Διαδρομή Μέσα από την «Τρύπα στο Έδαφος»

ΟΙ ΝΕΟΫΟΡΚΕΖΟΙ πιστεύουν ότι συχνά ο ταχύτερος τρόπος για να γυρίσεις την πόλη είναι να ταξιδέψεις μέσα από την «τρύπα στο έδαφος»—το υπόγειο σιδηροδρομικό δίκτυο της Πόλης της Νέας Υόρκης.

Περισσότερες από 50 μεγαλουπόλεις στον κόσμο έχουν υπόγεια σιδηροδρομικά δίκτυα και άλλες κατασκευάζουν τώρα τέτοια δίκτυα. Μερικοί υπόγειοι σιδηρόδρομοι είναι πιο καθαροί και πιο αποτελεσματικοί από τον υπόγειο της Νέας Υόρκης, αλλά, απ’ ό,τι ισχυρίζεται ο συγγραφέας Σταν Φίσλερ στο βιβλίο του Στις Συνοικίες και στο Κέντρο της Πόλης (Uptown, Downtown), «κανένας υπόγειος δεν είναι . . . πιο συναρπαστικός, πιο περίπλοκος, πιο ποικίλος και πιο πολύχρωμος από τον υπόγειο της Νέας Υόρκης».

Τα Πρώτα Βήματα

Μια σύντομη ματιά στους υπόγειους σιδηρόδρομους μας βοηθάει να καταλάβουμε γιατί το δίκτυο της Νέας Υόρκης προκαλεί έντονες εντυπώσεις—υπέρ και κατά. Οι υπόγειοι σιδηρόδρομοι αποτέλεσαν τη λύση για την κυκλοφοριακή συμφόρηση των πόλεων. Το 1863, το Λονδίνο εγκαινίασε τον πρώτο υπόγειο σιδηρόδρομο, ο οποίος ήταν ατμοκίνητος. Περιττό να πούμε, βέβαια, ότι ο ατμός και η κάπνα έκαναν την ατμόσφαιρα στις σήραγγες κάθε άλλο παρά ευχάριστη. Αυτό ήταν όμως το τίμημα της προόδου. Σύντομα είχε υπόγεια σιδηροδρομικά δίκτυα και η Γλασκώβη, η Βουδαπέστη, η Βοστώνη, το Παρίσι και το Βερολίνο.

Η Νέα Υόρκη πήρε σχετικά αργά την απόφαση για τον υπόγειο σιδηρόδρομο, αλλά καθώς αυξανόταν ο πληθυσμός της, η ανάγκη για ένα τέτοιο δίκτυο γινόταν ολοφάνερη. Ωστόσο, οι διάφορες προτάσεις που γίνονταν για γρήγορη μετακίνηση έβρισκαν αδιαπέραστα εμπόδια στο πρόσωπο διεφθαρμένων πολιτικών που είχαν οικονομικά συμφέροντα από τα οδικά μέσα μεταφοράς. Καθώς η κατάσταση της κυκλοφορίας γινόταν όλο και πιο χαώδης, η πόλη ήταν αναγκασμένη να πάρει κάποιο προσωρινό μέτρο: τους εναέριους σιδηρόδρομους που άρχισαν να λειτουργούν στη δεκαετία του 1870. Ήταν ακαλαίσθητοι και θορυβώδεις, κι εφόσον χρησιμοποιούνταν ατμομηχανές, η κάπνα και οι στάχτες συχνά έπεφταν βροχή στα κεφάλια των ανθρώπων από κάτω.

Τέσσερα Χρόνια με Θόρυβο και Ταλαιπωρία

Η Νέα Υόρκη άρχισε σε πλήρη κλίμακα την κατασκευή του υπόγειου σιδηρόδρομου το 1900. Αλλά αντί να ανοίξει σήραγγες βαθιά στο έδαφος, όπως είχε γίνει στο Λονδίνο, η Νέα Υόρκη αποτόλμησε να χρησιμοποιήσει μια πιο καινούρια μέθοδο. Το σχέδιο ήταν να ανοίξουν μια μεγάλη τάφρο, να τοποθετήσουν μέσα τις σιδηρογραμμές, να ενισχύσουν τη βάση, τις πλευρές και το πάνω μέρος με χαλύβδινες δοκούς και να επανατοποθετήσουν το δρόμο πάνω απ’ αυτή την κατασκευή. Ποια ήταν τα πλεονεκτήματα; Πρώτα απ’ όλα, ήταν λιγότερο δαπανηρό και πιο γρήγορο από το να ανοίξουν σήραγγες. Επιπρόσθετα, οι επιβάτες μπορούσαν να φτάσουν στο τρένο χρησιμοποιώντας μια μικρή σκάλα αντί να πηγαίνουν με ανελκυστήρα.

Βέβαια, υπήρξαν προβλήματα. Συνέβηκαν σοβαρές διακοπές στις εργασίες στη διάρκεια της κατασκευής. Οι γραμμές της αποχέτευσης, του νερού, του αερίου, του ατμού, του ηλεκτρικού ρεύματος και του τηλεφώνου δυσκόλευαν συνεχώς τους εργάτες. Επίσης, οι εκσκαφές που γίνονταν σε μεγάλη κλίμακα απειλούσαν να κλονίσουν τα θεμέλια μερικών μεγάλων κτιρίων. Μερικές φορές, το ποικίλο σε σύσταση έδαφος του Μανχάταν ανάγκαζε τους εργάτες να ανοίγουν σήραγγες βαθιά κάτω από την επιφάνεια μέσα από συμπαγή βράχο.

Παρ’ όλα αυτά, επί τέσσερα ατέλειωτα χρόνια, οι Νεοϋορκέζοι υπέφεραν το θόρυβο, την ταλαιπωρία και την αναστάτωση που έφερε η κατασκευή του υπόγειου σιδηρόδρομου. Όταν όμως άρχισαν να κυκλοφορούν τα τρένα το φθινόπωρο του 1904, όλα αυτά ξεχάστηκαν. Πράγματι, ο υπόγειος σημείωσε αμέσως επιτυχία! Τον πρώτο χρόνο της λειτουργίας του, κυκλοφορούσαν κάτω από την πόλη με το τρένο κατά μέσο όρο 300.000 άτομα την ημέρα.

Η Ψυχή της Νέας Υόρκης

Δεν μπορεί να σταθεί κάποιος και να παρατηρήσει ολόκληρο το υπόγειο σιδηροδρομικό δίκτυο, όπως μπορεί να κοιτάξει το Εμπάιαρ Στέιτ Μπίλντινγκ ή τη Γέφυρα του Μπρούκλιν. Παρ’ όλα αυτά, ο υπόγειος επισκιάζει αυτά τα κάπως πιο φανερά θαύματα. Σ’ ένα τμήμα 80 χιλιομέτρων, υπάρχει τριπλάσιος χάλυβας απ’ όσο υπάρχει στο Εμπάιαρ Στέιτ Μπίλντινγκ! Ολόκληρο το δίκτυο έχει μήκος διαδρομής 370 και πλέον χιλιόμετρα, και μήκος σιδηροτροχιών 1.300 και πλέον χιλιόμετρα, πράγμα που το κάνει το πιο εκτεταμένο δίκτυο του κόσμου.

Το δίκτυο αυτό έχει επίσης έντονη επίδραση στην ανάπτυξη της ίδιας της πόλης. Οι περισσότεροι από τους δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους που εργάζονται στις εμπορικές περιοχές έρχονται είτε από άλλα μέρη της πόλης είτε από τα περίχωρα. Οι εργαζόμενοι μπορούν να αποφύγουν το περιβόητο «μποτιλιάρισμα» στους δρόμους του Μανχάταν και τα προβλήματα της στάθμευσης, απλώς με το να πάρουν τον υπόγειο σιδηρόδρομο. Κι έτσι ο υπόγειος είναι η ψυχή πολλών επιχειρήσεων στη Νέα Υόρκη.

Για πολλά χρόνια, ο υπόγειος έδινε τη δυνατότητα για μετακίνηση στην πόλη με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα, καθώς και μέσα σε καθαρό περιβάλλον. Αλλά οι καιροί έχουν αλλάξει, και η ‘αύξηση της ανομίας’ που προφήτευσε η Αγία Γραφή ότι θα έπληττε το σημερινό κόσμο επηρεάζει και το υπόγειο σιδηροδρομικό δίκτυο. (Ματθαίος 24:12) Οι ένοπλες ληστείες και οι αρπαγές πορτοφολιών έχουν γίνει πολύ κοινό φαινόμενο στον υπόγειο.

Οι αυξανόμενες δαπάνες λειτουργίας έχουν γίνει αιτία να είναι το εισιτήριο 20 και πλέον φορές ακριβότερο απ’ ό,τι ήταν όταν τέθηκε σε λειτουργία ο υπόγειος! Επιπλέον, δεν είναι πια η εξαιρετικά προσοδοφόρα επιχείρηση που ήταν κάποτε. Τεράστιες κυβερνητικές επιχορηγήσεις διατηρούν τα τρένα σε λειτουργία. Κι όμως, μερικές φορές τα βαγόνια και οι σταθμοί του υπόγειου σιδηρόδρομου είναι μέσα στη βρώμα και σε κακή κατάσταση. Ο καινούριος εξοπλισμός γίνεται γρήγορα αντικείμενο βανδαλισμού. Οι επισκευές που χρειάζεται να γίνουν στις σιδηροτροχιές και στον υπόλοιπο εξοπλισμό παραμελούνται συχνά. Οι καθυστερήσεις και οι ακυρώσεις—που κάποτε ήταν σπάνιες—τώρα δεν είναι ασυνήθιστες. Παρ’ όλα αυτά, ο υπόγειος σιδηρόδρομος αποτελεί ζωτικό και απαραίτητο μέρος της ζωής στην πόλη, και γενικά οι Νεοϋορκέζοι δέχονται αυτές τις ταλαιπωρίες με στωική υπομονετικότητα.

Η Διαδρομή με τον Υπόγειο Σιδηρόδρομο

Θα σας άρεσε να κάνετε μια διαδρομή μέσα από την «τρύπα στο έδαφος»; Δυο από τις γραμμές του υπόγειου σιδηρόδρομου της Νέας Υόρκης περνάνε λίγα τετράγωνα πιο πέρα από τα κτίρια των κεντρικών γραφείων της Εταιρίας Σκοπιά, όπου εκδίδεται αυτό το περιοδικό. Έτσι θα κατευθυνθούμε προς μια απ’ αυτές.

Προορισμός μας είναι το Αμερικανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στη Δυτική Πλευρά του Μανχάταν. Αφήνουμε τα κεντρικά γραφεία της Σκοπιάς στο Μπρούκλιν και, προχωρώντας λίγα τετράγωνα με τα πόδια, φτάνουμε στην είσοδο του σταθμού του τρένου Α.a Πηγαίνουμε κάτω στο ταμείο, όπου αγοράζουμε τα ειδικά κέρματα με τα οποία μπορούμε να περάσουμε από τον έλεγχο εισιτηρίων και να μπούμε στο σταθμό. Κατεβαίνουμε άλλη μια σκάλα και φτάνουμε στην αποβάθρα. Υπάρχουν γραμμές κι από τις δυο πλευρές, και κάποιες πινακίδες δείχνουν ποια πλευρά είναι για τα τρένα που πηγαίνουν στο Μανχάταν και ποια πλευρά είναι για τα τρένα που πηγαίνουν σε πιο μακρινές περιοχές του Μπρούκλιν. Εμείς θα πάρουμε το τρένο που πηγαίνει στο Μανχάταν.

Ακούτε αυτόν τον αμυδρό, υπόκωφο θόρυβο; Αυτός ο θόρυβος και ο ξαφνικός κρύος αέρας σάς αναγγέλλουν τον ερχομό του τρένου. Ξαφνικά το τρένο μπαίνει ορμητικά μέσα στο σταθμό, στροβιλίζοντας τον αέρα ολόγυρα και γεμίζοντας το σταθμό μ’ ένα εκκωφαντικό βουητό. Ο μηχανοδηγός πατάει τα φρένα και το τρένο σταματάει αμέσως. Καθώς ανοίγουν οι πόρτες, οι άνθρωποι σκουντάνε ο ένας τον άλλο για να μπουν ή να βγουν. Ευτυχώς, βρίσκουμε θέση. Αν είχαμε έρθει σε ώρα αιχμής, πιθανώς θα στεκόμασταν όρθιοι, ο ένας δίπλα στον άλλο σαν παστές σαρδέλες.

Οι πόρτες κλείνουν και το τρένο βγαίνει από το σταθμό μ’ ένα τίναγμα. Μια φωνή ακούγεται από το μεγάφωνο και καλύπτει το θόρυβο. ‘Τι είπε;’ ρωτάτε. Είναι απλό. Είπε ότι αυτό είναι ένα από τα τρένα Α που κατευθύνεται έξω από την πόλη, προς την οδό 207. Η επόμενη στάση είναι η στάση Μπρόντγουεϊ-Νάσο. Ύστερα από λίγο συνηθίζετε τον τρόπο ομιλίας του υπευθύνου.

Η διαδρομή με τον υπόγειο σιδηρόδρομο σας δίνει την ευκαιρία να παρατηρήσετε μια πραγματικά μοναδική ομάδα ανθρώπων: επιχειρηματίες με ριγέ κουστούμια, εργάτες, ζητιάνους, άπορους, γενειοφόρους Χασιδιστές Εβραίους που πηγαίνουν στη δουλειά τους, γονείς και παιδιά. Ναι, στον υπόγειο σιδηρόδρομο, μπορείτε να δείτε αυτό το καλειδοσκόπιο της ανθρωπότητας που ονομάζεται Πόλη της Νέας Υόρκης.

Αλλά πρόκειται για σύντομο θέαμα, γιατί σε μερικά λεπτά φτάνουμε στον προορισμό μας. Βγαίνουμε γρήγορα από το τρένο, ανεβαίνουμε μια σκάλα και βρισκόμαστε έξω από το σταθμό. Ποια είναι η γνώμη σας; Μερικοί βρίσκουν τον υπόγειο σιδηρόδρομο ενδιαφέροντα και συναρπαστικό. Άλλοι χαίρονται όταν βγαίνουν απ’ αυτόν. Ελάχιστοι μπορούν να ταξιδέψουν με τον υπόγειο σιδηρόδρομο και να μην τους κάνει καμιά εντύπωση—είτε τον αγαπούν είτε τον αντιπαθούν.

Ίσως κάποια μέρα να έχετε την ευκαιρία να ταξιδέψετε με τον υπόγειο σιδηρόδρομο. Άλλωστε, κατά κάποιο τρόπο, ένα ταξίδι στην Πόλη της Νέας Υόρκης δεν είναι ολοκληρωμένο αν δεν περιλαμβάνει μια διαδρομή μέσα από την «τρύπα στο έδαφος»—τον υπόγειο σιδηρόδρομο της Πόλης της Νέας Υόρκης.

[Υποσημειώσεις]

[Χάρτης/Εικόνα του υπόγειου σιδηρόδρομου της Νέας Υόρκης στη σελίδα 10]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

A

QB

7

M

5

2

[Ευχαριστίες]

Map/Courtesy of NYCTA

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας]

Jim Kalett/Photo Researchers