Jehôva a kômô naa bia besese, bi dzôbane minsem mia

1. Za dzam é môr a dzôbane minsem mièñ a yiène bo ?

ÉYONG bia bo é dzam é ne abé, é ne édedèè éban naa bi dzôban. Bible a dzô naa, môr a dzôban éyong a sum fem é dzam é ne abé a nga bo, a sim naa a bo dzam té, ye bele nkôman ô ne ngu’u naa a taa de bera vaghle bo (A daghe « Arrepentimiento nge ki Repentir » a Glosario nge ki Lexique).

2. Amu dzé é ne éban naa, bia besese bi yeghe é dzôm é ne adzôbane ye minsem mia ? (Néhémie 8:9-11)

² Boan be-bôr besese, ba yiène yeghe é dzôm é ne adzôbane minsem. Amu dzé ? Amu naa, bia bo minsem éyong ésese. Kada môt ye ébe bia, bi ne é mvong Adán ye Eva, a nga ñong nsem ye awu (Bero. 3:23 ; 5:12). Da yili naa, môr ézing ye ébe bia éé se ki kaa nsem. Amben é bôr be mbe be bele bura mebun ane ntôô Pablo, be nga lumane fe ye nsem (Bero. 7:21-24). Ye da yili naa, bia yiène tobe éwiñ éyong ésese étom minsem mia ? Kaa, amu Jehôva a ne n’nem éngôngoo, ye naa, a kômô naa bi tobe mvom. Ntamane yen éfônan Bejudíos be ye metam Néhémie (A lang Néhémie 8:9-11). Jehôva éé mbe ki é kômô naa be tobe éwiñ étom minsem mieba mi ye melu mvus, a mbe é kômô naa, be kang ñe mevakh été. Jehôva a yem naa, adzôbane minsem da so mvom. Éde, a yeghle bia de. Nge bia dzôbane minsem mia, bi ne tobe ndzi-n’nem naa, Ésaa wèè a ne n’nem éngôngoo, a ye bia djii.

3. Za mam bia ye yen ayeghle di été ?

³ N’yeghan abuiñ mam mefe nfa adzôbane minsem. Ayeghle di été, bia ye yen mam melal. Ôsusua, bia ye yen é dzam Jehôva a nga yeghle Bisraelitas nfa adzôbane minsem. Éyong té, bia ye yen aval Jehôva a nga vole be naa be dzôbane minsem mieba. Asughlan, bia ye yen é dzam beyeghe Yésu be nga yeghe nfa adzôbane minsem.

É DZAM JEHÔVA A NGA YEGHLE BISRAELITAS NFA ADZÔBANE MINSEM

4. Za dzam Jehôva a nga yeghle ayong Israel nfa adzôbane minsem ?

⁴ Éyong Jehôva a nga ve ayong Israel metsing, a nga dzô be naa, nge be bo ñe mewokh, a ye kamane bo ye borane bo. Édi da tsinane metsing meté, a nga dzô naa : « Atoo naa, atsing ma ve wa ému, déé se ki édedèè ndzukh akal duè, ye naa, déé se ki é dzam wéé se ki bo » (Deut. 30:11, 16). Ve, nge be nga bo ñe melo, ngeng ézing bé top naa ba wume benzame befe, a nga ye be vèè biborane bièñ, éyong té be nga ye dzukh. Ve, amben aval té, be mbe bera bele ayebe Nzame. Be mbe « bera bulan ébe Jehôva, é Nzame [wôba], ye bèè é king dèñ » (Deut. 30:1-3, 17-20). Nge bi ne de dzô aval afe, be mbe dzôban. Nge be nga ye dzôban aval té, Jehôva a nga ye be yir bébéñ ye bera borane be.

5. Aval avé Jehôva a nga lere naa éé mbe ki é lame ayong dèñ é mbe dé bo ñe melo ? (2 Bedjié 17:13, 14)

⁵ Ayong Jehôva a nga top, é nga bo ñe melo abuiñ biyong. Be mbe bé wume biyema ye bera fe bo mbia be-mam mefe me mbe angônô. Asughlan, ane be nga bira dzukh. Ve, Jehôva éé dzi ki lame ayong dèñ amu é nga bo ñe melo. A nga lôm bekule medzô bèñ abuiñ biyong, naa be zu saghe ayong dèñ naa é dzôbane minsem mièñ, ye bulan ébe ñe (A lang 2 Bedjié 17:13, 14).

6. Aval avé Jehôva a nga belane bekulu medzô bèñ naa, a yeghle ayong dèñ amu dzé é ne éban naa é dzôban ? (A daghe fe évaghle).

⁶ Éyong ayong dèñ é mbe dé bo ñe melo, Jehôva a mbe é lôm bekule medzô bèñ naa be bame ye ve de akira. Éfônan, Jehôva a nga dzô ngalane nkule medzô Jeremías naa : « Bulughan, a Israel a ne melo [. . .] Maa ye ki buru asu dam ôsi ye ôlun akal duè, amu me ne sôsôe [. . .] Maa ye ki wô baghle zing mbèmbèè. Yebeghe fave naa wa ku, amu ô va bo Jehôva, é Nzame wiè melo » (Jér. 3:12, 13). Ngalane nkule medzô Joel, Jehôva a nga dzô naa : « Bulughan ébe ma, ye min’nem misese mienan » (Joël 2:12, 13). Ngalan Esaïe a nga dzô naa : « Fubeghane mina bebièn ; vèèghane mbimbia mimboane mienan asu dam ; simghane naa mia bo é dzam é ne abé » (Esaïe 1:16-19). Ye naa, ngalan Ézéchiel, Jehôva a nga sili be naa : « Ye awu mbia môr da ve ma mevakh ? [. . .] Ye maa bame kômô naa a tsen mbia abo-dulu dèñ, ye tsini naa a ning ? Awu môr ézing daa vaghle ki me ve mevakh, [. . .] éde, tseneghan abo-dulu denan ye ning » (Ézéch. 18:23, 32). Jehôva a ne édedèè mvom éyong a yen naa bôr ba dzôbane minsem mieba, amu a kômô naa be ning mbèmbèè ! Éde, Jehôva aa sum ki vole bôr fave éyong be dzôbaneyang. Ntamane yen bifônan bife bia lere de.

7. Za ayeghle Jehôva a nga ve ayong dèñ, ngalane nlang nkulu medzô Osée ye ngèè ?

⁷ Bilighan é dzam Jehôva a nga yeghle ayong dèñ ngalan éfônan nkule medzô Osée ye ngèè, Gomer. Niène a nga bo medzian, ane a nga kôre Osée naa a ke ning ye befam befe. Za dzam Jehôva a nga bo naa a vole ñe ? Jehôva, é môr a ne lang min’nem été, a nga dzô Osée naa : « Beregha dzing ñu ngèè, éñi fam éfe é va dzing, éñi a bo medzian, aval ane Jehôva a dzing ayong Israel, atoo naa ayong té da ke ébe benzame befe » (Osée 3:1 ; Mink. 16:2). Baghle naa, a ke kuane naa, é minenga Osée a ngen a bo nsem ônen. Ve, Jehôva a nga dzô Osée naa a bera ñe ñong, a djii nsem wèñ ye bera kôm élar ye ñea. Aval dèè fe, Jehôva éé dzi ki lame ayong dèñ é mbe dé bembe naa da bo ñe melo. Amben ayong dèñ é nga bo mbimbia minsem, a nga tsini naa a dzing de mbèmbèè. A nga tsini fe naa a lôm bekule medzô naa be vole bôr be ye ayong dèñ, naa be dzôban ye naa be tsen aval ba ning. Éfônane té, da yeghle bia naa, Jehôva, « Éñi a fas min’nem » a ye tsini naa a ve mengu’u naa a vole é môr a va bo nsem ônen, nfa ye naa a dzôban (Mink. 17:3). N’yeneghan aval a bo de.

AVAL JEHÔVA A VOLE BEBO-MINSEM NAA BE DZÔBANE MINSEM MIEBA

8. Za dzam Jehôva a nga bo naa, a vole Caín naa a dzôban ? (Atarga 4:3-7) (A daghe fe évaghle).

⁸ Caín a mbe é moan ôsua Adam ba Ève. Bebyèñ bèñ be nga ve fe ñe nkômane ya bo é dzam é ne abé. Nfa wèñ Bible a dzô naa : « Mimboane mièñ mi mbe abé » (1 Jean 3:12). Éyong ézing, dzam té da tugha lere amu dzé Jehôva « éé dzi ki yebe Caín ye atunegha dèñ » éyong a nga ve de. Ndaane naa a tsen mbia abo-dulu dèñ, « Caín a nga bira wokh abé, ye sili asu ôsi ye ôlun. » Za dzam Jehôva a nga bo ôsu vèè ? A nga kobe Caín (A lang Atarga 4:3-7). Baghlane naa, Jehôva a nga kobe ye Caín ye mbemba bifiè, ye dzô ñe naa, a ye borane ñe nge a bo é dzam é ne mbeng. Jehôva a nga bame fe Caín naa, nge a tsini naa a wokh ôlun, da ye ñe ve naa a bo é dzam é ne abé. Édi é ne éngôngoo é ne naa, Caín a nga tep melepgha be a nga ve ñe. Éé dzi ki likh naa Jehôva a vole ñe naa a dzôbane minsem mièñ. Ye Jehôva a nga sim naa a vole bôr naa be dzôban, amu naa Caín éé dzi ki ñe bèè ? Kaa dzôm !

9. Aval avé Jehôva a nga vole David naa, a dzôbane nsem wèñ ?

⁹ Jehôva a mbe é bira dzing kéza David. A nga luè fe ñe naa « é môr n’nem wom wa dzing » (Bisè mintôl 13:22). Ve, David a nga bo mbia minsem, a lang été, nsem évakh ye wiñ fe môt. Aval ane Atsing Moisés é nga dzô de, David a nga yiène wu (Lév. 20:10 ; Nla. 35:31). Ve, Jehôva a nga kômô ñe vole naa a dzôbane minsem mièñb. A nga lôm nkule medzô Nathan naa a ke yen kéza té, amben a ke kuane naa, David éé be ki lere naa a dzôbane minsem mièñ. Nathan a nga belan éfônane da yiène naa a name n’nem David. Amu dzam té é nga bira ñe name, éde David a nga dzôban (2 Sam. 12:1-14). A nga tsili dzia ézing é nga lere naa a mbe é dzôbane ye n’nem ôsese (Bya 51, encabezamiento nge ki suscription). Dzia té, é voleyang abuiñ bebo-minsem ye tsini be naa be dzôbane minsem mieba. Ye daa ve bia mevakh a yem naa, ye édzing, Jehôva a nga vole mbo-ésèñ wèñ David, naa a dzôban ?

10. Za dzam mia wôran a yem naa, Jehôva a ne ôdzibi ye bia, ye fe naa a dzame bia ?

¹⁰ Jehôva a fem nsem meval mesese (Bya 5:4, 5). Ve dèè, a yem naa bia besese bi ne bebo-minsem, éde, ye édzing a bele akal dèè, a top naa a vole bia naa bi lumane nsem. A ne mban a dzeng naa a vole, amben mbo-nsem a dang bo abé, naa a dzôbane minsem mièñ ye yir ñe bébéñ. Dzam té da ve bia n’nem mbeng a yem naa, Jehôva a kômô bia vole ! Éyong bia binan ôdzibi ye é fulu ndjiane Jehôva, bia bele nkôman ô ne ngu’u naa bia sèhane ñe sôsôe, ye dzôban avôô éyong bi va bo nsem. Éndagha, bi nga zuhang yen é dzam Yésu a nga yeghle beyeghe bèñ nfa adzôbane minsem.

É DZAM YÉSU A NGA YEGHLE BEYEGHE BÈÑ NFA ADZÔBANE MINSEM

11-12. Za éfônan Yésu a nga belane de, naa a yeghle bia nté mbé Jehôva a ne nkoghane naa a dzame bia ? (A daghe évaghle é ne ).

¹¹ Ntet mimbu ôsua ye melu mèè, éde é tam Mesías a nga yiène so é nga kuiñ. Aval bi nga yen de ayeghle é nga man, Jehôva a nga belane Juan ndu-bôt ye Yésu Krist naa a yeghle bôt amu dzé é ne éban naa môr a dzôbane nsem (Mat. 3:1, 2 ; 4:17).

¹² Nté sese a nga bo ésèñ minkanghle dèñ, Yésu a nga yeghle bebèè bèñ, é fulu ndjiane Jehôva, Ésaa wèñ. Yésu a nga ve môra ayeghle té, éyong a nga belane nlang é ndôma é nga dzimi. Étong moan fam té, é nga top naa da kôrô é nda ésaa, ye bo mbimbia be-mam mézing. Ve, niène ôyôm tam é nga lôt, « a nga bera sum fas a mvoa été » éde a nga bulan a nda. Aval avé ésaa a nga ñong ñe ? Yésu a nga dzô naa, nté ndôma té « é mbé dé zu ôyap, ésaa a nga yen ñe, ane a nga kué ñe éngôngoo. Éde a nga ke mbii ébe ñe, ye wubane ñe ye édzing. » Ndôma té, a mbe é kômô dzaa ésaa nge a ne bera zu a nda, ve, ésaa a nga luè ñe naa « ndôma dzam », ye bera ñe tele étéñ dèñ a nda-bôr été. Ésaa a nga dzô naa : « A nga dzimi, abong di a bera yeneban » (Luc 15:11-32). Éyong Yésu a mbe é ning a dzôp été, kaa naa a zu a si va, bebela a ne naa, a nga yen ane Ésaa wèñ a nga lere aval n’nem éngôngoo té ébe abuiñ bebo-minsem be nga dzôban. Nlang Yésu a nga kanghle bia vèè alé, wa tugha bia fôlô ye lere nté mbé Ésaa wèè, Jehôva, a ne n’nem éngôngoo !

13-14. Za dzam ntôô Pedro a nga yeghe nfa adzôbane minsem, ye naa, za dzam a nga yeghle é bôr bevoo nfa té ? (A daghe fe évaghle).

¹³ Ntôô Pedro a nga yeghe abuiñ mam ébe Yésu nfa adzôbane minsem ye fulu ndjiane. Pedro a nga bo abuiñ minsem, ve, Yésu a mbe a bele nkômane naa a djii ñe. Éfônan, niène Pedro a nga dzô ébe biyong bilal naa aa yem ki Nti, ane dzam té é nga ve naa a bira dzôban (Mat. 26:34, 35, 69-75). Ve, niène Yésu a nga wômô, a nga lereban ébe Pedro, éyong ézing, éyong a mbe étam (Luc 24:33, 34 ; 1 Becor. 15:3-5). Kaa bisô naa, tam té, Yésu a mbe é yem naa, Pedro a mbe é dzôbane minsem mièñ, éde a nga kômô ñe ban naa a djiiyang ñe (A daghe Marc 16:7 ye nota de estudio « y a Pedro » nge ki note d’étude « et à Pierre »).

¹⁴ Ye é mam mesese me nga biaane ñe, Pedro a mbe yeghle é bôr bevoo, é dzôm é mbe adzôban ye fulu ndjiane. Ôyôm tam ôsu, niène fet Pentecostés nge ki Pentécote é nga lôt, Pedro a nga tebe môra ntun akal Bejudíos béé nga bunu ki, é lere be naa be nga wiñ Mesías. Ve, a nga saghe fe be ye édzing, é dzô be naa : « Dzôbeghane ye bulan ô mvus, nfa ye naa minsem mienan mi tobe ntsaman, ye naa, metam me ne avuèñ me so ébe Jehôva émièn » (Bisè mintôl 3:14, 15, 17, 19). Pedro a nga lere vèè naa, a dzôban da ve naa, mbo-nsem a bulan ô mvus, a tsen mbia mimboan ye mesimane mèñ, ye bele abo-dulu da ve Nzame n’nem mbeng. A nga lere fe naa, Jehôva a ye mane tsam minsem mieba nge ki a ve naa, minsem mieba mi mane dzang. Abuiñ mewôm mimbu ôsu, Pedro a nga ban bekristen naa : « Jehôva [. . .] a ne ôdzibi ya mina amu aa kômô ki naa môr ézing a tobe ntsaman, ve, a kômô naa bôr besese be dzôbane minsem mieba » (2 Pierre 3:9). Éyong bia dzôbane minsem miè, amben a ne nsem ônen, da sili bia n’nem ôsi a yem naa, Jehôva a djii bia ye n’nem ôsese !

15-16. (a) Aval avé ntôô Paul a nga yeghe fulu ndjiane ? (1 Timothée 1:12-15) (b) Za dzam bia ye yen ayeghle da zu ?

¹⁵ Saul ya Tarse a nga bo abuiñ mbimbia be-mam. A nga tsible ye nget mindzidzing beyeghe Krist. Abuiñ bekristen be mbe bé yen ñe ane é môr éé se ki tsen, éñi éé se ki vaghle dzôban. Ve Yésu, a mbe é yem naa, Saul a mbe tsen ye dzôbane minsem mièñ. Éñe ye Ésaa, be nga yen mbemba mefulu ébe Saul. Yésu a nga dzô naa : « Môr té éñe a ne é ndak me nga top naa a ke a kanghle meyong éyôla dam » (Bisè mintôl 9:15). Yésu a nga belane fe akengha naa a vole Saul naa a dzôban (Bisè mintôl 7:58–8:3 ; 9:1-9, 17-20). Niène a nga tobe moan kristen, Saul, éñi be nga sughlane luè naa ntôô Paul, a nga lere naa a yem mbeng, akal é mbemba fulu ye n’nem éngôngoo be nga lere ñe (A lang 1 Timothée 1:12-15). Amu a mbe é yem mbeng be nga bo ñe, ntôô Paul a nga yeghle bobeñang ye bekal bèñ naa : « Nzame, ye é môra fulu ndjiane wèñ, a dzeng naa a kee mia ndjiane » (Bero. 2:4).

¹⁶ Éyong ézing Paul a nga wokh naa, ékôan ya Corinto nge ki Corinthe é nga likh naa é môr a bele mbia abo-dulu nfa nkehane binong a tsini naa a tobe ékôan été. Za dzam a nga dzô be naa be bo ? Éyong bia lang é dzam a nga dzô, bi ne yeghe aval Jehôva a lere édzing éyong a suru bebo-bisèñ bèñ, ye lere n’nem éngôngoo éyong ba dzôban. Bia yeghe fe aval bi ne ñe vu. Bia ye tugha fakh nlang té, ayeghle da zu.