono ke Cedar Point, Ohio, U.S.A., ẹkefiakde ẹsịn mme anam-akpanikọ Christian odudu ke idem ẹkenyụn̄ ẹfiakde ẹtọn̄ọ utom edikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄. Ke 1922 mmọ ẹma ẹfiak ẹka Cedar Point ndien ikot oro “Ẹtan̄a, ẹtan̄a, ẹtan̄a, Edidem ye obio ubọn̄ esie” ama onụk mmọ ndinam n̄kpọ. Nte eketịbede ke akpa isua ikie, ẹma ẹnyịk ererimbot ndikụt mme utịp spirit Abasi oro ẹken̄wan̄ade ẹduọk. Christian kiet kiet oro ama akayak idem ọnọ—eren ye n̄wan, akwa owo ye eyenọwọn̄—ama ọtọn̄ọ ‘nditịn̄ prọfesi,’ oro edi, nditan̄a “ata n̄kpọsọn̄ utom Abasi.” (Utom 2:11) Ukem nte Peter, mmọ ẹma ẹkpak mbon nsụhọdeidem ẹte: “Ẹnyan̄a idem mbufo ẹsio ke n̄kwan̄a emana emi.” (Utom 2:40) Didie ke mbon oro ẹkekpan̄de utọn̄ ẹkpekeme ndinam oro? Ebe ke ndinam mme ikọ Joel ẹkụtde ke Joel 2:32: “Kpukpru owo eke ẹsemede ẹkot enyịn̄ Jehovah ẹyebọhọ.”
8. N̄kpọ etie didie ye Israel Abasi toto ke 1919?
8 Toto ke mme ntọn̄ọ ntọn̄ọ isua oro, mme edinam Israel Abasi ẹmeka iso. Etie nte edifịk mbon oro ẹyetde aran idiọn̄ọ enen̄ede aka anyan, ndien ọtọn̄ọde ke iduọk isua 1930 akwa otuowo mbon nsụhọdeidem ẹmi ẹnyenede idotenyịn eke isọn̄ ẹmewọrọ ẹdi. (Ediyarade 7:3, 9) Kpukpru mmọ ẹnyene nte ini edide usọp usọp ke ekikere, koro udiana edisu Joel 2:28, 29 owụt ete ke nnyịn imekpere usen Jehovah oro akam etịmde enyene ndịk akan, emi ẹdisobode editịm n̄kpọ eke ido ukpono, eke ukaraidem, ye eke unyamurua ofụri ererimbot ẹfep. Nnyịn imenyene kpukpru ntak ‘ndiseme n̄kot enyịn̄ Jehovah’ ke ọyọhọ mbuọtidem nte ke enye ayanyan̄a nnyịn!
Didie ke Nnyịn Iseme Ikot Enyịn̄ Jehovah?
9. Nso idi ndusụk n̄kpọ ẹmi ẹbuanade ke ndiseme n̄kot enyịn̄ Jehovah?
9 Nso ibuana ke ndiseme n̄kot enyịn̄ Jehovah? Udọn̄ikọ Joel 2:28, 29 an̄wam nnyịn ndibọrọ mbụme oro. Ke uwụtn̄kpọ, Jehovah ikpan̄ke utọn̄ inọ kpukpru owo oro ẹsemede ẹkot enye. Ebede ke prọfet efen, Isaiah, Jehovah ama ọdọhọ Israel ete: “Ke ini mbufo ẹmenerede ubọk mbufo, ndịp mbufo enyịn mi: ndien n̄ko ke ini mbufo ẹwakde ndibọn̄ akam, ami n̄kopke.” Ntak emi Jehovah ekesịnde ndikpan̄ utọn̄ nnọ idụt esie? Enye ke idemesie anam an̄wan̄a ete: “Iyịp ọmọyọhọ mbufo ke ubọk.” (Isaiah 1:15) Jehovah idikpan̄ke utọn̄ inọ owo ekededi emi enyenede ubiomikpe iyịp m̀mê esịnde idem ke ndinam idiọkn̄kpọ. Ntak edi oro Peter ọkọdọhọde mme Jew ke Pentecost ete ẹkabade esịt. Ke udọn̄ikọ eke Joel 2:28, 29, nnyịn imokụt ite ke Joel n̄ko ọsọn̄ọ etịn̄ aban̄a edikabade esịt. Ke uwụtn̄kpọ, ke Joel 2:12, 13, nnyịn ikot ite: “Jehovah onyụn̄ ọdọhọ ke emi n̄ko, ete, Mbufo ẹfiak ẹtiene mi ke ofụri esịt mbufo, ye ke utre udia, ye ke ntua eyet, ye ke eseme: ndien mbufo ẹwai esịt mbufo, ẹkûwai edisịnen̄kpọ mbufo, ẹnyụn̄ ẹfiak edem ẹtiene Jehovah Abasi mbufo: koro enye enyenede mfọn ye mbọm, isọpke iyatesịt onyụn̄ awak ima.” Ọtọn̄ọde ke 1919, mme Christian oro ẹyetde aran ẹma ẹnam n̄kpọ ke n̄kemuyo ye mme ikọ ẹmi. Mmọ ẹma ẹkabade esịt ke mme edikpu mmọ ẹnyụn̄ ẹbiere ke tutu amama idikan̄ke mbuọtidem aba m̀mê ndikpọt. Emi ama eberede usụn̄ ọnọ spirit Abasi ndidi se ẹn̄wan̄ade ẹduọk. Owo kiet kiet eke oyomde ndiseme n̄kot enyịn̄ Jehovah nnyụn̄ ndi se ẹyerede ana etiene ukem usụn̄ edinam emi.
10. (a) Nso idi ata edikabade esịt? (b) Didie ke Jehovah anam n̄kpọ aban̄a ata edikabade esịt?
10 Ti ete, ata edikabade esịt akan ikpîkpu edidọhọ, “Mmeseme mban̄a oro.” Nditọ Israel ẹma ẹsiwai edisịnen̄kpọ mmọ ndiwụt ọkpọsọn̄ ntụk mmọ. Edi Jehovah ọdọhọ ete: “Mbufo ẹwai esịt mbufo, ẹkûwai edisịnen̄kpọ mbufo.” Ata edikabade esịt oto esịt, oto ata esịt esịt owo emi nnyịn idide. Enye esịne ediwọn̄ọde n̄kpọn̄ idiọk edinam, kpa nte nnyịn ikotde ke Isaiah 55:7: “Yak idiọkowo ọkpọn̄ usụn̄ esie, yak oburobụt owo ọkpọn̄ ekikere esie: onyụn̄ afiak etiene Jehovah.” Enye abuana edisua idiọkido, kpa nte Jesus akasuade. (Mme Hebrew 1:9) Ekem, nnyịn ibuọt idem ke Jehovah ndifen nnyịn ke isọn̄ uwa ufak koro Jehovah “[enyene] mfọn ye mbọm, isọpke iyatesịt, onyụn̄ awak ima.” Enye eyenyịme utuakibuot nnyịn, kpa inuak udia ye uwa edin̄wọn̄ n̄kpọ nnyịn eke spirit. Enye ayakpan̄ utọn̄ ke ini isemede ikot enyịn̄ esie.—Joel 2:14.
11. Nso itie ke utuakibuot akpanikọ ekpenyene ke uwem nnyịn?
11 Ke Ukwọrọikọ oro ke Obot, Jesus ama ọnọ nnyịn n̄kpọ efen ndikere mban̄a, ke ini enye ọkọdọhọde ete: “Ẹkam ẹbem iso ẹyom Obio Ubọn̄ Esie ye edinen ido Esie.” (Matthew 6:33) Inaha ida utuakibuot nnyịn didie didie, nte n̄kpọ oro inamde enyọn̄ enyọn̄ man ubieresịt nnyịn odu ke ifụre. Ndinam n̄kpọ Abasi odot ndinyene akpa itie ke uwem nnyịn. Ntem, ebede ke Joel, Jehovah aka iso ọdọhọ ete: “Mbufo ẹfụri ukotowo ke Zion . . . Mbufo ẹbon mbio obio, ẹnịm esop, ẹbon [mbiowo], ẹbon nditọwọn̄ ye mmọ eke ẹwapde eba: yak ọdọ ndọ oto ke ubet esie ọwọrọ, yak n̄wan ndọ oto ke bed ndọ esie.” (Joel 2:15, 16) Edi ndammana n̄kpọ mbon oro ẹdọde ndọ obufa ndidi se n̄kpọ ọwọn̄ọrede ntịn̄enyịn, ẹwụkde ntịn̄enyịn ke idem kiet eken kpọt. Edi idem ye mmọ, ndinam n̄kpọ Jehovah ana edi akpa. N̄kpọ ndomokiet ikpedịghe akpan n̄kpọ ikan nnyịn ndisop idem nnọ Abasi nnyịn, isemede ikot enyịn̄ esie.
12. Nso idotenyịn kaban̄a n̄kọri ke ẹkụt ke ntọt Editi isua oko?
12 Ye emi ke ekikere, ẹyak nnyịn idụn̄ọde ibat oro Ibatutom Isua Utom 1997 eke Mme Ntiense Jehovah ayararede. Isua oko ama okụt n̄wakn̄kan ibat mme asuanetop Obio Ubọn̄ 5,599,931—ke akpanikọ akwa otu mme anditoro! Ibat mme andidụk Editi ekedi 14,322,226—adade se ibede miliọn itiaita ye ubak awak akan ibat mme asuanetop. Ibat oro owụt utịbe utịbe idotenyịn kaban̄a n̄kọri. Ediwak owo ke otu miliọn itiaita ye ubak oro ẹma ẹtọtọn̄ọ ndikpep Bible ye Mme Ntiense Jehovah nte mme owo oro ẹnyenede udọn̄ m̀mê nte nditọ oro mme ete ye eka ẹma ẹkena baptism. Ata akpa ini emi ata ediwak ẹkedụkde mbono esop ekedi oro. Mmọ ndidu do ama ọnọ Mme Ntiense Jehovah eti ifet ndidiọn̄ọ mmọ ọfọn akan nnyụn̄ nyom ndin̄wam mmọ ẹnam n̄kaiso n̄kọri. Ndien, ama odu mbon oro ẹsidụkde Editi ke isua kiet kiet ndien eyedi ẹsidụk mbono esop ifan̄ eken, edi mmọ inamke n̄kaiso n̄kọri. Nte ededi, ẹnen̄ede ẹdara mme utọ owo oro ndidụk mme mbono esop. Edi nnyịn imesịn udọn̄ inọ mmọ nditịn̄ enyịn ntie n̄kere mme ntịn̄nnịm ikọ Joel nnyụn̄ n̄kere mban̄a m̀mê n̄kaiso usio-ukot ewe ke ana mmọ ẹnam man ẹkụt nte ke Jehovah ayakpan̄ utọn̄ ke ini mmọ ẹsemede ẹkot enyịn̄ esie.
13. Edieke edide nnyịn imeseseme ikot enyịn̄ Jehovah, nso mbiomo ke nnyịn inyene kaban̄a mbon efen?
13 Apostle Paul ama ọsọn̄ọ etịn̄ ikpehe efen aban̄ade ediseme n̄kot enyịn̄ Abasi. Ke leta esie oro ekewetde ọnọ mbon Rome, enye ama okot oto mme ntịn̄nnịm ikọ Joel: “Owo ekededi eke edisemede okot enyịn̄ Jehovah ọyọbọhọ.” Ekem enye ọkọk ibuot ete: “Mmọ ẹdinam didie ẹseme ẹkot Enye emi mmọ mîkọbuọtke idem ye Enye? Mmọ ẹdinyụn̄ ẹnam didie ẹbuọt idem ye Enye emi mmọ mîkokopke iban̄a? Mmọ ẹdinyụn̄ ẹnam didie ẹkop, ke ọkwọrọikọ mîdụhe?” (Rome 10:13, 14) Ih, oyom ediwak mbon en̄wen ẹmi tutu esịm idahaemi mîfiọkke Jehovah ẹseme ẹkot enyịn̄ esie. Mbon oro ẹma ẹkefefiọk Jehovah inyeneke mbiomo ndikwọrọ ikọ kpọt edi n̄ko ndinyanade mbịne nnyụn̄ nnọ mmọ un̄wam oro.
Paradise eke Spirit
14, 15. Nso mme edidiọn̄ eke paradise ke ikọt Jehovah ẹdara ke ntak emi mmọ ẹsemede ẹkot enyịn̄ esie ke usụn̄ oro enemde enye esịt?
14 Oro edi usụn̄ emi mbon oro ẹyetde aran ye mme erọn̄ en̄wen ẹsede n̄kpọ, ndien nte utịp, Jehovah ọmọdiọn̄ mmọ. “Jehovah eyefịbe ufụp aban̄a isọn̄ esie, onyụn̄ atua ikọt esie mbọm.” (Joel 2:18) Ke 1919, Jehovah ama efịbe ufụp aban̄a onyụn̄ atua ikọt esie mbọm ke ini enye akanamde mmọ ẹfiak ẹnyọn̄ okonyụn̄ adade mmọ edisịn ke idaha edinam eke spirit esie. Emi enen̄ede edi paradise eke spirit, emi Joel etịn̄de aban̄a nte odotde ke mme ikọ ẹmi: “O isọn̄, kûfehe, mbufo ẹdara ẹnyụn̄ ẹbre: koro Jehovah anamde ikpọ n̄kpọ. O mme unam ikọt, mbufo ẹkûfehe koro mbiet wilderness afiaride: koro eto osion̄o mfri esie, eto fig ye vine ẹnọ odudu mmọ. Mbufo nditọ Zion ẹbre ndien mbre, ẹnyụn̄ ẹdara Jehovah Abasi mbufo; koro enye ọnọde mbufo akpa edịm nte enende, onyụn̄ anam akpa edịm ye akpatre edep ọnọ mbufo, kpa nte eke akpa. Ndien ibokpot ẹyeyọhọ ke ọtọ ubek, wine ye aran ẹyenyụn̄ ẹyọhọ ke aban̄ ẹduọhọ.”—Joel 2:21-24.
15 Nso in̄wan̄în̄wan̄ editịn̄ mban̄a ke emi edi ntem! Edinọ akpan n̄kpọ udu uwem ita barasuene ke Israel—ibokpot, aran olive, ye wine—ọkọrọ ye ata ediwak ufene. Ke eyo nnyịn mme ntịn̄nnịm ikọ oro ẹsu ke usụn̄ eke spirit. Jehovah ọnọ nnyịn kpukpru udia eke spirit oro nnyịn iyomde. Nte kpukpru nnyịn idarake iban̄a utọ n̄kpọ oro Abasi ọnọde barasuene do? Ke akpanikọ, nte Malachi ekebemde iso etịn̄, Abasi nnyịn ‘emeberede window heaven onyụn̄ an̄wan̄a nti n̄kpọ ọnọ nnyịn, tutu akaha.’—Malachi 3:10.
Utịt Editịm N̄kpọ
16. (a) Nso ke edin̄wan̄a spirit Jehovah nduọk owụt kaban̄a eyo nnyịn? (b) Nso ke ini iso akama?
16 Edi ke ama eketịn̄ aban̄a idaha paradise ikọt Abasi ke Joel etịn̄ prọfesi aban̄a edin̄wan̄a spirit Jehovah nduọk. Ke ini Peter okokotde oto prọfesi emi ke Pentecost, enye ọkọdọhọ ete ke enye okosu “ke ukperedem ini.” (Utom 2:17) Edin̄wan̄a spirit Abasi nduọk adan̄aoro ọkọwọrọ nte ke ukperedem ini ama ọtọn̄ọ ọnọ editịm n̄kpọ mme Jew. Edin̄wan̄a spirit Abasi nduọk Israel Abasi ke ọyọhọ isua ikie 20 ọwọrọ ke nnyịn idu uwem ke ukperedem ini eke editịm n̄kpọ ofụri ererimbot. Ke ikerede iban̄a emi, nso ke ini iso akama? Prọfesi Joel aka iso asian nnyịn ete: “Nyonyụn̄ nnọ mme utịben̄kpọ ke enyọn̄ ye ke isọn̄, iyịp, ye ikan̄, ye nsụn̄ikan̄ ẹbiet adaha. Utịn ayakabade edi ekịm, ọfiọn̄ oyonyụn̄ akabade edi iyịp, ke akwa usen Jehovah emi enyenede ndịk mîka-idịghe.”—Joel 2:30, 31.
17, 18. (a) Ewe usen Jehovah oro enyenede ndịk ekesịm Jerusalem? (b) Nte ke usen Jehovah oro enyenede ndịk iditreke ndidi ke ini iso onụk nnyịn ndinam nso?
17 Ke 66 E.N., mme ntịn̄nnịm ikọ ẹmi ẹma ẹtọn̄ọ ndisu ke Judah nte mme n̄kpọntịbe ẹkesan̄ade ye unana ukpan ẹbịne ata-utịt usen Jehovah emi enyenede ndịk ke 70 E.N. Ekedi n̄kpọ ndịk didie ntem ini oro ndidu ke otu mbon oro mîkotoroke enyịn̄ Jehovah! Mfịn, mme n̄kpọntịbe ẹmi ẹnyenede ndịk ukem ntre ẹdu ke iso, ke ini Jehovah edisobode editịm n̄kpọ ofụri ererimbot emi efep. Kpa ye oro, ẹkeme ndibọhọ. Prọfesi oro aka iso ete: “Ama ekem, kpukpru owo eke ẹsemede ẹkot enyịn̄ Jehovah ẹyebọhọ: ndien mmọ eke ẹbọhọde ẹyedu ke obot Zion ye ke Jerusalem, kpa nte Jehovah ọkọdọhọde, ye ke otu mmọ eke ẹsụkde ẹmi Jehovah okotde.” (Joel 2:32) Mme Ntiense Jehovah ẹnen̄ede ẹwụt esịtekọm ndifiọk enyịn̄ Jehovah, mmọ ẹnyụn̄ ẹnyene ọyọhọ mbuọtidem nte ke enye ayanyan̄a mmimọ ke ini mmọ ẹsemede ẹkot enye.
18 Nte ededi, nso iditịbe ke ini akwa usen Jehovah emi ọwọrọde etop adade ofụri iyatesịt esie etiene ererimbot emi? Ẹyeneme ẹban̄a oro ke akpatre ibuotikọ ukpepn̄kpọ.
Nte Afo Emeti?
◻ Ini ewe ke Jehovah ke akpa ini akan̄wan̄a spirit esie ọduọk ikọt esie?
◻ Nso idi ndusụk n̄kpọ oro ẹbuanade ke ndiseme n̄kot enyịn̄ Jehovah?
◻ Ini ewe ke akwa usen Jehovah oro ọwọrọde etop ekesịm Israel eke obụk?
◻ Didie ke Jehovah ọdiọn̄ mbon oro ẹsemede ẹkot enyịn̄ esie mfịn?
[Ndise ke page 15]
Obufa idụt ama amana ke Pentecost 33 E.N.
[Ndise ke page 16, 17]
Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ isua ikie emi, Jehovah ama afiak an̄wan̄a spirit esie ọduọk ikọt esie ke ndisu Joel 2:28, 29
[Mme ndise ke page 18]
Ana ẹn̄wam mme owo ndiseme n̄kot enyịn̄ Jehovah