Mme N̄wed Emi Ẹsiakde ke N̄wed Mbono Esop Uwem ye Utom Nnyịn
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
MARCH 3-9
MME AKPAN N̄KPỌ KE IKỌ ABASI MME N̄KE 3
Wụt ke Emenen̄ede Ọbuọt Idem ye Jehovah
‘Kûberi Edem ke Asian Fo’
2 Afo esiberi edem ke anie ke ini osobode afanikọn̄, oyomde ndinam mme akpan ubiere, m̀mê ndikan mme idomo? Ndi esiberi edem ke idemfo kpọt, mîdịghe ndi ‘emesitop mbiomo fo ọnọ Jehovah’? (Ps. 55:22) Bible ọdọhọ ete: “Enyịn Jehovah ke ese ndinen owo, Enye onyụn̄ ọbiọn̄ utọn̄ ke eseme emi mmọ ẹsemede ẹyom un̄wam.” (Ps. 34:15) Do, edi akpan n̄kpọ didie ntem nnyịn ndibuọt idem ye Jehovah ke ofụri esịt nnyịn inyụn̄ iberike edem ke asian nnyịn!—N̄ke 3:5.
3 Ndibuọt idem ye Jehovah ke ofụri esịt ọwọrọ ndinam n̄kpọ nte enye oyomde, nte ekemde ye uduak esie. Ata akpan usụn̄ ndinam ntre edi ndibọn̄ akam nnọ enye nnyụn̄ mben̄e ndausụn̄ esie ke ofụri esịt. Nte ededi, ọsọsọn̄ ediwak owo ndiberi edem ofụri ofụri ke Jehovah. Ke uwụtn̄kpọ, eyenete an̄wan kiet emi ekerede Lynn ọdọhọ ete, “Nsụk n̄kpekpep ndibuọt idem ofụri ofụri ke Jehovah.” Ntak-a? Enye ọdọhọ ete, “N̄kenyeneke itie ebuana ye ete mi ke baba usụn̄ kiet, eka mi ikonyụn̄ isehe iban̄a mi. Ntre mma mbabak n̄kpep ndise mban̄a idemmi.” Emi anam Lynn ikemeke ndibuọt idem ofụri ofụri ke owo ekededi. Ọkpọkpọ ukeme ye unen oro owo okụtde ẹkeme ndinam enye eberi edem ke idemesie. Ebiowo ekeme ndiberi edem ke mbufiọk esie onyụn̄ ọtọn̄ọ ndise mban̄a mbubehe esop ke mîbọn̄ke akam kan̄a inọ Abasi.
Nam Jehovah Edi Ibetedem Fo
22 Nte ededi, Mme N̄ke 3:6 owụt nte ke nnyịn ikpenyene ‘ndidiọn̄ọ Jehovah ke kpukpru usụn̄ nnyịn,’ idịghe n̄kukụre ke ini isobode afanikọn̄. Ntre mme ubiere oro nnyịn inamde ke usen ke usen ẹkpenyene ndiwụt mbuọtidem oro inyenede ke Jehovah. Ke ini mme mfịna ẹdemerede, nnyịn ikpenyeneke ndiduọk idotenyịn, ndinyek idem, m̀mê ndisịn ndausụn̄ Jehovah kaban̄a mfọnn̄kan usụn̄ ndise mban̄a mme mfịna. Nnyịn ikpenyene ndibat idomo nte ifet oro inyenede ndinọ itie edikara Jehovah ibetedem, nditịp nsịn ke ndiwụt Satan nte osu nsu, ndinyụn̄ n̄kọri edu nsụkibuot ye mme edu eken oro ẹdatde Jehovah esịt.—Mme Hebrew 5:7, 8.
23 Nnyịn imekeme ndiwụt mbuọtidem nnyịn ke Jehovah inamke n̄kpọ m̀mê nso ubiọn̄ọ ke nnyịn isobo. Nnyịn inam oro ebe ke mme akam nnyịn ye ke ndiyom ndausụn̄ nto Ikọ Jehovah ye esop esie. Nte ededi, didie ke nnyịn ikeme ndinen̄ede n̄wụt ke imọbuọt idem ye Jehovah ke ini nnyịn isobode mme mfịna ke ererimbot mfịn? Ibuotikọ nnyịn oro etienede eyeneme aban̄a oro.
Ka Iso Nam N̄kọri
Ke ama okosobo nsio nsio idaha ke uwem, owo ekeme ndikere ete: ‘Mma mbemiso nsobo idaha emi. Mmọdiọn̄ọ se ndinamde.’ Nte emi owụt ọniọn̄? Mme N̄ke 3:7 odụri owo utọn̄ ete: “Kûse idem fo ke ọfiọkn̄kpọ.” Ifiọk eyouwem ẹkpenyene nditịm nnam nnyịn ikere n̄kpọ ntatara ntatara iban̄a mme n̄kpọ oro ikpenyenede ke ekikere ke ini isede iban̄a mme idaha ke uwem. Edi edieke nnyịn inamde n̄kọri eke spirit, ifiọk eyouwem nnyịn ekpenyene n̄ko ndinam nnyịn idiọn̄ọ nte ke nnyịn imoyom edidiọn̄ Jehovah man ikụt unen. Ntem, ẹkụt n̄kọri nnyịn, idịghe ke edise oro nnyịn isede iban̄a mme idaha ye mbuọtidem ke idem nnyịn, edi ke nnyịn ndisọsọp n̄wọn̄ọde mbịne Jehovah kaban̄a ndausụn̄ ke uwem nnyịn. Ẹwụt enye ebe ke nnyịn ndinyene mbuọtidem nte ke n̄kpọ ndomokiet ikemeke nditịbe ye unana unyịme esie ye ke nnyịn ndisọn̄ọ mmụm ima ima itie ebuana oro ẹkemede ndiberi edem ye Ete nnyịn eke heaven n̄kama.
Yom N̄kpọuto ke Ikọ Abasi
Mme Akpan N̄kpọ Ẹtode N̄wed Mme N̄ke
3:3. Akpana nnyịn inen̄ede ima mfọnido ye akpanikọ inyụn̄ inam mme owo ẹkụt ke imenyene mme edu emi nte emi ikpanamde ẹkụt ọsọn̄urua n̄kpọitọn̄ oro inyenede. Nnyịn ikponyụn̄ inyene ndinam mme edu emi ẹdụk nnyịn esịt ẹnyụn̄ ẹkabade ẹdi edu nnyịn.
MARCH 10-16
MME AKPAN N̄KPỌ KE IKỌ ABASI MME N̄KE 4
“Kpeme Esịt Fo”
Didie ke Afo Ekeme Ndikpeme Esịt Fo?
4 Ke Mme N̄ke 4:23, “esịt” ada aban̄a “se owo enen̄erede edi.” (Kot Psalm 51:6.) Emi ọwọrọ ke “esịt” ada aban̄a nte isikerede n̄kpọ, nte isidade n̄kpọ, ntak emi iyomde ndinam n̄kpọ, ye se isidọn̄de nnyịn. Kpukpru emi aban̄a utọ owo emi inen̄erede idi, idịghe se mme owo ẹkụtde ke enyịn.
Didie ke Afo Ekeme Ndikpeme Esịt Fo?
10 Se idin̄wamde nnyịn ikpeme esịt nnyịn edi ndidiọn̄ọ mme n̄kpọ emi ẹkemede ndibiat nnyịn esịt nnyụn̄ nsọsọp mfep m̀mê ntre mme n̄kpọ oro mbak nnyịn ididụk mfịna. Ikọ oro “kpeme” ke Mme N̄ke 4:23 eti nnyịn se owo ukpeme ekesinamde ke eset. Ke eyo Edidem Solomon, mbon ukpeme ẹkesidoro ke enyọn̄ ibibene obio ẹse se ikade iso, ẹnyụn̄ ẹfiori n̄kpo edieke ẹdade ẹkụt n̄kpọndịk edide. Uwụtn̄kpọ emi anam inen̄ede ikụt se anade inam mbak Satan idibiat ekikere nnyịn.
11 Ke eyo Bible, mbon ukpeme ye mme ekpeme-inuaotop ẹkesidian ubọk ẹkpeme obio. (2 Sam. 18:24-26) Ini ekededi emi mme asua ẹdide, mmọ ẹma ẹsikụt ẹte ke ẹberi mme inuaotop obio. (Neh. 7:1-3) Ubieresịt emi ima ikada Bible ikpep n̄kpọ ekeme ndinam se owo ukpeme ekesinamde. Ini ekededi emi Satan oyomde ndinam ikere n̄kpọ nte enye, ida n̄kpọ nte enye, mîdịghe oyom ndinam idiọkn̄kpọ ọdọn̄ nnyịn, ubieresịt nnyịn ekeme ndidụri nnyịn utọn̄. Enye ama odụri nnyịn utọn̄, inaha imia utọn̄ isio. Ana inam se ededi emi ikemede man ikpeme esịt nnyịn.
Didie ke Afo Ekeme Ndikpeme Esịt Fo?
14 Nnyịn isiyakke ndiọi n̄kpọ ẹdụk nnyịn esịt mbak mmọ ẹdibiat nnyịn, edi akpana isiyak nti n̄kpọ ẹdụk nnyịn esịt sia mmọ ẹdin̄wam nnyịn. Fiak kere uwụtn̄kpọ obio emi ẹkebọpde ibibene ẹkanade. Ekpeme inuaotop ama esiberi inuaotop obio mbak mme asua ididụk, edi enye ama esiberede ọnọ mbon emi ẹdade udia ye nti n̄kpọ efen ẹdi obio. Ekpedi ẹkesiberi inuaotop obio kpukpru ini, mbon obio ẹkpekekpa biọn̄. Ntre n̄ko ke ikpanam. Ana isiyak ekikere Abasi odụk nnyịn esịt kpukpru ini.
“Kpeme Esịt Fo!”
Ntak emi ikpekpemede ndamban̄a esịt nnyịn? Abasi ama anam Edidem Solomon ewet ete: “Kpeme esịt fo kan kpukpru se enyenede ndikpeme, koro uwem otode enye.” (Mme N̄ke 4:23) Nte esịt nnyịn etiede ekeme ndinam ikop inemesịt idahaemi ye ke ini iso. Ntak emi idọhọde ntre? Koro Abasi ese esịt. (1 Samuel 16:7) Se nnyịn isinamde ke ndịbe ebiere nte Abasi esede nnyịn.—1 Peter 3:4.
Yom N̄kpọuto ke Ikọ Abasi
Ndi Eyenyịme Ndibet Jehovah?
4 Mme N̄ke 4:18 ọdọhọ ke “usụn̄ ndinen owo ebiet nyayama un̄wana emi akade-ka iso ayama tutu esịm ufọt uwemeyo.” Ufan̄ikọ emi anam ikụt ke Jehovah esiwụt ikọt esie se enye oyomde ndinam sụn̄sụn̄ sụn̄sụn̄, idịghe inikiet. Edi se ẹtịn̄de ke ufan̄ikọ emi ekeme ndinyụn̄ nnam ikụt nte owo esikpụhọrede onyụn̄ ekperede Abasi. Esida ini mbemiso owo ekperede Abasi; isidịghe ẹmemen eto, ẹmia ibịt. Edieke itịn̄de enyịn ikpep Bible, inam se ikpepde, inyụn̄ inam se esop Abasi ẹtịn̄de, sụn̄sụn̄ sụn̄sụn̄ iyenyene mme edu emi Christ enyenede, iyonyụn̄ inen̄ede idiọn̄ọ Abasi. Ẹyak ise uwụtn̄kpọ emi Jesus akadade anam se itịn̄de emi an̄wan̄a.
MARCH 17-23
MME AKPAN N̄KPỌ KE IKỌ ABASI MME N̄KE 5
Fehe Kpọn̄ Oburobụt Idan̄
Afo Emekeme Ndidu Edisana Uwem Ke Oburobụt Ererimbot
Ke n̄ke emi, ẹwụt idiọkowo oro nte “esen an̄wan”—n̄wan akpara. Mme ikọ emi enye adade atap owo ẹnịn̄e nte aran ọkwọk ẹnyụn̄ ẹfiọnọ ẹkan aran olive. Nte ekese oburobụt ido idan̄ isitọn̄ọke ke usụn̄ emi? Ke uwụtn̄kpọ, kere ban̄a ifiọk n̄kpọntịbe ediye ewetn̄wed kiet emi ekerede Amy onyụn̄ edide isua 27 ke emana. Enye obụk ete: “Eren emi ke itieutom esinọ mi ekese ntịn̄enyịn onyụn̄ otoro mi kpukpru ini. Enem ndidi se ẹtorode. Edi ami mmetịm n̄kụt nte ke udọn̄ esie ke idem mi edi n̄kukụre kaban̄a idan̄. Enye ididaha mme edinam esie ibian̄a mi.” Mme nneminua owo etabi nte ido edide ẹsitie inem inem edieke nnyịn mîdiọn̄ọke ata ntak mmọ. Ke ntak emi oyom nnyịn ida ukeme ukere n̄kpọ nnyịn inam n̄kpọ.
Yak Mbak Abasi Aka Iso An̄wam Fi
9 Awak nti ntak emi akpanamde nnyịn ikûnam oburobụt ido. Ẹdọhọ ke “ndisịme an̄wan” oro ọdọhọ ke “mmọn̄ emi ẹyịpde-yịp enenịn̄e.” Nso idi “mmọn̄ emi ẹyịpde-yịp”? Bible emen idan̄ emi ebe ye n̄wan ẹnamde odomo ye mmọn̄ emi enemde owo ke idem. (N̄ke 5:15-18) Erenowo ye n̄wan emi ẹma ẹkenam ata ata ndọ ẹnyene unen ndinam idan̄. Enye oro idiọkke, ama akam edi utọ idan̄ emi mmọ ẹnamde ideheke ke enyịn Jehovah. Edi “mmọn̄ emi ẹyịpde-yịp” itiehe ntre. Enye ekeme ndida mban̄a oburobụt idan̄, idan̄ emi owo mînyeneke unen ndinam. Mbon emi ẹnamde utọ idan̄ oro ẹsiwak ndidedịbe nnam ukem nte inọ esidịbede emen n̄kpọ owo. Se ikemede ndinam etie nte “mmọn̄ emi ẹyịpde-yịp” enịn̄e etieti edi ke mbon emi ẹnamde utọ idan̄ oro ẹkere ke imadia inyọn̄ owo ndomokiet imụmke mmimọ. Ata ubian̄a idem edi oro-o sia Jehovah okụt kpukpru n̄kpọ ntem fap. Jehovah ndikpọn̄ nnyịn edi ata akpatre idiọkn̄kpọ emi ekemede nditịbe nnọ nnyịn. Uwem nnyịn edidodoro. ‘Inịn̄e’ oro ndien odu ke m̀mọ̀n̄? (1 Cor. 6:9, 10) Edi utịp ikụreke do.
10 Oburobụt idan̄ ekeme ndinam owo edi owo ndọk, ekere ke imọ iwọrọke n̄kpọ, asuan ufọk, n̄wan onyụn̄ ekeme ndimen idịbi mîdịghe erenowo esịn n̄wan idịbi ke ini enye mîkeben̄eke idem. Omokụt do ke ọfọn ikọhọde “ufọk” ndisịme an̄wan oro inyụn̄ isịn udia esie? Oro oyowụt ke imenyene ọniọn̄. Mbon emi ẹnamde oburobụt ido isidịghe ufan Jehovah aba. N̄kpọ en̄wen edi ke ediwak mmọ ẹsimen udọn̄ọ emi esinamde mmọ ẹkpa n̄kpa nsek. (N̄ke 7:23, 26) Mme N̄ke ibuot 9 ufan̄ikọ 18 emen ikọ ekesịn ke ufọk ntem: “Mbon oro enye okotde ẹdu ke mme usụhọde ebiet Udi.” Nso inam ndien ediwak owo ẹsinyịme ikot n̄wan oro ke ini edide utịt utịt esisịn owo ke afanikọn̄?—N̄ke 9:13-18.
Abasi Ekeme Ndin̄wam Nnyịn Ikûdu Oburobụt Uwem
8 Mme N̄ke 5:8 ọdọhọ ete: “Du anyan usụn̄ kpọn̄ [n̄wan akpara], kûnyụn̄ usan̄a ukpere enyịnusụn̄ ufọk esie.” Mme N̄ke ibuot 7 etịn̄ se ikemede nditịbe edieke owo mînamke item emi. Enye ọdọhọ ke akparawa kiet akasan̄a ọbọ ofụm ke eyo ama ọkọtọn̄ọ ndifụk owo idem. Enye ama asan̄a tutu ekesịm ufọk an̄wan akpara kiet. Etise, mma oro ọwọrọ edi, esịne ọfọn̄ emi osion̄ode enye kpukpru n̄kpọ obon ke an̄wa. Mma oro omụm enye etịm inua. Nte enye etịn̄de-tịn̄ ikọ anam idan̄ ọtọn̄ọ ndidọn̄ akparawa oro. Ke akpatre, mmọ ẹnam idan̄. Bet ise: Ndi emekere ke se akparawa oro ọkọwọrọde ke ufọk aka ndinam edi oro? Unana ifiọk edi mfịna esie. Ubaha-e enye ọkpọkọdiọn̄ọde utọ afanikọn̄ emi enye emende idem aka ndisịn, enye ikpekekpereke-kpere ebiet an̄wan akpara oro!—N̄ke 7:6-27.
9 Nnyịn n̄ko imekeme ndinam n̄kpọ idaha-da ikere ke n̄kpọ oro ekeme ndinam idiọkn̄kpọ ọdọn̄ nnyịn. Ke uwụtn̄kpọ, eyo ama okụt, ẹsiwak ndisio ndisịme fim emi owo mîsisọpke isio uwemeyo ke TV. Edieke owo efịkde TV asan̄a oyom se ẹsiode, enye ekeme ndikokụt idiọk ndise. Mîdịghe, owo ekeme ndifịk n̄kpọ ke Intanet, ikereke-kere m̀mê m̀mọ̀n̄ ke n̄kpọ oro edida imọ ika. Edi nso ke enye edinam edieke se enye efịkde adade enye aka ebiet emi ẹdọn̄de ndise idan̄? Edieke enye etiede ese ndise emi, enye iditreke-tre ndikere oburobụt n̄kpọ. Ndien se enye ekerede ekeme ndinam enye akanam idiọkn̄kpọ.
10 Bible ekpep nnyịn n̄ko nte irenowo ẹkpenamde n̄kpọ ye iban, ye nte iban ẹkpenamde ye irenowo. (Kot 1 Timothy 5:2.) Item Bible emi owụt ke ifọnke owo emen mbre emi enye ekpebrede ye ebe m̀mê ye n̄wan esie, m̀mê ye owo emi enye oyomde ndidọ ekebre ye owo en̄wen. Ifọnke owo anam nte iyom ndidọdọ owo ke ini utọ n̄kpọ oro mîsịneke enye ke esịt. Ndusụk owo ẹsise owo ke enyịn ima, ẹtop owo ke idet enyịn, ẹsịn owo n̄kpanịn̄i-nịn̄i, mîdịghe ẹkọm owo ubọk ẹdọk ekaubọk, edi ẹkere ke inyeneke se idiọkde do, ke mmimọ inamke idan̄ ye owo oro. Erenowo ye n̄wan emi ẹsinamde utọ n̄kpọ emi ẹkeme nditọn̄ọ ndikere nte ikpenyenede ebuana ye kiet eken, ndien mmọ ẹkeme ndinam idan̄ nte ini akade. Se itịn̄de emi etịbe ediwak ini, onyụn̄ ekeme ndifiak ntịbe.
Yom N̄kpọuto ke Ikọ Abasi
Kpep Nditọ Fo Ido
Bible enen̄ede an̄wam ke afan̄ emi sia ediwak ewụhọ oro ẹdọn̄ọde ke Bible ẹsitịn̄ nnennen nnennen se iditịbede edieke owo anamde idiọk. Ke uwụtn̄kpọ, Mme N̄ke 5:8, 9 ọdọhọ akparawa okûnam use ‘mbak enye edinọ mbon efen uku esie.’ Nte ufan̄ikọ emi owụtde, mbon oro ẹnamde use ẹdue Abasi, isinyụn̄ inyeneke aba ukpono ye uku. Ndien emi isiyakke eti owo emi okomụmde idem akama ọdọ mmọ. Nditie n̄kere kpukpru ndiọi utịp oro ẹsisịmde mbon oro ẹfụmide ibet Abasi ekeme ndinam eyenọwọn̄ ebiere ndinam se Abasi ọdọhọde.
MARCH 24-30
MME AKPAN N̄KPỌ KE IKỌ ABASI MME N̄KE 6
Nso ke Ikeme Ndikpep Nto Iyọn̄?
Ndi Ama Ọfiọk?
Mme N̄ke 6:6-8 ọdọhọ ete: “O ifem, ka ke ebiet iyọn̄; se ido mmọ, ndien nyene ibuot; emi mînyeneke etubom, ye andise, ye ọbọn̄; ke nda-eyo ke mmọ ẹnịm udia mmọ, ke ini idọk ke ẹtan̄ se ẹdiade.”
Ediwak orụk nnuene ẹsitatan̄ udia mmọ ẹbon. Eyedi orụk oro Solomon eketịn̄de aban̄a—oro ẹnyụn̄ ẹtịmde ẹdiọn̄ọ ẹkan ke Israel mfịn—edi nnuene idọk (Messor semirufus).
N̄wed kiet ọdọhọ ke “nnuene idọk oro ẹsisan̄ade ẹyom udia ẹsiwọrọ ke efọk mmọ ke ini emi eyo eyede ẹkeyom udia . . . [ẹnyụn̄] ẹtan̄ n̄kpasịp ke mme ọfiọn̄ ndaeyo.” Mmọ ẹkeme nditet n̄kpasịp ke eto mîdịghe ẹtan̄ ke isọn̄. N̄kpri unam emi ẹsibọp efọk ke idakisọn̄ ẹkpere in̄wan̄, ufọk ubon n̄kpasịp, m̀mê ọtọ udịghi wheat, emi n̄kpasịp ẹsidude.
Nnuene ẹsibon udia ke esịt efọk mmọ ke ediwak mbatmbat ndudu ke ata ediwak ikpehe emi ẹdianade kiet. Ndudu itie ubon n̄kpasịp mmọ ekeme ndidi n̄kpọ nte sentimita 12 ke ubom onyụn̄ okon̄ sentimita kiet. Ntem, ẹdọhọ ke ata ediwak otu nnuene idọk ẹkeme ndidu “ke se iwakde ibe ọfiọn̄ 4 iyomke udia m̀mê mmọn̄ itọ ebiet efen.”
Mme Edibotn̄kpọ Ẹnam Ẹfiọk Ọniọn̄ Jehovah
9 Nso ke ikeme ndikpep nto mme nnuene? Se ikpepde edi nte ke ana inam utom ọkpọsọn̄ man inyene se iyomde. Bible asian nnyịn ete: “O ifem, ka ke ebiet iyọn̄; se ido mmọ, ndien nyene ibuot; emi mînyeneke etubom, ye andise, ye ọbọn̄; ke nda-eyo ke mmọ ẹnịm udia mmọ, ke ini idọk ke ẹtan̄ se ẹdiade.” (N̄ke 6:6-8) Jehovah ye Jesus emi edide Etubom Anamutom esie ẹsinam utom ọkpọsọn̄. Jesus ọkọdọhọ ete: “Ete mi ke ananam utom tutu esịm emi, ami ke nnyụn̄ nnam utom.”—John 5:17.
10 Akpana nnyịn emi ikpebede Abasi ye Christ inam utom ọkpọsọn̄ n̄ko. Kpukpru nnyịn ikpenyene ‘ndinam ekese ke utom Ọbọn̄’ inamke n̄kpọ m̀mê nso ifetutom ke ikama ke esop Abasi. (1 Cor. 15:58) Mmọdo, akpana inam se Paul eketemede mme Christian ke Rome ete: “Ẹkûsịn ifu ke mbubehe mbufo. Ẹnyene ifiopesịt ke spirit. Ẹdụk ufụn ẹnọ Jehovah.” (Rome 12:11) Bible owụt ke ukeme oro isịnde inam uduak Jehovah idiwọrọke ikpîkpu, ‘koro Abasi ikwan̄ake nte efrede utom oro inamde inọ enye ye nte imade enyịn̄ esie.’—Heb. 6:10.
Yom N̄kpọuto ke Ikọ Abasi
Kpeme Enyịn̄ Fo
N̄kpọ mbitiaba oro n̄ke emi asiakde ẹdi akpan n̄kpọ ẹnyụn̄ ẹkpere nditụk kpukpru orụk idiọkn̄kpọ. “N̄kokidem” ye “esịt eke aduakde uduak ibak” ẹdi idiọkn̄kpọ oro ẹnamde ke ekikere. “Edeme nsu” ye “owo eke oyokde nyok, nte ntiense nsu” ẹban̄a ndiọi ikọ. “Ubọk eke ọduọkde iyịp owo eke mîdụhe” ye “ukot eke ẹsọpde ẹbịne idiọk” ẹdi ndiọi edinam. Ndien se Jehovah enen̄erede asua edi owo eke amade ndidemede utọk ke otu mbon oro ẹkpedụn̄de ọtọkiet ke emem. Ibat oro ndito itiokiet ndọk nsịm itiaba ọnọ ekikere nte ke enye ikụreke ke emi, sia ndiọi edinam mme owo ẹkade-ka iso nditọt.
MARCH 31–APRIL 6
MME AKPAN N̄KPỌ KE IKỌ ABASI MME N̄KE 7
Kpeme Se Anamde Mbak Udûsịn Idem ke Idomo
Ka Iso Kpeme Man Udûdụk Idomo
8 Idisan̄a didie ikpeme idem man nnyịn ididụk idomo? Ẹyak ise se ikemede ndikpep nto akparawa emi ẹtịn̄de ẹban̄a ke Mme N̄ke ibuot 7. Enye akanam use ye oburobụt mma kiet ntem. Ufan̄ikọ 22 ọdọhọ ke akparawa oro akadaha “wap” ebịne mma oro. Edi se ẹtịn̄de ke mme ufan̄ikọ eken mbemiso ufan̄ikọ 22 oro owụt ke enyene mme n̄kpọ emi enye akanamde emi ẹkemende enye sụn̄sụn̄ sụn̄sụn̄ ẹkenyịni ke idiọkn̄kpọ oro.
9 Akadaha didie yak akparawa oro akanam akwa idiọkn̄kpọ oro? Akpa, mbubreyo ke enye akadaha “[akasan̄a] ebe ke inụk efak emi ekperede [oburobụt] n̄wan oro.” Ekem enye ama amia isan̄ odụk n̄kan̄ emi ufọk mma oro odude. (Kot Mme N̄ke 7:8, 9.) Ke enye ama okokụt mma oro, enye ikọwọn̄ọkede iso idụk ebiet efen-o. Enye ama atuak ada do ayak mma oro etịm enye inua onyụn̄ etịn̄ nte imọ iwade uwa ebuana; etie nte mma oro eketịn̄ oro man akparawa oro ekere ke imọ idịghe idiọkowo. (Kot Mme N̄ke 7:13, 14, 21.) Ekpedi akparawa oro ama ọkọhọde mme n̄kpọ emi ẹkekpatde enye sụn̄sụn̄ ẹkesịm idiọkn̄kpọ oro, etie nte enye ikpokodụkke idomo oro man okoto do enye akanam utọ akwa idiọkn̄kpọ oro.
“Nịm Mme Ewụhọ Mi, Ndien Du Uwem”
N̄wan emi enyene nneminua. Ke anamde iso esie ọsọn̄, enye etịn̄ mme ikọ esie uko uko. Enye enen̄ede ekpeme kpukpru se enye etịn̄de man atap akparawa emi. Ke ndidọhọ ke imọ ima iwa mme uwa emem ke usen oro inyụn̄ isio mme akan̄a imọ, enye owụt nte imọ idide edinen, ọnọde ekikere ete ke imọ imemke ke n̄kan̄ eke spirit. Ẹkesida unam, ndomuyo, aran, ye wine ẹwa mme uwa emem ke temple ke Jerusalem. (Leviticus 19:5, 6; 22:21; Numbers 15:8-10) Sia andiwa uwa ekekemede ndida ubak n̄kpọ uwa emem nnọ idemesie ye ubon esie, enye ke ntem ọnọ ekikere ete ke ekese n̄kpọ ẹdu ndidia nnyụn̄ n̄n̄wọn̄ ke ufọk imọ. Se ikọ esie ọwọrọde an̄wan̄a: Nte ke akparawa oro oyokop inem uwem do. Nte ke imọ ikọwọrọ ke ufọk imọ akpan akpan idi ndiyom enye. Ekpedi n̄kpọ mbọm didie ntem—edieke owo ekededi ekpenịmde utọ mbụk oro ke akpanikọ. Eyen ukpepn̄kpọ Bible kiet ọdọhọ ete: “Edi akpanikọ nte ke enye ọkọwọrọ edi ndiyom owo, edi nte enye ekenen̄ede edi ndiyom akparawa emi? Edi ndisịme kpọt—eyedi akparawa emi—edinịm ikọ esie ke akpanikọ.”
Ke ama akanam idemesie edemede owo udọn̄ ebe ke ido usịnen̄kpọ esie, mme abian̄a abian̄a uyoikọ esie, mfari esie, inem n̄kpọkinua esie, n̄wan etabi oro adian inem ufuọn̄. Enye ọdọhọ ete: “Mmebri ọfọn̄ ke bed mi, mbuaha ndidi Egypt. Nda myrrh, ye aloes, ye cinnamon nsịme ke bed.” (Mme N̄ke 7:16, 17) Enye ada ndiye ọfọn̄ Egypt abana bed esie onyụn̄ ọduọk ndinem ufuọn̄ myrrh, aloes, ye cinnamon.
Enye aka iso ete: “Yak nnyịn ika ndien, ikoyụhọ ima tutu eyo esiere: yak ima adat nnyịn esịt.” Ikot emi akan sụk owo iba ndibuana inem inem udia. Enye ọn̄wọn̄ọ ndinam akparawa oro okop inem ebuana idan̄. Ikot oro ekedi n̄kpọ nduaidem ọnọ akparawa oro! Ke ndika iso ntap, enye adian do ete: “Koro ete mîdụhe ke ufọk esie, enye amaka anyan ebiet: ada ekpat inyene ke ubọk esie, oyonyụn̄ edi ke ufọk esie ke ọyọhọ ọfiọn̄.” (Mme N̄ke 7:18-20) Enye ọn̄wọn̄ọ ọnọ akparawa oro ete ke owo idikwe mmimọ, koro ebe imọ ama aka isan̄ mbubehe ndien idinyọn̄ke idi ke anyan ini. N̄wan emi enyene mbufiọk didie ntem ke nditụn akparawa owo usụn̄! “N̄wan akabade eyen oro ke uwak n̄kari ikọ esie, ada nneminua esie odụri enye aka.” (Mme N̄ke 7:21) Owo oro enyenede ukem edu Joseph kpọt ekeme ndibiọn̄ọ utọ etabi etabi ikot emi. (Genesis 39:9, 12) Nte akparawa emi enyene ukem edu oro?
“Nịm Mme Ewụhọ Mi, Ndien Du Uwem”
Ikot oro etie akparawa oro nte se enye mîkemeke ndisịn. Ke ofụmide kpukpru eti ibuot, enye etiene n̄wan oro “nte enan̄ akade ndikpa.” Kpa nte owo oro ẹsịnde ke ebuka mîkemeke ndibọhọ ufen, ntre ke ẹdụri akparawa oro ẹsịn ke edinam idiọkn̄kpọ. Enye ikwe n̄kpọndịk oro odude “tutu idan̄ ekịm enye ke esịt, [“edidiana ekpa,” NW]” oro edi, tutu enye ada unan oro ekemede ndisụn̄ọ ke enye ndikpa. N̄kpa oro ekeme ndidi ata ata n̄kpa sia enye osiode idem anyan ọnọ mme akama-n̄kpa udọn̄ọ oro ẹsimende ẹto idan̄. Unan oro ekeme n̄ko ndisụn̄ọ ke enye ndikpa ke n̄kan̄ eke spirit; ‘ẹyom uwem esie.’ Emi enen̄ede otụk ofụri uwem esie, ndien enye anam akwa idiọkn̄kpọ adian Abasi. Ntem ke enye ọsọp aka n̄kpa nte ntarusụn̄ ọsọpde odụk afia!
Yom N̄kpọuto ke Ikọ Abasi
“Nịm Mme Ewụhọ Mi, Ndien Du Uwem”
Solomon aka iso ete: “Tebe mmọ [mme ewụhọ mi] dian ke nnuenubọk fo, wet mmọ sịn ke ọwọn̄ esịt fo.” (Mme N̄ke 7:3) Kpa nte mme nnuenubọk ẹsidude nnyịn ke iso in̄wan̄în̄wan̄ ẹnyụn̄ ẹdide akpan n̄kpọ ke ndida nnam se nnyịn iduakde, mme ukpepn̄kpọ oro nnyịn ibọde ito N̄wed Abasi m̀mê edinyene ifiọk Bible ẹkpenyene ndidi n̄kpọ editi ye n̄kpọ ndausụn̄ kpukpru ini nnọ nnyịn ke kpukpru se nnyịn inamde. Nnyịn ikpenyene ndiwet mmọ ke ọwọn̄esịt nnyịn, inamde mmọ ẹdi ubak uwem nnyịn.
APRIL 7-13
MME AKPAN N̄KPỌ KE IKỌ ABASI MME N̄KE 8
Kpan̄ Utọn̄ Nọ Jesus Emi Edide Ọniọn̄
“Ami Mmama Ete”
7 Ọniọn̄ ọdọhọ ke ufan̄ikọ 22 ete: “Jehovah okobot mi nte ntọn̄ọ usụn̄ esie, kpa ntọn̄ọ utom esie eke eset.” Idịghe ọniọn̄ emi edide edu etịn̄ ikọ emi, koro owo ‘ikobotke-bot’ edu emi. Enye inyeneke ntọn̄ọ kpa nte Jehovah mînyeneke ntọn̄ọ, koro Jehovah enyenyene edu emi kpukpru ini. (Psalm 90:2) Nte ededi, Eyen Abasi ekedi “akpan ke otu kpukpru edibotn̄kpọ.” Ẹkebobot enye; enye ekedi ntọn̄ọ kpukpru utom Jehovah. (Colossae 1:15) N̄wed Mme N̄ke owụt ke Eyen ama ododu mbemiso ẹkebotde enyọn̄ ye isọn̄. Sia enye edide Ikọ, oro edi, Etịn̄ikọ ke ibuot Abasi, enye ama owụt ọniọn̄ Jehovah ke mfọnmma usụn̄.—John 1:1.
“Ami Mmama Ete”
8 Nso ke Eyen akanam ke anana-ibat isua oro enye okodude ke heaven mbemiso enye ekedide isọn̄? Ufan̄ikọ 30 ọdọhọ ke enye okodu Abasi ke n̄kan̄ nte “ata anamutom.” Nso ke oro ọwọrọ? Colossae 1:16 ọbọrọ ete: “Ẹkebot kpukpru n̄kpọ eken ke heaven ye ke isọn̄ oto ke enye . . . Ẹkebot kpukpru n̄kpọ eken oto ke enye ẹkenyụn̄ ẹbot ẹnọ enye.” Ntre Jehovah, kpa Andibot, akada Eyen esie, Ata Anamutom, obot kpukpru mme n̄kpọ eken—ọtọn̄ọde ke mme angel ke heaven tutu esịm akaka ekondo, ọkọrọ ye isọn̄ ye mme utịbe utịbe uduot eto ye unam emi ẹdude ke esịt, tutu esịm akakan ke otu kpukpru mme edibotn̄kpọ ke isọn̄, oro edi, owo. Ke ndusụk usụn̄, imekeme ndimen nte Ete ye Eyen ẹdianade kiet ndomo ye nte ewet mbuwed ufọk adianade kiet anam utom ye ọbọpufọk emi enyịmede ndibọp ufọk oro nte ewet mbuwed ufọk oyomde. Ke ini n̄kpọ-obot ekededi enyenede nnyịn ndyọ, oro esinam inọ Akwa Andibot itoro. (Psalm 19:1) Nte ededi, emi ekeme nditi nnyịn n̄ko nte Andibot ye “ata anamutom” esie ẹkopde inemesịt ndidiana kiet nnam utom ke anana-ibat isua
9 Ke ini mme anana-mfọnmma owo iba ẹnamde utom ọtọkiet, mmọ ẹsinyene ntuaha ndusụk ini. Ikedịghe ntre ye Jehovah ye Eyen esie! Eyen ama anam utom ye Ete ke anana-ibat isua, onyụn̄ ‘adara ndidu ke iso esie kpukpru ini.’ (Mme N̄ke 8:30) Ih, enye ama adara ndidu ye Ete esie, Ete esie ama onyụn̄ adara ndidu ye enye. Ntem, Eyen ama etetịm ebiet Ete esie onyụn̄ ekpebe mme edu Abasi. Imosụk ise nte Ete ye Eyen ẹkenen̄erede ẹma kiet eken! Enen ndidọhọ ke emi edi mbịghi-n̄kan ye akakan ima ke ofụri ekondo.
Nyene Ukpono Nọ Jesus—Kpa Akamba David ye Akamba Solomon
14 Jesus Christ kpọt enyene ifiọk akan Solomon, ndien enye ọkọdọhọ ke imọ ‘imokpon ikan Solomon.’ (Matt. 12:42) Jesus eketịn̄ “ikọ nsinsi uwem.” (John 6:68) Ke uwụtn̄kpọ, Ukwọrọikọ oro enye ọkọkwọrọde ke Obot enen̄ede anam mme edumbet oro ẹdude ke ndusụk n̄ke Solomon an̄wan̄a. Solomon ama asiak mme n̄kpọ oro ẹkemede ndinọ mbon oro ẹtuakde ibuot ẹnọ Jehovah inemesịt. (N̄ke 3:13; 8:32, 33; 14:21; 16:20) Jesus ọkọdọhọ ke mme n̄kpọ eke spirit ye edisu un̄wọn̄ọ Abasi ẹsinọ owo inemesịt. Enye ọkọdọhọ ete: “Inemesịt edi eke mmọ oro ẹkerede ẹban̄a unana mmọ ke n̄kan̄ eke spirit, koro obio ubọn̄ heaven enyenede mmọ.” (Matt. 5:3) Mbon oro ẹnamde se Jesus ekekpepde ẹsinen̄ede ẹsan̄a ẹkpere Jehovah emi edide “obube mmọn̄ uwem.” (Ps. 36:9; N̄ke 22:11; Matt. 5:8) Christ edi “ọniọn̄ Abasi.” (1 Cor. 1:24, 30) Jesus Christ emi edide Edidem ye Messiah enyene “spirit eti ibuot.”—Isa. 11:2.
Yom N̄kpọuto ke Ikọ Abasi
Ata Ọniọn̄ Idịbeke—ke Osioro Uyo
KE EDIWAK idụt, oyokụt mme ọkwọrọ Obio Ubọn̄, iso imam imam nte ẹdade ke ikpọ efak ye n̄wed ke ubọk ẹdọhọ mme owo ẹbọ ẹkot. Ekpedi emesitiene ọkwọrọ ikọ ntre, anaedi emesikere se Bible etịn̄de ke n̄wed Mme N̄ke aban̄a nte ata ọniọn̄ adade ke an̄wa ofiori ete ẹkop item imọ. (Kot Mme N̄ke 1:20, 21.) “Ata ọniọn̄,” oro edi ọniọn̄ emi otode Jehovah, odu ke Bible ye ke mme n̄wed esop Abasi. Ọniọn̄ oro ke ana mme owo ẹnyene man mmọ ẹnyene nsinsi uwem. Esinem nnyịn mme owo ẹma ẹbọ n̄wed nnyịn, edi idịghe kpukpru owo ẹsima ndibọ. Ndusụk owo iyomke-yom ndidiọn̄ọ m̀mê Bible ọdọhọ didie. Ndusụk ẹsisasak nnyịn. Mbon en̄wen do emi ẹkerede ke Bible edi n̄wed eset, ke inyeneke eke an̄wamde. Onyụn̄ enyene mbon emi ẹkerede ke nte Bible ọdọhọde ẹdu uwem enyene nte etiede, ke mbon emi ẹdude uwem ntre ẹsida idem nte mme angel ẹnyụn̄ ẹsọsọn̄ ido. Kpa ye kpukpru oro, Jehovah okụt ete ke imanam ọniọn̄ imọ esịm kpukpru owo. Mme usụn̄ ewe ke enye anam oro?
2 Usụn̄ kiet emi Jehovah adade anam inyene ata ọniọn̄ edi Bible emi edide Ikọ esie. Iwakke owo emi mînyeneke n̄wed oro. Nso kaban̄a mme n̄wed esop Abasi? Ke mfọn Abasi, mme n̄wed oro ẹdu ke se ibede usem 1,000. Mbon emi ẹkopde ikọ ọniọn̄, oro edi, mbon emi ẹkotde Bible ye mme n̄wed esop Abasi ẹnyụn̄ ẹnamde se mmọ ẹkpepde ẹyedia ufọn. Edi ata ediwak owo ẹmek ndimia utọn̄ nsio ke ikọ ọniọn̄. Mmọ ẹkpeyom ndibiere n̄kpọ, mmọ ẹmek ndida ifiọk idemmọ m̀mê se mme owo ẹtịn̄de mbiere. Mmọ ẹkeme ndikam nda nnyịn nte mbon emi mîdiọn̄ọke idem ke ntak emi inamde se Bible ọdọhọde. Ke ibuotikọ emi, iyeneme se inamde mme owo ẹtie ntre. Edi yak ibem iso ineme nte idisan̄ade inyene ọniọn̄ emi otode Jehovah.
APRIL 14-20
MME AKPAN N̄KPỌ KE IKỌ ABASI MME N̄KE 9
Di Owo Ọniọn̄, Kûdi Asak-Nsahi
‘Sikop Ikọ Mbon Ọniọn̄’
4 Ata ofụri akpanikọ edi ke edieke ẹkotde-kot nnyịn ẹnọ item, ekeme ndinen̄ede nsọn̄ nnyịn ndibọ, imekeme ndikam ntọhọ. Ntak edi ke kpa ye emi isisọpde-sọp inyịme ke nnyịn ifọnke ima, owo okpowụt nnyịn idiọk uwem emi inyenede, ekeme ndisọn̄ nnyịn ndinyịme. (Kot Ecclesiastes 7:9.) Imekeme ndidọhọ ke isụk idiọkke nte enye etịn̄de oro, ke emi ye oko esịn enye etịn̄, mîdịghe iyat esịt ke usụn̄ emi enye ọkọnọde nnyịn item oro. Imekeme ndikam nti ndudue owo emi ọkọnọde nnyịn item oro inyụn̄ idọhọ ite: ‘Enye ọnọ mi item ke ntak ifan̄ ke ini edide enye ke idemesie esinam ndudue?’ Se idude edi ke edieke nnyịn mîmaha item oro, nnyịn idibọhọ se ẹketịn̄de isịn ke ibuot, mîdịghe iyaka ibịne owo emi editịn̄de se idinemde nnyịn ke utọn̄ ikọbọ item.
‘Sikop Ikọ Mbon Ọniọn̄’
12 Nso ikeme ndin̄wam nnyịn inyịme item emi ẹnọde nnyịn? Ọfọn isụhọde idem iti ke nnyịn ifọnke ima, ke ndusụk ini imekeme ndinam n̄kpọ ndisịme ndisịme. Ima itetịn̄ ke nte Job ekekerede n̄kpọ ikọfọnke. Edi ekem ko, enye ama okpụhọde ekikere, Jehovah onyụn̄ ọdiọn̄ enye. Nsụhọdeidem akanam Jehovah ọdiọn̄ enye. Job ndikenyịme item Elihu emi enye ọkọsọn̄ọde okowụt ke enye osụhọde idem. (Job 32:6, 7) Nsụhọdeidem ayan̄wam nnyịn inam item emi ẹnọde nnyịn ọkpọkọm ikere ke nnyịn ikanamke n̄kpọ ndomokiet emi edide se ẹnọde nnyịn item, m̀mê ke imọsọn̄ọ owo emi ọnọde nnyịn item. Ebiowo kiet ke Canada ọdọhọ ete, “Sia nnyịn mîkemeke ndikụt idem nnyịn nte mbon en̄wen ẹkụtde, idinam didie idiọn̄ọ nnennen se ikpanamde edieke owo mînọhọ nnyịn item?” Anie ke otu nnyịn ekeme ndidọhọ ke imọ imenyene kpukpru mme edu emi spirit Abasi esin̄wamde owo enyene, inyụn̄ inen̄ede idiọn̄ọ ndikwọrọ ikọ nnyụn̄ n̄kpep owo Bible tutu imọ iyomke owo ndomokiet an̄wam imọ?—Kot Psalm 141:5.
13 Ke ini ẹnọde fi item, da nte ke Abasi owụt fi adan̄a nte enye amade fi. Jehovah oyom n̄kpọ ọfọn nnyịn. (N̄ke 4:20-22) Ke ini enye adade Ikọ esie, n̄wed esop esie, m̀mê eyenete emi ọsọn̄de idem ke esop ọnọ nnyịn item, enye owụt nnyịn adan̄a nte imọ imade nnyịn. Mme Hebrew 12:9, 10 ọdọhọ ke “enye anam emi ke ufọn nnyịn.”
14 Kere item emi ẹnọde fi, kûkere usụn̄ emi ẹkenọde. Ndusụk ini, imekeme ndikere ke nte ẹkenọde nnyịn item ikọfọnke. Imọdiọn̄ọ ke ọkpọfọn owo ekededi emi ọnọde owo item ọnọ ke usụn̄ emi edimemde owo oro ndida se enye etịn̄de. (Gal. 6:1) Edi edieke ẹnọde nnyịn item, se ikpebehede nnyịn ekpedi nte ikpekemede ndinam se ẹtịn̄de kpa ye emi ikerede ke enyene nte owo oro ekpeketịn̄de ikọ oro ye nnyịn enye ọfọn akan oro. Imekeme ndibụp idem nnyịn ite: ‘Kpa ye emi mmemmaha nte enye ọkọnọde mi item oro, ndi enyene se n̄kemede ndida ke se enye eketịn̄de oro? Ndi mmekeme ndifre mban̄a ndudue esie nnyụn̄ nyak item esie oro an̄wam mi?’ Edieke iyomde usụn̄ ndinam item emi ẹkenọde nnyịn, oro oyowụt ke imenyene ọniọn̄.—N̄ke 15:31.
‘Oto Eti Ibuot Usen Nnyịn Ẹyewak’
Nte owo eti ibuot anamde n̄kpọ aban̄a nsuannọ okpụhọde ye eke asak-nsahi. Solomon ọdọhọ ete: “Sua nọ owo eti ibuot, ndien enye ayama fi. Nọ owo eti ibuot item, ndien enye ọyọdiọn̄ enyene ibuot.” (Mme N̄ke 9:8b, 9a) Owo eti ibuot ọfiọk ete ke “idahaemi kan̄a kpukpru ntụnọ itiehe inem-inem, edi ababiak; edi ke ukperedem, enye on̄wụm mfri emem ọnọ mmọemi ẹkebede ke nsịn̄ede esie, kpa mfri edisana ido.” (Mme Hebrew 12:11) Okposụkedi item ekemede nditie nte ababiak, ntak emi nnyịn ikposiode usiene m̀mê ikpanyan̄ade idem edieke edibọ enye edinamde nnyịn idọdiọn̄ inyene ibuot?
Enyene-ọniọn̄ edidem oro aka iso ete: “Sian edinen owo, ndien enye ọyọkọrọ ke se ekpepde.” (Mme N̄ke 9:9b) Owo ndomokiet ifiọkke n̄kpọ ibe m̀mê ndikpon mbe ndika iso n̄kpep n̄kpọ. Eye didie ntem ndikụt nte mbon oro ẹkam ẹdude ke mme isua usọn̄ ẹnyịmede akpanikọ ẹnyụn̄ ẹyakde idem ẹnọ Jehovah! Nnyịn n̄ko ikpakam idomo ndika iso nnyene udọn̄ ndikpep n̄kpọ nnyụn̄ nda ekikere nnyịn nnam n̄kpọ.
‘Oto Eti Ibuot Usen Nnyịn Ẹyewak’
Ndisịn ukeme ndinyene eti ibuot edi ọkpọkpọ mbiomo. Ke ọsọn̄ọde etịn̄ akpanikọ emi, Solomon ọdọhọ ete: “Afo enyenyene ibuot, enyene ibuot ọnọ idem fo: onyụn̄ asasak nsahi, afo ke idem fo ikpọn̄ edibiom enye.” (Mme N̄ke 9:12) Enyene-ibuot owo enyene ibuot ke ufọn esiemmọ, ndien asak-nsahi ke idemesie enyene nduduọhọ ke ndutụhọ esiemmọ. Ke akpanikọ, nnyịn idọk se nnyịn itọde. Do, akpakam nnyịn ‘ikpan̄ utọn̄ ke eti ibuot.’—Mme N̄ke 2:2.
Yom N̄kpọuto ke Ikọ Abasi
Yak Mbak Abasi Aka Iso An̄wam Fi
9 Awak nti ntak emi akpanamde nnyịn ikûnam oburobụt ido. Ẹdọhọ ke “ndisịme an̄wan” oro ọdọhọ ke “mmọn̄ emi ẹyịpde-yịp enenịn̄e.” Nso idi “mmọn̄ emi ẹyịpde-yịp”? Bible emen idan̄ emi ebe ye n̄wan ẹnamde odomo ye mmọn̄ emi enemde owo ke idem. (N̄ke 5:15-18) Erenowo ye n̄wan emi ẹma ẹkenam ata ata ndọ ẹnyene unen ndinam idan̄. Enye oro idiọkke, ama akam edi utọ idan̄ emi mmọ ẹnamde ideheke ke enyịn Jehovah. Edi “mmọn̄ emi ẹyịpde-yịp” itiehe ntre. Enye ekeme ndida mban̄a oburobụt idan̄, idan̄ emi owo mînyeneke unen ndinam. Mbon emi ẹnamde utọ idan̄ oro ẹsiwak ndidedịbe nnam ukem nte inọ esidịbede emen n̄kpọ owo. Se ikemede ndinam etie nte “mmọn̄ emi ẹyịpde-yịp” enịn̄e etieti edi ke mbon emi ẹnamde utọ idan̄ oro ẹkere ke imadia inyọn̄ owo ndomokiet imụmke mmimọ. Ata ubian̄a idem edi oro-o sia Jehovah okụt kpukpru n̄kpọ ntem fap. Jehovah ndikpọn̄ nnyịn edi ata akpatre idiọkn̄kpọ emi ekemede nditịbe nnọ nnyịn. Uwem nnyịn edidodoro. ‘Inịn̄e’ oro ndien odu ke m̀mọ̀n̄? (1 Cor. 6:9, 10) Edi utịp ikụreke do.
APRIL 21-27
MME AKPAN N̄KPỌ KE IKỌ ABASI MME N̄KE 10
Nso Ikeme Ndinam Owo Okop Ata Inemesịt?
‘Mme Edidiọn̄ Ẹdu Ẹnọ Edinen Owo’
Ẹdiọn̄ edinen owo ke usụn̄ efen. “Owo eke ọnuọnde ubọk-utom ebuene: edi ubọk mbon ifịk ọkọ inyene. Owo eke ọkọde n̄kpọ ke nda-eyo edi enyene-ibuot eyen: edi okụni idap ke ini idọk edi oburobụt eyen.”—Mme N̄ke 10:4, 5.
Mme ikọ oro edidem etịn̄de ọnọ mme anamutom ke ini idọk ẹnen̄ede ẹnyene se ẹwọrọde. Ini idọk isidịghe ini ndide idap. Enye esidi ini ndisịn ifịk nnam utom ke ediwak hour. Ke akpanikọ, enye esidi ini ndinam n̄kpọ usọp usọp.
Ke enyenede idọk owo, utu ke idọk n̄kpasịp, ke ekikere, Jesus ama asian mme mbet esie ete: “Idọk okpon, edi mme anam-utom iwakke. Ẹben̄e ndien Enyene-idọk [Jehovah Abasi] ẹte, Enye osio mme anam-utom ọdọn̄ ẹdi ke idọk Esie.” (Matthew 9:35-38) Ke isua 2000, se ibede owo miliọn 14 ẹkedụk Editi n̄kpa Jesus—se iwakde utịm ikaba ikan ibat Mme Ntiense Jehovah. Anie, ndien, ekeme ndifan̄a nte ke ‘n̄kpọ idatke ke in̄wan̄ ikem ini ukpen̄e’? (John 4:35) Mme ata andituak ibuot ẹben̄e Enyene-idọk ẹte osio mme anamutom efen efen ọdọn̄ ke adan̄aemi mmọ ẹsịn̄erede idemmọ ke utom unam mbet ke n̄kemuyo ye akam mmọ. (Matthew 28:19, 20) Ndien Jehovah ọdiọn̄ ukeme mmọ didie ntem! Ke isua utom 2000, se ibede mbufa owo 280,000 ẹma ẹna baptism. Mmọ emi n̄ko ẹdomo ndikabade ndi mme andikpep Ikọ Abasi. Nnyịn ikpakam ikop idatesịt ye uyụhọ ke ini idọk emi ebe ke ndinyene ọyọhọ udeme ke utom unam mbet.
San̄a ke ‘Usụn̄ Eke Enende’
Solomon anyan ubọk owụt ufọn edinen ido. Enye ọdọhọ ete: “Inyene ọbọn̄ [“imọ owo,” NW] edi ọkpọsọn̄ obio esie: nsobo mme ubuene edi unana mmọ. Utom eti owo asan̄a ke uwem: udori mme idiọk owo asan̄a ke idiọk.”—Mme N̄ke 10:15, 16.
Inyene ekeme ndikpeme owo nsio ke ndusụk mfịna uwem, kpa nte obio ibibene ọnọde mbon oro ẹdụn̄ọde ke esịt ndusụk udomo ukpeme. Ndien ubuene ekeme ndikama nsobo ke ini mme n̄kpọntịbe unana idotenyịn ẹtịbede. (Ecclesiastes 7:12) Nte ededi, ekeme ndidi enyene-ọniọn̄ edidem oro eketịn̄ n̄ko aban̄a n̄kpọndịk oro abuanade imọ ye ubuene. Imọ owo ekeme ndinyene ntụhọ edikọn̄ ofụri mbuọtidem esie ke inyene esie, ekerede ete ke inyene imọ “etie nte edikon̄ ibibene.” (Mme N̄ke 18:11) Ndien ubuene ekeme ndikere ke ndudue ete ke ubuene anam imọ ikûnyene idotenyịn ini iso. Ntem, mbiba ẹkpu ndinam eti enyịn̄ ye Abasi.
Ke n̄kan̄ eken, edide eti owo enyene ediwak m̀mê esisịt n̄kpọ obụkidem, eti edinam esie ada esịm uwem. Didie? Ọfọn, enye oyụhọ ye se enye enyenede. Enye iyakke idaha okụk esie ọbiọn̄ọ eti idaha esie ye Abasi. Edide imọ m̀mê ubuene, usụn̄ uwem eti owo ada inemesịt ọsọk enye idahaemi ye idotenyịn nsinsi uwem ke ini iso. (Job 42:10-13) Idiọkowo idiaha ufọn idem ọkpọkọm enye enyenyene inyene. Utu ke ndiwụt esịtekọm mban̄a ukpeme esie ndinyụn̄ ndu uwem ekekem ye uduak Abasi, enye ada inyene esie esịn udọn̄ ọnọ uwem idiọkn̄kpọ.
it-1 340
Blessing
Jehovah Blessing Humans. “The blessing of Jehovah—that is what makes rich, and he adds no pain with it.” (Pr 10:22) Jehovah blesses those whom he approves by protecting, prospering, guiding, giving success, and supplying their needs, with a beneficial outcome for them.
Yom N̄kpọuto ke Ikọ Abasi
Idatesịt Edisan̄a ke Eti Ido
18 “Ufọn [“edidiọn̄,” NW] Jehovah” ofori ikọt esie ke n̄kan̄ eke spirit. Ndien ẹn̄wọn̄ọ ẹnọ nnyịn ke Jehovah “inyụn̄ idianke afanikọn̄ ke esịt.” (Mme N̄ke 10:22) Nso ndien idi ntak emi mme idomo ẹsisịmde ediwak mbon oro ẹnamde akpanikọ ẹnọ Abasi, anamde mmọ ẹkop ọkpọsọn̄ ubiak ẹnyụn̄ ẹbọ ndutụhọ? Akpan ntak ita ẹsinam mfịna ye nnanenyịn ẹsịm nnyịn. (1) Ndammana udọn̄ ndinam idiọk. (Genesis 6:5; 8:21; James 1:14, 15) (2) Satan ye mme demon esie. (Ephesus 6:11, 12) (3) Idiọk ererimbot. (John 15:19) Okposụkedi Jehovah esiyakde ndiọi n̄kpọ ẹtịbe ẹnọ nnyịn, idịghe enye edi ntak mme n̄kpọ emi ẹtịbede. Ke akpanikọ, “kpukpru nti enọ ye kpukpru enọ eke ẹfọnde ẹma ẹto ke enyọn̄, koro mmọ ẹto Ete mme un̄wana eke enyọn̄ ẹsụhọde ẹdi.” (James 1:17) Mme edidiọn̄ Jehovah isan̄ake ye afanikọn̄.
APRIL 28–MAY 4
MME AKPAN N̄KPỌ KE IKỌ ABASI MME N̄KE 11
Kûtịn̄!
Nsọn̄ọnda Ada Ndinen Owo Usụn̄
Nsọn̄ọnda ndinen owo ye idiọkido mme anamidiọk n̄ko ẹnyene odudu ke idem mbon en̄wen. Edidem Israel ọdọhọ ete: “Oburobụt owo ada inua abiat mbọhọidụn̄ esie: edi ifiọk nti owo esịn mmọ ẹbọhọ.” (Mme N̄ke 11:9) Anie akpafan̄a nte ke edidọk, idiọk ikọ-edem, ndek ndek ikọ, ye ikpîkpu ikọ isinọhọ mbon en̄wen unan? Ke n̄kan̄ eken, ikọ eti owo edi edisana, se ẹtịmde-tịm ẹkere, ẹnyụn̄ ẹwụtde edikere mban̄a. Ifiọk esịn enye ọbọhọ koro nsọn̄ọnda esie anam enye enyene mme uyarade ẹyomde man owụt ke mme andidori enye ikọ ẹdi mme osu nsu.
Nsọn̄ọnda Ada Ndinen Owo Usụn̄
Mbio-obio oro ẹtienede edinen usụn̄ ẹsinam emem ye mfọnọn̄kpọ ẹdu ẹsinyụn̄ ẹbọp mbon en̄wen ke obio. Ntem ke obio oforo. Mbon oro ẹtịn̄de ubi ubi ye ndiọi ikọ oro ẹnọde unan ẹsisịn ndutịme, unana inemesịt, unana edidianakiet, ye afanikọn̄ ẹdu. Emi enen̄ede edi ntem edieke mme owo emi ẹkamade odudu. Utọ obio oro esikụt ndutịme, mbiara, nditaha eke ido uwem ye eke ndutịm uforo.
Edumbet oro ẹwetde ke Mme N̄ke 11:11 enyene n̄kpọ ndinam ukem ukem ye ikọt Jehovah nte mmọ ẹbuanade ye kiet eken ke mme esop mmọ oro ẹbietde obio. Esop oro mme owo eke spirit—ndinen owo oro nsọn̄ọnda mmọ adade mmọ usụn̄—ẹnyenede odudu edi otu mme owo oro ẹkopde inemesịt oro ẹnyenede ifịk ẹnyụn̄ ẹn̄wamde mme owo, otu oro ọnọde Abasi ukpono. Jehovah ọdiọn̄ esop oro, ndien enye oforo ke n̄kan̄ eke spirit. Ke ini ke ini, ibat ibat mbon oro mîkopke inemesịt ye uyụhọ, oro ẹkụtde ndudue ẹnyụn̄ ẹtịn̄de ndiọi ikọ ẹban̄a nte ẹnamde mme n̄kpọ, ẹbiet “orụn̄ eke edide ndot-ndot” oro ekemede ndisuana nnyụn̄ nsabade mbon en̄wen oro mîketiehe ntem. (Mme Hebrew 12:15) Mme utọ owo oro ẹsiwak ndiyom odudu ye uwọrọiso efen efen. Mmọ ẹsisuan mme ufụmikọ nte ke esop, m̀mê mbiowo, ẹkpe ukwan̄ikpe, ẹsari asari, m̀mê ẹnam mme n̄kpọ ntre. Ke akpanikọ, inua mmọ ekeme nditọ ubahade ke esop. Nte nnyịn ikpesịnke ndikop ikọ mmọ, idomode ndidi mme owo eke spirit oro ẹtịpde ẹsịn ke emem ye edidianakiet esop?
Ini Ewe ke Ọkpọfọn Itịn̄ Ikọ?
12 Nso ke afo esinam ke ini eyenete ọdiọn̄ọde n̄kpọ emi mîkpanaha ẹtịn̄ ẹnọ owo? Ke uwụtn̄kpọ, edieke okụtde eyenete emi odụn̄de ke idụt emi ẹkpande utom nnyịn, ndi emesiyom enye ọdọhọ fi nte mmọ ẹsan̄ade ẹnam n̄kpọ Abasi ke n̄kan̄ oro? Imọdiọn̄ọ ke idịghe nte oyom ndisịn mmọ ke mfịna. Imama nditọete nnyịn, onyụn̄ ọdọdọn̄ nnyịn ndidiọn̄ọ nte n̄kpọ etiede ye mmọ. Imoyom n̄ko ndidiọn̄ọ nnennen se idiben̄ede Jehovah anam ọnọ mmọ. Kpa ye oro, utọ ini ntem ke ana ikara edeme nnyịn ikûnyụn̄ utịn̄ ikọ. Edieke inyịkde owo etịn̄ se mîkpanaha ẹtịn̄ ẹnọ owo, oro owụt ke nnyịn imaha enye inyụn̄ imaha nditọete nnyịn emi ẹdoride enyịn ke enye iditịn̄ke inọ owo nte mmimọ isisan̄ade ikwọrọ ikọ inyụn̄ idụk mbono esop. Idụhe owo nnyịn ndomokiet emi akpamade ndinam n̄kpọ ọsọn̄ ye nditọete nnyịn emi ẹdude ke idụt emi ẹkpande utom nnyịn akan nte edide. Eyenete ndomokiet ke utọ idụt oro ikponyụn̄ iyarakede nte nditọete ke n̄kan̄ oro ẹsisan̄ade ẹkwọrọ ikọ, ẹnịm mbono esop, m̀mê ẹnam n̄kpọ Abasi eken.
13 Ana mbiowo akpan akpan ẹnam item emi odude ke Mme N̄ke 11:13, ẹkûnyụn̄ ẹtịn̄ ikọ idịbi ẹnọ owo emi mînyeneke unen ndikop. (Kot.) Ekeme ndisọn̄ ebiowo ndinam emi, akpan akpan ekpedi enye ọdọ n̄wan. Ebe ye n̄wan ndisidọhọ kiet eken se mmọ ẹkerede, nte etiede mmọ ke idem, ye se itịmerede mmọ esịt, esinam mmọ ẹdọdiọn̄ ẹdiana kiet. Edi ebiowo ọdiọn̄ọ ke inaha imọ iyarade “ikọ idịbi” emi nditọete ẹkedọhọde enye inọ n̄wan imọ. Enye akpayarade, oro ikpayakke nditọete ẹsidọhọ enye n̄kpọ aba, enye okponyụn̄ ọnọ idem esie idiọk enyịn̄. Ẹmek nditọete mbiowo ke esop ke ntak emi mmọ ẹdide se ẹberide edem. Ntre inaha mmọ ẹnyene “edeme ikọ iba,” m̀mê ẹdi mbon abian̄a. (1 Tim. 3:8) Emi ọwọrọ ke inaha mmọ ẹdi mbon n̄kari m̀mê ẹma ndisitịn̄ ikọ edem. Edieke ebiowo amade n̄wan esie, enye ididọhọke enye n̄kpọ emi mîkpanaha enye ọfiọk.
Yom N̄kpọuto ke Ikọ Abasi
MFỌNIDO Idịghe N̄kpọ Inua Inua
Bible ọdọhọ ke “owo [mfọnido] anam se ifọnde ye ukpọn̄ esiemmọ.” (N̄ke 11:17) Mme owo ẹsima owo emi ọfọnde ido, mmọ ẹsinyụn̄ ẹfọn ido ye enye n̄ko. Jesus ọkọdọhọ ete: “Udomo eke mbufo ẹdade ẹdomo ẹnọ owo, ke mmọ ẹdida ẹdomo ẹnọ mbufo ke usiene.” (Luke 6:38) Ntre isisọn̄ke owo mfọnido ndinyene ufan, mme ufan esie isinyụn̄ ikpọn̄ke enye.
Apostle Paul ọkọdọhọ nditọete ke esop Ephesus “ẹfọn ido ye kiet eken, ẹtua owo mbọm, ẹfen kiet eken ke ofụri esịt.” (Eph. 4:32) Edieke kpukpru owo ke esop ẹsifọnde ido ẹnyụn̄ ẹn̄wamde kiet eken, nditọete ẹyediana kiet, esop oyonyụn̄ ọsọn̄ idem. Ke utọ esop oro, owo idisitịn̄de ikọ uyat uyat ye owo, owo idisitakke ke ndikụt ndudue nnọ owo, m̀mê ndisisak owo. Utu ke ndisan̄a ntịn̄ ikọ mbiat nditọete, mmọ ẹditịn̄ se isọn̄ọde mmọ idem. (N̄ke 12:18) Emi ayanam mme owo ẹsọn̄ idem ke esop ẹnyụn̄ ẹnam n̄kpọ Jehovah idara idara.
Imokụt ke mfọnido idịghe n̄kpọ inua inua. Ke ini ifọnde ido ye mme owo, iyowụt ke imama mme owo nte Jehovah Abasi inyụn̄ itat ubọk nte enye. (Eph. 5:1) Emi ayanam isọn̄ọ mme owo ke esop nnyịn idem onyụn̄ anam mme owo ẹdidụk esop. Mbọk ẹyak inam mme owo ẹdiọn̄ọ nnyịn nte mbon mfọnido!