N̄kparawa Owo ye Ifụre Ifụre Ini Iso

“ENYENE ndịk onyụn̄ odoro owo ndidien ukem nte [ikpe idan̄ n̄kanubọk] ekededi”—ntre ke ebiereikpe oro eketiede ibuot ke ikpe eke ndondo emi eketịn̄ aban̄a ubiatibet oro. Otu mme abiatibet esịnede uyen itiaita, ẹdude ke ufọt isua emana 14 esịm 18, ẹma ẹdịbe ke ikpehe esịt obio London ẹbet n̄wan kiet emi ekedide akaisan̄, ẹkan enye ubọk ẹdan̄ ke odudu ediwak ini, ndien ekem ẹtop enye ẹsịn ke afua oro okodude ekpere okposụkedi enye ọkọdọhọde ke imọ ifiọkke ewọk. Nte an̄wan̄ade, eka kiet ke otu mme uyen oro ama ọdọhọ ete ke imọ ima iduọ udọn̄ọ ke ini imọ ikokụtde mbụk n̄kpọntịbe TV aban̄ade se eyen imọ eren akanamde.

Ke mfụhọ, n̄kpọntịbe emi owụt se itịbede ke n̄kaowo mfịn. Ibak amakabade edi ido uwem, edide ke edinam ubiatibet, en̄wan esịtufọk, m̀mê en̄wan ekpụk eke mbon Balkan, ufọt ufọt ye n̄kan̄ edem usoputịn Africa, ye mme ebiet en̄wen. N̄kparawa owo ẹkọri ke ufọt mme utọ idaha oro, mîdịghe mmọ ẹsiwak ndikop mban̄a mmọ. Eyịghe idụhe, ndien, ediwak mmọ ẹkabarede ẹtie nsọn̄ido nsọn̄ido, ẹnanade “ima uduot owo,” ẹnyụn̄ ‘ẹyakde idiọkitọn̄ akan mmọ ubọk.’—2 Timothy 3:3.

“Ẹtie Obom Obom”

Ke ini Christian apostle Paul ekewetde udiana leta esie ọnọ ẹsọk ekemmọ ebiowo esie Timothy, Rome ekedi odudu ukara ererimbot emi akarade. Ibak ye afai ẹma ẹyọhọ mme efe mbre mbon Rome. Kpa ye oro, Paul ama ọtọt ete ke ini iso, mme ini ẹyekabade ‘ẹsọn̄ ndidu uwem.’ (2 Timothy 3:1, NW) Nte enemde, ikọ Greek oro etịn̄de aban̄a mme ini ẹmi nte ‘ẹsọn̄de ndidu uwem’ esịne ekikere aban̄ade mmọ nditie “obom obom.” N̄kpọntịbe kiet ke ini utom ukwọrọikọ Jesus ke isọn̄ ke se iwakde ikan isua 30 oro ẹkebemde iso owụt se ikedide ntak ndusụk editie afai afai oro ke eyo esie.

Ndondo oro ke Jesus okosụk ebehe ke ubom ke n̄kan̄ edem usiahautịn mbenesụk Inyan̄ Galilee. Nte enye ọwọrọde ọdọk obot, irenowo iba ẹma ẹdisobo ye enye. Nte mmọ ẹketiede ye n̄kpo oro mmọ ẹkefioride ama anam ana in̄wan̄în̄wan̄ nte ke n̄kpọ ama afịna mmọ idiọk idiọk. Mmọ ẹma “ẹdama idat etieti,” ke akpanikọ, ẹma ẹnyene demon.a Mfiori mmọ okoto ndiọi spirit oro ẹkedade usụn̄ ke mme afai afai edinam mmọ. Irenowo oro ẹma ẹfiori ẹte: “Nnyịn isan̄a nso ye Afo, Eyen Abasi? Nte emedi nditụhọde nnyịn ke mîkemke kan̄a ini?” Ndiọi spirit oro ẹkedude owo iba oro ke idem ẹma ẹtịm ẹfiọk ẹte ke Abasi ama enenịm ini ndibiere ikpe nnọ mme demon. Emi ediwọrọ nsinsi nsobo mmọ. Edi tutu esịm ini oro mmọ ẹma ẹda odudu mmọ oro okponde akan eke owo ndinam idat idat afai odu. Utịbe utịbe edinam Jesus kpọt ke ndibịn mme demon oro mfep akada ubọhọ ọsọk irenowo iba oro.—Matthew 8:28-32; Jude 6.

Ke ini mme owo mfịn, esịnede mme uyen, ẹnamde n̄kpọ ke idat idat usụn̄, ọfọn nnyịn iti n̄kpọntịbe oro. Ntak-a? Koro ke ọyọhọ isua ikie 20 emi, nnyịn isak iso ise mbiet n̄kpọndịk oro, nte akpatre n̄wed eke Bible, Ediyarade, anamde an̄wan̄a ete: “Mbọm isọn̄ ye inyan̄, koro andidori ikọt Abasi ikọ ama osụhọde etiene mbufo; enye asan̄a ye akwa ifụtesịt, sia enye ọdiọn̄ọde ete ini imọ edi ibio.” (Ediyarade 12:12) Mbọk, tịm fiọk, ete ke edisụhọde oro ẹsụhọrede Satan itie mi asan̄a ye “akwa ifụtesịt” sia enye ọdiọn̄ọde ete ini imọ edi ibio.

Ke Idak En̄wan

Nte ẹsitịn̄de ediwak ini ke mme page n̄wedmbụk emi, isua 1914 ama okụt edidori Christ Jesus ke ebekpo nte Edidem Obio Ubọn̄ Abasi ke heaven. Jesus ke ndondo oro ama an̄wana ye akwa asua Abasi oro, Satan. Ntem, ẹma ẹbịn Devil ye mme demon esie ẹsion̄o ke heaven, ndien idahaemi mmọ ẹwụk ntịn̄enyịn ke isọn̄ emi. (Ediyarade 12:7-9) Ke ẹdoride akamba ukpan ke ikpehe ukara esie, Satan “oyoyo nte lion eke okụnide, oyom se editade.” (1 Peter 5:8) Mmanie ẹdi udia ẹmi enye ekemede ndimụm mmemmem mmemmem? Nte iwụtke ifiọk nte ke edidi akpan akpan mbon oro mînyeneke ifiọk n̄kpọntịbe ke uwem ye itie ebuana owo? Ke ntem n̄kparawa owo mfịn ẹkabade ẹdi ebiet emi Devil owụkde ntịn̄enyịn. Ebede ke ekese ke otu mme ikwọ ye mme edinam unọ idem nduọkodudu, mmọ ẹdia ẹkedụk ubọk owo n̄kari emi enyịn mîkwe mi.—Ephesus 6:11, 12.

Idem ke ini n̄kparawa owo ẹdomode ndinam uwem mmọ ọwọrọ usụn̄, mmọ ẹsikụt mme n̄kpọ ubiọn̄ọ. Tọn̄ọde ke ini ukụre Ekọn̄ Ererimbot II, mme owo ẹtode ediwak idụt oro ẹkedude ke ekọn̄ ke mbemiso ẹdomo ndisio usiene ebe ke ndinam mme ubon mmọ ẹnyene uforo. Inyene eke obụk, nduọkodudu oro mînyeneke ukpan, ye unọ idem inemesịt ẹkabade ẹdi mme akpan utịtmbuba. Nte utịp, ediwak owo ẹbọ ufen. Paul ama odụri Timothy utọn̄ ete: “Mmọ eke ẹyomde ndidi mbon inyene ẹduọ ẹsịne ke idomo ye afia ye ediwak ndisịme ye idiọk udọn̄ . . . Koro itọn̄ inyene edi orụn̄ kpukpru orụk mme idiọkn̄kpọ; ndien ke edinyanade mbịne enye, ndusụk owo ẹma . . . ẹda ediwak mfụhọ ẹnọ idemmọ unan.” (1 Timothy 6:9, 10) Ke ofụri ofụri, nnyịn imokụt mme owo ke n̄kaowo eyomfịn emi amade inyene ẹdude ke mfụhọ ẹto unan eke ndutịm uforo, eke okụk, ye eke ntụk. N̄kparawa owo ẹdu ke otu mmọ, ẹmi ẹdide mbon unọmọ n̄kari akamba asua Abasi emi.

Nte ededi, ke inemesịt, eti mbụk odu. Ndien enye ebehe n̄kparawa owo, mbon oro ifụre ifụre ini iso odude mmọ ke iso. Didie ke emi ekeme nditịbe?

Ẹyom Ndien Mbufo Ẹyekụt

Ediwak n̄kparawa owo ẹnyene nti ekikere. Mmọ ẹsịn mme mbiara idaha ẹmi ẹdide ọsọ ke otu ikpọ owo. Mmọ ẹsịk idem ẹsio ke ukwan̄ikpe ye edu nsọn̄ido eke mme ebre mbre ukara ye mme anam mbubehe ẹmi ẹdiọkde itọn̄ ẹyom odudu. Edieke afo edide akparawa owo, eyedi afo emenyene ekikere emi.

Kere ban̄a Cedric, akparawa kiet emi ekperede ndisịm isua 20 ke emana, emi ifiọk n̄kpọntịbe esie mîdịghe esen n̄kpọ ke baba usụn̄ kiet.b Nte eyenọwọn̄, enye ama okop ekese ndịk, esịnede ndịk n̄kpa. Enye ama eyịk aban̄a se idide uduak uwem. Sia mîkenyeneke ibọrọ inọ mme mbụme esie ke ini edide isua 15 ke emana, enye ama ayak idem esịn ke nditie n̄kere mban̄a uwem ke otu mme uyen eken ẹkenyenede mfụmmfụm ekikere. Enye eti ete: “Nnyịn ima isin̄wọn̄ ikọn̄ekpo inyụn̄ isụhọde itetie ineme nneme ke ediwak hour. Afo eyekere ke kpukpru owo ẹkere n̄kpọ ukem nte afo ekerede, edi owo ndomokiet ikenyeneke ibọrọ.”

Cedric, ukem nte ediwak n̄kparawa owo, ekenen̄ede oyom ndikop nduaidem. Edida n̄kpọsọn̄ ibọk kpọt ikọnọhọ enye uyụhọ. Ikebịghike enye ama abuana ke uyịp inọ ye edinyam n̄kpọsọn̄ ibọk. Edi enye ama oyom mbufa n̄kpọ nduaidem. Enye ama ọtọn̄ọ ndiyịp n̄kpọ nnọ mbon oro ẹtobode n̄kpọ. Enye etịn̄ ete: “Mma n̄kop nduaidem nto edinam emi. Edi akananam n̄keyịpke n̄kpọ nto usụhọde owo. Edieke nyịpde ubomisọn̄, mma nsitịm n̄kama enye. Edieke mbụn̄de ndụk itie mbubehe, n̄kesidụk sụk itie oro mfiọkde ke enyene insurance. Emi ama esinam esịt okûbiom mi ke se n̄kanamde.” Nte afo ekemede ndidori enyịn, Cedric ama aka n̄kpọkọbi.

Cedric eti ete: “Mark, ekemmọ owo n̄kpọkọbi, ama enyene nneme ye ami. Ke okụtde ete ke ẹma ẹkpi mi akamba cross ke enyọn̄ enyọn̄ ubọk, enye ama obụp mi ntak n̄kenyenede emi. Enye ekekere ke anaedi edi akpan n̄kpọ ọnọ mi ke n̄kan̄ ido ukpono.” Urua ifan̄ ke oro ebede, Mark ama ọnọ Cedric n̄wed Afo Emekeme Ndidu Uwem ke Nsinsi ke Paradise ke Isọn̄.c “‘Afo Emekeme Ndidu Uwem ke Nsinsi’—mme ikọ ifan̄ oro ẹma ẹtụk mi inikiet inikiet. Oro edi se nnyịn ikesinemede iban̄a kpukpru ini, edi nnyịn ikekemeke ndidụk nsịm esịt esie.” Ke ama ekenyene ediwak nneme ye kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah oro ekesikade ufọk-n̄kpọkọbi oro, Cedric ama edifiọk ete ke imekeme ndinyene se imọ ikebịnede—edi ke usụn̄ Abasi kpọt.

“Cedric ọdọhọ ete: “Ndondo oro n̄ketrede ndisan̄a ye n̄kani ufan mi, mma nnam usọp usọp n̄kọri.” N̄kọri esie ke ndinyene ifiọk ye inemesịt ikedịghe mmemmem n̄kpọ. Enye ọdọhọ ete: “Ami ke nsụk nnanam n̄kpọ mban̄a enye. Nnyene ndikpeme nte n̄kerede n̄kpọ.” Ih, Cedric ke emi ọfiọk ete ke ndinyene mfụmmfụm ekikere akada imọ ekesịn ke afia Devil, ekerede ke imọ ikeme ndisịm mme utịtmbuba imọ n̄kukụre ke ndisịn idem ke mme edinam oro ẹkamade nduaidem.

Ke inemesịt, Cedric ama ọkpọn̄ ufọk-n̄kpọkọbi ke anyanini, ndien enye adara ndisop idem ọtọkiet ye mbon en̄wen oro ẹkụtde se mmọ ẹkeyomde. Idahaemi enye edi kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah onyụn̄ abuana ke idotenyịn mmọ eke edidu uwem ke Paradise mi ke isọn̄. Enye n̄ko odori enyịn ndikụt utịt odudu Satan ke kpukpru n̄kari n̄kari usụn̄ esie.

Edi akpanikọ, idịghe sụk n̄kparawa owo nte Cedric ẹnyene ifụre ifụre ini iso; odu mbon en̄wen oro mme ete ye eka ẹmi ẹdide mme abak Abasi, oro ẹkesịnde ima akpanikọ Bible ke esịt nditọ mmọ, ẹkebọkde.

Ukpep Usụn̄ Abasi Ọnọ Utịp

“Tịm teme eyenọwọn̄ nte ekemde ye usụn̄ esie: ke ini enye akabarede idem akani owo, enye idikpọn̄ke enye,” ntre ke enyene-ọniọn̄ Edidem Solomon eke eset ekewet. (Mme N̄ke 22:6) Emi edi akpanikọ ọnọ ediwak uyen oro ẹnamde n̄kpọ ke ofụri ukpọn̄ ẹmi ẹmekde nditiene idaha Bible.

Sheila, Gordon, ye Sarah ẹma ẹnam emi. Mmọ ẹti ẹte ke mme ete ye eka mmọ ẹma ẹwụt nte nsụkibuot nnọ ewụhọ Christ oro nte ‘ẹka ẹkenam mme mbet’ edide ata akpan n̄kpọ ebe ke ndikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄. (Matthew 24:14; 28:19, 20) Sheila eti ete: “Ke ubiere ekededi oro ikenyenede ndinam, ami ye Mama ima isidọhọ kiet eken ite, ‘Didie ke emi editụk utom ukwọrọikọ?’ Nnyịn ima isikpọn̄ ediwak utom nte utịp edikọk ibuot ke usụn̄ emi,” ntre ke enye etịn̄, adiande do ete, “edi nso mme edidiọn̄ ke nnyịn inyene ntem!” Idem ke mme anyan usen oro ẹdade eti mbụk ẹka ufọk mme owo esịmde utịt, Sheila ye eka esie ẹma ẹsinam isan̄ uko uko ẹnyọn̄ ufọk ẹsan̄a ẹkwọ ikọ. “Idatesịt mi ama ọyọhọ,” ntre ke enye etịn̄. “Ke nsụk n̄kokop enye idahaemi.”

Gordon eti ediwak inem inem mbubịteyo Saturday. “Ẹma ẹnọ mi ikot ke ufọk mbiowo esop, ke ebiet n̄kesitienede mbuana ke mme mbụme ye ibọrọ ye mme nneme oro ẹnyenede ufọn. Ẹma ẹsisịn udọn̄ ẹnọ nnyịn ndimụm mme ufan̄ikọ Bible ndọn̄ ke ibuot, ndineme nneme ifụre ifụre ke mme ibuot nneme N̄wed Abasi, ndibụk ifiọkutom ukwọrọikọ, nnyụn̄ n̄kpep nte utom Obio Ubọn̄ akatarade,” ntre ke Gordon eti. “Kpukpru n̄kpọ ẹmi ẹma ẹn̄wam mi ndisịn eti itiat idakisọn̄ ndinyụn̄ n̄kọri ima nnọ Jehovah Abasi.”

Sarah eti inem inem aban̄a mme mbubịteyo oro ẹkesibiatde ye Mme Ntiense oro ẹkesitode-to ẹdi. “Nnyịn ima isidia udia ọtọkiet. Ndien man ida usen oro ikeberi, nnyịn ima isibre piano, ye mbon oro ẹkwọde mme ikwọ ẹban̄a Obio Ubọn̄ Abasi. Ikwọ ama an̄wam nnyịn akamba akamba, akpan akpan ke mme isua ufọkn̄wed nnyịn, koro enye ama esinam nnyịn inam mme n̄kpọ ọtọkiet nte ubon.”

Edi akpanikọ, idịghe kpukpru n̄kparawa owo oro ẹyomde ndinem Jehovah esịt ẹnyene ubon oro odude ke eti idaha. Nte ededi, n̄kpet n̄kpet ebuana ye mme ubon Mme Ntiense eken ke esop anam mmọ ẹnyene ukpeme ye ekikere nte ke ẹyom mmimọ.

Da Ifụre Ifụre Itiat Idakisọn̄ Kaban̄a Ini Iso ke Ọsọn̄urua N̄kpọ

N̄kparawa owo mfịn ẹnyene edimek. Mmọ ẹkeme ndika iso ye idiọk ererimbot emi nte enye eten̄de usọp usọp aka nsobo ke “akwa ukụt” emi edide oro Jesus ekebemde iso etịn̄ aban̄a. Mîdịghe mmọ ẹkeme ‘ndibuọt idemmọ ye Abasi, ẹnyụn̄ ẹnịm mbet esie,’ nte Asaph andiwet psalm eke odudu spirit ọkọkwọde. Nsụkibuot nnọ Abasi ayakpan mmọ ndidi “emana nsọn̄ibuot ye emiom, emana eke mîtịmke esịt mmọ; ndien spirit mmọ isọn̄ọke ida ye Abasi.”—Matthew 24:21; Psalm 78:6-8.

Ke se iwakde ibe esop 80,000 eke Mme Ntiense Jehovah ke ofụri ererimbot, afo oyokụt ediwak n̄kparawa owo emi afo ekemede ndima. Mmọ ẹnam item oro Paul ọkọnọde akparawa Timothy ete “ẹfọn ido, ẹnyụn̄ ẹnam nti utom uwak uwak, ẹnyụn̄ ẹtat ubọk, ẹnyịme ndinọ owo n̄kpọ; ẹn̄wana ẹyom eti isọn̄ ẹnọ idemmọ ke ini iso.” Nte utịp, mmọ ‘ẹsọn̄ọ ẹmụm uwem eke edide ata uwem ẹkama.’ (1 Timothy 6:18, 19) Dụn̄ọde n̄kpọ efen efen ban̄a mme ata Christian ẹmi ebe ke ndidụk mme mbonoesop mmọ. Ndien afo n̄ko emekeme ndinyene idotenyịn mban̄a ini iso oro enyenede ifụre.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

[Ndise ke page 7]

Ndiọi spirit ẹkedu ke edem mme “idat idat” irenowo oro Jesus akanamde ẹkop nsọn̄idem

[Ndise ke page 8]

Ndinịm ‘eti isọn̄ nnọ ini iso’