Το Στρες Μπορεί να Τεθεί υπό Έλεγχο!

«Θα υπάρχει πάντοτε στρες στη ζωή, και στην πραγματικότητα εκείνο που θα πρέπει να μας απασχολεί είναι το πώς αντιδρούμε σε αυτό και όχι το πώς να απαλλαχτούμε από αυτό».—Λίον Τσάιτοφ, διακεκριμένος συγγραφέας σε θέματα υγείας.

Η ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ προείπε ότι στις «τελευταίες ημέρες» θα έρχονταν “καιροί κρίσιμοι, δύσκολοι στην αντιμετώπισή τους”. Οι αποδείξεις πιστοποιούν με σαφήνεια ότι ζούμε σε αυτόν τον καιρό, επειδή οι άνθρωποι είναι—σε εκπλήρωση της προφητείας—«αλαζόνες, υπερήφανοι, βλάσφημοι, ανυπάκουοι στους γονείς, αχάριστοι, χωρίς οσιότητα, άστοργοι, αδιάλλακτοι, συκοφάντες, χωρίς εγκράτεια, άγριοι, χωρίς αγάπη για την αγαθότητα, προδότες, πεισματάρηδες, φουσκωμένοι από υπερηφάνεια».—2 Τιμόθεο 3:1-5.

Δεν είναι να απορεί κανείς που η διατήρηση μιας σχετικής γαλήνης είναι τόσο δύσκολη! Ακόμα και εκείνοι που προσπαθούν να ζουν ειρηνικά μπορεί να επηρεαστούν. «Πολλές είναι οι συμφορές του δικαίου», έγραψε ο ψαλμωδός Δαβίδ. (Ψαλμός 34:19· παράβαλε 2 Τιμόθεο 3:12.) Εντούτοις, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε το στρες ώστε να μη σας καταβάλλει. Εξετάστε τις ακόλουθες εισηγήσεις.

Φροντίστε τον Εαυτό Σας

Να προσέχετε τη διατροφή σας. Η υγιεινή διατροφή περιλαμβάνει πρωτεΐνες, φρούτα, λαχανικά, δημητριακά, καθώς και γαλακτοκομικά προϊόντα. Να χρησιμοποιείτε με φειδώ το επεξεργασμένο άσπρο αλεύρι και τα κεκορεσμένα λίπη. Να προσέχετε την πρόσληψη αλατιού, κατεργασμένης ζάχαρης, αλκοόλ και καφεΐνης. Βελτιώστε τη διατροφή σας και ίσως να γίνετε λιγότερο επιρρεπείς στο στρες.

Να ασκείστε. «Η σωματική εκγύμναση είναι ωφέλιμη», συμβουλεύει η Αγία Γραφή. (1 Τιμόθεο 4:8) Πράγματι, η ήπια αλλά τακτική άσκηση—μερικοί συστήνουν να ασκείστε τρεις φορές την εβδομάδα—δυναμώνει την καρδιά, βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος, κατεβάζει τη χοληστερίνη και μειώνει τις πιθανότητες να πάθετε καρδιακή προσβολή. Κάτι ακόμα πιο σημαντικό είναι ότι η άσκηση προάγει ένα αίσθημα ευεξίας, πιθανώς χάρη στις ενδορφίνες που απελευθερώνονται στη διάρκεια έντονης δραστηριότητας.

Να κοιμάστε αρκετά. Η έλλειψη ύπνου οδηγεί σε εξάντληση και μειώνει την ικανότητά σας να ελέγχετε το στρες. Αν δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε, προσπαθήστε να είστε τακτικοί όσον αφορά το πότε πηγαίνετε για ύπνο και το πότε σηκώνεστε. Μερικοί συστήνουν να περιορίζεται ο ύπνος στη διάρκεια της ημέρας σε 30 λεπτά ώστε να μην παρεμποδίζεται ο καλός νυχτερινός ύπνος.

Να είστε οργανωμένοι. Οι άνθρωποι που χειρίζονται σωστά το χρόνο τους μπορούν να αντιμετωπίσουν το στρες πολύ καλύτερα. Για να οργανωθείτε, πρώτα καθορίστε σε ποιες ευθύνες αξίζει να δοθεί προτεραιότητα. Κατόπιν, φτιάξτε ένα πρόγραμμα ώστε να μην τις παραμελείτε.—Παράβαλε 1 Κορινθίους 14:33, 40 και Φιλιππησίους 1:10.

Διατηρήστε Υγιείς Σχέσεις

Να ζητάτε υποστήριξη. Στη διάρκεια στρεσογόνων καταστάσεων, εκείνοι που έχουν κοινωνικό κύκλο προστατεύονται τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό από το να τους καταρρακώσει το στρες. Το να βρείτε έστω και έναν έμπιστο φίλο στον οποίο να ανοίγετε την καρδιά σας μπορεί να βοηθήσει πολύ. Μια Γραφική παροιμία δηλώνει: «Ο αληθινός σύντροφος αγαπάει πάντοτε και είναι αδελφός που γεννιέται για καιρό στενοχώριας».—Παροιμίες 17:17.

Να επιλύετε τις διαφορές. «Ο ήλιος ας μη δύει βρίσκοντάς σας σε κατάσταση θυμού», έγραψε ο απόστολος Παύλος. (Εφεσίους 4:26) Το πόσο σοφό είναι να διευθετείτε γρήγορα τις διαφορές, αντί να αφήνετε το θυμό να φωλιάζει μέσα σας, φαίνεται από μια μελέτη 929 επιζώντων από καρδιακή προσβολή. Εκείνοι που ήταν πολύ εχθρικοί είχαν τριπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν από ανακοπή καρδιάς μέσα σε διάστημα δέκα ετών από την πρώτη προσβολή, σε σύγκριση με τους επιζώντες που ήταν πράοι. Οι συντάκτες της μελέτης τονίζουν ότι ενώ ο θυμός φαίνεται να είναι ο ισχυρότερος παράγοντας, οποιοδήποτε έντονο αρνητικό συναίσθημα το οποίο στέλνει μεγάλες δόσεις ορμονών του στρες σε όλο το σώμα μπορεί να έχει το ίδιο αποτέλεσμα. «Η ζήλια είναι σήψη στα κόκαλα», λέει το εδάφιο Παροιμίες 14:30.

Να βρίσκετε χρόνο για την οικογένειά σας. Στους Ισραηλίτες γονείς είχε δοθεί η εντολή να δαπανούν χρόνο με τα παιδιά τους, ενσταλάζοντας δίκαιες αρχές στην καρδιά τους. (Δευτερονόμιο 6:6, 7) Ο δεσμός που προέκυπτε από αυτό προωθούσε την οικογενειακή αλληλεγγύη—κάτι που δυστυχώς λείπει σήμερα. Κάποια μελέτη αποκάλυψε ότι μερικά εργαζόμενα ζευγάρια δαπανούν κατά μέσο όρο μόνο 3,5 λεπτά παίζοντας με τα παιδιά τους κάθε ημέρα. Εντούτοις, η οικογένειά σας μπορεί να είναι εξαιρετικό καταφύγιο όταν αντιμετωπίζετε στρες. «Η οικογένεια σας κάνει ανεπιφύλακτα μέλος μιας ομάδας συναισθηματικής υποστήριξης, η οποία ξέρει ποιος πραγματικά είστε και σας συμπαθεί ούτως ή άλλως», λέει ένα βιβλίο με θέμα το στρες. «Η οικογενειακή συνεργασία είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για τη μείωση του στρες».

Δημιουργήστε Ισορροπία στη Ζωή Σας

Να είστε λογικοί. Το άτομο που διαρκώς εξωθεί τον εαυτό του στα όρια, σωματικά και συναισθηματικά, γίνεται ιδανικός υποψήφιος για ολοκληρωτική εξάντληση και πιθανώς για κατάθλιψη. Η ισορροπία είναι το κλειδί. «Η σοφία που κατεβαίνει από πάνω είναι . . . λογική», έγραψε ο μαθητής Ιάκωβος. (Ιακώβου 3:17· παράβαλε Εκκλησιαστής 7:16, 17 και Φιλιππησίους 4:5.) Μάθετε να λέτε όχι σε απαιτήσεις οι οποίες ξεπερνούν όσα μπορείτε φυσιολογικά να κάνετε.

Να μη συγκρίνετε τον εαυτό σας με κάποιον άλλον. Το εδάφιο Γαλάτες 6:4 δηλώνει: «Ο καθένας ας αποδεικνύει τι είναι το δικό του έργο, και τότε θα έχει λόγο για αγαλλίαση σε σχέση με τον εαυτό του μόνο και όχι σε σύγκριση με τον άλλον». Ναι, ακόμα και σε θέματα λατρείας, ο Θεός δεν κάνει δυσμενείς συγκρίσεις, απαιτώντας περισσότερα από εκείνα που μας επιτρέπουν οι ατομικές μας περιστάσεις. Δέχεται τα δώρα μας και τις θυσίες μας “σύμφωνα με ό,τι έχουμε, όχι σύμφωνα με ό,τι δεν έχουμε”.—2 Κορινθίους 8:12.

Να βρίσκετε χρόνο για χαλάρωση. Ακόμα και ο Ιησούς, μολονότι ήταν φιλόπονος, έβρισκε χρόνο για ανάπαυση τόσο για τον ίδιο όσο και για τους ακολούθους του. (Μάρκος 6:30-32) Ο θεόπνευστος συγγραφέας του βιβλίου Εκκλησιαστής ένιωθε ότι η κατάλληλη χαλάρωση είναι ωφέλιμη. Έγραψε: «Εγώ επαίνεσα τη χαρά, επειδή οι άνθρωποι δεν έχουν τίποτα καλύτερο κάτω από τον ήλιο εκτός από το να τρώνε και να πίνουν και να χαίρονται, και αυτό πρέπει να τους συνοδεύει στη σκληρή εργασία τους όλες τις ημέρες της ζωής τους τις οποίες τους έδωσε ο αληθινός Θεός κάτω από τον ήλιο». (Εκκλησιαστής 8:15) Οι ισορροπημένες απολαύσεις μπορούν να αναζωογονήσουν το σώμα και να σας βοηθήσουν να αντισταθμίσετε το στρες.

Αποκτήστε Λογική Άποψη για το Στρες

Όταν αντιμετωπίζετε στρεσογόνες καταστάσεις:

Μη συμπεραίνετε ότι είστε αποδοκιμασμένοι από τον Θεό. Η Αγία Γραφή μάς λέει ότι η Άννα, μια πιστή γυναίκα, ήταν επί χρόνια «πικραμένη στην ψυχή» («βαθιά στενοχωρημένη», Αναθεωρημένη Στερεότυπη Μετάφραση [Revised Standard Version]). (1 Σαμουήλ 1:4-11) Στη Μακεδονία, ο Παύλος ήταν «συνέχεια στενοχωρημένος». (2 Κορινθίους 7:5, Μπάινγκτον [Byington]) Πριν από το θάνατό του, ο Ιησούς “καταλήφθηκε από αγωνία”, και η πίεση που ένιωθε ήταν τόσο μεγάλη ώστε «ο ιδρώτας του έγινε σαν σταγόνες αίματος που έπεφταν στο έδαφος».a (Λουκάς 22:44) Αυτοί ήταν πιστοί υπηρέτες του Θεού. Συνεπώς, όταν αντιμετωπίζετε στρες, δεν υπάρχει λόγος να συμπεραίνετε ότι ο Θεός σάς έχει εγκαταλείψει.

Να μαθαίνετε από τις οδυνηρές καταστάσεις που περνάτε. Ο Παύλος έγραψε ότι έπρεπε να υπομένει «ένα αγκάθι στη σάρκα»· χωρίς αμφιβολία, κάποιο πρόβλημα υγείας το οποίο του προξενούσε μεγάλη στενοχώρια. (2 Κορινθίους 12:7) Ωστόσο, περίπου πέντε χρόνια αργότερα μπορούσε να πει: «Στο καθετί και σε όλες τις συνθήκες έχω μάθει το μυστικό, και να είμαι χορτάτος και να πεινώ, και να έχω αφθονία και να υποφέρω στερήσεις. Για όλα τα πράγματα έχω τη δύναμη χάρη σε αυτόν που μου δίνει δύναμη». (Φιλιππησίους 4:12, 13) Ο Παύλος δεν απολάμβανε το “αγκάθι που είχε στη σάρκα”, αλλά υπομένοντάς το έμαθε να βασίζεται ακόμα περισσότερο στον Θεό για δύναμη.—Ψαλμός 55:22.

Καλλιεργήστε Πνευματικότητα

Να διαβάζετε το Λόγο του Θεού και να κάνετε στοχασμούς γύρω από αυτόν. «Ευτυχισμένοι είναι εκείνοι που έχουν συναίσθηση της πνευματικής τους ανάγκης», είπε ο Ιησούς. (Ματθαίος 5:3) Η ανάγνωση του Λόγου του Θεού και ο στοχασμός γύρω από αυτόν είναι ζωτικής σημασίας. Πολλές φορές, κάνοντας μια επισταμένη έρευνα στις Γραφές, βρίσκουμε τα κατάλληλα λόγια ενθάρρυνσης που χρειαζόμαστε για να τα βγάλουμε πέρα εκείνη την ημέρα. (Παροιμίες 2:1-6) «Όταν οι ανησυχητικές μου σκέψεις πληθύνθηκαν μέσα μου», έγραψε ο ψαλμωδός, «η παρηγοριά σου [του Θεού] άρχισε να χαϊδεύει την ψυχή μου».—Ψαλμός 94:19.

Να προσεύχεστε τακτικά. Ο Παύλος έγραψε: «Ας γνωστοποιούνται τα αιτήματά σας στον Θεό· και η ειρήνη του Θεού η οποία υπερέχει από κάθε σκέψη θα περιφρουρήσει τις καρδιές σας και τις διανοητικές σας δυνάμεις μέσω του Χριστού Ιησού». (Φιλιππησίους 4:6, 7) Ναι, «η ειρήνη του Θεού» μπορεί να επιβληθεί στα ταραγμένα αισθήματά μας και να τα σταθεροποιήσει, ακόμα και όταν χρειαζόμαστε «δύναμη που ξεπερνάει το φυσιολογικό».—2 Κορινθίους 4:7.

Να παρακολουθείτε τις Χριστιανικές συναθροίσεις. Η Χριστιανική εκκλησία προσφέρει ένα ανεκτίμητο σύστημα υποστήριξης, επειδή εκείνοι που ανήκουν σε αυτήν λαβαίνουν την προτροπή “να σκέφτονται ο ένας τον άλλον ώστε να παρακινούν σε αγάπη και καλά έργα, . . . ενθαρρύνοντας ο ένας τον άλλον”. Εύλογα, ο Παύλος είπε στους Εβραίους Χριστιανούς του πρώτου αιώνα να μην “παύουν να συναθροίζονται”.—Εβραίους 10:24, 25.

Μια Βέβαιη Ελπίδα

Είναι αλήθεια ότι για να μειωθεί το στρες συνήθως δεν φτάνει να ακολουθήσει κάποιος μια απλή συνταγή. Πολλές φορές εκείνο που απαιτείται είναι ριζική αλλαγή στον τρόπο σκέψης. Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να χρειαστεί να μάθει να αντιδρά με καινούριους τρόπους στις περιστάσεις του ώστε να μην το καταρρακώνουν. Σε μερικές περιπτώσεις, εξαιτίας της συχνότητας ή της έντασης του στρες, μπορεί να χρειαστεί να ζητήσει κατάλληλη ιατρική φροντίδα.

Ασφαλώς, κανένας σήμερα δεν ζει μια ζωή πλήρως απαλλαγμένη από το κακό στρες. Εντούτοις, η Αγία Γραφή μάς διαβεβαιώνει ότι σύντομα ο Θεός θα στρέψει την προσοχή του στους ανθρώπους και θα εξαλείψει τις συνθήκες που τους προξενούν τόσο πολύ βλαβερό στρες. Στο εδάφιο Αποκάλυψη 21:4, διαβάζουμε ότι ο Θεός θα «εξαλείψει κάθε δάκρυ από τα μάτια τους, και ο θάνατος δεν θα υπάρχει πια, ούτε πένθος ούτε κραυγή ούτε πόνος δεν θα υπάρχουν πια». Έπειτα από αυτό, η πιστή ανθρωπότητα θα κατοικεί με ασφάλεια. Ο προφήτης Μιχαίας προείπε: «Θα κάθονται ο καθένας κάτω από το κλήμα του και κάτω από τη συκιά του, και δεν θα υπάρχει κανείς που να τους κάνει να τρέμουν· διότι το στόμα του Ιεχωβά των στρατευμάτων το είπε».—Μιχαίας 4:4.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 12]

Στρες και Χειρουργική

Μερικοί γιατροί εξετάζουν τα επίπεδα του στρες των ασθενών τους προτού τους βάλουν στο χειρουργείο. Για παράδειγμα, ο Δρ Κάμραν Νεζχάτ, χειρουργός, λέει:

«Αν κάποιο άτομο, το οποίο έχουμε προγραμματίσει για εγχείρηση, μου πει ότι εκείνη την ημέρα νιώθει πανικοβλημένο και δεν θέλει να χειρουργηθεί, ακυρώνω την εγχείρηση». Γιατί; Ο Νεζχάτ εξηγεί: «Όλοι οι χειρουργοί γνωρίζουν ότι οι άνθρωποι που είναι πολύ φοβισμένοι δεν τα πάνε καλά στη διάρκεια της εγχείρησης. Αιμορραγούν πολύ, παθαίνουν περισσότερες λοιμώξεις και επιπλοκές. Αναρρώνουν δυσκολότερα. Τα πράγματα πάνε πολύ καλύτερα όταν είναι ήρεμοι».

[Εικόνες στη σελίδα 10]

Το να καλλιεργείτε πνευματικότητα μπορεί να σας βοηθήσει να διατηρήσετε την ηρεμία σας

[Εικόνες στη σελίδα 11]

Το να φροντίζετε την υγεία σας μειώνει το στρες

Ανάπαυση

Καλή διατροφή

Άσκηση