“Edisana Utom Ye Ukeme Ukere N̄kpọ Mbufo”

“Ẹda ikpọkidem mbufo ẹnọ nte oduuwem uwa, emi asanade, enemde Abasi ndibọ, kpa edisana utom ye ukeme ukere n̄kpọ mbufo.”—ROME 12;1, NW.

1, 2. Didie ke ndikpep ndida mme edumbet Bible nsịn ke edinam etie nte edikpep ndinyene usọ ke obufa usem?

NTE akanam afo omodomo ndikpep obufa usem? Edieke edide ntre, afo ye unana eyịghe eyenyịme ete ke emi edi ọkpọsọn̄ utom. Idem n̄kpọ, ekese n̄kpọ abuana akan ikpîkpu edikpep mbufa ikọ. Ndisem usem udọn udọn oyom n̄ko ẹtịm ẹdiọn̄ọ nte ẹbonde ikọ ke usem oro. Ana afo ọfiọk nte mme ikọ ẹnyenede ebuana ye kiet eken ye nte mmọ ẹdianade ọtọkiet ndibọp ọyọhọ ekikere.

² Ukem oro ke edi ye nnyịn ndikọ ifiọk Ikọ Abasi. Ekese abuana akan sụk edikpep mme itien̄wed Abasi oro ẹsatde-sat. Ana nnyịn n̄ko ikpep nte ẹbonde ikọ ke usem Bible, ke nditịn̄ ke ndamban̄a usụn̄. Oyom nnyịn ifiọk nte mme itien̄wed Abasi ẹnyenede ebuana ye kiet eken ye nte mmọ ẹnamde n̄kpọ nte mme edumbet oro ẹkemede ndida nsịn ke edinam ke uwem eke usen ke usen. Nnyịn ke ntre imekeme ndikabade ndu ke ‘mben̄eidem ke kpukpru nde ndinam eti utom ekededi.’—2 Timothy 3:17.

3. Kaban̄a utom oro ẹnamde ẹnọ Abasi, nso ukpụhọde ikada itie ke 33 E.N.?

³ Ke idak ndutịm ediomi Ibet Moses, ẹkewụt edinam akpanikọ, ke akamba udomo, ebe ke nditịn̄ enyịn nnịm mme ibet oro ẹkewetde-wet. Nte ededi, ke 33 E.N., Jehovah ama ọsọhi Ibet oro efep, ke nditịm ntịn̄ “ọkọn̄ enye adian ke eto ndutụhọ” emi ẹkekọn̄de Eyen esie ẹwot. (Colossae 2:13, 14, NW) Ke oro ebede, owo ikọnọhọ ikọt Abasi udịm udịm uwa ndiwa ye mme ibet nditiene. Utu ke oro, ẹkedọhọ mmọ ẹte: “Ẹda ikpọkidem mbufo ẹnọ nte oduuwem uwa, emi asanade, enemde Abasi ndibọ, kpa edisana utom ye ukeme ukere n̄kpọ mbufo.” (Rome 12:1, NW) Ih, akana mme Christian ẹyak idemmọ, ke ofụri esịt, ukpọn̄, ye odudu mmọ ẹsịn ke utom Abasi. (Mark 12:30; men Psalm 110:3 domo.) Edi nso ke ndinam “edisana utom ye ukeme ukere n̄kpọ mbufo” ọwọrọ?

4, 5. Nso ibuana ke ndinam n̄kpọ Jehovah ye ukeme ukere n̄kpọ nnyịn?

⁴ Ẹkabade ubak udịmikọ oro “ukeme ukere n̄kpọ” ẹto ikọ Greek oro lo·gi·kosʹ, emi ọwọrọde “eti ibuot” m̀mê “ọniọn̄.” Ẹteme mme asan̄autom Abasi ẹte ẹda ubieresịt mmọ oro Bible ọnọde ukpep ẹnam n̄kpọ. Utu ke ndikọn̄ mme ubiere mmọ ke akpakịp ibet oro ẹwetde-wet, oyom mme Christian ẹdụn̄ọde mme edumbet Bible ye ntịn̄enyịn. Oyom mmọ ẹfiọk “nte ẹbonde ikọ ke usem” Bible, m̀mê nte nsio nsio edumbet esie ẹnyenede ebuana ye kiet eken. Ntem, mmọ ẹkeme ndinam mme ubiere oro ẹdade ukem ukem ye ukeme ukere n̄kpọ mmọ.

⁵ Nte emi ọwọrọ ke mme Christian inyeneke ibet? Ke akpanikọ iwọrọke. Nte an̄wan̄ade, N̄wed Abasi Christian Usem Greek akpan ukpono ndem, oburobụt ido idan̄, uwotowo, usu nsu, ubụpekpo, edida iyịp nnam n̄kpọ ke idiọk usụn̄, ye nsio nsio idiọkn̄kpọ eken. (Utom 15:28, 29; 1 Corinth 6:9, 10; Ediyarade 21:8) Edi, ke udomo oro otịmde okpon akan nte ẹkeyomde ẹto nditọ Israel, ana nnyịn ida ukeme ukere n̄kpọ nnyịn ikpep inyụn̄ ida mme edumbet Bible isịn ke edinam. Kpa nte edide ye edifiọk obufa usem, emi esida ini ye ukeme. Didie ke ikeme ndifori ukeme ukere n̄kpọ nnyịn?

Ndifori Ukeme Ukere N̄kpọ Mbufo

6. Nso ibuana ke ndikpep Bible?

⁶ Akpa, ana nnyịn idi ifịk ifịk nditọ ukpepn̄kpọ Bible. Ikọ Abasi eke odudu spirit edi “se ifọnde ndida n̄kpep owo n̄kpọ, nnyụn̄ nsua nnọ owo, nnyụn̄ nnam owo ẹsan̄a nte enende, nnyụn̄ nteme owo edinen ido.” (2 Timothy 3:16) Nnyịn ikpenyeneke ndidori enyịn kpukpru ini ndikụt ẹnọde in̄wan̄în̄wan̄ ibọrọ ke mfịna ke ufan̄ikọ kiet ke Bible. Utu ke oro, ekeme ndiyom nnyịn ikọk ibuot ke ediwak itien̄wed oro ẹsịnde un̄wana ke akpan idaha m̀mê mfịna oro odude. Oyoyom nnyịn itịn̄ enyịn idụn̄ọde se idide ekikere Abasi ke n̄kpọ oro. (Mme N̄ke 2:3-5) Oyom nnyịn n̄ko idi asian, koro “asian owo eyenyụn̄ enyene ikike.” (Mme N̄ke 1:5) Owo asian ekeme ndibahade se ibuanade ke n̄kpọ ndien ekem enye ọfiọk ebuana oro mmọ ẹnyenede ye kiet eken. Ukem nte edide ye mbre nsa obukpọk oro ẹtan̄de nsa ẹdọn̄ ke nde ke nde man ọwọrọ n̄kpọ, enye ọdọn̄ mme ikọ ọtọkiet man enye ekeme ndikụt nte ofụri n̄kpọ oro etiede.

7. Didie ke mme ete ye eka ẹkeme ndida mme edumbet Bible n̄kọk ibuot kaban̄a ntụnọ?

⁷ Da n̄kpọ aban̄ade edidi ete m̀mê eka ke uwụtn̄kpọ. Mme N̄ke 13:24 ọdọhọ ke ete emi amade eyen esie “abak otụnọ enye.” Ke ẹkerede ẹban̄a itien̄wed emi kpọt, ẹkeme ndida enye ke ukwan̄ usụn̄ ndiwụt ke ọkpọsọn̄ ufen oro etiede ufịk ufịk enen. Edi, N̄wed Mbon Colossae 3:21 ọnọ item oro adade ukem ukem: “Mme ete, ẹkûfiomo nditọ mbufo, mbak esịt ediduọ mmọ.” Mme ete ye eka oro ẹdade ukeme ukere n̄kpọ mmọ ẹnam n̄kpọ ẹnyụn̄ ẹbuande mme edumbet ẹmi ukem ukem idinọhọ ntụnọ oro ẹkemede ndikot “edikama ke idiọk usụn̄.” Mmọ ẹyenam n̄kpọ ye nditọ mmọ ke usụn̄ oro esịnede ufiop, owụtde asian, ye uku. (Ephesus 6:4) Ntem, edide ke n̄kpọ aban̄ade edidi ete m̀mê eka m̀mê ke mbubehe efen ekededi oro abuanade mme edumbet Bible, nnyịn imekeme ndifori ukeme ukere n̄kpọ nnyịn ebe ke ndikere mban̄a kpukpru n̄kpọ oro ẹbuanade. Ke usụn̄ emi, nnyịn imekeme ndifiọk “nte ẹbonde ikọ ke usem” edumbet Bible, se ikedide uduak Abasi ye nte ẹkpenamde enye.

8. Didie ke nnyịn ikeme ndifep ekikere oro etiede eto eto, ukpọtiọ ukpọtiọ ke ini edide edisịm unọ idem inemesịt?

⁸ Ọyọhọ usụn̄ iba oro nnyịn ikemede ndifori ukeme ukere n̄kpọ nnyịn edi ndifep usụn̄ ekikere ẹtiede eto eto, ukpọtiọ ukpọtiọ. Idaha ekikere oro etiede eto eto ọbọbiọn̄ọ n̄kọri ukeme ukere n̄kpọ nnyịn. Da unọ idem inemesịt ke uwụtn̄kpọ. Bible ọdọhọ ete: “Ofụri ererimbot onyụn̄ esịne ke ubọk andidiọk.” (1 John 5:19) Nte emi ọwọrọ ete ke kpukpru n̄wed, ndise oro ẹnamde-nam n̄kpọ ẹwụt, m̀mê edinam television oro ererimbot osion̄ode edi ẹdi mbiara ye eke Satan? Ọkpọsọsọn̄ utọ ekikere oro ndiwụt eti ibuot. Nte ededi, ndusụk owo ẹkeme ndimek ndifep television, senima, m̀mê mme n̄wed ererimbot ofụri ofụri. Mmọ ẹnyene unen ndinam oro, ndien owo ikpenyeneke ndikụt ndudue nnọ mmọ ke oro. Edi mmọ n̄ko ikpenyeneke ndidomo ndinyịk mbon en̄wen ẹtiene ukem idaha oro etiede ukpan ukpan do. N̄ka emịn̄ mme ibuotikọ ẹnọde mme edumbet Bible oro ẹkpenyenede ndin̄wam nnyịn ndida ọniọn̄ nsasat mme nduọkodudu ye unọ idem inemesịt oro imekde. Ndinam n̄kpọ mbe ndausụn̄ emi nnyụn̄ nsio idem nnyịn nnyan nnọ oburobụt ekikere, akpakip afai, m̀mê ubụpekpo oro ọyọhọde mfịn ke ekese unọ idem inemesịt ererimbot emi otịm owụt unana eti ibuot. Ke akpanikọ, ndimek unọ idem inemesịt oro owụtde ọniọn̄ oyom ete nnyịn ida ukeme ukere n̄kpọ nnyịn inam n̄kpọ ke ndida mme edumbet Bible nsịn ke edinam man otodo inyene eti ubieresịt ke iso Abasi ye ke iso owo.—1 Corinth 10:31-33.

9. Nso ke “ọyọhọ mbufiọk” ọwọrọ?

⁹ Ekese unọ idem inemesịt eyomfịn nte an̄wan̄ade idotke ye mme Christian.a Ke ntre, ana nnyịn inọ esịt nnyịn ukpep ‘ndisua idiọkido’ mbak nnyịn iditie nte ndusụk owo ke akpa isua ikie ẹmi ‘esịt mmọ okodorode ufiọn.’ (Psalm 97:10; Ephesus 4:17-19) Man ikọk ibuot ke mme utọ n̄kpọ ntre, oyom nnyịn inyene “nnennen ifiọk ye ọyọhọ mbufiọk.” (Philippi 1:9, NW) Ikọ Greek oro ẹkabarede “mbufiọk” owụt “edisọp n̄kụt idaha ido uwem.” Ikọ oro owụt ataata ifiọk owo, utọ nte edikụt n̄kpọ. Ke ini edide edisịm unọ idem inemesịt m̀mê n̄kpọ efen ekededi oro oyomde ọkpọkpọ ubiere, ifiọk ido uwem nnyịn ana enyene iwụk man otodo nnyịn ikûfiọk sụk mme n̄kpọ oro ẹnade in̄wan̄în̄wan̄, ẹdide nti m̀mê ndiọi edi n̄ko mbon oro ẹtiede eyịghe eyịghe. Ke ukem ini oro, nnyịn ikpenyene ndifep ndida mme edumbet Bible nnam n̄kpọ ke ebeubọk usụn̄ oro owụtde unana eti ibuot nnyụn̄ nsọn̄ọ nyịre nte kpukpru nditọete nnyịn ẹnam ukem oro.—Philippi 4:5.

10. Didie ke nnyịn ikeme ndifiọk edu Jehovah nte ẹwụtde ke Psalm 15?

¹⁰ Ọyọhọ usụn̄ ita ndifori ukeme ukere n̄kpọ nnyịn edi ndifiọk usụn̄ oro Jehovah ekerede n̄kpọ nnyụn̄ nsọn̄ọ n̄wụk enye ke esịt nnyịn. Ke Ikọ esie, Jehovah ayarade mme edu ye mme idaha esie. Ke Psalm 15, ke uwụtn̄kpọ, nnyịn ikot iban̄a utọ owo oro Jehovah ọnọde ikot ndidụn̄ ke okụre esie. Utọ owo oro edi owo emi anamde se inende, etịn̄ akpanikọ ke esịt esie, onịm mme un̄wọn̄ọ esie, inyụn̄ idaha mbon en̄wen inam mbubịne. Ke okotde psalm emi, bụp idemfo, ‘Nte mme edu ẹmi ẹwụt nte ami ntiede? Nte Jehovah eyekot mi ndidụn̄ ke okụre esie?’ Ukeme ukere n̄kpọ nnyịn okop odudu etiene nte nnyịn inamde n̄kpọ ke n̄kemuyo ye mme usụn̄ ye mme ekikere Jehovah.—Mme N̄ke 3:5, 6; Mme Hebrew 5:14.

11. Didie ke mme Pharisee ‘ẹkekan̄ade edinen ikpe ye ima Abasi’?

¹¹ Ke afan̄ emi ke mme Pharisee ẹkekpu idiọk idiọk. Mme Pharisee ẹma ẹfiọk mme n̄kpatan̄a n̄kpọ Ibet edi ikọfiọkke “nte ẹbonde ikọ ke usem” esie. Mmọ ẹma ẹkeme nditịn̄ mme udịm udịm n̄kpọ Ibet ke ibuot, edi mmọ ẹma ẹkpu ndifiọk Owo oro ọkọnọde enye. Jesus ama ọdọhọ mmọ ete: “Mbufo [ẹsio] ubak ikọn̄ ye etidot ye kpukpru orụk ikọn̄ udia kiet ke itie duop ẹnọ Abasi, ẹnyụn̄ ẹkan̄ade edinen ikpe ye ima Abasi.” (Luke 11:42) Ke ukpọtiọ ukpọtiọ ido ye nsọn̄esịt mmọ, mme Pharisee ẹma ẹkpu ndida ukeme ukere n̄kpọ mmọ nnam n̄kpọ. Anana-iwụk ekikere mmọ ama ayarade ke ini mmọ ẹkesụkde mbet Jesus uyo ẹban̄a edikịbi ibokpot nta ke Sabbath; edi, nte ini akade kpasụk ke usen oro, esịt ikobiomke mmọ ke ini mmọ ẹkedụkde odu ndiwot Jesus!—Matthew 12:1, 2, 14.

12. Didie ke nnyịn ikeme ndinen̄ede ndu ke n̄kemuyo ye Jehovah nte Owo?

¹² Nnyịn iyom ndidi isio ye mme Pharisee oro. Ana ifiọk Ikọ Abasi oro nnyịn inyenede an̄wam nnyịn ndinam n̄kpọ ke n̄kemuyo ye Jehovah nte Owo. Didie ke nnyịn ikeme ndinam emi? Ke ẹma ẹkekot itie kiet ke Bible m̀mê n̄wed oro ọkọn̄ọde ke Bible, ndusụk owo ẹma ẹbọ un̄wam ebe ke nditie n̄kere mme utọ mbụme ẹmi, ‘Nso ke ntọt emi ekpep mi aban̄a Jehovah ye mme edu esie? Didie ke n̄keme ndiwụt mme edu Jehovah ke mme edinam mi ye mbon en̄wen?’ Nditie n̄kere mme utọ mbụme ẹmi anam ukeme ukere n̄kpọ nnyịn ọkọri onyụn̄ an̄wam nnyịn ndikabade ndi “mme andikpebe Abasi.”—Ephesus 5:1.

Ifịn Abasi ye Christ, Idịghe eke Owo

13. Didie ke mme Pharisee ẹkenam n̄kpọ nte mme andibiere se idide eti ido uwem?

¹³ Mbiowo ẹnyene ndiyak mbon oro ẹdude ke idak mmọ ẹda ukeme ukere n̄kpọ mmọ ẹnam n̄kpọ. Mme andibuana ke esop idịghe ifịn owo. Paul ekewet ete: “Edieke n̄kposụk nnemde owo esịt, n̄kpedịghe owo Christ.” (Galatia 1:10; Colossae 3:23, 24) Ke edide isio ye oro, mme Pharisee ẹkeyom mme owo ẹnịm ke akpanikọ ẹte ke edi ata akpan n̄kpọ ndinyene unyịme owo akan ndinyene unyịme Abasi. (Matthew 23:2-7; John 12:42, 43) Mme Pharisee ẹkenịm idemmọ nte mme andibiere se idide eti ido uwem, ẹmi ẹkebọpde ibet idemmọ ndien ekem ẹbiere ikpe ẹnọ mbon en̄wen ke nte mmọ ẹnịmde. Mbon oro ẹketienede mme Pharisee ikọsọn̄ke idem ke ndida ubieresịt mmọ oro ẹdade Bible ẹnọ ukpep nnam n̄kpọ, nte utịp, ẹkabarede ẹdi ifịn owo.

14, 15. (a) Didie ke mbiowo ẹkeme ndiwụt ke mmimọ idi ekemmọ mbonutom ye otuerọn̄? (b) Didie ke mbiowo ẹkpenam n̄kpọ ke mme n̄kpọ ẹbuanade ubieresịt?

¹⁴ Mbiowo Christian mfịn ẹfiọk ẹte ke otuerọn̄ inamke ibat akpan akpan inọ mmimọ. Ana Christian kiet kiet obiom mbiomo esiemmọ. (Rome 14:4; 2 Corinth 1:24; Galatia 6:5) Emi edi nte akpanade etie. Ke akpanikọ, edieke mme andibuana ke otuerọn̄ ẹkpedide ifịn owo, ẹkopde uyo n̄kukụre ke ini ẹdade ẹkpeme, nso ke mmọ ẹkpenam ke ini mme owo oro mîdụhe? Paul ama enyene ntak ndidat esịt mban̄a mbon Philippi: “Kpa nte mbufo ẹkam ẹsụkde ibuot ẹnọ uyo mi kpukpru ini, idịghe ke ini ndude ye mbufo ikpọn̄, edi akpan akpan ke ini mmendụhe ye mbufo, ẹsan̄a ke ndịk ye nnyekidem ẹnam edinyan̄a mbufo ọwọrọ usụn̄.” Mmọ ẹkenen̄ede ẹdi ifịn Christ, inyụn̄ idịghe eke Paul.—Philippi 2:12.

¹⁵ Ke ntre, ke mme n̄kpọ ẹban̄ade ubieresịt, mbiowo inamke ubiere inọ mbon oro ẹdude ke idak ukpeme mmọ. Mmọ ẹsinam mme edumbet Bible oro ẹbuanade ke n̄kpọ ẹn̄wan̄a ndien ekem ẹyak mbon oro n̄kpọ emi ebehede ẹda ukeme ukere n̄kpọ mmọ ẹnam ubiere. Emi edi akwa mbiomo, edi enye edi se owo kiet kiet enyenede ndibiom ke idemesie.

16. Nso ndutịm ikodu ke Israel kaban̄a edise mban̄a mme mfịna?

¹⁶ Kere ban̄a ikpehe ini oro Jehovah akadade mme ebiereikpe ada Israel usụn̄. Bible asian nnyịn ete: “Ke eyo oro edidem idụhe ke Israel: kpukpru owo ẹnam nte mmọ ẹmade.” (Judges 21:25) Edi Jehovah ama ọnọ ikọt esie usụn̄ ndibọ ndausụn̄. Kpukpru obio ẹma ẹnyene mbiowo oro ẹkekemede ndinọ un̄wam oro odotde kaban̄a mme mbụme ye mme mfịna. Adianade do, mme oku ẹtode ubon Levi ẹma ẹnam n̄kpọ nte odudu oro onụkde owo ndinam se inende ebe ke ndinọ mme owo ukpep ke ibet Abasi. Ke ini ata n̄kpọsọn̄ idaha ẹkedahade ẹda, akwa oku ama esika ebịne Abasi ebe ke ndikama Urim ye Thummim. Insight on the Scriptures ọdọhọ ete: “Owo oro akadade ndutịm ẹmi anam n̄kpọ, emi ekenyenede ifiọk ibet Abasi onyụn̄ adade enye esịn ke edinam, ama enyene eti ndausụn̄ ọnọ ubieresịt esie. Enye ndinam ‘se inende ke enyịn esie’ ke utọ idaha oro idisụn̄ọke ke idiọk. Jehovah ama ayak mme owo ẹwụt edu ye usụn̄ edinam n̄kpọ ke unyịmesịt m̀mê unana unyịmesịt.”—Eboho 2, page 162-163.b

17. Didie ke mbiowo ẹkeme ndiwụt ke mmimọ inọ item nte ekemde ye mme idaha Abasi utu ke ndidi eke idemmọ?

¹⁷ Ukem nte mme ebiereikpe ye mme oku Israel, mbiowo esop ẹsinọ un̄wam oro odotde ke mme mfịna ẹnyụn̄ ẹnọ item oro enyenede ufọn. Ndusụk ini, mmọ ẹsikam ‘ẹwụt mme owo ndudue mmọ, ẹsua ẹnọ mmọ, ẹkpe ye mmọ; ẹsan̄a ye ofụri ime ye edikpep ẹnam utom emi.’ (2 Timothy 4:2) Mmọ ẹsinam ntre nte ekemde ye mme idaha Abasi, idịghe eke idemmọ. Emi esinyene uforo didie ntem ke ini mbiowo ẹnịmde uwụtn̄kpọ ẹnyụn̄ ẹdomode ndisịm esịt!

18. Ntak emi enen̄erede ọfọn mbiowo ndisịm esịt-e?

¹⁸ Esịt edi “engine” ọnọ utom Christian nnyịn. Bible ke ntre ọdọhọ ete: ‘Uwem oto enye.’ (Mme N̄ke 4:23) Mbiowo oro ẹnamde esịt mme owo edemede ẹyekụt ẹte ke mbon ẹmi ẹdude ke esop ke ntem ẹyedi se ẹnụkde ndinam kpukpru se mmọ ẹkekeme ke utom Abasi. Mmọ ẹyenam usio-ukot ke idemmọ, idịghe ndiyom mmọ en̄wen ẹnyenyịk mmọ kpukpru ini. Jehovah iyomke nsụkibuot oro ẹnyịkde-nyịk owo. Enye oyom nsụkibuot oro otode esịt emi ọyọhọde ye ima. Mbiowo ẹkeme ndisịn udọn̄ nnọ utọ edinam oro otode esịt do ebe ke ndin̄wam mbon oro ẹdude ke otuerọn̄ ndifori ukeme ukere n̄kpọ mmọ.

Ndikọri “Ekikere Christ”

19, 20. Ntak emi edide akpan n̄kpọ nnyịn ndikọri ekikere Christ?

¹⁹ Nte ima ikokụt, ndifiọk mme ibet Abasi kpọt ikemke. Andiwet psalm ekeben̄e ete: “Tịm sian mi, ndien nyekpeme ido fo; nnyụn̄ nnịm enye ke ofụri esịt mi.” (Psalm 119:34) Jehovah ayarade se idide “ekikere Christ” ke Ikọ esie. (1 Corinth 2:16) Nte owo emi akanamde n̄kpọ Jehovah ye ukeme ukere n̄kpọ esie, Jesus ama onịm mfọnmma uwụtn̄kpọ ọnọ nnyịn. Ibet ye mme edumbet Abasi ẹma ẹn̄wan̄a enye, ndien enye ama ada mmọ esịn ke edinam ye unana ndudue. Ke ndikpep uwụtn̄kpọ esie, nnyịn iyekeme ‘nditịm mfiọk se idide ubom ye uniọn̄ ye ukon̄ ye utụn̄ọ, inyụn̄ ifiọk ima Christ emi ayan̄ade ifiọk.’ (Ephesus 3:17-19) Ih, se nnyịn ikpepde ke Bible iban̄a Jesus aka anyan akan ifiọkn̄wed emi ẹkpepde ẹdọn̄ ke ibuot; enye ọnọ nnyịn in̄wan̄în̄wan̄ ekikere aban̄a nte Jehovah ke idemesie etiede.—John 14:9, 10.

²⁰ Ntem, nte nnyịn ikpepde Ikọ Abasi, nnyịn imekeme ndifiọk ekikere Jehovah ke mme n̄kpọ inyụn̄ isịm mme ubiere oro ẹdade ukem ukem. Emi oyoyom ukeme. Ana nnyịn idi ifịk ifịk nditọ ukpepn̄kpọ Ikọ Abasi, isọpke ifiọk mme edu ye mme idaha Jehovah ke idem nnyịn. Nnyịn ikpep obufa usụn̄ nte ẹbonde ikọ ke nditịm ntịn̄. Edi, mbon oro ẹnamde ntre ẹyetiene item Paul nte “ẹda ikpọkidem [mmọ] ẹnọ nte oduuwem uwa, emi asanade, enemde Abasi ndibọ, kpa edisana utom ye ukeme ukere n̄kpọ [mmọ].”—Rome 12:1, NW.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Nso ke Afo Ekekpep?

◻ Nso ukpụhọde kaban̄a utom ẹnamde ẹnọ Abasi ikada itie ke 33 E.N.?

◻ Didie ke nnyịn ikeme ndikọri ukeme ukere n̄kpọ nnyịn?

◻ Didie ke mbiowo ẹkeme ndin̄wam mbon oro ẹdude ke otuerọn̄ ndidi ifịn Abasi ye Christ?

◻ Ntak emi nnyịn ikpọkọride “ekikere Christ”?

[Ndise ke page 23]

Mbiowo ẹn̄wam mbon en̄wen ndida ukeme ukere n̄kpọ mmọ nnam n̄kpọ